 |
| Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng đón Thượng nghị sĩ Patrick Leahy, phó chủ tịch Ủy ban Phân bổ ngân sách Thượng viện Mỹ, tại sân bay Biên Hòa sáng 20/4/2019 tham gia lễ khởi động dự án tẩy độc sân bay Biên Hòa. Ảnh: USAID Việt Nam. |
Cho đến nay, mặc dầu cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam đã lùi xa hơn nửa thế kỷ, nhưng sự kiện Quân đội Hoa Kỳ sử dụng chất da cam/dioxin dưới danh nghĩa chất diệt cỏ trong thời kỳ đầu của cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam vẫn còn để lại những tổn hại rất lớn, rất lâu dài đối với đất nước và con người Việt Nam, cả về môi trường sinh thái, sức khoẻ con người và cả về các vấn đề xã hội khác. Không những thế, mà ngay cả một số cựu binh Hoa Kỳ từng có mặt ở Việt Nam trong thời kỳ chiến tranh cũng là nạn nhân của chất da cam/dioxin do chính họ sử dụng. Vì vậy, cuộc đấu tranh để đòi lại công lý cho những nạn nhân của chất độc da cam/dioxin ở Việt Nam vẫn phải được tiếp tục tiến hành, mặc dầu cuộc đấu tranh đó vẫn đang và sẽ phải đứng trước muôn vàn khó khăn, gian khổ và phức tạp.
Để đạt được mục đích, yêu cầu, thực hiện đúng tư tưởng chỉ đạo, phương châm, nguyên tắc, nội dung và phương thức đối thoại về giải quyết hậu quả chất độc diệt cỏ do Hoa Kỳ sử dụng trong chiến tranh Việt Nam, vấn đề xác định đúng chủ thể, lực lượng tham gia đối thoại cũng là một trong những vấn đề cần phải được nghiên cứu, phân tích để lựa chọn đúng nhằm mang lại hiệu quả thiết thực cho quá trình đối thoại.
Cùng với việc xác định đúng lực lượng nòng cốt tham gia đối thoại, việc xác định đúng lực lượng cụ thể tham gia đối thoại nhân đạo về giải quyết hậu quả chất độc diệt cỏ/dioxin do Hoa Kỳ sử dụng trong chiến tranh Việt Nam cũng là một trong những nội dung quan trọng nhằm đem lại hiệu quả cụ thể, thiết thực cho hoạt động đối thoại nhân đạo về giải quyết hậu quả chất độc diệt cỏ/dioxin do Hoa Kỳ sử dụng trong chiến tranh Việt Nam.
Theo đó, tham gia đối thoại nhân đạo về giải quyết hậu quả chất độc diệt cỏ/dioxin do Hoa Kỳ sử dụng trong chiến tranh Việt Nam có thể bao gồm những lực lượng cụ thể như: Cựu quân nhân phơi nhiễm hoặc chuẩn đoán có nguy cơ phơi nhiễm da cam/dioxin; Người dân phơi nhiễm hoặc chuẩn đoán có nguy cơ phơi nhiễm da cam/dioxin; Đại biểu cộng đồng cư dân sinh sống trong vùng có nguy cơ phơi nhiễm cao; Các cơ quan quản lý nhà nước hữu quan; Các tổ chức phi chính phủ hữu quan; Các chuyên gia khoa học, luật gia, nhà ngoại giao; Người Việt Nam đang định cư, sinh sống và làm việc ở nước ngoài, nhất là ở Mỹ. Trong đó, cần tập trung vào một số lực lượng chủ yếu như sau:
- Cựu quân nhân phơi nhiễm hoặc chuẩn đoán có nguy cơ phơi nhiễm da cam/dioxin.
Cựu quân nhân phơi nhiễm hoặc chuẩn đoán có nguy cơ phơi nhiễm da cam/dioxin là một trong những lực lượng cụ thể quan trọng tham gia đối thoại nhân đạo về giải quyết hậu quả chất độc diệt cỏ do Hoa Kỳ sử dụng trong chiến tranh Việt Nam. Họ là những người đã trực tiếp tham gia chiến đấu hoặc phục vụ chiến đấu trên các chiến trường, nhất là những nơi mà Quân đội Hoa Kỳ sử dụng chất da cam/dioxin dưới danh nghĩa chất diệt cỏ trong thời kỳ đầu của cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam.
Họ là những người không chỉ đã phải vượt qua muôn vàn khó khăn, thử thách, gian khổ, ác liệt của chiến tranh, chiến đấu hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội, vì tự do, ấm no, hạnh phúc của nhân dân, mà họ còn là những người phải chịu sự đau đớn về thể xác và tinh thần do hậu quả của chất độc da cam/dioxin để lại. Không những thế, mà con cái của họ cũng phải gánh chịu hậu quả của chất độc da cam/dioxin.
Cựu quân nhân phơi nhiễm hoặc chuẩn đoán có nguy cơ phơi nhiễm da cam/dioxin là những nhân chứng sống về sự hủy hoại, tàn phá của chất độc da cam/dioxin. Họ sẽ là những người có thể chứng minh “người thật, việc thật” trong đối thoại nhân đạo về giải quyết hậu quả chất độc diệt cỏ do Hoa Kỳ sử dụng trong chiến tranh Việt Nam. Họ sẽ chứng minh một cách trực tiếp nhất, sống động nhất về những gì mà Quân đội Hoa Kỳ đã sử dụng chất da cam/dioxin dưới danh nghĩa chất diệt cỏ trong thời kỳ đầu của cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam.
Tuy nhiên, chiến tranh đã lùi xa hơn 50 năm, các cựu quân nhân phơi nhiễm hoặc chuẩn đoán có nguy cơ phơi nhiễm da cam/dioxin nay đã nhiều tuổi, sức khỏe giảm sút một phần vì tuổi tác, một phần vì hậu quả của chất độc da cam/ dioxin. Do đó, họ không thể có điều kiện thuận lợi nhất trong tiến hành đối thoại. Hơn nữa, do những điều kiện khách quan và chủ quan, nên họ cũng chưa được trang bị những kiến thức cần thiết về chất độc da cam/dioxin và đối thoại về những vấn đề liên quan đến chất độc da cam/dioxin. Đây là một trong những khó khăn phải tính đến khi lựa chọn lực lượng này.
- Người dân phơi nhiễm hoặc chuẩn đoán có nguy cơ phơi nhiễm da cam/dioxin.
Người dân phơi nhiễm hoặc chuẩn đoán có nguy cơ phơi nhiễm da cam/dioxin là một trong những lực lượng cụ thể quan trọng tham gia đối thoại nhân đạo về giải quyết hậu quả chất độc diệt cỏ/dioxin do Hoa Kỳ sử dụng trong chiến tranh Việt Nam. Họ là những người đã từng sống trong những vùng mà trước đây Quân đội Hoa Kỳ đã sử dụng chất da cam/dioxin dưới danh nghĩa chất diệt cỏ trong thời kỳ đầu của cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam.
Vì vậy, họ là những người không chỉ đã phải vượt qua muôn vàn khó khăn, thử thách, gian khổ, ác liệt của chiến tranh, mà còn là những người trực tiếp chứng kiến hậu quả và tác hại của chất độc da cam/dioxin. Họ cũng sẽ là những người có thể nói lên tiếng nói của những người “trong cuộc” trong đối thoại nhân đạo về giải quyết hậu quả chất độc diệt cỏ/dioxin do Hoa Kỳ sử dụng trong chiến tranh Việt Nam. Họ sẽ có tiếng nói trực tiếp, sống động về những gì mà Quân đội Hoa Kỳ đã sử dụng chất da cam/dioxin dưới danh nghĩa chất diệt cỏ trong thời kỳ đầu của cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam.
Tuy nhiên, chiến tranh đã lùi xa hơn 50 năm, những người dân phơi nhiễm hoặc chuẩn đoán có nguy cơ phơi nhiễm da cam/dioxin nay cũng đã nhiều tuổi, sức khỏe giảm sút một phần vì tuổi tác, một phần vì hậu quả của chất độc da cam/ dioxin. Do đó, họ không thể có điều kiện thuận lợi nhất trong tiến hành đối thoại. Hơn nữa, do những điều kiện khách quan và chủ quan, nên họ cũng chưa được trang bị những kiến thức cần thiết về chất độc da cam/dioxin và đối thoại về những vấn đề liên quan đến chất độc da cam/dioxin. Đây là một trong những khó khăn phải tính đến khi lựa chọn lực lượng này.
Người dân phơi nhiễm hoặc chuẩn đoán có nguy cơ phơi nhiễm da cam/dioxin còn là con, cháu của các cựu quân nhân, con, cháu của những người dân phơi nhiễm hoặc chuẩn đoán có nguy cơ phơi nhiễm da cam/dioxin. Đây là những người sinh ra và lớn lên sau chiến tranh. Họ chưa được chứng kiến sự tàn phá khốc liệt của chiến tranh, những hy sinh, mất mát mà người thân của họ đã phải gánh chịu, nhưng họ đang phải hàng ngày, hàng giờ chống chọi với những hậu quả nặng nề của chất độc da cam/dioxin.
Những người dân phơi nhiễm hoặc chuẩn đoán có nguy cơ phơi nhiễm da cam/dioxin và con, cháu của các cựu quân nhân, con, cháu của những người dân phơi nhiễm hoặc chuẩn đoán có nguy cơ phơi nhiễm da cam/dioxin sẽ là những “nhân chứng sống” để phơi bày tất cả những tội ác và hậu quả nặng nề về thể xác và tinh thần mà Quân đội Hoa Kỳ đã gây ra đối với những người thân của họ. Họ sẽ là những nhân chứng sống động để tiến hành đối thoại, để đi đòi công lý. Tuy nhiên, do những điều kiện khách quan và chủ quan, nên họ cũng chưa được trang bị những kiến thức cần thiết về chất độc da cam/dioxin và đối thoại về những vấn đề liên quan đến chất độc da cam/dioxin. Đây là một trong những khó khăn phải tính đến khi lựa chọn lực lượng này.
- Đại biểu cộng đồng cư dân sinh sống trong vùng có nguy cơ phơi nhiễm cao.
Đại biểu cộng đồng cư dân sinh sống trong vùng có nguy cơ phơi nhiễm cao cũng là một trong những lực lượng cụ thể quan trọng tham gia đối thoại nhân đạo về giải quyết hậu quả chất độc diệt cỏ/dioxin do Hoa Kỳ sử dụng trong chiến tranh Việt Nam. Họ là những người đại diện cho tiếng nói của nhân dân đang phải chịu hậu quả rất nặng nề và lâu dài của chất độc da cam/dioxin cả về môi trường sống bị ô nhiễm, nhất là nguồn nước sạch, đất đai canh tác; cả về sức khỏe, nhất là các bệnh về máu, về thần kinh, tim mạch, hô hấp...
Đại biểu cộng đồng cư dân sinh sống trong vùng có nguy cơ phơi nhiễm cao sẽ là những người đại diện cho dân cư sinh sống trong vùng có nguy cơ phơi nhiễm cao tham gia đối thoại. Đây sẽ là một trong những lực lượng được lựa chọn để có đủ khả năng đại diện cho tiếng nói của dân cư sống trong vùng có nguy cơ phơi nhiễm cao. Họ sẽ là những người được lựa chọn để có được những phẩm chất, năng lực cần thiết để có thể tham gia đối thoại thuận lợi, đem lại kết quả tích cực.
Họ cũng sẽ là những người đại diện cho tiếng nói của các tầng lớp nhân dân, cho các thành phần, các dân tộc, tôn giáo, nghề nghiệp, giới tính, lứa tuổi...Theo đó, họ sẽ là những người đaị diện của cộng đồng dân cư, có thể phát huy được sức mạnh tổng hợp của cộng đồng cư dân sinh sống trong vùng có nguy cơ phơi nhiễm cao. Họ sẽ là những người tập hợp, phản ánh được tâm tư, nguyện vọng, những khó khăn và những đề xuất chính đáng, hợp tình, hợp lý của cộng đồng cư dân sinh sống trong vùng có nguy cơ phơi nhiễm cao.
- Các chuyên gia khoa học, luật gia, nhà ngoại giao.
Các chuyên gia khoa học, luật gia, nhà ngoại giao sẽ là một trong những lực lượng cụ thể rất quan trọng trong tham gia đối thoại nhân đạo về giải quyết hậu quả chất độc diệt cỏ do Hoa Kỳ sử dụng trong chiến tranh Việt Nam. Bởi đây là lực lượng không chỉ có những phẩm chất cần thiết để tham gia đối thoại, mà điều không kém phần quan trọng, bởi họ sẽ là những người có những năng lực, kinh nghiệm, phương pháp... tham gia đối thoại để đạt tới trình độ cao - thấu tình, đạt lý.
Các chuyên gia khoa học, luật gia, nhà ngoại giao tham gia đối thoại nhân đạo về giải quyết hậu quả chất độc diệt cỏ/dioxin do Hoa Kỳ sử dụng trong chiến tranh Việt Nam sẽ là những người đã được trang bị những cơ sở khoa học và thực tiễn về những vấn đề liên quan đến đối thoại nhân đạo về giải quyết hậu quả chất độc diệt cỏ nói chung, chất độc diệt cỏ do Hoa Kỳ sử dụng trong chiến tranh Việt Nam nói riêng. Không những thế, họ còn là những người am hiểu pháp luật, nhất là pháp luật quốc tế về giải quyết hậu quả chất độc diệt cỏ. Họ còn là những người có đủ phẩm chất, năng lực, kinh nghiệm, phương pháp đấu tranh ngoại giao nói chung, đấu tranh ngoại giao liên quan đền vấn đề giải quyết hậu quả chất độc diệt cỏ/dioxin do Hoa Kỳ sử dụng trong chiến tranh Việt Nam nói riêng.
Tuy nhiên, có thể có những chuyên gia khoa học, những luật gia, nhà ngoại giao tham gia đối thoại nhân đạo về giải quyết hậu quả chất độc diệt cỏ do Hoa Kỳ sử dụng trong chiến tranh Việt Nam được đào tạo cơ bản, nhưng hãy còn trẻ, được sinh ra và lớn lên sau chiến tranh. Do đó, họ chưa trải qua những gian khổ, ác liệt, mất mát, hy sinh của chiến tranh mà các thế hệ ông, cha của họ đã phải trải qua. Họ chưa cảm nhận hết được hậu quả nặng nề, lâu dài của chất độc diệt cỏ do Hoa Kỳ sử dụng trong chiến tranh Việt Nam !
- Người Việt Nam đang định cư và làm việc ở nước ngoài, nhất là ở Mỹ.
Người Việt Nam đang định cư và làm việc ở nước ngoài, nhất là ở Mỹ là một trong những lực lượng cụ thể rất quan trọng trong tham gia đối thoại nhân đạo về giải quyết hậu quả chất độc diệt cỏ do Hoa Kỳ sử dụng trong chiến tranh Việt Nam. Người Việt Nam đang định cư và làm việc ở nước ngoài, nhất là ở Mỹ không chỉ là những người mamg dòng máu Việt, luôn hướng về quê hương, Tổ quốc thân yêu, đấu tranh để đòi lại công lý cho những người thân của họ, cho đồng bào Việt Nam, mà họ còn là những người đang sinh sống và làm việc ở nước sở tại, đang được thụ hưởng những chính sách, chế độ của nước sở tại đối với họ. Vì vậy, họ sẽ là những người có thể có tiếng nới khách quan hơn, công bằng hơn, thấu tình, đạt lý hơn khi mà họ đấu tranh cho công bằng và lẽ phải cho cả từ hai phía.
Người Việt Nam đang định cư và làm việc ở nước ngoài, nhất là ở Mỹ sẽ là những người có điều kiện để nghiên cứu, tiếp xúc với những văn bản quy định của quốc tế, của các nước sở tại, nhất là của Hoa Kỳ về những vấn đề liên quan đến đối thoại nhân đạo về giải quyết hậu quả chất độc diệt cỏ nói chung, chất độc diệt cỏ do Hoa Kỳ sử dụng trong chiến tranh Việt Nam nói riêng. Đây là những cơ sở khách quan rất thuận lợi để tham gia đối thoại có hiệu quả. Tuy nhiên, họ là những người sống xa Tổ quốc, ít có điều kiện tiếp xúc với thực tiễn về hậu quả của chất độc diệt cỏ/dioxin do Hoa Kỳ sử dụng trong chiến tranh Việt Nam. Nên việc cung cấp những căn cứ thực tiễn cho họ là điều phải tính đến trong tham gia đối thoại.
Như vậy, việc tham gia đối thoại nhân đạo về giải quyết hậu quả chất độc diệt cỏ/dioxin do Hoa Kỳ sử dụng trong chiến tranh Việt Nam bao gồm nhiều lực lượng cụ thể khác nhau. Mỗi lực lượng cụ thể đều có vị trí, vai trò nhất định trong tham gia đối thoại. Mỗi lực lượng cụ thể tham gia đối thoại cũng sẽ có những điều kiện thuận lợi và những điều kiện khó khăn riêng trong quá trình tham gia đối thoại. Vì vậy, để phát huy tốt vai trò của các lực lượng cụ thể tham gia đối thoại cần quan tâm làm tốt một số vấn đề sau đây:
Thứ nhất là, cần tổ chức biên soạn hệ thống tài liệu có liên quan đến hoạt động tham gia đối thoại nhân đạo về giải quyết hậu quả chất độc diệt cỏ do Hoa Kỳ sử dụng trong chiến tranh Việt Nam. Trong đó cần làm rõ mục đích, yêu cầu, tư tưởng chỉ đạo, phương châm, nguyên tắc, chủ thể, lực lượng, nội dung, phương thức và những điều kiện đảm bảo cho hoạt động đối thoại nhân đạo về giải quyết hậu quả chất độc diệt cỏ do Hoa Kỳ sử dụng trong chiến tranh Việt Nam.
Thứ hai là, cần tổ chức thu thập những tài liệu, chứng cứ về hậu quả của chất độc diệt cỏ/dioxin do Hoa Kỳ sử dụng trong chiến tranh Việt Nam, cả những số liệu tác hại về môi trường sinh thái, về sức khoẻ con người và cả về các vấn đề xã hội khác; cả những người Việt Nam ở trong nước và người Việt Nam đang định cư, sinh sống và làm việc ở nước ngoài; cả một số cựu binh Hoa Kỳ từng có mặt ở Việt Nam trong thời kỳ chiến tranh Việt Nam.
Thứ ba là, cần tổ chức bồi dưỡng, tập huấn cho các lực lượng cụ thể tham gia đối thoại nhân đạo về giải quyết hậu quả chất độc diệt cỏ do Hoa Kỳ sử dụng trong chiến tranh Việt Nam. Trong đó, cần bồi dưỡng cho họ những phẩm chất, năng lực, kinh nghiệm và cả phương pháp tham gia đối thoại nhân đạo về giải quyết hậu quả chất độc diệt cỏ do Hoa Kỳ sử dụng trong chiến tranh Việt Nam. Đồng thời, cần cung cấp cho họ những tài liệu liên quan đến hoạt động tham gia đối thoại để họ có thể đọc và nghiên cứu trước.
Thứ tư là, mỗi lần tham gia đối thoại về giải quyết hậu quả chất độc diệt cỏ do Hoa Kỳ sử dụng trong chiến tranh Việt Nam cần có đủ các thành phần lực lượng cụ thể tham gia. Vì mỗi thành phần lực lượng cụ thể sẽ có những thuận lợi và có những khó khăn riêng trong quá trình tham gia đối thoại. Vì vậy, khi có đủ các thành phần lực lượng cụ thể tham gia sẽ có điều kiện bổ sung, hỗ trợ nhau, tạo hiệu quả tốt hơn trong quá trình đối thoại.
Thứ năm là, sau mỗi lần tổ chức đối thoại về giải quyết hậu quả chất độc diệt cỏ/dioxin do Hoa Kỳ sử dụng trong chiến tranh Việt Nam, cần tổ chức rút kinh nghiệm về hoạt động tham gia đối thoại. Trong đó cần rút ra những kinh nghiệm thành công và cả những kinh nghiệm chưa thành công. Xác định rõ nguyên nhân của kết quả và hạn chế trong quá trình tham gia đối thoại. Cần rút kinh nghiệm hoạt động tham gia đối thoại một cách toàn diện, trong đó cần quan tâm rút kinh nghiệm về tổ chức lực lượng, lựa chọn nội dung, xác định phương pháp đối thoại cho mỗi lần đối thoại.
Tóm lại, hoạt động tham gia đối thoại về giải quyết hậu quả chất độc diệt cỏ/dioxin do Hoa Kỳ sử dụng trong chiến tranh Việt Nam là một công việc rất cần thiết, quan trọng và lâu dài, bên cạnh những thuận lợi cơ bản cho hoạt động đối thoại, thì chúng ta cũng phải đối mặt với những khó khăn, những vướng mắc cần phải giải quyết. Vì vậy, để cho hoạt động tham gia đối thoại về giải quyết hậu quả chất độc diệt cỏ/dioxin do Hoa Kỳ sử dụng trong chiến tranh Việt Nam, trên cơ sở sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, sự hướng dẫn của các cơ quan, tổ chức có liên quan, thì việc phát huy vai trò, trách nhiệm của các lực lượng cụ thể tham gia đối thoại có vai trò rất quan trọng góp phần đem lại chất lượng, hiệu quả của hoạt động tham gia đối thoại. Theo đó, việc xác định đúng lực lượng cụ thể tham gia đối thoại là một trong những vấn đề quan trọng của Đề án đối thoại nhân đạo về giải quyết hậu quả chất độc diệt cỏ/dioxin do Hoa Kỳ sử dụng trong chiến tranh Việt Nam.
| Cựu chiến binh Mỹ góp phần hàn gắn vết thương chiến tranh TGVN. Mới đây, lãnh đạo Liên hiệp các tổ chức hữu nghị và Hội hữu nghị Việt - Mỹ thành phố Đà Nẵng tiếp đoàn ... |
| Phát động chương trình “Mỗi tin nhắn – Một tấc lòng với nạn nhân chất độc da cam!” TGVN. Đây chính là thông điệp của Chương trình nhắn tin “Chung tay xoa dịu nỗi đau da cam” năm 2019 vừa được Trung ương ... |
| Khắc phục hậu quả chiến tranh: Điểm sáng trong hợp tác Việt Nam - Hoa Kỳ Việt Nam và Hoa Kỳ đã cùng đi một chặng đường dài và quan trọng trong hợp tác khắc phục hậu quả chiến tranh. Sự ... |
