Quan hệ Mỹ - Trung 2015 và “Format” hợp tác – đối đầu

Năm 2015 chứng kiến sự gia tăng căng thẳng công khai trong quan hệ Mỹ-Trung.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
quan he my trung 2015 va format hop tac doi dau
Tổng thống Barack Obama và Chủ tịch Tập Cận Bình tại Nhà Trắng tháng 9/2015. (Nguồn: AP)

Giữa hai nước còn tồn tại nhiều bất đồng. Đặc biệt, Chính quyền Mỹ có xu hướng tăng dần áp lực đối với Trung Quốc, thậm chí Washington còn có cả những hành động mang tính đe dọa Bắc Kinh, nhằm thể hiện sự phản đối các động thái làm gia tăng căng thẳng của Bắc Kinh trong quan hệ quốc tế.

“Đấu tay đôi” trên Biển Đông

Thời gian qua, hai nước dường như “đấu tay đôi” tại Biển Đông và có nhiều quan điểm trái chiều trong lĩnh vực hàng hải. Hơn nữa, hai đồng minh thân cận của Mỹ tại châu Á là Nhật Bản và Philippines cũng đang có tranh chấp chủ quyền với Trung Quốc. Thời gian qua, Washington đã công khai thách thức những hoạt động của Bắc Kinh tại Biển Đông.

Cụ thể, ngay từ tháng 5, nội bộ Mỹ đã đưa ra nhiều dòng ý kiến về việc ủng hộ hay phản đối việc quân đội Mỹ thực hiện các chương trình tuần tra Biển Đông nhằm thể hiện quyền tự do hàng hải, chống lại yêu sách chủ quyền phi pháp của Trung Quốc tại vùng biển quan trọng này. Kế hoạch đã đi vào thực tiễn khi tháng 10 qua, Hải quân Mỹ đưa tàu khu trục vào phạm vi 12 hải lý quanh đảo nhân tạo mà Trung Quốc xây dựng trái phép tại Biển Đông, tạo ra một vết nứt trong quan hệ song phương.

Trước đó, Chính phủ Mỹ cũng cho phép một phóng viên CNN tới thực địa quay phim, chụp hình hoạt động của Mỹ tại các quần đảo tranh chấp, từ đó phơi bày những hoạt động trái phép của Bắc Kinh. Bên cạnh Chính phủ, những nỗ lực của các tổ chức phi chính phủ như Trung tâm Chiến lược và Nghiên cứu quốc tế Mỹ (CSIS) cũng góp phần cho thế giới thấy quá trình xây dựng đảo nhân tạo của Trung Quốc một cách rõ ràng và cung cấp cơ sởlập luận cho các quan chức Mỹ.

Thời gian tới, hy vọng những kế hoạch tự do hàng hải của Mỹ được chuẩn bị kỹ lưỡng hơn và Trung Quốc dần phải hiểu rằng mình đang bị thách thức bởi đã đi quá xa luật pháp quốc tế. Năm 2016, Tòa trọng tài thường trực (PCA) của Liên hợp quốc cũng sẽ đưa ra một phán quyết và có những biện pháp buộc Trung Quốc phải tuân thủ mặc dù nước này nhiều lần từ chối thẩm quyền của Tòa và từ chối thực thi phán quyết.

Nhưng… không quên hợp tác

Tuy nhiên, bên cạnh những bất đồng công khai, năm 2015 cũng chứng kiến nhiều thành tựu hợp tác, đặc biệt là trong an ninh mạng, lĩnh vực mà trước đó cả hai bên đều khá kín tiếng.

quan he my trung 2015 va format hop tac doi dau
Tổng thống Mỹ Barrack Obama bắt tay Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong cuộc hội đàm bên lề Hội nghị COP 21 (Nguồn: AP)

An ninh mạng vốn là vấn đề nhức nhối giữa hai nước thời gian qua nhưng dần được tháo gỡ trong chuyến thăm Mỹ của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào tháng 9. Trước chuyến thăm, Chính quyền Tổng thống Obama đã có ý định áp đặt các lệnh trừng phạt với nhiều công ty Trung Quốc có liên quan tới các tội phạm an ninh mạng. Việc lãnh đạo hai nước thảo luận về vấn đề này là một bước đột phá và tạo điều kiện để những bất đồng cũng như lợi ích chung của hai nước được đưa ra thảo luận công khai. Phát biểu trong cuộc họp báo chung sau hội đàm ngày 25/9, Tổng thống Mỹ Barack Obama cho biết hai nước đạt được thỏa thuận chung về các chương trình trong không gian mạng liên quan tới mục đích thương mại.

Trong năm 2016, các nhà quan sát cho rằng hai bên sẽ có nhiều cơ hội để nhìn nhận thành công hay thất bại của thỏa thuận đối phó với vấn đề an ninh mạng. Chính phủ Mỹ vẫn nắm trong tay các biện pháp trừng phạt đối với nhiều công ty Mỹ vi phạm và các nhà quan sát Mỹ nhìn chungcòn khá hoài nghi trước những bản báo cáo mơ hồ rằng chính quyền Trung Quốc đã bắt đầu hành động để giải quyết những sự cố an ninh mạng nghiêm trọng. Mặc dù vậy, nhiều kênh trao đổi đã được mở ra và hai chính phủ vẫn tiếp tục tham gia vào quá trình phát triển các tiêu chuẩn không gian mạng đa phương dưới sự bảo trợ của LHQ.

Ngoài an ninh mạng, 2015 cũng chứng kiến một mối quan hệ Mỹ - Trung nhất quán trong vấn đề hạt nhân Iran, khi Bắc Kinh là một thành viên tích cực trong nhóm P5+1 để đạt được thỏa thuận hạt nhân lịch sử với Tehran. Hơn nữa, Washington và Bắc Kinh cũng khá nỗ lực liên kết để hướng tới một thỏa thuận toàn cầu về biến đổi khí hậu tại Hội nghị LHQ về biến đổi khí hậu (COP21) tại Paris. Thành công của COP21 vừa qua có đóng góp không nhỏ từ những cố gắng của Mỹ và Trung Quốc. Thời gian qua, hai nước cũng tích cực trao đổi quân sự, các thỏa thuận tránh đụng độ quân sự ngoài ý muốn đã giúp hai bên giảm đáng kể những nguy cơ tai nạn hoặc những tính toán sai lầm.

Hằng Phạm (theo The Diplomat)

Xem nhiều

Đọc thêm

Trao Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ cho hai đồng Chủ tịch Ủy ban Kinh tế Nhật-Việt

Trao Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ cho hai đồng Chủ tịch Ủy ban Kinh tế Nhật-Việt

Đại sứ quán Việt Nam tại Nhật Bản đã tổ chức lễ trao Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ cho hai đồng Chủ tịch Ủy ban Kinh tế Nhật-Việt.
Vai trò của chủ nghĩa đa phương: Tự nhiên như ‘hơi thở’

Vai trò của chủ nghĩa đa phương: Tự nhiên như ‘hơi thở’

Một cách tự nhiên, đa phương như trở thành 'hơi thở', len lỏi trong mọi khía cạnh của đời sống quốc tế.
Giải quyết xung đột ở Ukraine, nước Nga không đặt hy vọng vào ông Trump hay bất kỳ ai khác, chỉ dựa vào ‘sức mạnh của chính mình’

Giải quyết xung đột ở Ukraine, nước Nga không đặt hy vọng vào ông Trump hay bất kỳ ai khác, chỉ dựa vào ‘sức mạnh của chính mình’

Nga cho hay, Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump có thể đạt được giải pháp cho cuộc xung đột ở Ukraine, nhưng Nga chỉ trông cậy vào chính mình.
Luật Thủ đô (sửa đổi) nâng tầm giáo dục Hà Nội

Luật Thủ đô (sửa đổi) nâng tầm giáo dục Hà Nội

Baoquocte.vn. Theo nhiều chuyên gia, Luật Thủ đô (sửa đổi) góp phần đưa Hà Nội thành trung tâm lớn về giáo dục, đào tạo chất lượng cao.
Việt Nam về nhất cuộc thi an ninh mạng ASEAN Cyber Shield lần thứ 2

Việt Nam về nhất cuộc thi an ninh mạng ASEAN Cyber Shield lần thứ 2

Cuộc thi an ninh mạng ASEAN Cyber Shield được tổ chức với 2 hạng mục cho những đội tuyển IT của các nước trong khu vực thi đấu.
Hành trang hướng đến phát triển bền vững, thịnh vượng và hòa nhập hơn

Hành trang hướng đến phát triển bền vững, thịnh vượng và hòa nhập hơn

Đó là 'linh hồn' của khóa đào tạo Chứng chỉ Lãnh đạo chiến lược về các vấn đề khu vực công và quốc tế, do Trung tâm Việt-Úc (VAC) tổ ...
Giải quyết xung đột ở Ukraine, nước Nga không đặt hy vọng vào ông Trump hay bất kỳ ai khác, chỉ dựa vào ‘sức mạnh của chính mình’

Giải quyết xung đột ở Ukraine, nước Nga không đặt hy vọng vào ông Trump hay bất kỳ ai khác, chỉ dựa vào ‘sức mạnh của chính mình’

Nga cho hay, Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump có thể đạt được giải pháp cho cuộc xung đột ở Ukraine, nhưng Nga chỉ trông cậy vào chính mình.
Tòa án Hình sự quốc tế ban hành lệnh bắt giữ Thủ tướng Israel, Czech và Bulgaria đồng loạt phản ứng

Tòa án Hình sự quốc tế ban hành lệnh bắt giữ Thủ tướng Israel, Czech và Bulgaria đồng loạt phản ứng

Thủ tướng Czech Petr Fiala coi quyết định của Tòa án Hình sự quốc tế (ICC) là "điều đáng tiếc".
Thêm hai quốc gia có thể có thể trở thành thành viên đầy đủ của khu vực Schengen

Thêm hai quốc gia có thể có thể trở thành thành viên đầy đủ của khu vực Schengen

Ủy ban châu Âu khẳng định cả Romania và Bulgaria đều đáp ứng đầy đủ các tiêu chí để gia nhập khối Schengen.
Hỗ trợ Ukraine: Czech cấp nửa triệu quả đạn pháo, Thụy Điển tiếp tục bơm tiền, Berlin không cho phép Kiev dùng vũ khí Đức tấn công lãnh thổ Nga

Hỗ trợ Ukraine: Czech cấp nửa triệu quả đạn pháo, Thụy Điển tiếp tục bơm tiền, Berlin không cho phép Kiev dùng vũ khí Đức tấn công lãnh thổ Nga

Ngoại trưởng Czech Jan Lipavsky cam kết Prague sẽ tiếp tục hỗ trợ Ukraine.
Tin thế giới 22/11: Ukraine thông tin về siêu tên lửa Nga, Lào-Trung Quốc gia tăng hợp tác quốc phòng, châu Âu chia rẽ về lệnh bắt Thủ tướng Israel

Tin thế giới 22/11: Ukraine thông tin về siêu tên lửa Nga, Lào-Trung Quốc gia tăng hợp tác quốc phòng, châu Âu chia rẽ về lệnh bắt Thủ tướng Israel

Báo Thế giới và Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong ngày.
Thủ tướng Hungary tuyên bố 'ngó lơ' lệnh bắt giữ quốc tế với Thủ tướng Israel

Thủ tướng Hungary tuyên bố 'ngó lơ' lệnh bắt giữ quốc tế với Thủ tướng Israel

Thủ tướng Hungary Viktor Orbán ngày 22/11 lên tiếng chỉ trích Tòa án hình sự quốc tế (ICC) về việc phát lệnh bắt giữ Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu.
Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Sự trở lại của Tổng thống đắc cử Donald Trump mang nhiều hàm ý cho nước Mỹ và thế giới. Châu Á – Thái Bình Dương trong đó có tiểu vùng Mekong cũng không nằm ...
‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

Quan hệ giữa Mỹ và Iran, từng là đồng minh thân cận thời đầu Chiến tranh Lạnh, đã biến thành đối đầu kéo dài hàng thập kỷ.
Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Cuộc đua vào Nhà Trắng giữa hai ứng cử viên Kamala Harris của đảng Dân chủ và Donald Trump của đảng Cộng hòa sẽ 'ngã ngũ' trong ngày 5/11 (giờ Mỹ).
Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Còn 2 ngày nữa Nhà Trắng sẽ xác định được chủ nhân mới thay thế đương kim Tổng thống Joe Biden. Đó sẽ là ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris hoặc chủ cũ, ông ...
Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ luôn mang nhiều yếu tố bất ngờ, kịch tính, thậm chí có khả năng thay đổi cục diện vào phút chót.
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
Một Iran 'rất khác' sẽ khiến ông Trump phải đau đầu!

Một Iran 'rất khác' sẽ khiến ông Trump phải đau đầu!

Rất có thể chính sách 'gây áp lực tối đa' của Tổng thống đắc cử Donald Trump sẽ không còn tác dụng với Iran khi ở thời điểm hiện nay.
Ông Donald Trump 'tái xuất': Cục diện Nam bán cầu có đảo chiều?

Ông Donald Trump 'tái xuất': Cục diện Nam bán cầu có đảo chiều?

Sự trở lại của ông Donald Trump không chỉ đánh dấu bước ngoặt trong chính trị Mỹ mà còn hứa hẹn ảnh hưởng sâu rộng đến khu vực Nam bán cầu.
'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

Nhóm các nhà nghiên cứu Mỹ và Trung Quốc đang tiến hành dự án 'hạt hòa bình' nhằm thúc đẩy cân bằng thương mại nông nghiệp giữa hai nước.
Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Mặc dù sắp mãn nhiệm nhưng Tổng thống Mỹ Joe Biden đã có một quyết định quan trọng liên quan đến xung đột Nga-Ukraine.
Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Tổng thống Joe Biden đã quyết định 'xé rào' vũ khí cho Ukraine. Tuy nhiên, những 'đòn giáng' không thể tạo ra bằng lời nói.
Ngoại giao đa phương của Việt Nam tạo tiếng vang trên truyền thông Mexico

Ngoại giao đa phương của Việt Nam tạo tiếng vang trên truyền thông Mexico

Truyền thông Mexico đề cao vị thế và sự tham gia, đóng góp hiệu quả của Việt Nam tại các diễn đàn đa phương gần đây như APEC, G20...
Phiên bản di động