| Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (phải) và Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko gặp nhau tại Bắc Kinh ngày 4/6. |
Châu Âu
* Việc tấn công vào một phần của "bộ ba hạt nhân" - hệ thống răn đe chiến lược của Nga - có thể dẫn đến những hậu quả không lường trước được, theo lời Đặc phái viên Keith Kellogg của Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Cảnh báo nghiêm trọng trên được đưa ra sau khi các thiết bị bay không người lái (UAV) của Ukraine nhắm mục tiêu vào nhiều căn cứ không quân chiến lược nằm sâu trong lãnh thổ Nga, nơi đặt các chiến đấu cơ có khả năng mang vũ khí hạt nhân.
Theo đánh giá của ông Kellogg, mặc dù thiệt hại vật chất đối với các máy bay ném bom của Nga có thể không quá lớn, nhưng tác động tâm lý lên Moscow mới là điều đáng quan ngại. Đặc biệt, các thông tin chưa được xác nhận về cuộc tấn công nhằm vào một căn cứ hải quân ở miền Bắc Nga càng làm gia tăng mối lo ngại về khả năng leo thang căng thẳng. (Reuters)
* Quốc hội Ukraine thông qua lần cuối các sửa đổi đối với bộ luật ngân sách nhằm thực hiện thỏa thuận với Mỹ liên quan đến tài nguyên khoáng sản.
Cụ thể, 309 nghị sĩ đã bỏ phiếu thông qua các sửa đổi đối với bộ luật ngân sách của Ukraine liên quan việc thực thi thỏa thuận giữa chính phủ nước này và chính phủ ở Washington về việc thành lập quỹ đầu tư Mỹ - Ukraine phục vụ tái thiết. (RIA)
* Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cải tổ bộ máy chỉ huy quân đội nước này, theo đó, Thiếu tướng Mykhailo Drapatyi sẽ được bổ nhiệm làm Tư lệnh lực lượng liên quân. Trong khi đó, vị trí Tư lệnh Lục quân của ông Drapatyi sẽ được giao cho một chỉ huy khác mà ông Zelensky chưa công bố tên.
Tổng thống Zelensky cũng thông báo bổ nhiệm ông Oleh Apostol làm Tư lệnh lực lượng lính dù và ông Robert Brovdi giữ chức Tư lệnh lực lượng thiết bị không người lái. (Reuters)
* Không có điều kiện để tái khởi động nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia ở Ukraine mà Nga kiểm soát, do thiếu nước làm mát và không có nguồn điện ổn định, theo lòi Tổng giám đốc Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) Rafael Grossi ngày 3/6.
Bên cạnh đó, hệ thống máy móc của nhà máy, vốn không hoạt động trong 3 năm qua, sẽ phải được kiểm tra kỹ trước khi tái khởi động. Ông Grossi cũng cho rằng, phía Nga “chưa bao giờ che giấu thực tế” rằng họ muốn khởi động lại nhà máy, nhưng điều này sẽ cần nhiều thời gian. (Reuters)
* Anh sẽ cung cấp 100.000 UAV cho Ukraine từ nay đến cuối năm tài chính 2025-2026 (kết thúc vào tháng 4/2026), trị giá 350 triệu Bảng Anh (473 triệu USD) là một phần trong gói hỗ trợ quốc phòng mở rộng trị giá 4,5 tỷ Bảng Anh mà London dành cho Kiev. (Ukrinform)
* Nga triển khai mạng lưới vệ tinh quy mô lớn nhằm kiểm soát các UAV, đánh dấu bước tiến quan trọng trong chiến lược không gian của nước này.
Theo đó, Nga sẽ phóng tổng cộng 102 thiết bị vũ trụ chính và một vệ tinh bổ sung. Dự án này là một phần trong chương trình thám hiểm không gian quốc gia của Nga, nhằm xây dựng hệ thống kiểm soát hiệu quả các UAV. (RIA)
* Chính phủ Hà Lan sụp đổ khi Thủ tướng Dick Schoof tuyên bố giải tán nội các sau khi ông Geert Wilders, nhà sáng lập kiêm lãnh đạo đảng Tự do (PVV) theo đường lối cực hữu, đã quyết định rời khỏi liên minh cầm quyền gồm 4 đảng vì bất đồng liên quan vấn đề di dân.
Ông Schoor chỉ trích quyết định của ông Wilders là không cần thiết và vô trách nhiệm, đồng thời cho biết nội các sẽ tiếp tục giữ vai trò tạm quyền cho đến khi một chính phủ mới được thành lập. (NL Times)
Châu Á-Thái Bình Dương
* Trung Quốc và Belarus đang phải đối mặt với "sức ép chưa từng có" từ phương Tây, theo lời Tổng thống Belarus Alexander khi ông gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Bắc Kinh ngày 4/6.
Nhà lãnh đạo Belarus cũng khẳng định niềm tin rằng, "Trung Quốc sẽ không để trật tự thế giới bị phá vỡ" và nhận định "nhiều quốc gia trên thế giới cũng chia sẻ quan điểm này".
Về phần mình, Chủ tịch Tập Cận Bình đã khẳng định Trung Quốc "luôn nhìn nhận và phát triển quan hệ với Belarus từ góc độ chiến lược và lâu dài", đồng thời bày tỏ sự sẵn sàng "hợp tác với Minsk để thúc đẩy quan hệ song phương ổn định, lâu dài và cùng có lợi". (Belta, CCTV)
* Quan hệ Mỹ-Trung Quốc hiện đang ở thời điểm quan trọng và then chốt, theo lời Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị khi ông tiếp tân Đại sứ Mỹ tại Bắc Kinh David Perdue ngày 3/6.
Theo Ngoại trưởng Trung Quốc, bình đẳng và tôn trọng là tiền đề cho hoạt động giao lưu giữa hai nước, trong khi đối thoại và hợp tác là lựa chọn đúng duy nhất. Ông hy vọng Đại sứ Perdue sẽ phát huy vai trò tích cực trong việc thúc đẩy quan hệ song phương phát triển lành mạnh, ổn định và bền vững.
Về phần mình, Đại sứ Perdue khẳng định Tổng thống Mỹ Donald Trump rất tôn trọng Chủ tịch Tập Cận Bình, lưu ý rằng việc nguyên thủ quốc gia hai nước duy trì trao đổi tích cực và xây dựng là rất quan trọng. (THX)
* Tân Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung tuyên thệ nhậm chức vào trưa 4/6, sau khi ông giành chiến thắng trong cuộc bầu cử trước đó một ngày với 49,42% số phiếu ủng hộ.
Tại Quốc hội, ông nhấn mạnh ưu tiên khôi phục sinh kế, đời sống của người dân và phục hồi nền kinh tế, bày tỏ cam kết sẽ phục vụ toàn thể nhân dân, củng cố liên minh Mỹ-Hàn và thúc đẩy "đối thoại" với Triều Tiên để cải thiện quan hệ.
Nhiều lãnh đạo trên thế giới đã gửi lời chúc mừng ông Lee Jae Myung. Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi bày tỏ mong muốn "mở rộng và tăng cường" quan hệ với Hàn Quốc, trong khi Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru mong muốn quan hệ với Hàn Quốc sẽ tiếp tục ổn định và cải thiện.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bày tỏ quyết tâm tăng cường mối quan hệ song phương giữa hai nước, sẵn sàng hợp tác với Seoul nhằm duy trì các nguyên tắc nền tảng trong quan hệ ngoại giao và phát huy tinh thần láng giềng hữu nghị. (Yonhap, Kyodo)
* Thái Lan mua 4 tiêm kích JAS 39 Gripen do hãng SAAB của Thụy Điển chế tạo trong giai đoạn đầu của kế hoạch hiện đại hóa, nhằm thay thế phi đội máy bay chiến đấu đã cũ, chủ yếu là F-16 và F-5 của Mỹ.
Theo thông báo, giai đoạn mua sắm đầu tiên có ngân sách 19,5 tỷ Baht (tương đương khoảng 596 triệu USD), với hợp đồng dự kiến được ký kết vào tháng 8. (Reuters)
* Philippines đạt thỏa thuận với Tập đoàn Công nghiệp Hàng không Hàn Quốc (KAI) mua thêm 12 máy bay chiến đấu FA-50 trị giá 975,3 tỷ Won (tương đương 712,83 triệu USD).
Toàn bộ số máy bay này dự kiến sẽ được bàn giao trước năm 2030, góp phần quan trọng vào kế hoạch hiện đại hóa lực lượng không quân của quốc gia Đông Nam Á này. (Yonhap)
Trung Đông-châu Phi
* Houthi tiếp tục tấn công sân bay Ben Gurion ở Israel trong ngày 3/6 bằng tên lửa đạn đạo siêu vượt âm và đã ngăn cản một máy bay vận tải quân sự của Mỹ hạ cánh. (RIA Novosti)
* Israel không kích ở miền Nam Syria trong đêm 3/6, nhằm vào các vị trí quân sự tại tỉnh Quneitra và Daraa. Đây được cho là động thái nhằm đáp trả việc một vật thể bay được phóng về phía Cao nguyên Golan bị Israel kiểm soát từ khu vực phía Tây Daraa của Syria.
Theo Tổ chức Giám sát Nhân quyền Syria (SOHR), nhiều vụ nổ lớn đã làm rung chuyển thành phố Quneitra và vùng nông thôn xung quanh Daraa, đồng thòi đã đánh trúng căn cứ Trung đoàn 175 của Syria và một số địa điểm chiến lược khác. (THX)
* Lãnh tụ tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei tuyên bố Tehran sẽ không từ bỏ hoạt động làm giàu uranium, đồng thời bác bỏ đề xuất mới từ phía Mỹ trong nỗ lực giải quyết bất đồng hạt nhân kéo dài nhiều thập kỷ giữa hai nước.
Trong bài phát biểu trên truyền hình, ông Khamenei nhấn mạnh: “Làm giàu uranium là một phần cốt lõi trong chương trình hạt nhân của Iran và đây cũng là nội dung được các bên đặc biệt quan tâm”. Ông cho rằng đề xuất của Mỹ “không phù hợp với nguyên tắc tự lực và định hướng phát triển độc lập của đất nước”. (IRNA)
Châu Mỹ
* Mỹ chính thức tăng gấp đôi thuế đánh vào thép và nhôm nhập khẩu lên 50% kể từ ngày 4/6. Theo sắc lệnh của Tổng thống Trump, mục tiêu của biện pháp tăng thuế này là nhằm “đối phó hiệu quả hơn với các nước tiếp tục đưa thép và nhôm dư thừa, giá rẻ vào thị trường Mỹ”.
Sắc lệnh nêu rõ: “Việc tăng thuế suất hiện hành sẽ giúp hỗ trợ mạnh mẽ hơn cho các ngành công nghiệp trong nước, đồng thời giảm hoặc loại bỏ mối đe dọa đối với an ninh quốc gia do các mặt hàng thép và nhôm nhập khẩu - cùng các sản phẩm phụ - gây ra”. (CNBC)
* Venezuela bắt giữ nhóm khủng bố có vũ trang đến từ Trinidad và Tobago, với mục đích đe dọa an ninh và hòa bình của quốc gia Caribbean, theo lòi Tổng thống Venezuela Nicolás Maduro ngày 3/6.
Trong phát biểu trên truyền hình nhà nước, ông Maduro cho biết nhóm khủng bố này đã bị bắt giữ tại khu vực miền Đông Venezuela, mang theo nhiều súng và đạn. (Caraota Digital)
* Brazil phản đối việc Mỹ đe dọa trừng phạt thẩm phán Alexandre de Moraes của Tòa án Tối cao, người đang phụ trách vụ án liên quan đến âm mưu đảo chính đầu năm 2023.
Theo Tổng thống Brazil Lula da Silva, đây là điều "không thể chấp nhận được", nhấn mạnh rằng, không một nguyên thủ quốc gia nào có quyền can thiệp vào quyết định của Tòa án Tối cao nước khác và kêu gọi Mỹ tôn trọng các thể chế quốc gia khác. (Reuters)