Nepal: 'Gánh nặng' chính trị, đối ngoại chật vật và tín hiệu phục hồi kinh tế

Hồng Phúc
Trong bài viết đăng trên EastAsia Forum ngày 28/1, ông Sujeev Shakya* đánh giá, đối với Nepal, năm 2021 là một năm biến động chính trị và tiếp tục bị mất kết nối với toàn cầu, nhưng cũng là một năm phục hồi kinh tế.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Đối với Nepal, năm 2021 là một năm biến động chính trị và tiếp tục bị mất kết nối với toàn cầu, nhưng đây cũng là một năm phục hồi kinh tế.
Nepal trải qua một năm nặng gánh về trên chính trường lẫn đối ngoại song lại khởi sắc về phục hồi kinh tế hậu dịch Covid-19. (Nguồn: ANI)

Thảm họa Covid-19 "dội" vào Nepal quãng tháng 5/2021 khi nước này quay cuồng trong tình trạng thiếu oxy và vật tư y tế, những hàng dài chờ đợi ở trung tâm hỏa táng và hàng nghìn người đã tử vong.

Tính đến giữa tháng 12/2021, Nepal ghi nhận gần 12.000 trường hợp tử vong vì Covid-19, nhiều hơn số người tử vong do trận động đất độ lớn 7,8 hồi năm 2015.

Chính trường sóng gió

Vào đầu năm 2021, câu hỏi đặt ra là liệu Thủ tướng tạm quyền Khadga Prasad Sharma Oli - người vừa mới nhậm chức sau khi Quốc hội bị giải tán vào tháng 12/2020 - có cầm quyền lâu dài hay không.

Tháng 2/2021, Tòa án Tối cao Nepal đã lật lại quyết định từng giúp ông Oli trở thành Thủ tướng. Ba tháng sau, Tổng thống Bidya Devi Bhandari một lần nữa ra lệnh giải thể Quốc hội.

Các nghị sĩ phản đối động thái này đã đưa vụ việc lên Tòa án Tối cao và cơ quan này đã lật lại quyết định của Tổng thống Bhandari và bổ nhiệm chính trị gia kỳ cựu của đảng Quốc đại Sher Bahadur Deuba làm Thủ tướng.

Quốc hội Nepal hầu như không hoạt động trong cả năm 2021.

Ông Deuba - người từng 4 lần đảm nhiệm vị trí Thủ tướng - đứng đầu một liên minh mỏng manh bao gồm những người chống lại ông Oli, trong đó có các cựu Thủ tướng Pushpa Kamal Dahal và Madhav Kumar Nepal.

Tân Thủ tướng mất 3 tháng để mở rộng nội các vốn chỉ mới bắt đầu đi vào hoạt động khi mùa lễ hội Dasain và Tihar hàng năm bắt đầu.

Trước thềm các cuộc đại hội đảng vào cuối năm 2022, trọng tâm của chính phủ Nepal lúc này là lựa chọn ban lãnh đạo mới trong bối cảnh nội bộ xảy ra tranh cãi, các hoạt động vận động hành lang và các cuộc bầu cử sắp diễn ra.

Đối ngoại trục trặc

Trong năm 2021, mối quan hệ giữa Nepal với Ấn Độ vẫn tiếp tục xấu đi do những tranh chấp về lãnh thổ.

Những thách thức trong thương mại và vấn đề quá cảnh tiếp tục thu hút sự chú ý, và thương mại của Nepal với Trung Quốc bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19 cùng những thiên tai khác như lũ lụt và lở đất.

Lần đầu tiên kể từ năm 1960, có vẻ như Nepal bắt đầu xuất hiện tranh chấp biên giới với cả Trung Quốc. Điều này có lẽ đã góp phần dẫn đến việc các khoản đầu tư trong khuôn khổ Sáng kiến vành đai và con đường (BRI) không đạt được nhiều tiến triển trong năm ngoái.

Cửa khẩu Rasuwagadhi ở khu vực biên giới Nepal-Trung Quốc.
Cửa khẩu Rasuwagadhi của Nepal giáp biên giới với Trung Quốc.

Quan hệ Mỹ-Nepal cũng không mấy khả quan. Tranh cãi công khai về khoản tài trợ 500 triệu USD của Tập đoàn Thử thách thiên niên kỷ của Mỹ đã bùng lên khi nhiều người phản đối với lý do việc chấp nhận khoản tài trợ sẽ "bán rẻ" an ninh của Nepal cho Mỹ.

Việc thiếu ý chí chính trị để thực hiện một thỏa thuận được ký kết giữa hai nước vào năm 2017 đã cho thấy rõ những khó khăn của Washington khi làm việc với Kathmandu.

Mối quan hệ của Nepal với các quốc gia khác chỉ giới hạn trong những hoạt động mừng các ngày lễ quốc gia khi Nepal triệu hồi các đại sứ được bổ nhiệm.

Tuy nhiên, quốc gia Nam Á này vẫn tiếp tục nhận được sự ủng hộ của nhân dân ở nhiều quốc gia trên thế giới. Nepal đã được tiếp tế nhiều thuốc men, thiết bị y tế, oxy và vaccine khi làn sóng dịch Covid-19 thứ hai xảy ra ở Nepal hồi tháng 5/2021.

Kinh tế khởi sắc

Đáng chú ý là nền kinh tế Nepal đã vượt qua đại dịch tốt hơn nhiều nền kinh tế khác.

Ngoại trừ doanh thu từ khách du lịch quốc tế, doanh thu từ tất cả các hoạt động kinh tế khác hầu như không bị suy giảm. Kiều hối đổ về Nepal từ các kênh chính thức và không chính thức đều tăng. Hiệu quả hoạt động của các ngân hàng được cải thiện so với năm 2020, tính đến tháng 11/2021, tiền gửi và tín dụng tăng từ 38 tỷ USD lên 46 tỷ USD.

Sàn giao dịch chứng khoán của Nepal ghi nhận khối lượng và giá kỷ lục với tổng vốn hóa thị trường tăng từ 24 tỷ USD hồi tháng 10/2020 lên 30 tỷ USD vào tháng 11/2021, với khối lượng giao dịch hàng ngày đạt đỉnh 150 triệu USD Mỹ.

Nhập khẩu và tiêu dùng có dấu hiệu phục hồi khi chi tiêu cho các lễ hội, hoạt động xã hội và tôn giáo tăng lên. Giá đất tăng vọt và các hoạt động xây dựng quay trở lại mức trước đại dịch.

Số lượng người đi du học hay đi lao động ở nước ngoài cũng bắt đầu phục hồi khi hoạt động đi lại của người dân được nối lại vào nửa cuối năm 2021.

Trong năm 2021, các hoạt động xây dựng quay trở lại mức trước đại dịch. (Nguồn: STLRP)
Trong năm 2021, các hoạt động xây dựng quay trở lại mức trước đại dịch. Trong ảnh: Khởi công chương trình xây dựng đường mòn từ Muhanpokhari tới Nagarkot khuôn khổ Chương trình Hỗ trợ việc làm ngắn hạn, ngày 19/9/2021. (Nguồn: STLRP)

Năm 2022 sẽ là năm bầu cử và các hoạt động bầu cử đã khởi động trong các đại hội đảng. Đây sẽ là một năm chứng kiến nhiều doanh nhân tham gia chính trường hơn và nhiều chính trị gia phát triển các liên minh trong khu vực tư nhân hơn.

Về nền kinh tế, Kathmandu cần tăng chi tiêu để quản lý tình trạng suy giảm thanh khoản tạm thời.

Liệu chính phủ Nepal có thể thực hiện các cải cách để thu hút đầu tư quốc tế hay không hay liệu các nhà hoạch định chính sách có để cho chủ nghĩa bảo hộ gia tăng hay không.

Và tất nhiên, chúng ta sẽ phải chờ xem biến thể Omicron của virus SAR-CoV-2 gây ra đại dịch Covid-19 sẽ gây tổn hại như thế nào tới hoạt động kinh tế của Nepal.


Sujeev Shakya là người sáng lập công ty tư vấn Beed Management, Cố vấn cấp cao về Nepal và Bhutan tại BowerGroupAsia và Chủ tịch Diễn đàn Kinh tế Nepal; tác giả của cuốn Unleashing Nepal (2009) và Unleashing the Vajra (2019).

Tân Thủ tướng Nepal: Từ bài toán cân bằng Trung-Ấn tới thách thức mang tên Covid-19

Tân Thủ tướng Nepal: Từ bài toán cân bằng Trung-Ấn tới thách thức mang tên Covid-19

Dưới thời Thủ tướng Sher Bahadur Deuba, Nepal sẽ hướng tới cân bằng quan hệ với cả Ấn Độ và Trung Quốc, đồng thời cố ...

Nepal - 'ngôi sao' trong sứ mệnh gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc

Nepal - 'ngôi sao' trong sứ mệnh gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc

Nepal hiện là quốc gia đóng góp quân số nhiều thứ 2 trong sứ mệnh gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc, sau Bangladesh.

Xem nhiều

Đọc thêm

Tử vi 12 cung hoàng đạo Chủ Nhật 3/11/2024: Bọ Cạp đừng quá tự mãn

Tử vi 12 cung hoàng đạo Chủ Nhật 3/11/2024: Bọ Cạp đừng quá tự mãn

Tử vi hôm nay 3/11/2024 của 12 cung hoàng đạo - Ma Kết, Bảo Bình, Song Ngư, Bạch Dương, Kim Ngưu, Song Tử, Cự Giải, Sư Tử, Xử Nữ, Thiên ...
Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 3/11/2024, Lịch vạn niên ngày 3 tháng 11 năm 2024

Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 3/11/2024, Lịch vạn niên ngày 3 tháng 11 năm 2024

Lịch âm 3/11. Lịch âm hôm nay 3/11/2024? Âm lịch hôm nay 3/11. Lịch vạn niên 3/11/2024. Ngày hôm nay tốt hay xấu? Xem ngày giờ, hướng tốt xấu...
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 3/11/2024: Tuổi Dậu nhân duyên tốt lành

Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 3/11/2024: Tuổi Dậu nhân duyên tốt lành

Xem tử vi 3/11 - tử vi 12 con giáp hôm nay 3/11/2024 - Tý, Sửu, Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất và Hợi về công việc, ...
Thêm 9 quốc gia được Trung Quốc miễn thị thực trong nỗ lực thúc đẩy du lịch và ngoại giao

Thêm 9 quốc gia được Trung Quốc miễn thị thực trong nỗ lực thúc đẩy du lịch và ngoại giao

Công dân Hàn Quốc và Slovakia đã được thêm vào danh sách những người không cần thị thực để đến thăm trong tối đa 15 ngày
Giá tiêu hôm nay 3/11/2024: Thị trường giảm, nguy cơ mất mùa do thời tiết không thuận, nhiều đại lý, doanh nghiệp nhỏ trữ hàng chờ giá

Giá tiêu hôm nay 3/11/2024: Thị trường giảm, nguy cơ mất mùa do thời tiết không thuận, nhiều đại lý, doanh nghiệp nhỏ trữ hàng chờ giá

Giá tiêu hôm nay 3/11/2024 tại thị trường trong nước tiếp tục giảm ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 140.000 – 141.200 đồng/kg.
Giá vàng hôm nay 3/11/2024: Giá vàng rung lắc giữa sóng bầu cử Mỹ, lời khuyên cho nhà đầu tư thông minh, vàng nhẫn ‘dấn’ thêm một bước

Giá vàng hôm nay 3/11/2024: Giá vàng rung lắc giữa sóng bầu cử Mỹ, lời khuyên cho nhà đầu tư thông minh, vàng nhẫn ‘dấn’ thêm một bước

Giá vàng hôm nay 3/11/2024, giá vàng chao đảo trước một cuộc bầu cử Mỹ nhiều biến số. Thị trường trong nước biến động cùng chiều thế giới.
Nga lên tiếng về việc Ukraine thử nghiệm thành công tên lửa mới

Nga lên tiếng về việc Ukraine thử nghiệm thành công tên lửa mới

Người đứng đầu cơ quan lập pháp Crimea Vladimir Konstantinov ngày 2/11 cáo buộc phương Tây đang bí mật cung cấp vũ khí tầm xa cho Ukraine bằng nhiều chiêu thức.
Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Chơi chiêu 'chẳng có gì ngoài tiền' để ủng hộ ông Trump tại chiến địa quyết định, 'đại gia' Elon Musk thách thức tòa án

Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Chơi chiêu 'chẳng có gì ngoài tiền' để ủng hộ ông Trump tại chiến địa quyết định, 'đại gia' Elon Musk thách thức tòa án

Chương trình của tỷ phú Elon Musk tặng 1 triệu USD ngẫu nhiên cho cử tri khi tham gia bầu cử Tổng thống Mỹ ngày 5/11 tới vướng vào kiện tụng.
Liên hợp quốc cảnh báo về sự lớn mạnh của Houthi

Liên hợp quốc cảnh báo về sự lớn mạnh của Houthi

Các chuyên gia Liên hợp quốc cho rằng, kể từ khi xung đột ở Gaza bắt đầu vào năm ngoái, người Houthi đang “lợi dụng tình hình” để “chuyển mình”
Bầu cử tổng thống Mỹ: Bang Washington huy động Lực lượng vệ binh quốc gia trực chiến, bà Harris và ông Trump bám đuổi sát nút, lâm thế giằng co

Bầu cử tổng thống Mỹ: Bang Washington huy động Lực lượng vệ binh quốc gia trực chiến, bà Harris và ông Trump bám đuổi sát nút, lâm thế giằng co

Bang Washington huy động trực chiến sau khi có thông tin cũng như lo ngại khả năng xảy ra bạo lực liên quan đến cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2024.
Sau vụ phóng tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Hwasong-19, Triều Tiên nêu mục đích thử nghiệm vũ khí

Sau vụ phóng tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Hwasong-19, Triều Tiên nêu mục đích thử nghiệm vũ khí

Triều Tiên khẳng định cần tăng cường kho vũ khí hạt nhân của mình và hoàn thiện khả năng sẵn sàng tấn công hạt nhân trả đũa nếu cần thiết.
Chảo lửa Trung Đông: Israel nói tiêu diệt quan chức cấp cao Hamas, Mỹ điều thêm máy bay B-52 và tàu khu trục phòng thủ tên lửa đạn đạo

Chảo lửa Trung Đông: Israel nói tiêu diệt quan chức cấp cao Hamas, Mỹ điều thêm máy bay B-52 và tàu khu trục phòng thủ tên lửa đạn đạo

Quân đội Israel đã tiêu diệt quan chức cấp cao của Hamas là Izz al-Din Kassab trong một cuộc không kích vào Khan Younis ở phía Nam Dải Gaza.
Cuốn sách 'Trí tuệ nhân tạo từ góc nhìn quan hệ quốc tế': Hiểu để tự chủ, chủ động trong kỷ nguyên AI

Cuốn sách 'Trí tuệ nhân tạo từ góc nhìn quan hệ quốc tế': Hiểu để tự chủ, chủ động trong kỷ nguyên AI

Có thể khẳng định rằng AI không còn là một công nghệ của tương lai mà đã và đang định hình lại cục diện địa chính trị.
Israel-Iran: Trả đũa trong tính toán

Israel-Iran: Trả đũa trong tính toán

Israel tiến hành tập kích đường không vào nhiều mục tiêu ở Iran. Đợt tấn công trả đũa của Israel có những điểm đáng chú ý và đặt ra nhiều vấn đề.
Thảm họa vũ khí hạt nhân: Cảnh báo, suy đoán và kịch bản

Thảm họa vũ khí hạt nhân: Cảnh báo, suy đoán và kịch bản

Nga nhiều lần cảnh báo ‘lằn ranh đỏ’. Có người lo sợ về một thảm họa hạt nhân, nhưng cũng có ý kiến cho đó là ‘đe dọa bằng lời nói’!
Hợp tác quân sự Nga-Triều Tiên, toan tính và phản ứng

Hợp tác quân sự Nga-Triều Tiên, toan tính và phản ứng

Dư luận về leo thang căng thẳng ở bán đảo liên Triều chưa kịp lắng lại bùng lên với thông tin quân đội Triều Tiên xuất hiện ở Nga.
Tổng thống Phần Lan thăm Trung Quốc: Tìm khuôn khổ mới

Tổng thống Phần Lan thăm Trung Quốc: Tìm khuôn khổ mới

Chuyến thăm Trung Quốc ngày 28 - 31/10 của Tổng thống Phần Lan Alexander Stubb phản ánh nỗ lực nâng tầm khuôn khổ hợp tác giữa một thế giới đầy biến động.
Tổng tuyển cử tại Nhật Bản: Cần hơn một chiến thắng

Tổng tuyển cử tại Nhật Bản: Cần hơn một chiến thắng

Cuộc tổng tuyển cử sắp tới tại Nhật Bản sẽ là bài kiểm tra khó dành cho liên minh cầm quyền của đảng Dân chủ Tự do (LDP) và đảng Công minh (Komeito).
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
GPT-5: Open AI mở ra chân trời mới

GPT-5: Open AI mở ra chân trời mới

Sự kiện đang được giới công nghệ mong đợi có thể xảy ra ngay trong năm nay, là sự ra mắt của GPT-5.
30 năm UNCLOS có hiệu lực: Vai trò giữ gìn trật tự pháp lý trên biển của ITLOS

30 năm UNCLOS có hiệu lực: Vai trò giữ gìn trật tự pháp lý trên biển của ITLOS

Gần 30 năm qua, Tòa án Luật Biển quốc tế (ITLOS) góp phần quan trọng giữ gìn tính toàn vẹn, thúc đẩy tuân thủ UNCLOS.
Giải Nobel – Di sản của một thiên tài

Giải Nobel – Di sản của một thiên tài

Nobel, giải thưởng danh giá bậc nhất thế giới được trao cho các cá nhân và tổ chức đạt những thành tựu lớn lao cho nhân loại theo ý nguyện của Alfred Nobel.
Cộng đồng Pháp ngữ: Từ chung ngôn ngữ đến cùng sứ mệnh

Cộng đồng Pháp ngữ: Từ chung ngôn ngữ đến cùng sứ mệnh

La Francophonie là tên gọi của cộng đồng các quốc gia và vùng lãnh thổ có sử dụng tiếng Pháp, ngôn ngữ được sử dụng nhiều thứ năm trên thế giới...
Cuộc chiến chống biến đổi khí hậu toàn cầu

Cuộc chiến chống biến đổi khí hậu toàn cầu

Những biểu hiện của biến đổi khí hậu, sự tác động của El Nino và La Nina khiến 2024 là năm ghi nhận nhiều kỷ lục thiên tai đáng buồn...
Phiên bản di động