Nguồn gốc của khái niệm ‘cánh tả’ và ‘cánh hữu’

TGVN. Rất đơn giản, khái niệm ‘cánh tả’ và ‘cánh hữu’ bắt nguồn từ việc sắp xếp chỗ ngồi của những người bất đồng ý kiến.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
nguon goc cua khai niem canh ta va canh huu Lần theo lịch sử, khám phá những liệu pháp phòng chống dịch cúm đầu thế kỷ XX
nguon goc cua khai niem canh ta va canh huu Thỏa thuận Brexit lịch sử vượt 'ải' Hạ viện
nguon goc cua khai niem canh ta va canh huu
Ảnh minh họa. (Nguồn: Getty)

Ngày nay, thuật ngữ ‘cánh tả’ và ‘cánh hữu’ được sử dụng như các từ tượng trưng cho những người theo chủ nghĩa tự do và chủ nghĩa bảo thủ.

Cánh tả, định nghĩa một cách đơn giản, là một xu hướng chính trị dựa trên chủ nghĩa cào bằng (chủ nghĩa bình quân) với mục tiêu hướng tới sự bình đẳng cho tất cả mọi người bất chấp sự khác biệt về năng lực, đặc điểm cá nhân, khả năng lao động và thường sử dụng công cụ là sự can thiệp của Nhà nước với nền kinh tế.

Cánh hữu, định nghĩa một cách đơn giản, là một xu hướng chính trị dựa trên cơ sở của luật tự nhiên, truyền thống, tự do cá nhân và tự do kinh tế với mục tiêu hướng tới sự giàu có cho toàn xã hội mặc dù điều này có thể gây ra bất bình đẳng. Đồng thời cánh hữu cũng mong muốn giảm thiểu ảnh hưởng của Nhà nước đối với nền kinh tế.

Nhưng ban đầu, chúng được đặt ra để chỉ việc sắp xếp chỗ ngồi thực tế của các chính trị gia trong cuộc Cách mạng Pháp.

Mùa hè năm 1789, khi các thành viên Quốc hội Pháp gặp mặt để soạn thảo hiến pháp. Các đại biểu tham gia đã bị chia rẽ sâu sắc về vấn đề Vua Louis XVI nên có bao nhiêu quyền hành. Khi cuộc tranh luận nổ ra, các nhà cách mạng chống lại Hoàng gia đã cùng ngồi về phía bên trái của chủ tọa, còn những nhà ủng hộ chế độ quân chủ, bảo thủ hơn thì tập trung ở phía bên phải chủ tọa. Đây được coi là ‘lãnh địa’ của các phe chính trị có quan điểm ngược nhau và là nguồn gốc của khái niệm ‘cánh tả’ và ‘cánh hữu’.

Nói về vấn đề này, một vị nam tước cánh hữu viết: “Tôi đã cố gắng ngồi ở các vị trí khác nhau trong hội trường và không ngồi theo sự sắp xếp của các phe, nhằm giữ nguyên quan điểm ban đầu của mình. Nhưng tôi đã bị buộc phải hoàn toàn từ bỏ cánh tả, nếu không sẽ bị lên án vì luôn luôn phải lên bỏ phiếu một mình và do đó sẽ phải chịu những lời nhạo báng từ hội trường”.

Sự chia rẽ này tiếp tục xuất hiện trong những năm 1790, khi các tờ báo bắt đầu nhắm đến người ‘cánh tả’ là có quan điểm tiến bộ và người ‘cánh hữu’ có quan điểm truyền thống trong Quốc hội Pháp. Sự phân biệt này sau đó biến mất trong nhiều năm dưới thời trị vì của Napoleon Bonaparte.

Nhưng với giai đoạn Bourbon phục hoàng (thời kỳ nhà Bourbon quay trở lại ngai vàng sau khi mất quyền lực kể từ Cách mạng Pháp) và khởi đầu của một chế độ quân chủ lập hiến vào năm 1814, những người đại diện cho chủ nghĩa tự do và bảo thủ một lần nữa lại tập hợp và ngồi cùng nhau, chia hội trường họp quốc hội thành hai phe riêng biệt ở bên trái và bên phải.

Tới giữa thế kỷ XIX, ‘cánh tả’ và ‘cánh hữu’ đã biến thành câu cửa miệng tiếng Pháp như là từ viết tắt cho những tư tưởng chính trị đối nghịch. Sau đó, các đảng phái chính trị bắt đầu nổi lên nhiều và tự nhận mình theo hướng ‘trung tả’, ‘trung hữu’, ‘cực tả’ và ‘cực hữu’.

Khái niệm ‘cánh tả’ và ‘cánh hữu’ bắt nguồn từ Pháp và đã lan rộng ra thế giới vào thế kỷ XIX, nhưng chúng chưa thực sự trở nên phổ biến ở các nước nói tiếng Anh cho đến đầu thế kỷ XX.

Ngày nay, hai khái niệm này vẫn được sử dụng để đại diện cho các đảng phái chính trị đối nghịch, nhưng nguồn gốc của chúng vẫn được thể hiện rõ trong việc sắp xếp chỗ ngồi ở nhiều cơ quan lập pháp. Ví dụ, ở Quốc hội Mỹ, đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa có truyền thống ngồi ở các bên đối diện nhau trong các phòng họp của Hạ viện và Thượng viện.

nguon goc cua khai niem canh ta va canh huu Dịch COVID-19: Cuộc chiến cam go của loài người

TGVN. Dịch viêm đường hô hấp cấp do chủng mới virus corona (COVID-19) gây ra đang khiến cả thế giới lo sợ vì sự lây ...

nguon goc cua khai niem canh ta va canh huu Bí ẩn về Khu vực 51 và những chiếc máy bay 'kỳ quặc' (Kỳ cuối)

TGVN. Không chỉ là nơi thử nghiệm những chiếc máy bay của Không quân Mỹ, Khu vực 51 còn là nơi để Mỹ ‘mổ xẻ’ ...

nguon goc cua khai niem canh ta va canh huu Bí ẩn về Khu vực 51 và những chiếc máy bay 'kỳ quặc' (Kỳ 1)

TGVN. Thiết kế của những chiếc máy bay này kỳ quặc đến mức, chúng hay bị nhầm tưởng là đĩa bay của người ngoài hành ...

Quang Đào

Đọc thêm

Mỹ: Quốc hội thông qua dự luật quốc phòng kỷ lục, đối lập với Tổng thống Trump trong thái độ với châu Âu, chi gần 1 tỷ USD cho Ukraine

Mỹ: Quốc hội thông qua dự luật quốc phòng kỷ lục, đối lập với Tổng thống Trump trong thái độ với châu Âu, chi gần 1 tỷ USD cho Ukraine

Quốc hội Mỹ đã thông qua Dự luật Ủy quyền Quốc phòng (NDAA) quy mô lớn với giá trị hơn 900 tỷ USD, phát đi tín hiệu ủng hộ mạnh ...
Lằn ranh tập 34: Khắc đối diện cám dỗ tiền bạc?

Lằn ranh tập 34: Khắc đối diện cám dỗ tiền bạc?

Lằn ranh tập 34, Chủ tịch tập đoàn Trinh Tam mang một hộp tiền đến gửi Khắc (Tiến Lộc).
Hợp tác ngành Ngoại giao Việt Nam-Lào: Minh chứng điển hình cho sự phối hợp chặt chẽ, hiệu quả

Hợp tác ngành Ngoại giao Việt Nam-Lào: Minh chứng điển hình cho sự phối hợp chặt chẽ, hiệu quả

Chuyến thăm chính thức Việt Nam của Bộ trưởng Ngoại giao Lào Thongsavanh Phomvihane có ý nghĩa vô cùng quan trọng.
Cục Phục vụ Ngoại giao đoàn bảo vệ thành công đề tài khoa học và công nghệ cấp Bộ

Cục Phục vụ Ngoại giao đoàn bảo vệ thành công đề tài khoa học và công nghệ cấp Bộ

Cục Phục vụ Ngoại giao đoàn bảo vệ thành công đề tài khoa học và công nghệ cấp Bộ.
Mỹ tấn công tàu ở Đông Thái Bình Dương khiến 4 người thiệt mạng, chuẩn bị đàm phán với Nga về Ukraine tại Miami

Mỹ tấn công tàu ở Đông Thái Bình Dương khiến 4 người thiệt mạng, chuẩn bị đàm phán với Nga về Ukraine tại Miami

Quân đội Mỹ ngày 17/12 tuyên bố đã tấn công nhằm vào một con tàu ở phía Đông Thái Bình Dương, khiến 4 người thiệt mạng.
Thứ trưởng Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng trao Quyết định tiếp nhận, điều động cán bộ

Thứ trưởng Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng trao Quyết định tiếp nhận, điều động cán bộ

Thứ trưởng Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng đã trao Quyết định tiếp nhận và điều động ông Dương Hải Hưng giữ chức Phó Vụ trưởng Vụ Châu Âu, Bộ ...
Mỹ: Quốc hội thông qua dự luật quốc phòng kỷ lục, đối lập với Tổng thống Trump trong thái độ với châu Âu, chi gần 1 tỷ USD cho Ukraine

Mỹ: Quốc hội thông qua dự luật quốc phòng kỷ lục, đối lập với Tổng thống Trump trong thái độ với châu Âu, chi gần 1 tỷ USD cho Ukraine

Quốc hội Mỹ đã thông qua Dự luật Ủy quyền Quốc phòng (NDAA) quy mô lớn với giá trị hơn 900 tỷ USD, phát đi tín hiệu ủng hộ mạnh mẽ với châu Âu.
Mỹ tấn công tàu ở Đông Thái Bình Dương khiến 4 người thiệt mạng, chuẩn bị đàm phán với Nga về Ukraine tại Miami

Mỹ tấn công tàu ở Đông Thái Bình Dương khiến 4 người thiệt mạng, chuẩn bị đàm phán với Nga về Ukraine tại Miami

Quân đội Mỹ ngày 17/12 tuyên bố đã tấn công nhằm vào một con tàu ở phía Đông Thái Bình Dương, khiến 4 người thiệt mạng.
Vụ xả súng ở Bondi: Chính phủ Australia sẽ mạnh tay trấn áp việc lan truyền tâm lý thù hận

Vụ xả súng ở Bondi: Chính phủ Australia sẽ mạnh tay trấn áp việc lan truyền tâm lý thù hận

Australia sẽ mạnh tay trấn áp các đối tượng lan truyền tâm lý “hận thù, chia rẽ và cực đoan hóa” sau vụ xả súng ở bãi biển Bondi.
Chặn hàng giá rẻ thành công, Mỹ thu về khoản lợi tức thuế khủng lên đến 1 tỷ USD

Chặn hàng giá rẻ thành công, Mỹ thu về khoản lợi tức thuế khủng lên đến 1 tỷ USD

Chính phủ Mỹ đã tăng thu được khoảng 1 tỷ USD tiền thuế quan, kể từ khi bãi bỏ miễn trừ thuế de minimis.
Chủ tịch Ủy ban châu Âu cảnh báo 'nền hòa bình đã không còn', hối thúc EU tài trợ cho Ukraine để 'tự bảo vệ mình'

Chủ tịch Ủy ban châu Âu cảnh báo 'nền hòa bình đã không còn', hối thúc EU tài trợ cho Ukraine để 'tự bảo vệ mình'

Các nhà lãnh đạo châu Âu phải đạt được thỏa thuận về tài trợ cho Ukraine tại hội nghị thượng đỉnh then chốt ở Brussels, Bỉ, một ngày sau đó.
Ngoại trưởng Israel: Không có tham vọng lãnh thổ ở Syria, chẳng xâm phạm chủ quyền Lebanon

Ngoại trưởng Israel: Không có tham vọng lãnh thổ ở Syria, chẳng xâm phạm chủ quyền Lebanon

Ngoại trưởng Israel cho biết, nước này quan tâm tới một thỏa thuận dựa trên an ninh với Syria chứ không tìm cách mở rộng hiện diện tại nước này.
Khi nước Mỹ nhìn lại chính mình

Khi nước Mỹ nhìn lại chính mình

Chiến lược an ninh quốc gia (NSS) được Tổng thống Donald Trump công bố mới đây cho thấy bước chuyển lớn trong tư duy chiến lược của Washington.
Cú hích mới cho quan hệ Nga-Ấn

Cú hích mới cho quan hệ Nga-Ấn

Chuyến thăm của ông chủ Điện Kremlin tới New Delhi ngày 4-5/12 kỳ vọng sẽ 'tiếp lửa' cho mối quan hệ truyền thống Nga-Ấn Độ giữa bộn bề thách thức.
Phép thử cho kế hoạch hòa bình 28 điểm của Mỹ với Ukraine

Phép thử cho kế hoạch hòa bình 28 điểm của Mỹ với Ukraine

Kế hoạch hòa bình do Mỹ đề xuất mở ra một hướng tiếp cận mới trong vấn đề Ukraine, nhưng cũng cho thấy những khác biệt lớn về lợi ích và quan điểm.
Kế hoạch hòa bình 28 điểm của Mỹ, phản ứng từ các bên, hy vọng và trở ngại*

Kế hoạch hòa bình 28 điểm của Mỹ, phản ứng từ các bên, hy vọng và trở ngại*

Ngày 21/11, một số trang tin đăng dự thảo “Kế hoạch hòa bình 28 điểm” của Nhà Trắng nhằm chấm dứt xung đột ở Ukraine.
'Ngoại giao thực dụng' của Tổng thống Lee Jae Myung: Hướng về phương Nam

'Ngoại giao thực dụng' của Tổng thống Lee Jae Myung: Hướng về phương Nam

Chuyến công du 10 ngày của Tổng thống Lee Jae Myung phản ánh nỗ lực của Hàn Quốc nhằm đa dạng hóa hợp tác tại khu vực Trung Đông và châu Phi.
Thủ tướng Ấn Độ thăm Bhutan: Thông điệp gắn kết

Thủ tướng Ấn Độ thăm Bhutan: Thông điệp gắn kết

Chuyến công du tới Bhutan của Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi cho thấy sự kết nối bền bỉ của một trong những mối quan hệ đối tác thành công nhất trong khu vực của ...
Project Syndicate: Kinh tế thế giới năm 2026 sẽ chịu chi phối bởi 5 xu hướng cấu trúc lớn

Project Syndicate: Kinh tế thế giới năm 2026 sẽ chịu chi phối bởi 5 xu hướng cấu trúc lớn

Trang Project Syndicate đã đưa ra dự báo về những xu hướng cấu trúc đang biến đổi nền kinh tế toàn cầu năm 2026.
Nền kinh tế nào ở châu Âu sẽ tăng trưởng cao nhất?

Nền kinh tế nào ở châu Âu sẽ tăng trưởng cao nhất?

OECD công bố báo cáo Triển vọng Kinh tế, trong đó đưa ra dự báo tăng trưởng GDP cho các nền kinh tế châu Âu trong những năm tới.
Quan hệ Mỹ-Kazakhstan: Nhiều cơ hội hợp tác với một cường quốc tầm trung

Quan hệ Mỹ-Kazakhstan: Nhiều cơ hội hợp tác với một cường quốc tầm trung

Mặc dù Mỹ có quan hệ ngoại giao toàn diện với 5 nước Trung Á, nhưng khu vực này lại ít được quan tâm hơn so với Trung Đông và Đông Á.
Kế hoạch hòa bình Ukraine: 'Điều 5' NATO đã xuất hiện trên bàn đàm phán, biện pháp mạnh đi kèm 'tối hậu thư ngầm'

Kế hoạch hòa bình Ukraine: 'Điều 5' NATO đã xuất hiện trên bàn đàm phán, biện pháp mạnh đi kèm 'tối hậu thư ngầm'

Mỹ hứa bảo đảm an ninh cho Ukraine theo 'Điều 5' NATO, nhưng chỉ trong thời hạn nhất định.
Thuế quan Mỹ khiến trụ cột xuất khẩu trở thành 'vị cứu tinh' của nền kinh tế Trung Quốc

Thuế quan Mỹ khiến trụ cột xuất khẩu trở thành 'vị cứu tinh' của nền kinh tế Trung Quốc

CNN đăng bài phân tích của chuyên gia tại Ngân hàng đầu tư Goldman Sachs về tác động của thuế quan Mỹ đến ngành xuất khẩu Trung Quốc.
'Mê cung' chính sách thuế của Tây Ban Nha chịu chỉ trích cản trở tăng trưởng kinh tế

'Mê cung' chính sách thuế của Tây Ban Nha chịu chỉ trích cản trở tăng trưởng kinh tế

Trong bối cảnh châu Âu đang đẩy mạnh nỗ lực cạnh tranh, chính sách thuế của Tây Ban Nha có thể ảnh hưởng tiêu cực đến tăng trưởng kinh tế.
Phiên bản di động