Đam mê của con trẻ, từng trải của người lớn
Sau chín tháng dài chăm chỉ miệt mài học tập, nhiều trẻ nhỏ háo hức mùa Hè nhanh đến, để có thể hiện thực hóa những dự định cá nhân mà mình hằng mong đợi.
Đó có thể là niềm ao ước mỗi ngày được đi bơi, vừa thỏa thuê trong sự mát lạnh của hồ bơi mùa hè, vừa tung tăng đùa vui sảng khoái hết cỡ. Đó có thể làm niềm ao ước tham gia các lớp nghệ thuật múa hát, để được thả mình trong âm nhạc, cùng những xu hướng trào lưu bất tận của tuổi nhỏ.
| Để mùa Hè thật sự ý nghĩa, người lớn hãy cùng trải nghiệm với con trẻ. (Ảnh: Thanh Huyền) |
Đó cũng có thể là niềm ao ước được đi về quê nội, quê ngoại, thăm thú những mảng xanh tuổi thơ, thay cho những mảng tường bê tông quá đỗi nhàm chán của thành thị. Hay đó cũng có thể là nỗi niềm được tham dự các lớp hội họa, mê đắm trong những đường nét, sắc màu, vẽ lên những góc nhìn trẻ thơ mới lạ…
Tuy vậy, không phải lúc nào những đam mê của con trẻ cũng trùng khớp với những định hướng của phụ huynh. Xung đột mùa Hè cũng từ đây mà phát sinh.
Phụ huynh chúng ta thường có chung cảm giác cần phải xây dựng kế hoạch mùa Hè cho con em mình, để tránh việc trẻ đi sai hướng, không phù hợp với yêu cầu phát triển của xã hội.
Với sự từng trải của cuộc đời, chúng ta thường cho rằng chúng ta biết trẻ giỏi gì, dở gì, cần gì và nên làm gì. Thế nên, chúng ta cũng thường mặc định, để có được tương lai tốt đẹp, trẻ nên nghe theo những định hướng của người lớn, trong đó có vấn đề mùa Hè sẽ trải qua như thế nào.
Ở góc nhìn ngược lại, trẻ thường có nhu cầu và niềm mong đợi khác với sự hy vọng, hoạch định của người lớn. Suốt một năm học kéo dài chín tháng, trẻ đã cố gắng thực hiện theo lời phụ huynh, bây giờ đến mùa Hè, trẻ cảm thấy cần phải có không gian và thời gian để thỏa mãn những nguyện vọng của bản thân.
Và khi không tìm được tiếng nói chung, các xung đột liên tiếp nảy sinh.
Mùa Hè của cả nhà
Các nhà tâm lý học và xã hội học hiện đại đều khuyến cáo người lớn chúng ta kết nối với trẻ, để tìm được sự đồng thuận, thay vì xu hướng người lớn áp đặt theo mô hình giáo dục gia đình truyền thống.
Để tìm được tiếng nói chung, chúng ta có thể lưu ý ba đề xuất sau:
Một là, luôn sẵn tâm thế lắng nghe và cố gắng tìm hiểu quan điểm của trẻ. Và ngược lại, cũng cần giải thích với trẻ rằng, trẻ cũng cần lắng nghe, thấu hiểu cho những suy nghĩ của người lớn.
Sự trao đổi thông tin hai chiều là vô cùng cần thiết trong quá trình chia sẻ, thảo luận. Để có được kết quả tốt trong quá trình tâm sự, người lớn cần sử dụng ngôn ngữ phù hợp với độ tuổi của con em mình, tránh những lối nói phức tạp.
Hai là, chúng ta cũng cần thái độ cởi mở để đi đến đồng thuận, chấp nhận những tiếng nói khác, đến từ con trẻ. Còn nếu không thuận tình, phải thuyết phục bằng những lập luận chặt chẽ, những minh họa sinh động, thay vì thái độ áp đặt một chiều. Chúng ta cũng cần tìm kiếm giải pháp dung hòa, hợp lý hợp tình, thay vì phó mặc những xung đột tâm lý có thể xảy ra cho hai bên.
Cuối cùng, để mùa Hè thật sự ý nghĩa, người lớn hãy cùng trải nghiệm với con trẻ. Nếu người lớn chỉ lên kế hoạch và yêu cầu con trẻ thực hiện một mình, thì kết quả sẽ không thể như mong đợi.
Mùa Hè không phải của riêng con trẻ. Mùa Hè cũng không phải của riêng phụ huynh. Mùa Hè là của tất cả các thành viên trong gia đình. Các hoạt động cần và nên diễn ra trong sự đồng trải nghiệm của mọi người.