PGS.TS. Nguyễn Hoàng Ánh: Phụ huynh Việt mới là lực cản lớn nhất của giáo dục!

PGS.TS. Nguyễn Hoàng Ánh
TGVN. Sau loạt bài với những ý kiến trái chiều về bộ sách giáo khoa mới lớp 1, Báo TG&VN tiếp tục trích đăng quan điểm cá nhân, góc nhìn của chuyên gia, PGS.TS. Nguyễn Hoàng Ánh, nguyên giảng viên trường Đại học Ngoại thương Hà Nội về vấn đề này. Bài viết không phản ánh quan điểm của Tòa soạn.
Theo dõi Baoquocte.vn trên

Đầu năm học, lại nghe phụ huynh phàn nàn về ngành giáo dục, trong đó có vấn đề sách giáo khoa, ít thì chê lạc hậu, nhiều thì chê tốn kém, lúc nào cũng ngưỡng vọng hết Tây đến Singapore, Nhật, Hàn... Nhưng nhìn danh sách sách giáo khoa năm 2020, tôi thấy có gì không ổn đâu? Đâu phải ngày nào học sinh cũng phải mang hết cả đống sách đến lớp?

Có người làm một phép tính, lớp 1 mà có tới 23 cuốn và học 35 tuần, trung bình 1 tuần rưỡi các cháu sẽ “xử lý” xong 1 cuốn nhưng cách tính máy móc ấy theo tôi là phiến diện, không khách quan.

Trong số đó chỉ có 9 quyển là sách giáo khoa, còn lại là sách bài tập. Sở dĩ phải có vở và sách bài tập vì phụ huynh không đồng ý cho các cháu được viết vào sách, nên 23 không phải là con số chính xác. Với lại, dù có 23 cuốn sách đi nữa thì quan trọng là quyển ấy dày hay mỏng, nội dung của nó như thế nào chứ vấn đề không phải ở số lượng.

phu huynh viet moi la luc can lon nhat cua giao duc
PGS. TS. Nguyễn Hoàng Ánh cho rằng, phụ huynh mới là lực cản của giáo dục. (Ảnh: NVCC)

Cháu tôi năm nay cũng mới vào lớp 1, nhưng số sách gia đình cho cháu đọc, xem từ hồi 5 tuổi đến giờ đã lên đến vài chục cuốn. Hiện ở nhà tôi có nguyên một ngăn toàn sách của cháu. Có những quyển đơn giản chỉ khoảng hơn chục trang, toàn sách ảnh, có những cuốn phức tạp hơn, nhiều chữ hơn thì gia đình sẽ đọc giúp cháu.

Cho nên, quan trọng không phải là nhiều hay ít sách mà ở nội dung của sách ấy có phù hợp với lứa tuổi hay không, có quá nhiều hay không thì phải do chuyên gia về giáo dục hay giáo viên đánh giá, chứ chúng ta không thể đếm 23 đầu sách để rồi cho là... không ổn.

Trong thời gian ở nước ngoài, tôi thấy học sinh bên Singapore, Hàn Quốc hay Anh, Mỹ đều có nhiều sách hơn học sinh Việt. Nhưng học sinh nước ngoài thường có ngăn tủ trong lớp của mình để cất sách và hằng ngày chỉ mang cuốn nào cần trong ngày đó về nhà.

Cho nên, lời phàn nàn sách quá nhiều là chỉ nhìn từ phía bên ngoài, phiến diện, thiếu căn cứ. Theo những gì tôi chứng kiến, so với học sinh nước ngoài nói chung, trẻ em Việt học hành đơn giản hơn nhiều.

Cái sai của giáo dục Việt không phải ở số lượng sách giáo khoa, cũng không phải ở môn học mà ở cách dạy. Cách dạy của Việt Nam thay vì cho trẻ em tự vận động, tự sáng tạo lại bắt học thuộc lòng, bắt nhồi nhét kiến thức.

Ví dụ, tại sao lại bắt học sinh phải nhớ Phan Đình Phùng khởi nghĩa năm nào trong khi thực sự chỉ cần nhớ là khoảng cuối thế kỷ XIX, sau khi thực dân Pháp xâm lược thôi chứ không cần ép trẻ nhớ chi tiết đến ngày, tháng, năm làm gì.

Cách dạy này đã làm môn Sử vốn rất hấp dẫn, thú vị trở nên bị chán ghét nhất ở Việt Nam.

Sau này khi vào đời, trừ khi các em làm một vài ngành nghề đặc biệt như hướng dẫn viên ở Bảo tàng hay giáo viên dạy môn Lịch sử mới cần biết chính xác những thông tin đó. Còn 99% học sinh sẽ chẳng cần biết chi tiết ngày, tháng ấy làm gì.

Như vậy, học sinh Việt Nam dù có bị quá tải thì cách học hành như vậy cũng không đem lại nhiều giá trị.

Thế nên, cái chúng ta cần thay đổi là cách dạy để cho trẻ em không bị nhồi nhét, không phải học thuộc lòng quá nhiều, không triệt tiêu sáng tạo của học sinh.

Đó mới là cái cần thiết phải cải tiến chứ không phải nhìn bề ngoài về số lượng sách giáo khoa rồi phàn nàn về áp lực của trẻ đang phải chịu đựng.

Nói chung, theo tôi, giáo dục là ngành rất "đau khổ", bởi ai cũng tưởng mình là chuyên gia. Chỉ lướt mạng xã hội, ta sẽ thấy các bậc phụ huynh Việt Nam khó chiều nhất trên thế giới này.

Học thì muốn ít, biết lại phải nhiều, học phí phải rẻ, giáo viên phải tận tâm còn chính bố mẹ thì vô can, 100% khoán cho nhà trường mới hài lòng.

Đã thế, một bộ phận phụ huynh lúc nào cũng ngưỡng vọng giáo dục nước ngoài mà không hề biết thực tế, giáo dục nhiều nước nặng nề hơn nước ta.

Trẻ con phương Tây thay vì học vài trích đoạn tác phẩm như Việt Nam còn phải đọc nguyên cả tác phẩm vài trăm trang để trình bày quan điểm của mình mà chẳng bố mẹ nào nghĩ đến phàn nàn.

Do đó, tôi vẫn cho rằng, phụ huynh Việt mới là lực cản lớn nhất của giáo dục.

Bản thân mỗi bậc cha mẹ chỉ nuôi dạy 1-2 đứa trẻ đã toát hết mồ hôi trong khi 1 giáo viên bị nhồi nhét năm chục, sáu chục học sinh lại muốn người ta phải "ba đầu sáu tay", cái gì cũng làm được.

Một khi giáo viên phải gánh một nhiệm vụ quá tải như thế, họ sẽ chọn cách dễ hơn cả là buộc phải bắt trẻ học thuộc lòng, sẽ không có không gian để cho trẻ em được sáng tạo.

Tất nhiên, giáo dục cũng cần cải tiến nhưng khách hàng chính là thượng đế. Nếu như thượng đế không thay đổi thì giáo dục cũng không thể thay đổi được.

Suy cho cùng, ba lô hay cặp sách cũng chỉ là cái vỏ; cốt lõi của giáo dục là dạy học trò tính nhân văn, sự hiểu biết để các em có cơ hội trở thành người tử tế, hữu ích.

Tôi không bênh giáo dục Việt Nam nhưng thị trường thế nào - hàng hoá thế ấy, phụ huynh còn đổ lỗi thì giáo dục khó mà hy vọng cải thiện được.

GS. Nguyễn Minh Thuyết: ‘Có bao giờ xã hội bằng lòng với ngành giáo dục đâu?’

GS. Nguyễn Minh Thuyết: ‘Có bao giờ xã hội bằng lòng với ngành giáo dục đâu?’

TGVN. Chia sẻ với TG&VN, GS. Nguyễn Minh Thuyết cho rằng, tất cả những ngành phục vụ trực tiếp, trong đó có giáo dục đều ...

Tranh luận về bộ sách giáo khoa lớp 1: Xã hội hóa dưới 'bàn tay' quản lý Nhà nước?

Tranh luận về bộ sách giáo khoa lớp 1: Xã hội hóa dưới 'bàn tay' quản lý Nhà nước?

TGVN. Mấy ngày nay nổi lên câu chuyện số đầu sách giáo khoa và sách bổ trợ cho học sinh lớp 1 đã được một ...

TS. Vũ Thu Hương: Nghi ngờ tiêu cực gây tổn thương cho những người làm sách giáo khoa

TS. Vũ Thu Hương: Nghi ngờ tiêu cực gây tổn thương cho những người làm sách giáo khoa

TGVN. Chia sẻ với báo TG&VN trước lùm xùm về bộ sách giáo khoa lớp 1 mới, chuyên gia giáo dục, TS. Vũ Thu Hương ...

PGS.TS. Nguyễn Hoàng Ánh Nguyên giảng viên trường Đại học Ngoại thương Hà Nội

Đọc thêm

Hình ảnh đội tuyển Việt Nam tập trung tại sân bay Nội Bài trước giờ sang Indonesia

Hình ảnh đội tuyển Việt Nam tập trung tại sân bay Nội Bài trước giờ sang Indonesia

8h40 sáng 19/3, đội tuyển Việt Nam bay sang Indonesia, quyết tâm giành kết quả cao nhất trong trận lượt đi vòng loại thứ 2 World Cup 2026.
Giá xăng dầu hôm nay 19/3: Nhu cầu nhiên liệu tại Trung Quốc hồi phục hỗ trợ giá dầu

Giá xăng dầu hôm nay 19/3: Nhu cầu nhiên liệu tại Trung Quốc hồi phục hỗ trợ giá dầu

Giá xăng dầu hôm nay 19/3, thế giới duy trì đà tăng khi sản lượng xuất khẩu dầu thô của Iraq và Saudi Arabia giảm xuống, thị trường Trung Quốc ...
Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã có phần trả lời chất vấn thuyết phục đại biểu Quốc hội, cử tri và nhân dân

Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã có phần trả lời chất vấn thuyết phục đại biểu Quốc hội, cử tri và nhân dân

Lần đầu tiên xuất hiện tại “ghế nóng” nhưng Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn đã trả lời cặn kẽ, đầy đủ 38 câu hỏi được 32 đại biểu Quốc hội ...
Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 20/3/2024, Lịch vạn niên ngày 20 tháng 3 năm 2024

Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 20/3/2024, Lịch vạn niên ngày 20 tháng 3 năm 2024

Lịch âm 20/3. Lịch âm hôm nay 20/3/2024? Âm lịch hôm nay 20/3. Lịch vạn niên 20/3/2024. Ngày hôm nay tốt hay xấu? Xem ngày giờ, hướng tốt xấu...
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 20/3/2024: Tuổi Tý tình cảm bền chặt

Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 20/3/2024: Tuổi Tý tình cảm bền chặt

Xem tử vi 20/3 - tử vi 12 con giáp hôm nay 20/3/2024 - Tý, Sửu, Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất và Hợi về công việc, ...
Khủng hoảng Haiti: Washington nói tình huống nhân đạo 'thảm khốc nhất', cả nghìn người Mỹ tìm cách tháo chạy

Khủng hoảng Haiti: Washington nói tình huống nhân đạo 'thảm khốc nhất', cả nghìn người Mỹ tìm cách tháo chạy

Khoảng 1.000 công dân Mỹ yêu cầu Bộ Ngoại giao nước này hỗ trợ để rời Haiti, trong bối cảnh khủng hoảng nghiêm trọng tại quốc gia Mỹ Latinh.
Ngày quốc tế hạnh phúc: Hạnh phúc của người dân đến từ đâu?

Ngày quốc tế hạnh phúc: Hạnh phúc của người dân đến từ đâu?

Mỗi người sẽ có các tiêu chuẩn khác nhau về hạnh phúc. Tiêu chuẩn này dựa trên sự thoải mái, hài lòng của người đó với chính tiêu chí của họ.
Mức phạt vi phạm nồng độ cồn đối với xe đạp là bao nhiêu?

Mức phạt vi phạm nồng độ cồn đối với xe đạp là bao nhiêu?

Xin hỏi đi xe đạp vi phạm nồng độ cồn có bị xử phạt không? Mức xử phạt vi phạm nồng độ cồn đối với xe đạp là bao nhiêu? - Độc giả Hoàng Yến
Nga: Thủ đô Moscow tăng cường xe buýt điện thân thiện môi trường

Nga: Thủ đô Moscow tăng cường xe buýt điện thân thiện môi trường

Thị trưởng Moscow cho biết, thủ đô nước Nga có hơn 1.500 xe buýt điện thân thiện với môi trường đang hoạt động, thay thế xe buýt truyền thống.
Hỗ trợ sinh kế bền vững cho người dân Đắk Nông

Hỗ trợ sinh kế bền vững cho người dân Đắk Nông

Dự án 'Viện trợ quốc tế khẩn cấp để hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả sau lũ quét năm 2023' đã hỗ trợ hiệu quả cho người dân tại Đắk Nông.
Hội nghị toàn quốc Hội Nhà báo năm 2024: Đoàn kết - Kỷ cương - Đổi mới - Phát triển

Hội nghị toàn quốc Hội Nhà báo năm 2024: Đoàn kết - Kỷ cương - Đổi mới - Phát triển

Ngày 18/3 tại TP. Hồ Chí Minh, Hội Nhà báo Việt Nam long trọng tổ chức Hội nghị toàn quốc 2024, hướng tới Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam.
Lai Châu nỗ lực an cư cho người dân sau lũ

Lai Châu nỗ lực an cư cho người dân sau lũ

Dự án 'Viện trợ khẩn cấp quốc tế để hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả sau lũ quét năm 2023' hỗ trợ phục hồi sinh kế, sửa nhà cho người dân tỉnh Lai ...
Hàn Quốc lại chìm trong bụi mịn, chuyên gia cảnh báo đỏ nguy hiểm đến sức khỏe

Hàn Quốc lại chìm trong bụi mịn, chuyên gia cảnh báo đỏ nguy hiểm đến sức khỏe

Ngày 17/3, lần đầu tiên kể từ đầu năm tới nay, gần như cả đất nước Hàn Quốc chìm trong màu vàng của bụi và cát.
Vi khuẩn salmonella nguy hiểm thế nào?

Vi khuẩn salmonella nguy hiểm thế nào?

Vi khuẩn Salmonella thường gây ra bệnh tiêu chảy, nhưng cũng có thể nhiễm bệnh đến các bộ phận khác của cơ thể, bao gồm máu, xương và khớp xương.
Nên uống cà phê như thế nào để tránh ngộ độc?

Nên uống cà phê như thế nào để tránh ngộ độc?

Nếu uống quá 4-5 tách cà phê mỗi ngày sẽ khiến cơ thể bị gây hại và nếu hấp thụ 1,2g caffeine, tương đương 12 tách cà phê sẽ xảy ra tình trạng ngộ độc.
Các bác sĩ X-quang tại Nga có cơ hội sử dụng AI để xác định 54 loại bệnh

Các bác sĩ X-quang tại Nga có cơ hội sử dụng AI để xác định 54 loại bệnh

Thị trưởng Moscow Sergei Sobyanin cho biết các bác sĩ đã sẵn sàng thử nghiệm và triển khai các dịch vụ trí tuệ nhân tao (AI) mới cho nghiên cứu X-quang.
Làm thế nào để biết bạn đang ăn quá nhiều đường và cách phòng tránh?

Làm thế nào để biết bạn đang ăn quá nhiều đường và cách phòng tránh?

Ăn nhiều đường không tốt cho sức khỏe nhưng nhiều người không biết mình đang ăn quá nhiều loại thực phẩm này. Vậy có dấu hiệu nào cảnh báo không?
Hàng loạt bác sĩ nghỉ việc, nhiều bệnh viện Hàn Quốc tiếp tục hoãn và hủy các ca phẫu thuật

Hàng loạt bác sĩ nghỉ việc, nhiều bệnh viện Hàn Quốc tiếp tục hoãn và hủy các ca phẫu thuật

Hơn 90% trong tổng số 13.000 bác sĩ thực tập và bác sĩ nội trú của Hàn Quốc đã nộp đơn xin nghỉ việc hàng loạt trong gần 3 tuần qua.
XSMB 19/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ Ba ngày 19/3/2024. dự đoán XSMB 19/3/2024

XSMB 19/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ Ba ngày 19/3/2024. dự đoán XSMB 19/3/2024

XSMB 19/3 - Trực tiếp Kết quả xổ số miền Bắc nhanh nhất hôm nay, thứ 3 ngày 19/3/2024. KQSXMB. SXMB 19/3. dự đoán XSMB 19/3/2024. xổ số hôm nay 19/3. XSMB thứ 3
Vietlott 19/3, kết quả xổ số Vietlott Power thứ 3 ngày 19/3/2024. xổ số Power 655 hôm nay

Vietlott 19/3, kết quả xổ số Vietlott Power thứ 3 ngày 19/3/2024. xổ số Power 655 hôm nay

Vietlott 19/3 - Trực tiếp kết quả xổ số Vietlott hôm nay 19/3/2024 từ trường quay tầng 19, số 23 Lạc Trung, Hà Nội. Vietlott Power 655 hôm nay.
XSMT 19/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Ba ngày 19/3/2024. SXMT 19/3/2024

XSMT 19/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Ba ngày 19/3/2024. SXMT 19/3/2024

XSMT 19/3 - Trực tiếp Kết quả xổ số miền Trung ngày 19 tháng 3 năm 2024. KQSXMT. SXMT 19/3. xổ số hôm nay 19/3. XSMT thứ 3. KQXSMT 19/3/2024
XSMN 19/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ Ba 19/3/2024. xổ số hôm nay 19/3

XSMN 19/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ Ba 19/3/2024. xổ số hôm nay 19/3

XSMN 19/3 - xổ số hôm nay 19/3. Trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay 19/3/2024. KQXSMN thứ 3. SXMN 19/3. Kết quả xổ số ngày 19 tháng 3
XSMN 18/3, kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ 2 ngày 18/3/2024. xổ số ngày 18 tháng 3. xổ số hôm nay 18/3/2024

XSMN 18/3, kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ 2 ngày 18/3/2024. xổ số ngày 18 tháng 3. xổ số hôm nay 18/3/2024

XSMN 18/3 - Trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay 18/3/2024. SXMN 18/3/2024. kết quả xổ số ngày 18 tháng 3. xổ số hôm nay 18/3. XSMN thứ 2.
Vietlott 18/3, kết quả xổ số Vietlott Max 3D thứ 2 ngày 18/3/2024. xổ số Max 3D hôm nay

Vietlott 18/3, kết quả xổ số Vietlott Max 3D thứ 2 ngày 18/3/2024. xổ số Max 3D hôm nay

Vietlott 18/3 - xổ số Vietlott Max 3D 18/3. Trực tiếp kết quả xổ số Vietlott hôm nay 18/3/2024 nhanh nhất và chính xác nhất. Vietlott 3D hôm nay.
Phiên bản di động