Nhìn lại quan hệ Mỹ-Trung năm 2021: Cuộc khủng hoảng mới hay cạnh tranh chiến lược có trách nhiệm hơn?

Minh Tuấn
Kể từ khi ông Joe Biden nhậm chức Tổng thống vào tháng 1/2021, giọng điệu và chiến thuật cạnh tranh của Mỹ với Trung Quốc đã dần trở nên rõ ràng. Quan hệ Mỹ-Trung vừa cho thấy tính liên tục vừa có những thay đổi, và mọi hoạt động tương tác giữa hai nước đều thu hút sự quan tâm của thế giới.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Nhìn lại thế giới 2021: J.Biden đặt nền móng cho cuộc khủng hoảng mới Mỹ-Trung
Quan hệ Mỹ-Trung vừa cho thấy tính liên tục vừa có những thay đổi, và mọi hoạt động tương tác giữa hai nước đều thu hút sự quan tâm của thế giới. (Nguồn: Shutterstock)

Từ thời Tổng thống Donald Trump đến thời ông Joe Biden, về cơ bản Mỹ đã xác định mối quan hệ của nước này với Trung Quốc theo nghĩa "cạnh tranh", theo đó cho rằng, Bắc Kinh là đối thủ mạnh nhất có thể thách thức quyền bá chủ của Washington.

Cạnh tranh có trách nhiệm

Hiện tại, chính sách Trung Quốc của chính quyền Tổng thống Biden tập trung vào 3 khía cạnh, vốn tạo ra những cuộc khủng hoảng mới sau năm đầu tiên lên nắm quyền.

Khía cạnh thứ nhất là tận dụng sức mạnh và khả năng cạnh tranh của chính nước Mỹ.

Học thuyết của ông Biden được nhìn nhận là một hình thức khác của chính sách "Nước Mỹ trước tiên", trong đó nhấn mạnh vào "chính sách đối ngoại hướng đến tầng lớp trung lưu”. Mỹ tin rằng, việc thúc đẩy khả năng tự phát triển là chìa khóa để cạnh tranh với Trung Quốc.

Ngoài ra, cường quốc hàng đầu thế giới coi "sự cạnh tranh giữa các cường quốc" là một yếu tố bên ngoài thúc đẩy chương trình nghị sự trong nước, chẳng hạn như thúc đẩy dự luật về cơ sở hạ tầng.

Khía cạnh thứ hai là định hình lại các liên minh theo hệ tư tưởng.

Trong Chiến tranh Lạnh, Mỹ đã thành lập liên minh để chống lại Liên Xô. Giờ đây, Washington đang tham gia vào một cuộc cạnh tranh lâu dài với Bắc Kinh.

Chính quyền của Tổng thống Biden đã và đang kỳ vọng tạo ra các liên minh theo hệ tư tưởng để cô lập Trung Quốc.

Khía cạnh thứ ba là dần dần vạch ra lộ trình cạnh tranh với Trung Quốc.

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken từng đưa ra cách tiếp cận "ba chữ C" - cụ thể là "cạnh tranh (competition), đối đầu (confrontation) và hợp tác (cooperation)" - với Trung Quốc.

Hiện nay, Mỹ đã sửa đổi chính sách "ba chữ C" bằng cách nói về "cạnh tranh có trách nhiệm", "hợp tác dựa trên thế mạnh" và thiết lập "những ranh giới chung" để tránh đối đầu với Trung Quốc.

Điều mà Mỹ gọi là cuộc cạnh tranh với Trung Quốc hoàn toàn khác so với cuộc đối đầu trong Chiến tranh Lạnh.

Mỹ muốn dẫn trước và không để những đối thủ phía sau vượt lên, coi cuộc cạnh tranh về khoa học-công nghệ với Trung Quốc là gay gắt nhất và cho rằng họ nắm trong tay điểm yếu của Trung Quốc.

Do đó, Mỹ đã cố gắng đẩy mạnh chiến thuật "sân nhỏ, rào cao" nhằm ngăn chặn sự phát triển khoa học và công nghệ của Trung Quốc trong một giai đoạn nhất định.

Để củng cố hơn nữa lợi ích và duy trì lợi thế sẵn có, Mỹ đã lựa chọn cẩn thận các lĩnh vực hợp tác với Trung Quốc, nhưng sẽ không để Trung Quốc dẫn đầu.

Mỹ đang tích cực hợp tác với Trung Quốc để giành lại vị trí dẫn đầu thế giới trong lĩnh vực biến đổi khí hậu, đồng thời kiềm chế quốc gia đông dân này trong các lĩnh vực công nghệ cao như năng lượng sạch.

Mỹ cũng coi trọng việc kiểm soát rủi ro với Trung Quốc và đã nhiều lần bày tỏ hy vọng tránh xung đột trong quan hệ song phương.

Điều quan trọng là phải hiểu được lý do thực sự đằng sau cách dùng từ này.

Mỹ chưa sẵn sàng cho một cuộc đối đầu toàn diện với Trung Quốc. Washington cần tập trung vào các vấn đề đối nội để không bị phân tâm quá mức vào sự xuống cấp của quan hệ Mỹ-Trung.

Cạnh tranh Mỹ-Trung tại Đông Á: Cuộc chiến 'mượn tay kẻ khác' hay sự đối đầu chiến lược giữa hai siêu cường?

Cạnh tranh Mỹ-Trung tại Đông Á: Cuộc chiến 'mượn tay kẻ khác' hay sự đối đầu chiến lược giữa hai siêu cường?

Đông Á được công nhận là một trong những khu vực phát triển năng động nhất, với sự thừa nhận trên trường quốc tế. Tuy ...

Vài chỉ dấu đáng mừng

Có thể nói, sự tương tác chính sách giữa Mỹ-Trung Quốc sau cuộc gặp trực tuyến của hai nhà lãnh đạo hồi tháng 11 vừa qua đã cho thấy một số dấu hiệu tích cực trong giao lưu nhân dân và giao lưu văn hóa, nếu không muốn nói là tạo ra một giai đoạn mới.

Đặc biệt, về vấn đề thị thực cho giới truyền thông, Trung Quốc và Mỹ sẽ cho phép các nhà báo của cả hai nước tự do xuất nhập cảnh vào nước kia phù hợp với quy định nghiêm ngặt về phòng chống Covid-19.

Hai bên cũng nhất trí rằng, Mỹ sẽ cấp thị thực nhập cảnh nhiều lần trong 1 năm cho các nhà báo quốc tịch Trung Quốc, đồng thời ngay lập tức khởi động quy trình giải quyết các vấn đề về "thời hạn lưu trú".

Tin liên quan
Thượng đỉnh Mỹ-Trung Quốc: Kiểm soát cạnh tranh có trách nhiệm Thượng đỉnh Mỹ-Trung Quốc: Kiểm soát cạnh tranh có trách nhiệm

Dựa trên nguyên tắc “có đi có lại”, phía Trung Quốc cam kết đối xử bình đẳng với các nhà báo Mỹ ngay sau khi các chính sách của Washington có hiệu lực.

Ngoài ra, Trung Quốc và Mỹ sẽ cấp thị thực cho các nhà báo mới dựa trên các luật và quy định hiện hành.

Tuy nhiên, Mỹ cũng tiếp tục nâng cấp chính sách cứng rắn đối với Trung Quốc.

Ví dụ, Washington vừa bổ sung 12 công ty Trung Quốc vào “danh sách đen” về xuất khẩu và mời đại diện của Đài Loan tham dự Hội nghị thượng đỉnh vì dân chủ.

Gần đây, việc chính quyền của Tổng thống Biden thông báo sẽ không cử bất kỳ quan chức nào tới Thế vận hội mùa Đông 2022 tại Bắc Kinh đã khiến quan hệ song phương ngày càng xấu đi.

Quan hệ Mỹ-Trung đang đối mặt với những thách thức lớn và phức tạp, triển vọng sẽ phụ thuộc vào sự tương tác chính sách giữa hai bên.

Nếu có thể tạo ra những bước đột phá trong lĩnh vực văn hóa, kinh tế và thương mại, đồng thời tiếp tục hạn chế đối đầu thông qua hợp tác cụ thể và thiết thực, hai nước sẽ không rơi vào “Bẫy Thucydides” cũng như một cuộc Chiến tranh Lạnh mới.

Muốn cùng tồn tại hòa bình, Trung Quốc tuyên bố không sợ đối đầu Mỹ

Muốn cùng tồn tại hòa bình, Trung Quốc tuyên bố không sợ đối đầu Mỹ

Ngày 20/12, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị đã kêu gọi Mỹ cùng Trung Quốc tìm ra con đường để cùng tồn tại ...

Thỏa thuận thương mại Mỹ-Trung Quốc: Bắc Kinh không tuân thủ cam kết, Washington có thể đơn phương trả đũa?

Thỏa thuận thương mại Mỹ-Trung Quốc: Bắc Kinh không tuân thủ cam kết, Washington có thể đơn phương trả đũa?

Sau gần 2 năm thực thi Thỏa thuận thương mại Mỹ-Trung Quốc giai đoạn 1, đã phát sinh các khiếu nại về việc Bắc Kinh ...

(theo CGTN)

Bài viết cùng chủ đề

Cạnh tranh Mỹ-Trung Quốc

Đọc thêm

Luồng gió mới của chính trường Senegal

Luồng gió mới của chính trường Senegal

Tân Tổng thống Bassirou Diomaye Faye hứa hẹn định hình lại tương lai ổn định và phát triển của Senegal.
XSMB 30/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ Bảy ngày 30/3/2024. dự đoán XSMB 30/3/2024

XSMB 30/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ Bảy ngày 30/3/2024. dự đoán XSMB 30/3/2024

XSMB 30/3 - Trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc 30/3/2024. xổ số hôm nay 30/3. dự đoán xổ số miền Bắc thứ 7. kết quả xổ số ngày ...
XSMT 30/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Bảy ngày 30/3/2024. SXMT 30/3/2024

XSMT 30/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Bảy ngày 30/3/2024. SXMT 30/3/2024

XSMT 30/3 - Kết quả xổ số ngày 30 tháng 3. SXMT 30/3. trực tiếp kết quả xổ số miền Trung 30/3/2024. xổ số hôm nay 30/3. xổ số miền ...
XSMN 30/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ Bảy 30/3/2024. xổ số hôm nay 30/3

XSMN 30/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ Bảy 30/3/2024. xổ số hôm nay 30/3

XSMN 30/3 - kết quả xổ số ngày 30 tháng 3. trực tiếp xổ số miền Nam 30/3/2024. xổ số miền Nam thứ 7. xo so mien nam. SXMN 30/3/2024. ...
Liệu Ukraine có thuyết phục được Ấn Độ trong quan hệ với Nga?

Liệu Ukraine có thuyết phục được Ấn Độ trong quan hệ với Nga?

Bộ trưởng Ngoại giao Ukraine Dmitry Kuleba đến thăm New Delhi trong bối cảnh Ukraine nỗ lực giành lấy sự ủng hộ của Ấn Độ.
Bạn có thể bị trầm cảm trong công việc nếu xuất hiện những thói quen sau

Bạn có thể bị trầm cảm trong công việc nếu xuất hiện những thói quen sau

Tờ HuffPost đã tham khảo các nhà trị liệu để tổng kết ra 5 thói quen làm việc thường được ngụy trang là dấu hiệu của trầm cảm. Xin giới ...
Liệu Ukraine có thuyết phục được Ấn Độ trong quan hệ với Nga?

Liệu Ukraine có thuyết phục được Ấn Độ trong quan hệ với Nga?

Bộ trưởng Ngoại giao Ukraine Dmitry Kuleba đến thăm New Delhi trong bối cảnh Ukraine nỗ lực giành lấy sự ủng hộ của Ấn Độ.
Ngoại trưởng Pháp thăm Trung Quốc

Ngoại trưởng Pháp thăm Trung Quốc

Chuyến thăm của Ngoại trưởng Sejourne nhân dịp Pháp và Trung Quốc kỷ niệm 60 năm thiết lập quan hệ ngoại giao và đang nỗ lực tăng cường quan hệ.
Cự tuyệt kế hoạch của Ukraine, Nga sẽ chỉ tham gia hội nghị hòa bình nếu có điều kiện này

Cự tuyệt kế hoạch của Ukraine, Nga sẽ chỉ tham gia hội nghị hòa bình nếu có điều kiện này

Nếu lợi ích của Nga được tôn trọng, Moscow sẵn sàng bảo đảm lợi ích hợp pháp của các bên tham gia khác trong quá trình đàm phán về vấn đề Ukraine.
Olympic Paris 2024: Lo nguy cơ bị tấn công khủng bố, Pháp điều hàng chục nghìn quân, vẫn phải nhờ cậy thêm đồng minh

Olympic Paris 2024: Lo nguy cơ bị tấn công khủng bố, Pháp điều hàng chục nghìn quân, vẫn phải nhờ cậy thêm đồng minh

Pháp đã đề nghị các đồng minh quốc tế cử hàng nghìn nhân viên an ninh đến hỗ trợ bảo vệ Olympic Paris 2024 trước nguy cơ khủng bố.
Nga bảo vệ Triều Tiên trước động thái mới của Mỹ

Nga bảo vệ Triều Tiên trước động thái mới của Mỹ

Nga phủ quyết dự thảo nghị quyết do Mỹ đề xuất gia hạn nhiệm vụ của Nhóm chuyên gia giám sát trừng phạt Triều Tiên thêm một năm.
Khủng hoảng ở Haiti: LHQ nói thảm họa, Hội đồng chuyển tiếp quyết giảm bớt nỗi thống khổ cho người dân

Khủng hoảng ở Haiti: LHQ nói thảm họa, Hội đồng chuyển tiếp quyết giảm bớt nỗi thống khổ cho người dân

Chỉ tính riêng từ đầu năm đến ngày 22/3, số người thiệt mạng vì bạo lực ở Haiti đã là 1.554 và 826 người bị thương.
Quan hệ Pháp-Brazil: Nối lại nồng ấm

Quan hệ Pháp-Brazil: Nối lại nồng ấm

Chuyến đi của Tổng thống Pháp tới Brazil được cho là làm nồng ấm trở lại mối quan hệ băng giá dưới thời Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro.
Ngoại trưởng Mỹ thăm Hàn Quốc: Thông điệp nồng ấm

Ngoại trưởng Mỹ thăm Hàn Quốc: Thông điệp nồng ấm

Sự hiện diện của Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken tại Seoul lần này cũng cho thấy quan hệ đồng minh tiếp tục gắn kết chặt chẽ giữa Mỹ và Hàn Quốc.
Phía sau kỳ vọng của Thái Lan ở EU

Phía sau kỳ vọng của Thái Lan ở EU

Thông điệp mà Thủ tướng Thái Lan Srettha Thavisin muốn chuyển tới châu Âu, đặc biệt là Pháp và Đức là 'Thái Lan đã mở cửa kinh doanh trở lại'.
Tăng gắn kết, tìm đồng thuận

Tăng gắn kết, tìm đồng thuận

Chuyến thăm Mỹ của Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda cùng Thủ tướng Donald Tusk có thể coi là nỗ lực nâng tầm gắn kết mối quan hệ đồng minh với Mỹ.
Bầu cử Tổng thống Mỹ: Định hình cuộc đua ‘song mã’

Bầu cử Tổng thống Mỹ: Định hình cuộc đua ‘song mã’

Sau ngày Siêu thứ Ba, việc lựa chọn ứng viên Tổng thống của đảng Dân chủ và Cộng hòa gần như đã an bài.
Tổng thống Pháp thăm CH Czech: Nỗ lực tìm kiếm đồng minh

Tổng thống Pháp thăm CH Czech: Nỗ lực tìm kiếm đồng minh

Tổng thống Pháp đến CH Czech không chỉ đáp lễ mà còn là nỗ lực thể hiện vai trò dẫn dắt của nước Pháp và tìm kiếm sự ủng hộ của đồng minh.
Nghi phạm khủng bố đến từ Tajikistan: Tiếng chuông cảnh tỉnh cho Nga và thế giới

Nghi phạm khủng bố đến từ Tajikistan: Tiếng chuông cảnh tỉnh cho Nga và thế giới

Việc 4 nghi phạm vụ tấn công nhà hát ở Nga hôm 22/3 đều mang quốc tịch Tajikistan khiến sự chú ý đổ dồn về quốc gia Trung Á này.
Vụ tấn công đẫm máu ở Nga: Lý do Moscow 'lọt' tầm ngắm của IS

Vụ tấn công đẫm máu ở Nga: Lý do Moscow 'lọt' tầm ngắm của IS

Vụ tấn công đẫm máu ở Nga ngày 22/3 do tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng thực hiện cho thấy sự thay đổi mục tiêu của tổ chức khủng bố này.
Diễn đàn châu Á Bác Ngao: Tiếng nói của kinh tế châu Á

Diễn đàn châu Á Bác Ngao: Tiếng nói của kinh tế châu Á

Diễn đàn châu Á Bác Ngao được đánh giá là kênh hiệu quả để trao đổi ý kiến về các vấn đề kinh tế đáng quan tâm nhất trong suốt hai thập kỷ qua.
Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Những rắc rối trong chương trình tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel đang khiến cho Mỹ khó tiếp cận mục tiêu răn đe hạt nhân của mình.
Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn chính trị, tranh giành quyền lực giữa các băng đảng cùng các vụ đảo chính và nghèo đói là những gì mà người dân Haiti tiếp tục phải đối mặt...
70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

Baoquocte.vn. Ngày 13/3/1954 là ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử - nguồn cổ vũ lớn lao cho toàn thể nhân dân ta trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.
Phiên bản di động