Nghỉ lễ 30/4-1/5: Chuyên gia y tế khuyến cáo gì về biện pháp phòng dịch Covid-19?

Diễn biến dịch Covid-19 tại nước ta có xu hướng gia tăng từ đầu tháng 4 đến nay. Theo bác sĩ, nguyên nhân nào khiến Covid-19 gia tăng, đặc biệt là ở Hà Nội?

Có nhiều nguyên nhân khiến dịch Covid-19 có xu hướng bùng phát trở lại vào thời điểm hiện nay. Đầu tiên phải kể đến thời tiết nồm ẩm thời gian qua khiến các bệnh lây truyền qua đường hô hấp gia tăng. Trong khi đó, sức đề kháng của mọi người nhìn chung đều giảm.

Mặt khác, người dân chủ quan hơn, không tiêm đủ vaccine, bỏ thói quen đeo khẩu trang và khử khuẩn. Miễn dịch cộng đồng không còn cao như trước khiến nguy cơ tái nhiễm gia tăng. Omicron xuất hiện một số dòng phụ khác (hiện có khoảng 500 dòng), có khả năng né tránh miễn dịch, lây lan mạnh hơn.

Đặc biệt, Hà Nội là nơi tập trung đông dân, mật độ dân số cao, khả năng miễn dịch của người dân nói chung cũng không tốt bằng các tỉnh thành khác do tình trạng ô nhiễm không khí, ô nhiễm tiếng ồn, sử dụng nhiều đồ ăn chế biến sẵn...

Ông khuyến cáo những việc cần làm để phòng chống dịch Covid-19, đặc biệt khi trong kỳ nghỉ lễ 30/4- 1/5 cận kề?

Theo tôi, nên tiêm đủ 2 mũi vaccine Covid-19 cho tất cả những người trên 5 tuổi. Với nhóm nguy cơ cao thì nên tiêm nhắc lại nếu đã quá 6 tháng. Thực hiện nghiêm túc thông điệp 2K của Bộ Y tế là khẩu trang và khử khuẩn, hạn chế tới chỗ đông người. Ngoài phòng Covid-19 còn tránh các bệnh lây truyền qua đường hô hấp khác.

Bên cạnh đó, có chế độ ăn ngủ nghỉ và thể dục khoa học, hợp lý. Dù Covid-19 hay không, trong thời điểm giao mùa, mọi người cũng nên súc miệng nước muối sinh lý ấm hàng ngày, kết hợp thêm một số dung dịch sát khuẩn họng. Khi có các triệu chứng như cảm lạnh hay cúm thì cần làm test nhanh Covid-19 ngay, để có biện pháp xử trí kịp thời, tránh lây nhiễm cho người khác, nhất là trong gia đình có người có nguy cơ cao.

Theo tôi, dịp nghỉ lễ kéo dài 5 ngày sắp tới, những người có nguy cơ cao nên ở nhà, hạn chế tới nơi đông người, sắp xếp du lịch vào dịp khác. Đảm bảo thực hiện tốt thông điệp 2K khi di chuyển trên các phương tiện công cộng, lưu trú lại những nơi đông người.

Trong thời gian đi du lịch, cần ăn ngủ điều độ, tránh thức khuya hay sử dụng rượu bia quá mức, tranh thủ tập thể dục nhẹ nhàng. Người có miễn dịch tốt cần chấp nhận khả năng bị lây nhiễm, nếu bị thì chủ động tự điều trị và tránh lây nhiễm cho người khác.

Ngoài ra, nên mang theo thuốc hạ sốt, giảm ho, nước muối sinh lý, dung dịch súc họng, máy đo SpO2 và test nhanh Covid-19 để chủ động chăm sóc cho bản thân. Sau khi kết thúc chuyến du lịch, hạn chế tiếp xúc với người thân có bệnh nền trong vòng 24h, làm lại test nhanh để đảm bảo mình không lây nhiễm cho những người có nguy cơ cao.

Cần tập trung bảo vệ cho các nhóm có nguy cơ cao mắc bệnh, bằng cách tiêm đầy đủ các mũi vaccine tăng cường. Đồng thời, nên kiểm soát tốt các bệnh nền, thực hiện uống thuốc theo đúng đơn bác sĩ.

Hiện nay, có nhiều thông tin lan truyền trên mạng rằng, các bệnh nhân nhiễm Covid-19 đợt này có các biểu hiện nặng hơn, nguy hiểm hơn các đợt bùng phát trước đây. Quan điểm của ông thế nào về thông tin này?

Đây là thông tin hoàn toàn sai lệch. Các bệnh nhân vẫn xuất hiện triệu chứng như các đợt dịch trước do Omicron. Về số bệnh nhân nặng, tuy gia tăng về số lượng nhưng tỷ lệ bệnh nhân nặng trên tổng số nhiễm lại giảm từ 1,4% (từ đầu năm đến cuối tháng 3/2023) xuống 1,1% (từ đầu tháng 4/2023 tới nay).

Tuy xuất hiện một số dòng phụ của biến thể Omicron nhưng chưa có bất cứ thông tin nào cho thấy độc lực tăng, hay tỷ lệ bệnh nhân phải nhập viện, nằm buồng hồi sức cấp cứu. Số ca Covid-19 trở nặng đang tăng lên mạnh, nhưng thực tế vẫn đang trong mức kiểm soát. Khi số người mắc tăng, thì số bệnh nhân nặng cũng tăng theo một cách tương ứng chứ không có sự đột biến. Những người bị nặng thường là người già, có nhiều bệnh nền và chưa tiêm đủ vaccine. Đây cũng là những người dễ trở nặng trong các đợt dịch trước.

Hiện tại, chưa có bằng chứng cho thấy các bệnh nhân nhiễm Covid-19 đợt này có các biểu hiện nặng hơn, nguy hiểm hơn các đợt bùng phát trước đây. Cũng chưa có bằng chứng cho thấy có sự xuất hiện của biến thể nào mới mà vẫn là các biến thể thông thường của Omicron. Do vậy, điều quan trọng là người dân nên bình tĩnh và không nghe theo những tin đồn vô căn cứ lan truyền trên mạng mà chỉ nên theo dõi các thông tin chính thống từ cơ quan y tế.

Ông có đánh giá gì về xu hướng dịch trong thời gian tới? Liệu có xảy ra "làn sóng" dịch mới hay không?

Theo tôi, biến thể Omicron sẽ xuất hiện những dòng phụ có thể né tránh miễn dịch, nên nguy cơ bị lây nhiễm sẽ cao. Với người có sức đề kháng tốt, có thể sẽ vẫn bị nhiễm với các triệu chứng nhẹ và thường sớm hồi phục. Làn sóng dịch mới có thể có nhưng không quá lớn và ngành Y tế vẫn kiểm soát được.

Những người dễ bị tổn thương nhất là nhóm người già, có nhiều bệnh nền như đái tháo đường, tăng huyết áp, bệnh tim, phổi mạn tính, những bệnh nhân suy giảm miễn dịch như ung thư, dùng thuốc ức chế miễn dịch dài ngày.

Xu hướng trong thời gian tới, có thể Covid-19 sẽ trở thành bệnh như cúm mùa, nghĩa là không thể hết hẳn mà sẽ bùng phát thành những đợt dịch nhỏ hàng năm.

Theo bác sĩ, lúc này, việc tiêm mũi vaccine tăng cường có cần thiết hay không?

Theo tôi, việc tiêm mũi vaccine tăng cường là không cần thiết với những người có sức khỏe bình thường, chỉ cần tiêm 2 mũi là đủ. Điều quan trọng là mọi người nên ăn uống đầy đủ, chịu khó vận động, nghỉ ngơi hợp lý để nâng cao sức đề kháng.

Tuy nhiên, tiêm mũi tăng cường là rất cần thiết với người già, có bệnh nền, suy giảm miễn dịch hay phụ nữ có thai, để hạn chế nguy cơ lây nhiễm và giảm nhẹ mức độ các triệu chứng nếu chẳng may tái mắc Covid-19.

Thời gian tiêm mũi nhắc lại có thể linh hoạt. Hiện tại các cơ quan chức năng của Bộ Y tế cũng đang soạn thảo, cập nhật những hướng dẫn và quy định mới nhất về phòng chống Covid-19. Người có bệnh nền cần tuân thủ đơn thuốc điều trị, chủ động liên hệ với bác sĩ để có được hướng dẫn mới nhất.

Xin cảm ơn bác sĩ!