Quyền con người tại Việt Nam trong dịch Covid-19:

Kỳ II: Quyền tự do đi lại thời Covid-19 - cam kết và hành động

Phan Quân
TGVN. Bất chấp dịch Covid-19, Đảng, Nhà nước Việt Nam đã, đang và sẽ nỗ lực đảm bảo tối đa quyền tự do đi lại cho người dân, trên cơ sở pháp luật Việt Nam và quốc tế.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
Mexico đảm bảo quyền tiếp cận dược phẩm giữa dịch Covid-19
Nạn đói rình rập, nhiều trẻ em có nguy cơ thiệt mạng vì thiếu ăn ở Lebanon
dich covid 19 khong de nguoi nhap canh trai phep vao viet nam
Công tác xuất - nhập cảnh được kiểm soát chặt chẽ trong đại dịch Covid-19. (Nguồn: VGP News)

Câu chuyện về quyền tự do đi lại

Từ lâu, quyền tự do đi lại đã được xem là một phần không thể thiếu trong các quyền tự do, theo đó, công dân hoặc người nước ngoài có mặt hợp pháp được phép tự do di chuyển trong một quốc gia, rời khỏi hoặc trở về quốc gia mà họ có quốc tịch.

Một trong những văn bản pháp luật đầu tiên trên thế giới đề cập quyền này là Đại hiến chương Magna Carta của Anh năm 1215, đảm bảo cho các thương nhân trong và ngoài nước, trừ một số trường hợp ngoại lệ, có quyền rời khỏi hoặc đến nước Anh, ở lại và đi qua nước Anh.

Về mặt luật pháp quốc tế, lần đầu tiên quyền tự do đi lại được ghi nhận tại Điều 13 Tuyên ngôn nhân quyền quốc tế (UDHR) năm 1948, theo đó quyền tự do đi lại bao gồm: quyền tự do đi lại trong nước; quyền tự xuất cảnh/di cư; quyền nhập cảnh/nhập cư. Người nước ngoài, nếu sinh sống hay có mặt hợp pháp ở một quốc gia, có quyền tự do đi lại trong phạm vi lãnh thổ nước đó mà không bị ngăn chặn hay cản trở tùy tiện.

Quyền tự do đi lại có ý nghĩa quan trọng vì 4 lý do chính. Thứ nhất, nó tạo tiền đề để một cá nhân hưởng thụ các quyền dân sự, chính trị, kinh tế, xã hội và văn hóa khác. Thứ hai, tự do đi lại của cá nhân là điều kiện để thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội của các quốc gia. Thứ ba, tự do đi lại là một phần quan trọng của sự hợp tác giữa các quốc gia, bởi sự giao lưu, trao đổi về thông tin, kiến thức sẽ làm tăng cường hiểu biết giữa người dân của những nền văn hóa khác nhau, phá vỡ định kiến, xây dựng tình đoàn kết, thúc đẩy hòa bình, các giá trị nhân văn và thịnh vượng chung của các dân tộc. Thứ tư, hạn chế bất hợp lý quyền tự do đi lại không chỉ làm tổn hại đến quyền con người của các cá nhân, mà còn cản trở sự phát triển về mọi mặt xã hội.

Chính vì lý do đó, quyền tự do đi lại được ghi nhận và bảo vệ từ rất sớm trong hiến pháp và pháp luật của nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam.

Cam kết và hành động

Tại Việt Nam, quyền tự do đi lại được ghi nhận với tư cách là quyền cơ bản của con người, công dân tại điều 23 Hiến pháp năm 2013: “Công dân có quyền tự do đi lại và cư trú ở trong nước, có quyền ra nước ngoài và từ nước ngoài về nước”. Nội dung này là tương đồng với văn bản về quyền con người của luật pháp quốc tế. Quy định về đi lại, cư trú của công dân Việt Nam và người nước ngoài ở Việt Nam được đề cập cụ thể tại Bộ luật Dân sự, Luật Quốc tịch, Luật Đầu tư, Luật Cư trú và các văn bản pháp luật khác liên quan. Ngoài ra, Chính phủ Việt Nam đã ký kết 78 hiệp định và thỏa thuận song phương về miễn thị thực cho công dân các nước và vùng lãnh thổ, hiệp định biên giới các nước láng giềng, tạo điều kiện thuận lợi cho công dân qua lại.

Quan trọng hơn, trong đại dịch Covid-19, dù gặp nhiều khó khăn, song Đảng, Nhà nước đã, đang và sẽ nỗ lực hết mình đảm bảo những cam kết, nghĩa vụ quốc tế đó.

Đầu tiên, trong bối cảnh đại dịch Covid-19 chưa được kiểm soát, quyết định tiến hành giãn cách xã hội toàn quốc của Thủ tướng Chính phủ từ ngày 1-30/4 là cần thiết, phù hợp với luật pháp quốc tế, luật pháp Việt Nam và đảm bảo quyền tự do đi lại của người dân.

Về mặt luật pháp quốc tế, điều 12 Công ước Quốc tế về các Quyền dân sự và chính trị (ICCPR) năm 1966 có ghi nhận rằng quyền tự do đi lại có thể phải chịu “…những hạn chế do luật định và là cần thiết để bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự công cộng, sức khỏe hoặc đạo đức xã hội hoặc các quyền tự do của người khác”.

Về mặt luật pháp Việt Nam, khoản 2, điều 14 Hiến pháp năm 2013 ghi rõ: “Quyền con người, quyền công dân chỉ có thể bị hạn chế theo quy định của luật trong trường hợp cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, đạo đức xã hội, sức khỏe của cộng đồng”. Quyền tự do đi lại là thành tố quan trọng trong quyền con người và trong bối cảnh “sức khỏe cộng đồng” bị đe dọa bởi đại dịch Covid-19, quyết định của Thủ tướng Chính phủ là kịp thời và cần thiết, ngăn chặn sự lây lan của đại dịch.

Quan trọng hơn, nó đã nhận được sự ủng hộ của người dân, bởi họ nhận thức rõ tác động của đại dịch Covid-19 và tầm quan trọng của kiểm soát sự lây lan trong cộng đồng. Khẩu hiệu “Ở nhà là yêu nước”, khuyến khích đeo khẩu trang và rửa tay, cùng nhiều câu chuyện thú vị trong thời gian giãn cách xã hội, cảm thông và chia sẻ với những người tuyến đầu chống dịch là minh chứng rõ nét cho điều đó.

dich covid 19 hinh anh chuyen bay tham tinh dong bao tu guinea xich dao 11
Đoàn 219 công dân Việt Nam từ Guinea Xích đạo vui mừng khi đặt chân xuống sân bay Nội Bài ngày 29/7. (Nguồn: TTXVN)

Thứ hai, Đảng và Nhà nước cũng đặc biệt quan tâm và đã có biện pháp quản lý chặt công tác xuất nhập cảnh trong thời gian có dịch. Theo đó, ngày 17/3, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Việt Nam tạm dừng cấp thị thực cho người nước ngoài nhập cảnh Việt Nam trong 30 ngày, bắt đầu kể từ 0 giờ ngày 18/3. Điều này là phù hợp với luật pháp quốc tế, khi theo Bình luận chung số 27 của Ủy ban Nhân quyền năm 1999 về Cụ thể hóa điều 12 ICCPR, việc cho phép nhập cảnh và tư cách “hợp pháp” của người nước ngoài trên lãnh thổ quốc gia phụ thuộc vào quy định pháp luật và nghĩa vụ quốc tế của quốc gia đó.

Về mặt luật pháp Việt Nam, điều này là hoàn toàn khả thi khi quyền tự do đi lại không phải là quyền tuyệt đối và có thể bị hạn chế “trong trường hợp cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, đạo đức xã hội, sức khỏe của cộng đồng.”

Đáng chú ý, chiều ngày 2/8 trong cuộc họp giữa Thường trực Chính phủ với các tỉnh, thành phố trên toàn quốc về phòng chống dịch Covid-19, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo kiểm tra nghiêm ngặt các cơ sở lưu trú, xử lý nghiêm các trường hợp nhập cảnh và lưu trú trái phép theo đường mòn, lối mở, đặc biệt là các đường dây đưa người nước ngoài vào Việt Nam trái phép, bởi nó vi phạm pháp luật Việt Nam và quốc tế, tiềm ẩn nguy cơ lây lan đại dịch Covid-19, đe dọa tới quyền được sống, quyền tự do đi lại của người dân Việt Nam.

Thứ ba, Đảng và Nhà nước đang tích cực đưa công dân Việt Nam có hoàn cảnh khó khăn về nước an toàn. Hành động này không chỉ tuân thủ cam kết đảm bảo quyền nhập cảnh của mỗi công dân, được đề cập trong Hiến pháp năm 2013 và các văn bản luật pháp quốc tế, mà còn thể hiện tinh thần nhân văn của Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam đối với những người con xa xứ.

Mới đây, ngày 29/7, Đại sứ quán Việt Nam tại Angola (kiêm nhiệm Guinea Xích đạo) và hãng Hàng không quốc gia Việt Nam đã phối hợp với phía sở tại đưa 219 công dân hồi hương, trong đó có 129 người được xác định mắc Covid-19. Tính đến ngày 25/7, Việt Nam đã tổ chức hơn 60 chuyến bay, đưa hơn 15.000 người Việt có hoàn cảnh khó khăn ở 48 quốc gia và vũng lãnh thổ về nước an toàn.

Thời gian tới, Đảng và Nhà nước sẽ tiếp tục đảm bảo các quyền cơ bản của công dân, trong đó có quyền tự do đi lại trên cơ sở pháp luật Việt Nam và pháp luật quốc tế, đóng góp vào hòa bình, ổn định, thịnh vượng và phát triển của cộng đồng quốc tế, vì một thế giới vắng bóng Covid-19.

(Còn tiếp)

Bế mạc khóa họp thường kỳ lần thứ 44 của hội đồng nhân quyền liên hợp quốc Bế mạc Khóa họp thường kỳ lần thứ 44 của Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc

TGVN. Đoàn Việt Nam do Đại sứ Lê Thị Tuyết Mai làm Trưởng đoàn đã tham dự, phát biểu tại 9 phiên, tích cực tham gia ...

Điều kiện lao động tại các doanh nghiệp dệt may việt nam đã có những cải thiện đáng kể Điều kiện lao động tại các doanh nghiệp dệt may Việt Nam đã có những cải thiện đáng kể

TGVN. Vừa qua, Chương trình Better Work Việt Nam thuộc Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) đã công bố Báo cáo thường niên 2019, ...

Công bố báo cáo điều tra quốc gia về bạo lực với phụ nữ Công bố Báo cáo điều tra quốc gia về bạo lực với phụ nữ

TGVN. Việt Nam là quốc gia duy nhất trên thế giới đã thực hiện thành công điều tra quốc gia lần thứ hai về bạo lực ...

Phan Quân

Bài viết cùng chủ đề

Góc nhìn Nhân quyền

Xem nhiều

Đọc thêm

Lỡ hẹn với ngày xanh tập 10: Chủ tịch Thắng tiết lộ quá khứ với con gái

Lỡ hẹn với ngày xanh tập 10: Chủ tịch Thắng tiết lộ quá khứ với con gái

Lỡ hẹn với ngày xanh tập 10, người lạ mặt bà Thật nhắc tới có phải là ông Thắng? Duyên và Giang có liên hệ gì không?
Olympic Paris 2024: Lo nguy cơ bị tấn công khủng bố, Pháp điều hàng chục nghìn quân, vẫn phải nhờ cậy thêm đồng minh

Olympic Paris 2024: Lo nguy cơ bị tấn công khủng bố, Pháp điều hàng chục nghìn quân, vẫn phải nhờ cậy thêm đồng minh

Pháp đã đề nghị các đồng minh quốc tế cử hàng nghìn nhân viên an ninh đến hỗ trợ bảo vệ Olympic Paris 2024 trước nguy cơ khủng bố.
Ý nghĩa Sao Thái Âm tại Cung mệnh và Cung mệnh phu thê

Ý nghĩa Sao Thái Âm tại Cung mệnh và Cung mệnh phu thê

Trong Tử vi Đẩu số, sao Thái Âm được coi là chòm sao cát tinh, mang đến nhiều ý nghĩa tốt đẹp cho người sở hữu. Vậy sao Thái Âm ...
Mệnh vô chính diệu là gì? Đặc điểm người có mệnh vô chính diệu

Mệnh vô chính diệu là gì? Đặc điểm người có mệnh vô chính diệu

Mệnh vô chính diệu được xem là cách cục đặc biệt trong lá số tử vi. Bởi cung Mệnh không có chính tinh tọa thủ, muốn luận giải phải nhờ ...
Nhận định, soi kèo Newcastle vs West Ham, 19h30 ngày 30/3 - Vòng 30 Ngoại hạng Anh

Nhận định, soi kèo Newcastle vs West Ham, 19h30 ngày 30/3 - Vòng 30 Ngoại hạng Anh

Nhận định trận đấu, soi kèo Newcastle vs West Ham tại vòng 30 giải Ngoại hạng Anh được diễn ra vào lúc 19h30 ngày 30/3.
Lịch cúp điện An Giang hôm nay ngày 30/3/2024

Lịch cúp điện An Giang hôm nay ngày 30/3/2024

Thông tin lịch cúp điện tại An Giang theo từng khu vực được cập nhật mới nhất từ Điện lực miền Nam ngày 30/3/2024.
Hướng dẫn ASEAN về tăng cường quyền năng cho phụ nữ và trẻ em: Vì một Cộng đồng không còn bạo lực

Hướng dẫn ASEAN về tăng cường quyền năng cho phụ nữ và trẻ em: Vì một Cộng đồng không còn bạo lực

Các nước ASEAN đã có những kế hoạch, lộ trình cụ thể để hiện thực hóa Tuyên bố Hà Nội về Thúc đẩy công tác xã hội hướng tới Cộng đồng ASEAN.
Việt Nam có phát biểu chung đại diện nhóm các nước tại Khóa họp 55 Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc

Việt Nam có phát biểu chung đại diện nhóm các nước tại Khóa họp 55 Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc

Phát biểu chung này thể hiện đóng góp thực chất, trách nhiệm, có tính chất thời sự của Việt Nam vào công việc của Hội đồng Nhân quyền LHQ.
Vinh danh những cống hiến của người giữ rừng tại Vườn quốc gia Chư Yang Sin

Vinh danh những cống hiến của người giữ rừng tại Vườn quốc gia Chư Yang Sin

Lần đầu tiên WildAct và Ban quản lý Vườn quốc gia Chư Yang Sin tổ chức thành công giải thưởng 'Người giữ rừng Chư Yang Sin'.
Coi trọng đảm bảo các quyền con người trong công tác công an

Coi trọng đảm bảo các quyền con người trong công tác công an

Ý thức được ý nghĩa của UPR, Bộ Công an luôn coi trọng quá trình thực hiện các khuyến nghị nhằm thúc đẩy bảo vệ quyền con người ở Việt Nam.
Ngày Bắc Âu 2024: Từ kinh nghiệm của các quốc gia hạnh phúc, định hình lực lượng lao động tương lai của Việt Nam

Ngày Bắc Âu 2024: Từ kinh nghiệm của các quốc gia hạnh phúc, định hình lực lượng lao động tương lai của Việt Nam

Mô hình phúc lợi xã hội và quản trị lao động của các nước Bắc Âu có thể truyền cảm hứng cho chiến lược phát triển thị trường lao động Việt Nam.
Việt Nam đề cao vai trò của phụ nữ và thanh niên trong ngăn ngừa xung đột

Việt Nam đề cao vai trò của phụ nữ và thanh niên trong ngăn ngừa xung đột

Đại diện Việt Nam cam kết tiếp tục tăng cường sự tham gia, đóng góp của phụ nữ Việt Nam vào các hoạt động gìn giữ hoà bình LHQ.
Đại sứ Na Uy tại Việt Nam: Phụ nữ tham chính để nhiều vấn đề quan trọng không bị lãng quên…

Đại sứ Na Uy tại Việt Nam: Phụ nữ tham chính để nhiều vấn đề quan trọng không bị lãng quên…

Chia sẻ với báo chí về bình đẳng giới, Đại sứ Hilde Solbakken đã kể về câu chuyện của Na Uy và những trải nghiệm khi là một nữ Đại sứ.
Tinh vi các thủ đoạn lừa đảo việc làm trực tuyến, nhiều người có trình độ cao cũng là nạn nhân

Tinh vi các thủ đoạn lừa đảo việc làm trực tuyến, nhiều người có trình độ cao cũng là nạn nhân

Nạn mua bán người đang diễn biến ngày một phức tạp. Trong đó, hình thức lừa đảo việc làm trực tuyến được các chuyên gia đặc biệt cảnh báo.
Chuyển đổi số phục vụ người dân

Chuyển đổi số phục vụ người dân

Mục đích cuối cùng của chuyển đổi số là phục vụ con người, trên tinh thần lấy con người là trung tâm, là chủ thể, là mục tiêu, là động lực phát triển.
Đại sứ Đặng Hoàng Giang: Việt Nam cam kết ở cấp cao đối với bảo đảm bình đẳng giới

Đại sứ Đặng Hoàng Giang: Việt Nam cam kết ở cấp cao đối với bảo đảm bình đẳng giới

Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân đã chia sẻ với cộng đồng quốc tế 4 đề xuất nhằm đẩy nhanh mục tiêu bình đẳng giới và các quyền của phụ nữ.
Tôn giáo Việt Nam tham gia bảo vệ môi trường

Tôn giáo Việt Nam tham gia bảo vệ môi trường

Bảo vệ môi trường đòi hỏi có sự chung tay của các quốc gia, các địa phương, các giai tầng xã hội, trong đó có đồng bào và các tổ chức tôn giáo.
UN Women - ‘Bạn đồng hành’ cùng Việt Nam kiến tạo đổi thay

UN Women - ‘Bạn đồng hành’ cùng Việt Nam kiến tạo đổi thay

Với phương pháp tiếp cận đa chiều, UN Women nhấn mạnh cam kết trong việc tạo ra một xã hội Việt Nam bình đẳng và bao trùm hơn.
Bộ Nội vụ Anh đẩy mạnh truyền thông nhằm ngăn chặn nhập cư trái phép

Bộ Nội vụ Anh đẩy mạnh truyền thông nhằm ngăn chặn nhập cư trái phép

Chính phủ Anh khởi động chiến dịch truyền thông toàn cầu phòng, chống nhập cư bất hợp pháp vào Anh.
Nước nào đứng đầu về tỷ lệ phụ nữ làm lãnh đạo?

Nước nào đứng đầu về tỷ lệ phụ nữ làm lãnh đạo?

Philippines đứng đầu trong số 28 quốc gia ở các châu lục trong bảng xếp hạng về tỷ lệ phụ nữ nắm giữ vị trí quản lý cấp cao.
Quốc gia châu Phi này có tỷ lệ đại diện nữ trong Quốc hội cao nhất thế giới

Quốc gia châu Phi này có tỷ lệ đại diện nữ trong Quốc hội cao nhất thế giới

Theo bảng xếp hạng IPU, Rwanda có tỷ lệ đại diện nữ trong Quốc hội cao nhất thế giới, chiếm 61%.
Australia nỗ lực khẳng định tên tuổi của thể thao nữ

Australia nỗ lực khẳng định tên tuổi của thể thao nữ

Sự phát triển của thể thao nữ không chỉ góp phần đẩy mạnh phát triển kinh tế quốc gia, mà còn giúp tạo dựng vị thế đất nước trên trường quốc tế.
Rồng trong tâm thức người Việt

Rồng trong tâm thức người Việt

Trong 12 con giáp, Rồng là con vật duy nhất không có trong đời thực mà được hình thành bởi trí tưởng tượng của con người.
Tây Ban Nha: Chính phủ mới hướng về nữ quyền

Tây Ban Nha: Chính phủ mới hướng về nữ quyền

Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez nhấn mạnh điều đó trong phát biểu tại họp báo công bố nội các mới ngày 20/11.
Phiên bản di động