Nhật Bản 'đi trên dây' trong chính sách với Trung Quốc

Gia Kỳ
Sau chuyến đi của Thủ tướng Nhật Bản Suga Yoshihide đến Washington, mối quan hệ ổn định giữa Nhật Bản với Trung Quốc có thể không còn nữa, theo bình luận trên trang East Asia Forum.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Nhật Bản 'đi trên dây' trong chính sách với Trung Quốc
Nhật Bản 'đi trên dây' trong chính sách với Trung Quốc. Ảnh: Thủ tướng Suga Yoshihide và Tổng thống Mỹ Joe Biden trong chuyến thăm Mỹ của ông Suga giữa tháng 4 vừa qua. (Nguồn: East Asia Forum)

Trong thập kỷ qua, Nhật Bản đã tích cực thúc đẩy hợp tác giữa các nước Bộ tứ (Quad) trong khuôn khổ chiến lược “Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương Tự do và Rộng mở” để chống lại ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc.

Tokyo cũng đóng vai trò hàng đầu trong việc thúc đẩy các quy tắc thương mại chất lượng cao thông qua việc ký kết Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), Hiệp định Đối tác Kinh tế Nhật Bản-EU và Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP).

Theo Rumi Aoyama*, tác giả bài báo trên East Asia Forum, điều quan trọng là Nhật Bản đã duy trì được một sự "cân bằng tinh tế" để đảm bảo căng thẳng an ninh không cản trở hợp tác kinh tế.

Chuyến thăm của Thủ tướng Suga Yoshihide tới Mỹ vào giữa tháng 4 vừa qua đã chứng tỏ sự thành công của chính sách ngoại giao cân bằng của Nhật Bản. Nhật Bản và Mỹ đã gửi thông điệp mạnh mẽ về các giá trị chung và hành động thống nhất, đề cập "tầm quan trọng của hòa bình và ổn định" trên eo biển Đài Loan (Trung Quốc).

Thêm vào đó, cả hai cũng nhấn mạnh “mối quan ngại nghiêm trọng” về vi phạm nhân quyền ở Hongkong và Tân Cương. Tuyên bố chung cũng phản ánh ý định của ông Suga trong việc thúc đẩy một giải pháp hòa bình và tránh khiêu khích Trung Quốc một cách mù quáng, bên cạnh cách tiếp cận vững chắc đối với việc lập kế hoạch dự phòng liên quan đến eo biển Đài Loan.

Lá chắn và mũi giáo

Tuy nhiên, thành công trong chính sách Trung Quốc của Nhật Bản phụ thuộc phần lớn vào hai yếu tố: sự thận trọng của Nhật Bản trong việc không khiêu khích Trung Quốc quá mức và sự “khoan dung” của Bắc Kinh đối với các chính sách mang tính kiềm chế Trung Quốc của Tokyo.

Sau chuyến đi của Thủ tướng Suga đến Washington, mối quan hệ ổn định với Trung Quốc có thể không còn, vì Nhật Bản sẽ phải xây dựng các chính sách cụ thể vào cuối năm 2021 liên quan các cam kết với chiến lược kinh tế và an ninh ở châu Á của Mỹ .

Hiện các chính sách an ninh kinh tế của Nhật Bản đã được công bố. Tokyo đã đưa ra các quy định nhằm loại bỏ dần các sản phẩm của Huawei và ZTE trong hoạt động mua sắm thiết bị của các cơ quan chính phủ và thực hiện trợ cấp cho việc dịch chuyển ngành sản xuất ra khỏi Trung Quốc.

Tokyo và Washington cũng đã đồng ý đầu tư 4,5 tỷ USD vào dự án phối hợp phát triển mạng viễn thông 6G, với mục tiêu thương mại hóa vào những năm 2030, cũng như hợp tác trong chuỗi cung ứng chất bán dẫn và các sản phẩm quan trọng chiến lược khác.

Chính quyền ông Suga cũng đang dẫn đầu trong nỗ lực tạo điều kiện thúc đẩy chuỗi cung ứng giữa Ấn Độ, Australia và Nhật Bản, mà không phụ thuộc vào Trung Quốc.

Tuy nhiên, hợp tác an ninh có thể phức tạp hơn nhiều.

Dựa trên luật an ninh hiện hành của Nhật Bản, nếu có trường hợp khẩn cấp xảy ra ở eo biển Đài Loan, Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản có thể hỗ trợ hậu cần hoặc thực hiện quyền tự vệ tập thể có giới hạn trước khi lãnh thổ Nhật Bản bị tấn công.

Akira Amari, nhân vật chủ chốt phụ trách chính sách kinh tế và thương mại đứng sau chính quyền của cựu Thủ tướng Abe, từng kêu gọi Nhật Bản phải sẵn sàng hợp tác với Mỹ trong việc thực hiện quyền tự vệ tập thể.

Trong khi chính phủ Nhật Bản vẫn đang xem xét các kịch bản có thể xảy ra, các cuộc thảo luận này có thể thúc đẩy cuộc tranh luận thêm về vai trò của Nhật Bản như một tấm "lá chắn" còn Mỹ là "mũi giáo" trong quan hệ an ninh Mỹ-Nhật.

Khả năng triển khai các tên lửa tầm trung thông thường trên đất liền ở Nhật Bản để bổ sung cho Sáng kiến ​​Răn đe Thái Bình Dương của Mỹ, làm dấy lên lo ngại về việc Tokyo sẽ bị kéo sâu hơn vào căng thẳng giữa Washington và Bắc Kinh.

Thực tế hiện nay, nền kinh tế Nhật Bản ngày càng phụ thuộc vào Trung Quốc. Bắc Kinh thay thế Mỹ, trở thành điểm đến xuất khẩu lớn nhất của Nhật Bản. Trong năm tài khóa 2020, Trung Quốc chiếm 22,9% tổng kim ngạch xuất khẩu của Nhật Bản, lần đầu tiên vượt qua mốc 20%.

Tuy nhiên, với 74% số người được hỏi nhất trí về ủng hộ sự can thiệp của Nhật Bản vào eo biển Đài Loan trong một cuộc thăm dò do Nikkei thực hiện, chính phủ Nhật Bản có nhiều khả năng mở rộng vai trò của mình trong việc ngăn chặn Trung Quốc.

Điều này đồng nghĩa với việc chính sách của Tokyo với Bắc Kinh là "không thể quay đầu".

Chiến lược “chờ và xem” của Trung Quốc

Trung Quốc hiện đang áp dụng cách tiếp cận “chờ và xem”, hay còn gọi là cách tiếp cận chờ thời.

Một mặt, Trung Quốc tỏ ra nhạy cảm về sự hợp tác giữa các nước Bộ tứ và gay gắt chỉ trích khối này là một "NATO châu Á".

Đối với Trung Quốc, cam kết của Nhật Bản với Đài Loan và việc triển khai tên lửa là đáng báo động và không thể chấp nhận được. Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã cảnh báo với Bộ trưởng Ngoại giao Nhật Bản Toshimitsu Motegi về vấn đề này qua điện đàm.

Mặt khác, Trung Quốc vẫn đang kiềm chế không phát động một chiến dịch tuyên truyền quốc gia chống lại Nhật Bản. Bởi điều quan trọng nhất, Tokyo có vị trí then chốt trong chiến lược của Trung Quốc nhằm đối đầu với Mỹ. Trong khi Washington đang theo đuổi chiến lược chia tách có mục tiêu, Bắc Kinh đang quyết tâm thiết lập một chuỗi cung ứng tập trung ở châu Á và giữa các quốc gia nằm trong Sáng kiến ​​Vành đai và Con đường (BRI).

Là một nước láng giềng có ảnh hưởng toàn cầu đáng kể, Nhật Bản vẫn cần được coi trọng trong nỗ lực hiện thực hóa tầm nhìn chiến lược của Trung Quốc.

Với việc đưa ra lập trường cứng rắn hơn chống lại Bắc Kinh trong khi sự phụ thuộc lẫn nhau về kinh tế đang gia tăng, Nhật Bản đang "đi trên dây". East Asia Forum kết luận: Thành công của chính sách Trung Quốc của Nhật Bản khó được đảm bảo và không dễ dàng được nhân rộng.

* Rumi Aoyama, tác giả bài báo, là Giáo sư Khoa Nghiên cứu châu Á-Thái Bình Dương, Giám đốc Viện Nghiên cứu Trung Quốc đương đại Waseda tại Đại học Waseda.

TIN LIÊN QUAN
Người Trung Quốc: ‘Đưa tôi 5 triệu Nhân dân tệ, tôi sẽ đẻ ba con’
Tổng Thư ký NATO: Sự trỗi dậy của Trung Quốc mang lại cơ hội kèm 'thách thức nghiêm trọng'
Chuyên gia: Tình báo Mỹ có thể nhầm drone của Nga hoặc Trung Quốc thành UFO
Cập nhật Covid-19 ngày 31/5: Số ca nhiễm mới toàn cầu giảm 16%; biến thể virus mới lan rộng ở Quảng Châu, Trung Quốc; 'ốc đảo' an toàn ở Brazil
New Zealand ủng hộ Australia kiện Trung Quốc lên WTO
Australia 'dắt tay' New Zealand thống nhất quan điểm về Trung Quốc?
(theo East Asia Forum)

Đọc thêm

XSMN 29/3, kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ 6 ngày 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3. xổ số ngày 29 tháng 3

XSMN 29/3, kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ 6 ngày 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3. xổ số ngày 29 tháng 3

XSMN 29/3 - xổ số hôm nay 29/3. trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay 29/3/2024. xo so mien nam. SXMN 29/3. kết quả xổ số ngày ...
Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Bảy ngày 30/3/2024: Cự Giải vận trình sự nghiệp tốt

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Bảy ngày 30/3/2024: Cự Giải vận trình sự nghiệp tốt

Tử vi hôm nay 30/3/2024 của 12 cung hoàng đạo - Ma Kết, Bảo Bình, Song Ngư, Bạch Dương, Kim Ngưu, Song Tử, Cự Giải, Sư Tử, Xử Nữ, Thiên ...
Việt Nam đảm nhiệm cương vị Chủ tịch Nhóm châu Á-Thái Bình Dương tại Liên hợp quốc

Việt Nam đảm nhiệm cương vị Chủ tịch Nhóm châu Á-Thái Bình Dương tại Liên hợp quốc

Đại sứ Đặng Hoàng Giang khẳng định Việt Nam sẽ hợp tác chặt chẽ với các thành viên và nỗ lực hoàn thành tốt công việc của Chủ tịch Nhóm.
Trực tiếp kết quả xổ số miền Nam - XSMN 29/3 - SXMN 29/3/2024 - kết quả xổ số hôm nay 29/3

Trực tiếp kết quả xổ số miền Nam - XSMN 29/3 - SXMN 29/3/2024 - kết quả xổ số hôm nay 29/3

XSMN 29/3 - Trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay 29/3/2023. kết quả xổ số ngày 29 tháng 3. xổ số hôm nay 29/3. SXMN 29/3. XSMN ...
Giá cà phê hôm nay 29/3/2024: Giá cà phê thế giới quay đầu giảm mạnh, thị trường đón tín hiệu mới, sắp 'có biến'?

Giá cà phê hôm nay 29/3/2024: Giá cà phê thế giới quay đầu giảm mạnh, thị trường đón tín hiệu mới, sắp 'có biến'?

Giá cà phê robusta thế giới dự kiến còn hướng lên vùng kỷ lục 4.000 USD/tấn. Giá cà phê trong nước sẽ tiếp tục hướng tới các mức trên 100.000 ...
Thiếu hụt đạn dược trong xung đột với Nga, Ukraine tăng cường sản xuất vũ khí 'cây nhà lá vườn'

Thiếu hụt đạn dược trong xung đột với Nga, Ukraine tăng cường sản xuất vũ khí 'cây nhà lá vườn'

Trong bối cảnh xung đột Nga-Ukraine vẫn tiếp diễn, Kiev đang nỗ lực tự sản xuất vũ khí với sự hỗ trợ của phương Tây để đáp ứng nhu cầu.
Nga bảo vệ Triều Tiên trước động thái mới của Mỹ

Nga bảo vệ Triều Tiên trước động thái mới của Mỹ

Nga phủ quyết dự thảo nghị quyết do Mỹ đề xuất gia hạn nhiệm vụ của Nhóm chuyên gia giám sát trừng phạt Triều Tiên thêm một năm.
Khủng hoảng ở Haiti: LHQ nói thảm họa, Hội đồng chuyển tiếp quyết giảm bớt nỗi thống khổ cho người dân

Khủng hoảng ở Haiti: LHQ nói thảm họa, Hội đồng chuyển tiếp quyết giảm bớt nỗi thống khổ cho người dân

Chỉ tính riêng từ đầu năm đến ngày 22/3, số người thiệt mạng vì bạo lực ở Haiti đã là 1.554 và 826 người bị thương.
Đổ tại phương Tây chậm trễ, cố vấn Ukraine thừa nhận 'đình trệ' trên tiền tuyến, Tổng thống Zelensky gây sức ép lên Mỹ

Đổ tại phương Tây chậm trễ, cố vấn Ukraine thừa nhận 'đình trệ' trên tiền tuyến, Tổng thống Zelensky gây sức ép lên Mỹ

Quan chức Ukraine cho hay, nước này hiện không có đủ nguồn lực để thực hiện các hành động tấn công hiệu quả nhằm làm suy yếu Nga.
Bầu cử Mỹ 2024: 'Tất tả' ứng phó các vụ truy tố hình sự, ông Donald Trump 'thua' Tổng thống Biden ở một điểm

Bầu cử Mỹ 2024: 'Tất tả' ứng phó các vụ truy tố hình sự, ông Donald Trump 'thua' Tổng thống Biden ở một điểm

Chiến dịch tranh cử của Tổng thống Mỹ Joe Biden đang có ngân sách lớn gấp 3 lần 'túi tiền' để chạy đua trong cuộc bầu cử 2024 của ông Trump.
Israel-Hezbollah leo thang nghiêm trọng nhất gần 20 năm qua, Mỹ tuyên bố phản đối một cuộc chiến

Israel-Hezbollah leo thang nghiêm trọng nhất gần 20 năm qua, Mỹ tuyên bố phản đối một cuộc chiến

Nhà Trắng kêu gọi Israel và Lebanon đặt ưu tiên hàng đầu đối với việc khôi phục ổn định sau các cuộc trả đũa nhau giữa Israel và Hezbollah.
Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: Nga tuyên bố tình tiết mới chứng tỏ Ukraine dính líu, Mỹ lập tức lên tiếng

Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: Nga tuyên bố tình tiết mới chứng tỏ Ukraine dính líu, Mỹ lập tức lên tiếng

Nga đã bắt giữ một đối tượng bị cáo buộc hỗ trợ tài chính cho những kẻ tấn công khủng bố nhà hát ở ngoại ô Moscow hôm 22/3.
Quan hệ Pháp-Brazil: Nối lại nồng ấm

Quan hệ Pháp-Brazil: Nối lại nồng ấm

Chuyến đi của Tổng thống Pháp tới Brazil được cho là làm nồng ấm trở lại mối quan hệ băng giá dưới thời Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro.
Ngoại trưởng Mỹ thăm Hàn Quốc: Thông điệp nồng ấm

Ngoại trưởng Mỹ thăm Hàn Quốc: Thông điệp nồng ấm

Sự hiện diện của Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken tại Seoul lần này cũng cho thấy quan hệ đồng minh tiếp tục gắn kết chặt chẽ giữa Mỹ và Hàn Quốc.
Phía sau kỳ vọng của Thái Lan ở EU

Phía sau kỳ vọng của Thái Lan ở EU

Thông điệp mà Thủ tướng Thái Lan Srettha Thavisin muốn chuyển tới châu Âu, đặc biệt là Pháp và Đức là 'Thái Lan đã mở cửa kinh doanh trở lại'.
Tăng gắn kết, tìm đồng thuận

Tăng gắn kết, tìm đồng thuận

Chuyến thăm Mỹ của Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda cùng Thủ tướng Donald Tusk có thể coi là nỗ lực nâng tầm gắn kết mối quan hệ đồng minh với Mỹ.
Bầu cử Tổng thống Mỹ: Định hình cuộc đua ‘song mã’

Bầu cử Tổng thống Mỹ: Định hình cuộc đua ‘song mã’

Sau ngày Siêu thứ Ba, việc lựa chọn ứng viên Tổng thống của đảng Dân chủ và Cộng hòa gần như đã an bài.
Tổng thống Pháp thăm CH Czech: Nỗ lực tìm kiếm đồng minh

Tổng thống Pháp thăm CH Czech: Nỗ lực tìm kiếm đồng minh

Tổng thống Pháp đến CH Czech không chỉ đáp lễ mà còn là nỗ lực thể hiện vai trò dẫn dắt của nước Pháp và tìm kiếm sự ủng hộ của đồng minh.
Nghi phạm khủng bố đến từ Tajikistan: Tiếng chuông cảnh tỉnh cho Nga và thế giới

Nghi phạm khủng bố đến từ Tajikistan: Tiếng chuông cảnh tỉnh cho Nga và thế giới

Việc 4 nghi phạm vụ tấn công nhà hát ở Nga hôm 22/3 đều mang quốc tịch Tajikistan khiến sự chú ý đổ dồn về quốc gia Trung Á này.
Vụ tấn công đẫm máu ở Nga: Lý do Moscow 'lọt' tầm ngắm của IS

Vụ tấn công đẫm máu ở Nga: Lý do Moscow 'lọt' tầm ngắm của IS

Vụ tấn công đẫm máu ở Nga ngày 22/3 do tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng thực hiện cho thấy sự thay đổi mục tiêu của tổ chức khủng bố này.
Diễn đàn châu Á Bác Ngao: Tiếng nói của kinh tế châu Á

Diễn đàn châu Á Bác Ngao: Tiếng nói của kinh tế châu Á

Diễn đàn châu Á Bác Ngao được đánh giá là kênh hiệu quả để trao đổi ý kiến về các vấn đề kinh tế đáng quan tâm nhất trong suốt hai thập kỷ qua.
Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Những rắc rối trong chương trình tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel đang khiến cho Mỹ khó tiếp cận mục tiêu răn đe hạt nhân của mình.
Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn chính trị, tranh giành quyền lực giữa các băng đảng cùng các vụ đảo chính và nghèo đói là những gì mà người dân Haiti tiếp tục phải đối mặt...
70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

Baoquocte.vn. Ngày 13/3/1954 là ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử - nguồn cổ vũ lớn lao cho toàn thể nhân dân ta trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.
Phiên bản di động