| Bản đồ tiêm chủng vaccine ngừa Covid-19 của Mỹ hiện giống như bản đồ số phiếu đã kiểm tại các bang trong các cuộc bầu cử tổng thống Mỹ với sự chênh lệch giữa đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa. (Nguồn: Twitter) |
Chính trị phủ bóng y tế
Bản đồ tiêm chủng vaccine ngừa Covid-19 của Mỹ có hầu hết các bang “màu xanh lam” do đảng Dân chủ kiểm soát với tỷ lệ tiêm chủng cao hơn mức trung bình toàn quốc cũng như của các bang “màu đỏ” của đảng Cộng hòa.
Yếu tố chính trị đối với đại dịch Covid-19 đã mang tính đảng phái ngay từ khi đại dịch Covid-19 bùng phát, và các cuộc thăm dò liên tiếp cho thấy đảng Cộng hòa, đặc biệt là nam giới, do dự hơn đảng Dân chủ trong việc tiêm chủng.
Theo dữ liệu của The New York Times, những bang “xanh” có tỷ lệ dân số tiêm vaccine ngừa Covid-19 cao nhất với ít nhất một liều như Vermont (65%), tiếp theo là Massachusetts, Hawaii, New Hampshire và Connecticut.
Hiện 21 bang dẫn đầu về tỷ lệ tiêm chủng đều là những bang mà Tổng thống Mỹ Joe Biden đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020.
Trong khi đó, Iowa, với 47% dân số được tiêm ít nhất một mũi, là bang “đỏ” xếp hạng cao nhất trong danh sách, ở vị trí thứ 22, và là bang đã bỏ phiếu cho cựu Tổng thống Donald Trump.
Mississippi thuộc đảng Cộng hòa là bang có tỷ lệ tiêm chủng thấp nhất, khi tỷ lệ tiêm chủng chỉ ở mức 32%, bên cạnh 4 bang khác trong nhóm các bang có tỷ lệ tiêm chủng thấp gồm Louisiana, Alabama, Wyoming và Idaho.
Một cuộc thăm dò của NPR-PBS-Marist trong tháng này cho thấy 41% đảng viên Cộng hòa cho biết họ sẽ không tiêm phòng, so với chỉ 4% đảng viên Dân chủ nói như vậy. Giải thích về khoảng cách tỷ lệ tiêm chủng giữa hai đảng lớn nhất của Mỹ, bà Monica Gandhi, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm tại Đại học California, San Francisco, cho rằng nước Mỹ đang bị chính trị hóa sâu sắc.
Lý giải nguyên nhân
Trong khi đó, Pennsylvania, một trong những bang “chiến địa” đã bỏ phiếu cho ông Biden trong cuộc bầu cử năm ngoái, có tỷ lệ tiêm chủng với ít nhất một mũi là 55%, vượt quá mức trung bình toàn quốc là 47%.
Tuy nhiên, hai bang khác cũng bỏ phiếu cho Tổng thống Biden là Georgia và Arizona lại có tỷ lệ tiêm chủng lần lượt là 37% và 44%, thấp hơn mức trung bình toàn quốc.
Theo Doug Heye, một chiến lược gia của đảng Cộng hòa, những con số đó có thể phù hợp với quan điểm rằng kết quả bầu cử tổng thống năm 2020 ở bang Georgia có nhiều điểm “bất thường”.
Các chuyên gia cũng cảnh báo rằng có những yếu tố khác ảnh hưởng đến tỷ lệ tiêm chủng. Theo chuyên gia Tolbert thuộc Tổ chức Gia đình Kaiser, tỷ lệ tiêm chủng cao hơn ở bang Pennsylvania không phản ánh xu hướng nghiêng về đảng Dân chủ nhiều hơn, mà có thể là do các yếu tố khác như hiệu quả của chiến dịch tiêm chủng.
Còn theo bà Megan Ranney, chuyên gia y tế cộng đồng tại Đại học Brown, một yếu tố khác là các bang “đỏ” có xu hướng có cơ sở hạ tầng y tế công ít được tài trợ hơn, khiến việc tiêm phòng khó đến người dân hơn.
Nhà Trắng đang tìm cách để các bác sĩ địa phương tham gia nhiều hơn vào chiến dịch tiêm chủng, do nhiều người có xu hướng tin tưởng bác sĩ của họ hơn các quan chức chính phủ.
Theo ông Paul Beck, Giáo sư danh dự về khoa học chính trị tại Đại học Ohio, tỷ lệ tiêm chủng tương đối thấp của bang Ohio (43%) diễn ra vào thời điểm đảng Cộng hòa đang ngày càng hoạt động tốt ở nơi từng là bang chiến trường lớn nhất nước Mỹ.
Còn bà Gandhi tin tưởng rằng hướng dẫn mới của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) hồi tuần trước về việc những người được tiêm chủng không cần đeo khẩu trang ở hầu hết các nơi có thể là động lực để nhiều người đi tiêm.
Trong khi đó, bà Ranney lo ngại một số tiểu bang sẽ không cải thiện tỷ lệ tiêm chủng của họ và nước Mỹ vẫn sẽ “có sự chênh lệch về tỷ lệ tiêm chủng”.