Nepal: 'Gánh nặng' chính trị, đối ngoại chật vật và tín hiệu phục hồi kinh tế

Hồng Phúc
Trong bài viết đăng trên EastAsia Forum ngày 28/1, ông Sujeev Shakya* đánh giá, đối với Nepal, năm 2021 là một năm biến động chính trị và tiếp tục bị mất kết nối với toàn cầu, nhưng cũng là một năm phục hồi kinh tế.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Đối với Nepal, năm 2021 là một năm biến động chính trị và tiếp tục bị mất kết nối với toàn cầu, nhưng đây cũng là một năm phục hồi kinh tế.
Nepal trải qua một năm nặng gánh về trên chính trường lẫn đối ngoại song lại khởi sắc về phục hồi kinh tế hậu dịch Covid-19. (Nguồn: ANI)

Thảm họa Covid-19 "dội" vào Nepal quãng tháng 5/2021 khi nước này quay cuồng trong tình trạng thiếu oxy và vật tư y tế, những hàng dài chờ đợi ở trung tâm hỏa táng và hàng nghìn người đã tử vong.

Tính đến giữa tháng 12/2021, Nepal ghi nhận gần 12.000 trường hợp tử vong vì Covid-19, nhiều hơn số người tử vong do trận động đất độ lớn 7,8 hồi năm 2015.

Chính trường sóng gió

Vào đầu năm 2021, câu hỏi đặt ra là liệu Thủ tướng tạm quyền Khadga Prasad Sharma Oli - người vừa mới nhậm chức sau khi Quốc hội bị giải tán vào tháng 12/2020 - có cầm quyền lâu dài hay không.

Tháng 2/2021, Tòa án Tối cao Nepal đã lật lại quyết định từng giúp ông Oli trở thành Thủ tướng. Ba tháng sau, Tổng thống Bidya Devi Bhandari một lần nữa ra lệnh giải thể Quốc hội.

Các nghị sĩ phản đối động thái này đã đưa vụ việc lên Tòa án Tối cao và cơ quan này đã lật lại quyết định của Tổng thống Bhandari và bổ nhiệm chính trị gia kỳ cựu của đảng Quốc đại Sher Bahadur Deuba làm Thủ tướng.

Quốc hội Nepal hầu như không hoạt động trong cả năm 2021.

Ông Deuba - người từng 4 lần đảm nhiệm vị trí Thủ tướng - đứng đầu một liên minh mỏng manh bao gồm những người chống lại ông Oli, trong đó có các cựu Thủ tướng Pushpa Kamal Dahal và Madhav Kumar Nepal.

Tân Thủ tướng mất 3 tháng để mở rộng nội các vốn chỉ mới bắt đầu đi vào hoạt động khi mùa lễ hội Dasain và Tihar hàng năm bắt đầu.

Trước thềm các cuộc đại hội đảng vào cuối năm 2022, trọng tâm của chính phủ Nepal lúc này là lựa chọn ban lãnh đạo mới trong bối cảnh nội bộ xảy ra tranh cãi, các hoạt động vận động hành lang và các cuộc bầu cử sắp diễn ra.

Đối ngoại trục trặc

Trong năm 2021, mối quan hệ giữa Nepal với Ấn Độ vẫn tiếp tục xấu đi do những tranh chấp về lãnh thổ.

Những thách thức trong thương mại và vấn đề quá cảnh tiếp tục thu hút sự chú ý, và thương mại của Nepal với Trung Quốc bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19 cùng những thiên tai khác như lũ lụt và lở đất.

Lần đầu tiên kể từ năm 1960, có vẻ như Nepal bắt đầu xuất hiện tranh chấp biên giới với cả Trung Quốc. Điều này có lẽ đã góp phần dẫn đến việc các khoản đầu tư trong khuôn khổ Sáng kiến vành đai và con đường (BRI) không đạt được nhiều tiến triển trong năm ngoái.

Cửa khẩu Rasuwagadhi ở khu vực biên giới Nepal-Trung Quốc.
Cửa khẩu Rasuwagadhi của Nepal giáp biên giới với Trung Quốc.

Quan hệ Mỹ-Nepal cũng không mấy khả quan. Tranh cãi công khai về khoản tài trợ 500 triệu USD của Tập đoàn Thử thách thiên niên kỷ của Mỹ đã bùng lên khi nhiều người phản đối với lý do việc chấp nhận khoản tài trợ sẽ "bán rẻ" an ninh của Nepal cho Mỹ.

Việc thiếu ý chí chính trị để thực hiện một thỏa thuận được ký kết giữa hai nước vào năm 2017 đã cho thấy rõ những khó khăn của Washington khi làm việc với Kathmandu.

Mối quan hệ của Nepal với các quốc gia khác chỉ giới hạn trong những hoạt động mừng các ngày lễ quốc gia khi Nepal triệu hồi các đại sứ được bổ nhiệm.

Tuy nhiên, quốc gia Nam Á này vẫn tiếp tục nhận được sự ủng hộ của nhân dân ở nhiều quốc gia trên thế giới. Nepal đã được tiếp tế nhiều thuốc men, thiết bị y tế, oxy và vaccine khi làn sóng dịch Covid-19 thứ hai xảy ra ở Nepal hồi tháng 5/2021.

Kinh tế khởi sắc

Đáng chú ý là nền kinh tế Nepal đã vượt qua đại dịch tốt hơn nhiều nền kinh tế khác.

Ngoại trừ doanh thu từ khách du lịch quốc tế, doanh thu từ tất cả các hoạt động kinh tế khác hầu như không bị suy giảm. Kiều hối đổ về Nepal từ các kênh chính thức và không chính thức đều tăng. Hiệu quả hoạt động của các ngân hàng được cải thiện so với năm 2020, tính đến tháng 11/2021, tiền gửi và tín dụng tăng từ 38 tỷ USD lên 46 tỷ USD.

Sàn giao dịch chứng khoán của Nepal ghi nhận khối lượng và giá kỷ lục với tổng vốn hóa thị trường tăng từ 24 tỷ USD hồi tháng 10/2020 lên 30 tỷ USD vào tháng 11/2021, với khối lượng giao dịch hàng ngày đạt đỉnh 150 triệu USD Mỹ.

Nhập khẩu và tiêu dùng có dấu hiệu phục hồi khi chi tiêu cho các lễ hội, hoạt động xã hội và tôn giáo tăng lên. Giá đất tăng vọt và các hoạt động xây dựng quay trở lại mức trước đại dịch.

Số lượng người đi du học hay đi lao động ở nước ngoài cũng bắt đầu phục hồi khi hoạt động đi lại của người dân được nối lại vào nửa cuối năm 2021.

Trong năm 2021, các hoạt động xây dựng quay trở lại mức trước đại dịch. (Nguồn: STLRP)
Trong năm 2021, các hoạt động xây dựng quay trở lại mức trước đại dịch. Trong ảnh: Khởi công chương trình xây dựng đường mòn từ Muhanpokhari tới Nagarkot khuôn khổ Chương trình Hỗ trợ việc làm ngắn hạn, ngày 19/9/2021. (Nguồn: STLRP)

Năm 2022 sẽ là năm bầu cử và các hoạt động bầu cử đã khởi động trong các đại hội đảng. Đây sẽ là một năm chứng kiến nhiều doanh nhân tham gia chính trường hơn và nhiều chính trị gia phát triển các liên minh trong khu vực tư nhân hơn.

Về nền kinh tế, Kathmandu cần tăng chi tiêu để quản lý tình trạng suy giảm thanh khoản tạm thời.

Liệu chính phủ Nepal có thể thực hiện các cải cách để thu hút đầu tư quốc tế hay không hay liệu các nhà hoạch định chính sách có để cho chủ nghĩa bảo hộ gia tăng hay không.

Và tất nhiên, chúng ta sẽ phải chờ xem biến thể Omicron của virus SAR-CoV-2 gây ra đại dịch Covid-19 sẽ gây tổn hại như thế nào tới hoạt động kinh tế của Nepal.


Sujeev Shakya là người sáng lập công ty tư vấn Beed Management, Cố vấn cấp cao về Nepal và Bhutan tại BowerGroupAsia và Chủ tịch Diễn đàn Kinh tế Nepal; tác giả của cuốn Unleashing Nepal (2009) và Unleashing the Vajra (2019).

Tân Thủ tướng Nepal: Từ bài toán cân bằng Trung-Ấn tới thách thức mang tên Covid-19

Tân Thủ tướng Nepal: Từ bài toán cân bằng Trung-Ấn tới thách thức mang tên Covid-19

Dưới thời Thủ tướng Sher Bahadur Deuba, Nepal sẽ hướng tới cân bằng quan hệ với cả Ấn Độ và Trung Quốc, đồng thời cố ...

Nepal - 'ngôi sao' trong sứ mệnh gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc

Nepal - 'ngôi sao' trong sứ mệnh gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc

Nepal hiện là quốc gia đóng góp quân số nhiều thứ 2 trong sứ mệnh gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc, sau Bangladesh.

Xem nhiều

Đọc thêm

Phát động chiến dịch chung tay phòng chống bệnh sốt xuất huyết năm thứ 14

Phát động chiến dịch chung tay phòng chống bệnh sốt xuất huyết năm thứ 14

Chiến dịch 'JUMBO VAPE - Chung tay phòng chống bệnh sốt xuất huyết' nhằm tuyên truyền phòng chống bệnh sốt xuất huyết trên toàn quốc vừa được phát động.
Bài tarot hôm nay 23/11: Đâu là điểm nhấn khiến người khác chú ý tới bạn?

Bài tarot hôm nay 23/11: Đâu là điểm nhấn khiến người khác chú ý tới bạn?

Thông qua một lá bài tarot, bạn sẽ khám phá thông điệp điểm nhấn nào khiến người khác chú ý đến bạn? Hãy rút ngay một lá bài để giải ...
Giá vàng hôm nay 22/11/2024: Giá vàng tiếp tục tăng nhanh, cuộc săn hàng giá hời bắt đầu, chưa có lý do để điều chỉnh dự báo về vàng

Giá vàng hôm nay 22/11/2024: Giá vàng tiếp tục tăng nhanh, cuộc săn hàng giá hời bắt đầu, chưa có lý do để điều chỉnh dự báo về vàng

Giá vàng hôm nay 22/11/2024: Giá vàng chưa dứt chuỗi tăng, mở cuộc săn hàng giá hời, không có lý do để điều chỉnh dự báo.
Từ năm 2025, giấy phép lái xe ô tô bị trừ hết điểm: Phải kiểm tra lý thuyết và mô phỏng để phục hồi điểm

Từ năm 2025, giấy phép lái xe ô tô bị trừ hết điểm: Phải kiểm tra lý thuyết và mô phỏng để phục hồi điểm

Bộ Công an ban hành Thông tư 65/2024, theo đó, người có giấy phép lái xe ô tô bị trừ hết điểm thì phải kiểm tra lý thuyết và mô ...
Nhận định, dự đoán tỷ số Aston Villa vs Crystal Palace, 22h00 ngày 23/11 - Vòng 12 Ngoại hạng Anh

Nhận định, dự đoán tỷ số Aston Villa vs Crystal Palace, 22h00 ngày 23/11 - Vòng 12 Ngoại hạng Anh

Nhận định trận đấu, dự đoán tỷ số Aston Villa vs Crystal Palace tại vòng 12 giải Ngoại hạng Anh được diễn ra vào lúc 22h00 ngày 23/11.
4 mẫu xe sedan cũ trong tầm giá 200 triệu đồng đáng mua nhất

4 mẫu xe sedan cũ trong tầm giá 200 triệu đồng đáng mua nhất

Với tài chính khoảng 200 triệu đồng, người dùng vẫn có thể lựa chọn một số mẫu xe sedan cũ còn 'chất' và tương xứng với số tiền đã bỏ ...
Báo động từ HĐBA LHQ: 70% dân số Syria cần viện trợ nhân đạo

Báo động từ HĐBA LHQ: 70% dân số Syria cần viện trợ nhân đạo

Phó đặc phái viên LHQ Najat Rochdi cho biết 2024 'sẽ là năm đẫm máu nhất' tại Syria trong vòng 4 năm qua.
Burkina Faso liệt cựu Tổng thống và tướng tình báo vào 'danh sách đen' khủng bố

Burkina Faso liệt cựu Tổng thống và tướng tình báo vào 'danh sách đen' khủng bố

Burkina Faso ngày 21/11 đã phong tỏa 'tài sản và nguồn lực' của hơn 100 người, trong đó có cựu Tổng thống Paul-Henri Sandaogo Damiba.
Thủ tướng Đức Olaf Scholz tiếp tục nhận được tín nhiệm của đảng SPD

Thủ tướng Đức Olaf Scholz tiếp tục nhận được tín nhiệm của đảng SPD

Ông Olaf Scholz một lần nữa là ứng cử viên của SPD cho chức Thủ tướng Đức trong cuộc bầu cử sớm dự kiến diễn ra vào ngày 23/2/2025.
Dính bê bối tình dục, ứng viên Bộ trưởng Tư pháp Mỹ xin rút lui

Dính bê bối tình dục, ứng viên Bộ trưởng Tư pháp Mỹ xin rút lui

Hơn 1 tuần sau khi được đề cử làm Bộ trưởng Tư pháp Mỹ, cựu hạ nghị sĩ Matt Gaetz - đồng minh thân cận của Tổng thống đắc cử Donald Trump.
Sự cố đứt cáp ngầm ở Biển Baltic: Nga gạt phắt cáo buộc dính líu, Mỹ thận trọng không suy đoán, Đức cảnh báo 'chiến tranh hỗn hợp'

Sự cố đứt cáp ngầm ở Biển Baltic: Nga gạt phắt cáo buộc dính líu, Mỹ thận trọng không suy đoán, Đức cảnh báo 'chiến tranh hỗn hợp'

Hai sự cố đứt cáp viễn thông ngầm ở Biển Baltic hồi cuối tuần trước đã dấy lên những đồn đoán về hành vi phá hoại cũng như chủ mưu phía sau.
Haiti: Bạo lực leo thang nguy hiểm, Tổng thống Pháp dính 'vạ miệng' khiến Port-au-Prince nổi giận

Haiti: Bạo lực leo thang nguy hiểm, Tổng thống Pháp dính 'vạ miệng' khiến Port-au-Prince nổi giận

Tình trạng bạo lực gia tăng tại thủ đô Port-au-Prince của Haiti đã cướp đi sinh mạng của hơn 4.500 người từ đầu năm tới nay.
Mỹ cho phép Ukraine tấn công sâu vào lãnh thổ Nga: ‘Đèn xanh’ nháy chậm?

Mỹ cho phép Ukraine tấn công sâu vào lãnh thổ Nga: ‘Đèn xanh’ nháy chậm?

Việc Ukraine sử dụng tên lửa tầm xa của Mỹ tấn công quân sự trên đất Nga có thể chuyển xung đột sang giai đoạn quyết liệt hơn.
Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Trong bối cảnh địa chính trị phân hóa sâu sắc, xung đột leo thang và biến đổi khí hậu, Thượng đỉnh G20 rất được trông đợi.
Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Tân Tổng thống Indonesia Prabowo Subianto có chuyến công du nước ngoài đầu tiên kéo dài nhiều ngày với quy mô lớn.
Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị đã thể hiện rõ ý chí và cam kết của nhiều quốc gia trong việc ủng hộ người Palestine và tìm kiếm các giải pháp lâu dài.
Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Những thay đổi dưới thời Trump 2.0 sẽ tác động nhiều mặt tới nước Mỹ và thế giới.
Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Chuyến thăm Trung Quốc của Thủ tướng Malaysia phản ánh mong muốn tăng cường quan hệ song phương toàn diện, đặc biệt là kinh tế và thương mại.
Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Sự trở lại của Tổng thống đắc cử Donald Trump mang nhiều hàm ý cho nước Mỹ và thế giới. Châu Á – Thái Bình Dương trong đó có tiểu vùng Mekong cũng không nằm ...
‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

Quan hệ giữa Mỹ và Iran, từng là đồng minh thân cận thời đầu Chiến tranh Lạnh, đã biến thành đối đầu kéo dài hàng thập kỷ.
Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Cuộc đua vào Nhà Trắng giữa hai ứng cử viên Kamala Harris của đảng Dân chủ và Donald Trump của đảng Cộng hòa sẽ 'ngã ngũ' trong ngày 5/11 (giờ Mỹ).
Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Còn 2 ngày nữa Nhà Trắng sẽ xác định được chủ nhân mới thay thế đương kim Tổng thống Joe Biden. Đó sẽ là ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris hoặc chủ cũ, ông ...
Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ luôn mang nhiều yếu tố bất ngờ, kịch tính, thậm chí có khả năng thay đổi cục diện vào phút chót.
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
Phiên bản di động