Thỏa thuận Mỹ-Anh-Australia (AUKUS): Hợp tác có chọn lọc với sứ mệnh đặc biệt

Vy An
Thỏa thuận Mỹ-Anh-Australia (AUKUS) cho thấy sau Brexit, Mỹ vẫn muốn Anh, chứ không phải EU là đối tác quân sự quan trọng của mình. AUKUS nhằm thể hiện cam kết của các bên tại Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương và kiềm chế Trung Quốc.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
7 câu trả lời nói lên 'bản chất' của thỏa thuận Mỹ-Anh-Australia (AUKUS)
Thỏa thuận AUKUS giữa Australia, Anh và Mỹ thể hiện cam kết của các bên tại Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. (Nguồn: AP)

AUKUS là gì?

Đây là một liên minh phòng thủ chiến lược ba bên mới giữa Australia, Anh và Mỹ. Ba nước cam kết hợp tác với nhau tại khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, kiềm chế sự trỗi dậy của Trung Quốc; hợp tác phát triển tàu ngầm chạy bằng nhiên liệu hạt nhân và những công nghệ tiên tiến khác.

Australia sẽ chấm dứt hợp đồng ký với Pháp vào năm 2016 để đóng 12 tàu ngầm chạy bằng điện diesel nhằm thay thế hạm đội tàu ngầm Collins hiện có của nước này.

AUKUS cũng đánh dấu lần đầu tiên Mỹ chia sẻ công nghệ tàu hạt nhân với một đồng minh ngoài Anh.

Lý do Australia “quay xe”

Australia nhận thức được những mối đe dọa từ Trung Quốc ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Các tàu ngầm hạt nhân có phạm vi hoạt động xa hơn, nhanh hơn và khó bị phát hiện hơn.

Cố vấn an ninh quốc gia của Vương quốc Anh, Stephen Lovegrove cho rằng AUKUS “là hợp tác khả thi và quan trọng nhất trên thế giới trong vòng 6 thập niên qua”.

Tổng thống Mỹ Joe Biden cho rằng cần thiết phải duy trì một “Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở”, đồng thời phải nắm bắt được “môi trường chiến lược hiện tại” của khu vực.

Phản ứng của Trung Quốc

Trong thông cáo ngày 16/9, Đại sứ quán Trung Quốc tại Mỹ phản đối sự hợp tác và cho rằng Mỹ, Anh, Australia đang nhắm vào nước này: "Các quốc gia nên rũ bỏ tâm lý chiến tranh lạnh và định kiến về ý thức hệ".

Ngày 15/9, Tổng thống Mỹ Joe Biden, Thủ tướng Anh Boris Johnson và Thủ tướng Australia Scott Morrison tuyên bố thành lập AUKUS ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, trong đó, Washington và London sẽ cung cấp cho Canberra công nghệ và năng lực triển khai các tàu ngầm hạt nhân.

Các cặp quan hệ song phương giữa 3 nước Mỹ, Australia, Anh với Trung Quốc vốn xuống mức thấp trong thời gian qua.

AUKUS không chỉ đích danh Trung Quốc là mối đe dọa, sobg Bắc Kinh ngầm hiểu rằng mục tiêu của AUKUS chính là mình.

Trung Quốc cũng đặt câu hỏi về cam kết không phổ biến vũ khí hạt nhân của Australia. Thời báo Hoàn cầu thậm chí còn có quan điểm cứng rắn cho rằng: “Quân đội Australia cũng rất có thể là lứa lính phương Tây đầu tiên phải bỏ mạng ở Biển Đông”.

Khi nào tàu ngầm sẵn sàng và ai sẽ chế tạo?

Hiện chưa có thời gian cụ thể cho sự ra đời của các tàu ngầm hạt nhân. Tuy nhiên, 3 nước cho biết quá trình này sẽ kéo dài 18 tháng.

Có khả năng Mỹ sẽ tạm thời vận hành các tàu ngầm tấn công tại HMAS Stirling, một căn cứ hải quân của Australia ở gần thành phố Perth.

Mỹ sẽ dẫn đầu trong các dự án hợp tác và hiện vẫn chưa rõ chính xác công nghệ tàu hạt nhân mà Mỹ sẽ chia sẻ cũng như vai trò của Anh trong việc sản xuất tàu ngầm hạt nhân cho Australia.

Tin liên quan
Hậu AUKUS, Mỹ bảo đảm không để Australia Hậu AUKUS, Mỹ bảo đảm không để Australia 'một mình chịu trận' trước sức ép từ Trung Quốc

Nước Pháp “cay đắng”

Ngoại trưởng Pháp Jean Yves Le Drian tuyên bố lấy làm tiếc vì hành động của Australia.

Trực tiếp bình luận trên phát thanh và truyền hình Pháp ngày 16/9, ông nhấn mạnh, "tôi thực sự tức giận và cay đắng trước quyết định này".

Người đứng đầu Bộ Ngoại giao Pháp nhấn mạnh, "đó không phải cách hành xử giữa các đồng minh. Chưa nói hai bên đã dành tới 2 năm để đàm phán từ 2014 đến 2016, trong đó Australia muốn có sự tự chủ chiến lược, yêu cầu chuyển giao công nghệ rất nhiều, hợp đồng kéo dài tới 50 năm".

Cuối cùng, Pháp đã có được hợp đồng vì đáp ứng tốt nhất các yêu cầu của Australia trong cạnh tranh với các đối thủ khác như Đức, Nhật ở thời điểm đó.

Tới năm 2019, hai bên đã ký thêm thỏa thuận khung, quan hệ đối tác nhằm thúc đẩy nhanh nhất để chiếc tàu ngầm đầu tiên dự kiến sẽ được giao vào khoảng năm 2023.

Tác động tạm thời tới cục diện quốc tế?

Mối quan hệ giữa Bắc Kinh và Washington sẽ vẫn khó khăn.

Liên minh phương Tây cũng tiếp tục lung lay. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tin rằng những tính toán của Australia về tàu ngầm đã được đáp ứng.

Canberra liên tục cảnh báo Paris về sự chậm trễ trong hợp tác và Washington có thể đã đưa ra một thỏa thuận mà Australia không thể chối từ.

Thêm nữa, dường như Mỹ không hoàn toàn tin tưởng ông Macron trong ứng xử với Trung Quốc. Ông Macron thường xuyên đề cập đường lối trung lập giữa hai cường quốc và một châu Âu độc lập bên cạnh Mỹ và Trung Quốc.

Trả lời câu hỏi của Reuters liệu thỏa thuận AUKUS có nhằm vào Trung Quốc hay không, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin nói: “Thỏa thuận này không nhằm vào bất cứ điều gì hoặc bất kỳ ai, mục đích là giúp cải thiện hợp tác ba bên và năng lực của chúng tôi”.

Như vậy, Trung Quốc sẽ phải đối mặt với một liên minh quốc phòng mạnh mẽ mới ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.

AUKUS cũng tái khẳng định rằng, sau Brexit, Mỹ vẫn muốn Anh, chứ không phải EU, tham gia với tư cách là đối tác quân sự quan trọng của mình.

AUKUS còn cho thấy sự tập trung thời kỳ hậu Afghanistan của Tổng thống Biden là châu Á.

Ngày 24/9 tới, Tổng thống Biden sẽ tổ chức hội nghị thượng đỉnh trực tiếp đầu tiên của nhóm Bộ tứ (Quad) gồm Nhật Bản, Mỹ, Australia và Ấn Độ.

Căng thẳng Pháp-Australia hậu AUKUS: Nga nhắc nhẹ vụ Moscow từng bị Paris 'bùng' hợp đồng

Căng thẳng Pháp-Australia hậu AUKUS: Nga nhắc nhẹ vụ Moscow từng bị Paris 'bùng' hợp đồng

Ngày 16/9, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova tỏ ra ngạc nhiên trước phản ứng của Ngoại trưởng Pháp Jean-Yves Le Drian ...

Ba điểm khác biệt của thỏa thuận Mỹ-Anh-Australia (AUKUS)

Ba điểm khác biệt của thỏa thuận Mỹ-Anh-Australia (AUKUS)

Điều gì khiến thỏa thuận 'bộ ba' Mỹ-Anh-Australia tách mình khỏi nhiều cơ chế khác tại Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương? Báo Thế giới & ...

(theo The Guardian)

Đọc thêm

XSMN 19/3, kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ 3 ngày 19/3/2024. xổ số ngày 19 tháng 3. xổ số hôm nay 19/3

XSMN 19/3, kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ 3 ngày 19/3/2024. xổ số ngày 19 tháng 3. xổ số hôm nay 19/3

XSMN 19/3 - Trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay 19/3/2024. KQXSMN thứ 3.Kết quả xổ số ngày 19 tháng 3. xổ số hôm nay 19/3. ...
Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Tư ngày 20/3/2024: Cự Giải mở rộng đầu tư

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Tư ngày 20/3/2024: Cự Giải mở rộng đầu tư

Tử vi hôm nay 20/3/2024 của 12 cung hoàng đạo - Ma Kết, Bảo Bình, Song Ngư, Bạch Dương, Kim Ngưu, Song Tử, Cự Giải, Sư Tử, Xử Nữ, Thiên ...
Cập nhật bảng giá xe hãng Honda mới nhất tháng 3/2024

Cập nhật bảng giá xe hãng Honda mới nhất tháng 3/2024

Bảng giá xe hãng Honda của các dòng HR-V 2021, City 2021, CR-V 2021, City 2023, HR-V 2022, Accord 2021, Brio 2021, Accord 2022, Civic 2021, Civic 2022, Civic Type ...
Nhật thực toàn phần giúp chúng ta đo lường lịch sử cổ đại như thế nào?

Nhật thực toàn phần giúp chúng ta đo lường lịch sử cổ đại như thế nào?

Nhật thực toàn phần xảy ra theo một lịch trình đáng tin cậy mà chúng ta có thể tính toán trước từ lâu.
Giá cà phê hôm nay 19/3/2024: Giá cà phê robusta tiếp tục tăng, hàng sắp ra nhiều, thị trường sẽ biến động thế nào?

Giá cà phê hôm nay 19/3/2024: Giá cà phê robusta tiếp tục tăng, hàng sắp ra nhiều, thị trường sẽ biến động thế nào?

Giá cà phê hôm nay 19/3/2024: Giá cà phê robusta tiếp tục tăng, hàng sắp ra nhiều thị trường sẽ biến động thế nào?
Đại sứ Ngô Đức Mạnh: Kết quả bầu cử Tổng thống Nga và những điều sẽ đến...

Đại sứ Ngô Đức Mạnh: Kết quả bầu cử Tổng thống Nga và những điều sẽ đến...

Kết quả bầu cử cho thấy nước Nga sẽ không có xáo trộn lớn về mặt chính sách, đường hướng phát triển đất nước Nga trong thời gian tới.
Ngoại trưởng Mỹ đến Philippines

Ngoại trưởng Mỹ đến Philippines

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã tới thủ đô Manila của Philippines và sẽ có cuộc gặp ba bên với những người đồng cấp nước chủ nhà và Nhật Bản.
Khủng hoảng Haiti: Washington nói tình huống nhân đạo 'thảm khốc nhất', cả nghìn người Mỹ tìm cách tháo chạy

Khủng hoảng Haiti: Washington nói tình huống nhân đạo 'thảm khốc nhất', cả nghìn người Mỹ tìm cách tháo chạy

Khoảng 1.000 công dân Mỹ yêu cầu Bộ Ngoại giao nước này hỗ trợ để rời Haiti, trong bối cảnh khủng hoảng nghiêm trọng tại quốc gia Mỹ Latinh.
Vừa phóng tên lửa đạn đạo, Triều Tiên lại tung vũ khí 'siêu mạnh duy nhất trên thế giới'

Vừa phóng tên lửa đạn đạo, Triều Tiên lại tung vũ khí 'siêu mạnh duy nhất trên thế giới'

Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un đã chỉ đạo cuộc huấn luyện sử dụng pháo phản lực phóng loạt cỡ nòng 600 mm.
Xung đột ở Dải Gaza: Israel tiêu diệt nhân vật Hamas quan trọng, Tổng thống Biden hành động, các bên nối lại đàm phán

Xung đột ở Dải Gaza: Israel tiêu diệt nhân vật Hamas quan trọng, Tổng thống Biden hành động, các bên nối lại đàm phán

Tổng thống Mỹ và Thủ tướng Israel có cuộc điện đàm song phương đầu tiên sau hơn 1 tháng, trong bối cảnh căng thẳng liên quan xung đột ở Dải Gaza.
Mỹ muốn đàm phán với Nga và Trung Quốc, không cần điều kiện tiên quyết, Moscow nói gì?

Mỹ muốn đàm phán với Nga và Trung Quốc, không cần điều kiện tiên quyết, Moscow nói gì?

Đại sứ Mỹ tại Liên hợp quốc cho biết, nước này đã đề xuất với Nga và Trung Quốc khởi động đàm phán về kiểm soát vũ khí.
Ukraine phản pháo tuyên bố của Tổng thống Nga, tính tìm kiếm sự hỗ trợ từ quốc gia châu Á tỷ dân

Ukraine phản pháo tuyên bố của Tổng thống Nga, tính tìm kiếm sự hỗ trợ từ quốc gia châu Á tỷ dân

Kiev phản pháo tuyên bố của Tổng thống Nga Vladimir Putin về việc để ngỏ ý tưởng thiết lập vùng đệm ở Ukraine.
Phía sau kỳ vọng của Thái Lan ở EU

Phía sau kỳ vọng của Thái Lan ở EU

Thông điệp mà Thủ tướng Thái Lan Srettha Thavisin muốn chuyển tới châu Âu, đặc biệt là Pháp và Đức là 'Thái Lan đã mở cửa kinh doanh trở lại'.
Tăng gắn kết, tìm đồng thuận

Tăng gắn kết, tìm đồng thuận

Chuyến thăm Mỹ của Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda cùng Thủ tướng Donald Tusk có thể coi là nỗ lực nâng tầm gắn kết mối quan hệ đồng minh với Mỹ.
Bầu cử Tổng thống Mỹ: Định hình cuộc đua ‘song mã’

Bầu cử Tổng thống Mỹ: Định hình cuộc đua ‘song mã’

Sau ngày Siêu thứ Ba, việc lựa chọn ứng viên Tổng thống của đảng Dân chủ và Cộng hòa gần như đã an bài.
Tổng thống Pháp thăm CH Czech: Nỗ lực tìm kiếm đồng minh

Tổng thống Pháp thăm CH Czech: Nỗ lực tìm kiếm đồng minh

Tổng thống Pháp đến CH Czech không chỉ đáp lễ mà còn là nỗ lực thể hiện vai trò dẫn dắt của nước Pháp và tìm kiếm sự ủng hộ của đồng minh.
Điều gì ẩn sau tuyên bố gửi quân đến Ukraine của ông Macron?

Điều gì ẩn sau tuyên bố gửi quân đến Ukraine của ông Macron?

Thượng đỉnh các nhà lãnh đạo châu Âu về Ukraine mới đây tại Paris với những lời kêu gọi tiếp tục hỗ trợ Ukraine nhưng đã không đưa ra được biện pháp cụ thể nào.
Hoàn thiện cấu trúc an ninh của NATO: ‘Hành trình Odyssey’ đã kết thúc!

Hoàn thiện cấu trúc an ninh của NATO: ‘Hành trình Odyssey’ đã kết thúc!

Khác với Phần Lan, hành trình trở thành thành viên NATO của Thụy Điển gập ghềnh, khó lường và kéo dài hơn rất nhiều.
Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Những rắc rối trong chương trình tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel đang khiến cho Mỹ khó tiếp cận mục tiêu răn đe hạt nhân của mình.
Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn chính trị, tranh giành quyền lực giữa các băng đảng cùng các vụ đảo chính và nghèo đói là những gì mà người dân Haiti tiếp tục phải đối mặt...
70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

Baoquocte.vn. Ngày 13/3/1954 là ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử - nguồn cổ vũ lớn lao cho toàn thể nhân dân ta trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.
Tháng Ramadan linh thiêng

Tháng Ramadan linh thiêng

Tháng Ramadan là tháng thứ Chín trong lịch Hồi giáo, được xem là tháng linh thiêng nhất trong năm đối với người Hồi giáo trên toàn thế giới.
Vụ vượt ngục gây 'sốc' và mối quan hệ với các băng đảng khét tiếng ở Haiti

Vụ vượt ngục gây 'sốc' và mối quan hệ với các băng đảng khét tiếng ở Haiti

Bất ổn chính trị, băng đảng tội phạm mọc lên như nấm khiến cuộc sống của người dân Haiti bị đe dọa nghiêm trọng, khủng hoảng nhân đạo ngày càng trầm trọng.
‘Guồng máy’ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN-Australia

‘Guồng máy’ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN-Australia

Mối quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN-Australia có vai trò quan trọng đối với hòa bình, ổn định và thịnh vượng trong khu vực.
Phiên bản di động