Quan hệ Mỹ - Trung 2015 và “Format” hợp tác – đối đầu

Năm 2015 chứng kiến sự gia tăng căng thẳng công khai trong quan hệ Mỹ-Trung.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
quan he my trung 2015 va format hop tac doi dau
Tổng thống Barack Obama và Chủ tịch Tập Cận Bình tại Nhà Trắng tháng 9/2015. (Nguồn: AP)

Giữa hai nước còn tồn tại nhiều bất đồng. Đặc biệt, Chính quyền Mỹ có xu hướng tăng dần áp lực đối với Trung Quốc, thậm chí Washington còn có cả những hành động mang tính đe dọa Bắc Kinh, nhằm thể hiện sự phản đối các động thái làm gia tăng căng thẳng của Bắc Kinh trong quan hệ quốc tế.

“Đấu tay đôi” trên Biển Đông

Thời gian qua, hai nước dường như “đấu tay đôi” tại Biển Đông và có nhiều quan điểm trái chiều trong lĩnh vực hàng hải. Hơn nữa, hai đồng minh thân cận của Mỹ tại châu Á là Nhật Bản và Philippines cũng đang có tranh chấp chủ quyền với Trung Quốc. Thời gian qua, Washington đã công khai thách thức những hoạt động của Bắc Kinh tại Biển Đông.

Cụ thể, ngay từ tháng 5, nội bộ Mỹ đã đưa ra nhiều dòng ý kiến về việc ủng hộ hay phản đối việc quân đội Mỹ thực hiện các chương trình tuần tra Biển Đông nhằm thể hiện quyền tự do hàng hải, chống lại yêu sách chủ quyền phi pháp của Trung Quốc tại vùng biển quan trọng này. Kế hoạch đã đi vào thực tiễn khi tháng 10 qua, Hải quân Mỹ đưa tàu khu trục vào phạm vi 12 hải lý quanh đảo nhân tạo mà Trung Quốc xây dựng trái phép tại Biển Đông, tạo ra một vết nứt trong quan hệ song phương.

Trước đó, Chính phủ Mỹ cũng cho phép một phóng viên CNN tới thực địa quay phim, chụp hình hoạt động của Mỹ tại các quần đảo tranh chấp, từ đó phơi bày những hoạt động trái phép của Bắc Kinh. Bên cạnh Chính phủ, những nỗ lực của các tổ chức phi chính phủ như Trung tâm Chiến lược và Nghiên cứu quốc tế Mỹ (CSIS) cũng góp phần cho thế giới thấy quá trình xây dựng đảo nhân tạo của Trung Quốc một cách rõ ràng và cung cấp cơ sởlập luận cho các quan chức Mỹ.

Thời gian tới, hy vọng những kế hoạch tự do hàng hải của Mỹ được chuẩn bị kỹ lưỡng hơn và Trung Quốc dần phải hiểu rằng mình đang bị thách thức bởi đã đi quá xa luật pháp quốc tế. Năm 2016, Tòa trọng tài thường trực (PCA) của Liên hợp quốc cũng sẽ đưa ra một phán quyết và có những biện pháp buộc Trung Quốc phải tuân thủ mặc dù nước này nhiều lần từ chối thẩm quyền của Tòa và từ chối thực thi phán quyết.

Nhưng… không quên hợp tác

Tuy nhiên, bên cạnh những bất đồng công khai, năm 2015 cũng chứng kiến nhiều thành tựu hợp tác, đặc biệt là trong an ninh mạng, lĩnh vực mà trước đó cả hai bên đều khá kín tiếng.

quan he my trung 2015 va format hop tac doi dau
Tổng thống Mỹ Barrack Obama bắt tay Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong cuộc hội đàm bên lề Hội nghị COP 21 (Nguồn: AP)

An ninh mạng vốn là vấn đề nhức nhối giữa hai nước thời gian qua nhưng dần được tháo gỡ trong chuyến thăm Mỹ của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào tháng 9. Trước chuyến thăm, Chính quyền Tổng thống Obama đã có ý định áp đặt các lệnh trừng phạt với nhiều công ty Trung Quốc có liên quan tới các tội phạm an ninh mạng. Việc lãnh đạo hai nước thảo luận về vấn đề này là một bước đột phá và tạo điều kiện để những bất đồng cũng như lợi ích chung của hai nước được đưa ra thảo luận công khai. Phát biểu trong cuộc họp báo chung sau hội đàm ngày 25/9, Tổng thống Mỹ Barack Obama cho biết hai nước đạt được thỏa thuận chung về các chương trình trong không gian mạng liên quan tới mục đích thương mại.

Trong năm 2016, các nhà quan sát cho rằng hai bên sẽ có nhiều cơ hội để nhìn nhận thành công hay thất bại của thỏa thuận đối phó với vấn đề an ninh mạng. Chính phủ Mỹ vẫn nắm trong tay các biện pháp trừng phạt đối với nhiều công ty Mỹ vi phạm và các nhà quan sát Mỹ nhìn chungcòn khá hoài nghi trước những bản báo cáo mơ hồ rằng chính quyền Trung Quốc đã bắt đầu hành động để giải quyết những sự cố an ninh mạng nghiêm trọng. Mặc dù vậy, nhiều kênh trao đổi đã được mở ra và hai chính phủ vẫn tiếp tục tham gia vào quá trình phát triển các tiêu chuẩn không gian mạng đa phương dưới sự bảo trợ của LHQ.

Ngoài an ninh mạng, 2015 cũng chứng kiến một mối quan hệ Mỹ - Trung nhất quán trong vấn đề hạt nhân Iran, khi Bắc Kinh là một thành viên tích cực trong nhóm P5+1 để đạt được thỏa thuận hạt nhân lịch sử với Tehran. Hơn nữa, Washington và Bắc Kinh cũng khá nỗ lực liên kết để hướng tới một thỏa thuận toàn cầu về biến đổi khí hậu tại Hội nghị LHQ về biến đổi khí hậu (COP21) tại Paris. Thành công của COP21 vừa qua có đóng góp không nhỏ từ những cố gắng của Mỹ và Trung Quốc. Thời gian qua, hai nước cũng tích cực trao đổi quân sự, các thỏa thuận tránh đụng độ quân sự ngoài ý muốn đã giúp hai bên giảm đáng kể những nguy cơ tai nạn hoặc những tính toán sai lầm.

Hằng Phạm (theo The Diplomat)

Xem nhiều

Đọc thêm

Thêm 9 quốc gia được Trung Quốc miễn thị thực trong nỗ lực thúc đẩy du lịch và ngoại giao

Thêm 9 quốc gia được Trung Quốc miễn thị thực trong nỗ lực thúc đẩy du lịch và ngoại giao

Công dân Hàn Quốc và Slovakia đã được thêm vào danh sách những người không cần thị thực để đến thăm trong tối đa 15 ngày
Giá tiêu hôm nay 3/11/2024: Thị trường giảm, nguy cơ mất mùa do thời tiết không thuận, nhiều đại lý, doanh nghiệp nhỏ trữ hàng chờ giá

Giá tiêu hôm nay 3/11/2024: Thị trường giảm, nguy cơ mất mùa do thời tiết không thuận, nhiều đại lý, doanh nghiệp nhỏ trữ hàng chờ giá

Giá tiêu hôm nay 3/11/2024 tại thị trường trong nước tiếp tục giảm ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 140.000 – 141.200 đồng/kg.
Giá vàng hôm nay 3/11/2024: Giá vàng rung lắc giữa sóng bầu cử Mỹ, lời khuyên cho nhà đầu tư thông minh, vàng nhẫn ‘dấn’ thêm một bước

Giá vàng hôm nay 3/11/2024: Giá vàng rung lắc giữa sóng bầu cử Mỹ, lời khuyên cho nhà đầu tư thông minh, vàng nhẫn ‘dấn’ thêm một bước

Giá vàng hôm nay 3/11/2024, giá vàng chao đảo trước một cuộc bầu cử Mỹ nhiều biến số. Thị trường trong nước biến động cùng chiều thế giới.
Cùng hòa mình vào văn hóa các dân tộc Việt Nam tháng 11 này

Cùng hòa mình vào văn hóa các dân tộc Việt Nam tháng 11 này

Tháng 11, Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội) sẽ tổ chức các hoạt động với chủ đề “Về miền ...
Tổng Bí thư Tô Lâm tiếp Chủ tịch Quốc hội Cuba Esteban Lazo Hernández

Tổng Bí thư Tô Lâm tiếp Chủ tịch Quốc hội Cuba Esteban Lazo Hernández

Chiều 2/11, Tổng Bí thư Tô Lâm đã tiếp đồng chí Esteban Lazo Hernández, Ủy viên Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Cuba, Chủ tịch Hội đồng Nhà nước, Chủ ...
Ninh Thuận đưa vào hoạt động tiểu dự án 2.253 tỷ đồng vì môi trường bền vững

Ninh Thuận đưa vào hoạt động tiểu dự án 2.253 tỷ đồng vì môi trường bền vững

Ninh Thuận chính thức khánh thành dự án “Môi trường bền vững các thành phố duyên hải - Tiểu dự án tại thành phố Phan Rang - Tháp Chàm".
Nga lên tiếng về việc Ukraine thử nghiệm thành công tên lửa mới

Nga lên tiếng về việc Ukraine thử nghiệm thành công tên lửa mới

Người đứng đầu cơ quan lập pháp Crimea Vladimir Konstantinov ngày 2/11 cáo buộc phương Tây đang bí mật cung cấp vũ khí tầm xa cho Ukraine bằng nhiều chiêu thức.
Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Chơi chiêu 'chẳng có gì ngoài tiền' để ủng hộ ông Trump tại chiến địa quyết định, 'đại gia' Elon Musk thách thức tòa án

Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Chơi chiêu 'chẳng có gì ngoài tiền' để ủng hộ ông Trump tại chiến địa quyết định, 'đại gia' Elon Musk thách thức tòa án

Chương trình của tỷ phú Elon Musk tặng 1 triệu USD ngẫu nhiên cho cử tri khi tham gia bầu cử Tổng thống Mỹ ngày 5/11 tới vướng vào kiện tụng.
Liên hợp quốc cảnh báo về sự lớn mạnh của Houthi

Liên hợp quốc cảnh báo về sự lớn mạnh của Houthi

Các chuyên gia Liên hợp quốc cho rằng, kể từ khi xung đột ở Gaza bắt đầu vào năm ngoái, người Houthi đang “lợi dụng tình hình” để “chuyển mình”
Bầu cử tổng thống Mỹ: Bang Washington huy động Lực lượng vệ binh quốc gia trực chiến, bà Harris và ông Trump bám đuổi sát nút, lâm thế giằng co

Bầu cử tổng thống Mỹ: Bang Washington huy động Lực lượng vệ binh quốc gia trực chiến, bà Harris và ông Trump bám đuổi sát nút, lâm thế giằng co

Bang Washington huy động trực chiến sau khi có thông tin cũng như lo ngại khả năng xảy ra bạo lực liên quan đến cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2024.
Sau vụ phóng tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Hwasong-19, Triều Tiên nêu mục đích thử nghiệm vũ khí

Sau vụ phóng tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Hwasong-19, Triều Tiên nêu mục đích thử nghiệm vũ khí

Triều Tiên khẳng định cần tăng cường kho vũ khí hạt nhân của mình và hoàn thiện khả năng sẵn sàng tấn công hạt nhân trả đũa nếu cần thiết.
Chảo lửa Trung Đông: Israel nói tiêu diệt quan chức cấp cao Hamas, Mỹ điều thêm máy bay B-52 và tàu khu trục phòng thủ tên lửa đạn đạo

Chảo lửa Trung Đông: Israel nói tiêu diệt quan chức cấp cao Hamas, Mỹ điều thêm máy bay B-52 và tàu khu trục phòng thủ tên lửa đạn đạo

Quân đội Israel đã tiêu diệt quan chức cấp cao của Hamas là Izz al-Din Kassab trong một cuộc không kích vào Khan Younis ở phía Nam Dải Gaza.
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
GPT-5: Open AI mở ra chân trời mới

GPT-5: Open AI mở ra chân trời mới

Sự kiện đang được giới công nghệ mong đợi có thể xảy ra ngay trong năm nay, là sự ra mắt của GPT-5.
30 năm UNCLOS có hiệu lực: Vai trò giữ gìn trật tự pháp lý trên biển của ITLOS

30 năm UNCLOS có hiệu lực: Vai trò giữ gìn trật tự pháp lý trên biển của ITLOS

Gần 30 năm qua, Tòa án Luật Biển quốc tế (ITLOS) góp phần quan trọng giữ gìn tính toàn vẹn, thúc đẩy tuân thủ UNCLOS.
Giải Nobel – Di sản của một thiên tài

Giải Nobel – Di sản của một thiên tài

Nobel, giải thưởng danh giá bậc nhất thế giới được trao cho các cá nhân và tổ chức đạt những thành tựu lớn lao cho nhân loại theo ý nguyện của Alfred Nobel.
Cộng đồng Pháp ngữ: Từ chung ngôn ngữ đến cùng sứ mệnh

Cộng đồng Pháp ngữ: Từ chung ngôn ngữ đến cùng sứ mệnh

La Francophonie là tên gọi của cộng đồng các quốc gia và vùng lãnh thổ có sử dụng tiếng Pháp, ngôn ngữ được sử dụng nhiều thứ năm trên thế giới...
Cuộc chiến chống biến đổi khí hậu toàn cầu

Cuộc chiến chống biến đổi khí hậu toàn cầu

Những biểu hiện của biến đổi khí hậu, sự tác động của El Nino và La Nina khiến 2024 là năm ghi nhận nhiều kỷ lục thiên tai đáng buồn...
Quan hệ Mỹ-Anh hậu bầu cử: Hai ngã rẽ trước chân trời mới

Quan hệ Mỹ-Anh hậu bầu cử: Hai ngã rẽ trước chân trời mới

Quan hệ truyền thống Mỹ-Anh có thể sẽ đổi khác, khi cuộc bầu cử sắp tới mở ra hai viễn cảnh khác nhau cho mối thâm tình này.
Bài phát biểu tranh cử cuối cùng của bà Kamala Harris: Những 'đòn công kích' phút chót, so sánh rất giàu hình ảnh

Bài phát biểu tranh cử cuối cùng của bà Kamala Harris: Những 'đòn công kích' phút chót, so sánh rất giàu hình ảnh

Phó Tổng thống Kamala Harris đã có bài phát biểu khép lại chiến dịch tranh cử tại công viên Ellipse ở Washington, D.C.
'Ván cờ' Nga-Ukraine trước ngã rẽ bầu cử Mỹ

'Ván cờ' Nga-Ukraine trước ngã rẽ bầu cử Mỹ

Kết quả bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2024 sẽ có ảnh hưởng lớn đến cục diện xung đột Nga-Ukraine.
Quan hệ Mỹ-Ấn đi về đâu sau khi Nhà Trắng đổi chủ?

Quan hệ Mỹ-Ấn đi về đâu sau khi Nhà Trắng đổi chủ?

Bất kể ai giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ, chính quyền Washington mới cần tiếp tục xây dựng quan hệ hợp tác tốt đẹp với Ấn Độ.
Gia tăng 'sức nóng', BRICS được định vị là nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai

Gia tăng 'sức nóng', BRICS được định vị là nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai

Sức ảnh hưởng toàn cầu đang gia tăng của BRICS định vị nhóm này sẽ là một nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai.
Chiến lược số hóa và người cao tuổi - Nhìn từ kinh nghiệm Nhật Bản

Chiến lược số hóa và người cao tuổi - Nhìn từ kinh nghiệm Nhật Bản

Theo Will Fee - nhà nghiên cứu của Tập đoàn Yuri có trụ sở tại Tokyo và là tác giả bài viết trên tờ Nikkei Asia có tiêu đề 'các nhà tuyển dụng Nhật Bản ...
Phiên bản di động