Toàn cầu tăng chi quốc phòng

Các nước từ Đông sang Tây, từ châu Âu tới Trung Đông... đều chi mạnh cho quốc phòng trong năm 2016 và những năm tiếp theo, làm gia tăng nỗi lo tình hình thế giới thêm bất ổn.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
toan cau tang chi quoc phong Nhật Bản tăng cường khả năng phòng thủ
toan cau tang chi quoc phong Nga khẳng định đã giúp Syria tránh khỏi sự tan rã

Đó là nhận định được rút ra từ báo cáo ngân sách quốc phòng thường niên của IHS Janes được đăng tải trên IHS Markit (Anh) gần đây. Báo cáo dựa trên kết quả phân tích 105 quốc gia chiếm 99% tổng chi phí quốc phòng thế giới, cho thấy chi tiêu cho vũ khí, trang thiết bị quân sự… trên toàn cầu tăng 1% lên 1,57 nghìn tỷ USD trong năm nay.

Cuộc chạy đua vũ trang mới?

Theo báo cáo trên, chi tiêu quân sự hàng năm của các nước châu Á - Thái Bình Dương sẽ chạm mốc 533 tỷ USD vào năm 2020. Điều này khiến các nhà phân tích lo ngại về nguy cơ xảy ra một cuộc chạy đua vũ trang mới tại khu vực này. “Chi tiêu quốc phòng tăng có thể chịu trách nhiệm gián tiếp vê những leo thang căng thẳng trong khu vực, từ đó lại thúc đẩy tăng chi tiêu quốc phòng nhanh hơn”, ông Craig Caffrey, nhà phân tích hàng đầu của IHS Jane’s nhận định.

toan cau tang chi quoc phong
Ấn Độ là một trong 5 quốc gia chi tiêu quốc phòng nhiều nhất năm 2016. (Nguồn: Reuters)

Các chuyên gia lập báo cáo cho rằng chi tiêu quốc phòng ở châu Á - Thái Bình Dương bùng nổ trong những năm gần đây do tăng trưởng kinh tế và căng thẳng gia tăng xung quanh vấn đề Biển Đông. Điều đáng lưu ý là các quốc gia trong khu vực chi tiêu mạnh hơn cho quân sự khi họ thay đổi chiến lược từ bảo vệ lãnh thổ sang phô trương sức mạnh. Trong giai đoạn từ 2011-2015, các nước tiếp giáp Biển Đông đã chi khoảng 166 tỷ USD vào việc mua sắm thiết bị quốc phòng. Từ 2016-2020, con số này được dự đoán sẽ tăng lên 250 tỷ USD với các ưu tiên chuyển dịch theo hướng tăng đầu tư vào hàng hải và hàng không.

Báo cáo cũng cho thấy Trung Quốc và Ấn Độ sẽ là hai quốc gia chi mạnh trong thập kỷ tới và là động lực chính thúc đẩy chi tiêu quân sự trong khu vực. Ngân sách quốc phòng của Trung Quốc dự báo tăng gần gấp đôi trong 10 năm: từ 123 tỷ USD năm 2010 lên 233 tỷ USD vào năm 2020, sẽ lớn hơn khoảng bốn lần so với Vương quốc Anh,  và nhiều hơn chi tiêu của cả Tây Âu. Đến năm 2025, Trung Quốc dự kiến chi nhiều tiền hơn tất cả các nước khác trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương cộng lại.

Ấn Độ - nền kinh tế lớn thứ 3 châu Á gây ấn tượng khi qua mặt Nga và Saudi Arabia để lần đầu tiên lọt vào top 5 quốc gia chi tiêu nhiều nhất cho quốc phòng với khoảng 50,7 tỷ USD, tăng gần 9% so với năm 2015.  Dự đoán đến năm 2018, quốc gia Nam Á sẽ vượt qua Anh để lên hạng 3 trong bảng xếp hạng này.

Theo ông Caffrey, một phần đáng kể trong khoản ngân sách quân sự của Ấn Độ được chi để đảm bảo cuộc sống và nhu cầu của binh lính. Nhưng từ năm 2017, “một quân đội tập trung vào hiện đại hóa” như của Ấn Độ rất có thể sẽ đầu tư nhiều cho các kế hoạch mua sắm vũ khí và nước này sẽ nổi lên là thị trường tăng trưởng chủ chốt của các nhà thầu quân sự. Hồi tháng 10 vừa qua, đất nước châu Á với khoảng 1,25 tỷ dân đã ký với Nga một hợp đồng mua vũ khí trị giá hàng tỷ USD bao gồm hệ thống tên lửa, trực thăng chiến đấu, tàu khu trục cỡ nhỏ…

Nhật Bản cũng buộc phải thay đổi chính sách “thắt lưng buộc bụng” trong lĩnh vực quốc phòng an ninh đã duy trì trong nhiều năm qua do các mối nguy cơ hiện hữu trong khu vực. Ngân sách quốc phòng của nước này sẽ dao động quanh mốc 41 tỷ USD từ nay đến năm 2020.

Kinh tế khó khăn vẫn chi đậm

Báo cáo ghi nhận các quốc gia châu Âu, Trung Đông hay Baltic vẫn chi mạnh cho quốc phòng bất chấp những áp lực về tài chính. 

Giá dầu thấp là nguyên nhân dẫn tới chi tiêu quốc phòng của các nước Trung Đông giảm. Tuy nhiên, sự cắt giảm này không đáng kể do những bất ổn vẫn tồn tại ở khu vực. Ngay cả ở các “điểm thấp”, chi tiêu quốc phòng Trung Đông trong hai năm 2015 và 2016 vẫn cao hơn so với năm 2013 và được dự báo sẽ tiệm cận mức cao của năm 2014 trong 2-3 năm tới. Trong giai đoạn từ 2012-2014, Trung Đông là khu vực phát triển nhanh nhất về chi tiêu quốc phòng.

Các nền kinh tế khu vực đồng Euro mới chỉ bắt đầu phục hồi nhưng theo chuyên gia Fenella McGerty của IHS Jane’s, các nước này sẽ gia tăng chi tiêu cho quốc phòng do quan ngại về an ninh tăng. Ngân sách quốc phòng của 28 nước thành viên Liên minh châu Âu (EU) vào năm 2016 là 219 tỷ USD, trong đó, ba nước Anh, Pháp và Đức chi đậm nhất. Đến năm 2020, ngân sách quốc phòng của Liên minh (khi đó không còn Anh) sẽ đạt trên 230 tỷ USD.

Chuyên gia McGerty dự báo môi trường an ninh không chắc chắn, trong đó có mối đe dọa từ tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng và sức ép gia tăng từ bên ngoài có thể khiến chi tiêu quốc phòng của các nước EU tiếp tục tăng trong thập kỷ tới. Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng có thể chịu tác động nếu kinh tế hồi phục chậm và các cuộc thương thảo về việc Anh rời EU diễn ra không suôn sẻ.

Kể từ khi cuộc khủng hoảng Ukraine nổ ra cách đây hơn 2 năm, đầu tư quốc phòng của các nước vùng Baltic đã tăng gấp đôi và tỷ lệ này sẽ được duy trì trong 2 năm tới. Từ 981 triệu USD năm 2014, tổng chi tiêu quốc phòng của khu vực này tăng vọt lên 1,45 tỷ USD trong năm 2016. Dự đoán, ngân sách quốc phòng của khu vực Baltic sẽ chiếm 2% GDP vào năm 2018, và mỗi quốc gia trong khu vực sẽ tăng gấp đôi hoặc gấp ba ngân sách quốc phòng so với 10 năm trước, đạt 2,1 tỷ USD vào năm 2020. “Mức tăng trưởng này nhanh hơn bất kỳ khu vực nào trên toàn cầu”, chuyên gia Mc Gerty khẳng định.

Nga rớt khỏi top 5, Mỹ vững ngôi đầu

Điểm gây bất ngờ trong báo cáo của IHS Jane’s năm nay là Nga đã xuống vị trí thứ 6 trên bảng xếp hạng chi tiêu quốc phòng. Đây là lần đầu tiên kể từ những năm 1990, Nga không nằm trong danh sách 5 quốc gia có chi phí quốc phòng cao nhất. Dự kiến, chi tiêu cho quốc phòng của nước này tiếp tục giảm trong năm 2017 và đến năm 2020 chỉ còn 41,4 tỷ USD. 

Theo Alexei Arbatov, Giám đốc Trung tâm An ninh Quốc tế tại Viện Kinh tế Thế giới và Quan hệ Quốc tế ở Moscow, chi tiêu quốc phòng của Nga giảm “liên quan đến thâm hụt ngân sách và khủng hoảng kinh tế”. Các chuyên gia lập báo cáo của Jane’s cho biết thêm khi giá dầu hạ và phương Tây áp lệnh trừng phạt, Nga bắt đầu giảm dần ngân sách phân bổ cho quốc phòng.

Dù vậy, Nga vẫn có tỷ lệ phần trăm GDP chi cho quốc phòng cao hơn Mỹ, Trung Quốc và châu Âu. Theo nhiều nguồn tin, chi tiêu quốc phòng của Nga chiếm tới 5% GDP của nước này. Mức giảm chi tiêu quốc phòng của Nga cũng ít hơn so với mức giảm các loại chi tiêu khác trong ngân sách.

Giữ vị trí số 1 trong danh sách vẫn là gương mặt quen thuộc Mỹ với khoản chi khổng lồ dành cho quốc phòng lên tới 622 tỷ USD trong năm 2016, chiếm 40% tổng chi phí quốc phòng thế giới. Theo Guy Eastman, chuyên gia cao cấp của IHS Jane’s, kể từ vụ khủng bố ngày 11/9/2001, hơn 9.350 tỷ USD đã được phân bổ cho ngân sách quốc phòng của Mỹ. Nhiều chuyên gia quân sự thế giới dự báo dưới thời của Tổng thống Donald Trump, chi phí quốc phòng Mỹ sẽ tăng đột biến.

“Nền kinh tế châu Á đang phát triển nhanh hơn phần còn lại của thế giới và điều đó là động lực cho chi tiêu an ninh”. Bloomberg dẫn lời ông Doug Greenlaw, Phó Chủ tịch Công ty Lockheed Martin (Mỹ).
toan cau tang chi quoc phong Tổng Bí thư thăm, làm việc với lực lượng tình báo quốc phòng

Sáng 19/12, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Bí thư Quân ủy Trung ương đã tới thăm, làm việc với Tổng cục II – Bộ ...

toan cau tang chi quoc phong Malaysia kêu gọi ASEAN đoàn kết trong vấn đề Biển Đông

Ngày 18/12, Bộ trưởng Quốc phòng Malaysia Hishammuddin Hussein kêu gọi ASEAN đoàn kết trong vấn đề Biển Đông nhằm ngăn chặn các cường quốc ...

toan cau tang chi quoc phong Ấn Độ: Đoàn hộ tống quân đội bị tấn công, 3 người thiệt mạng

Ngày 17/12, Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Ấn Độ cho biết, các tay súng phiến quân đã tấn công một đoàn hộ tống quân ...

Nhất Phong (tổng hợp)

Bài viết cùng chủ đề

Nhìn lại năm 2016

Đọc thêm

Tin thế giới 29/3: Nga gọi nhập ngũ hàng chục nghìn quân, Philippines tuyên bố không khuất phục Bắc Kinh ở Biển Đông, Argentina bắt tàu Trung Quốc

Tin thế giới 29/3: Nga gọi nhập ngũ hàng chục nghìn quân, Philippines tuyên bố không khuất phục Bắc Kinh ở Biển Đông, Argentina bắt tàu Trung Quốc

Nga gọi nhập ngũ hàng chục nghìn quân, Philippines tuyên bố không khuất phục Bắc Kinh ở Biển Đông, Argentina bắt tàu Trung Quốc
JBIC sẽ ưu tiên cho các dự án chuyển đổi năng lượng ở Việt Nam

JBIC sẽ ưu tiên cho các dự án chuyển đổi năng lượng ở Việt Nam

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà tiếp ông Tanimoto Masayuki, Giám đốc điều hành quốc gia Ngân hàng Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JBIC).
Giá vàng hôm nay 30/3/2024: Giá vàng thế giới phá kỷ lục, ngân hàng bán tháo USD 'gom hàng'; trong nước tiếp tục bứt phá?

Giá vàng hôm nay 30/3/2024: Giá vàng thế giới phá kỷ lục, ngân hàng bán tháo USD 'gom hàng'; trong nước tiếp tục bứt phá?

Giá vàng hôm nay 30/3/2024, thế giới tăng giá như không thể ngăn cản, các ngân hàng trung ương bán tháo USD để mua vàng. Điều gì đang xảy ra?
Giá tiêu hôm nay 30/3/2024, người tiêu dùng sẵn sàng trả nhiều tiền cho hàng chất lượng cao, nông dân khó khăn với nhiều lựa chọn thay thế cây tiêu

Giá tiêu hôm nay 30/3/2024, người tiêu dùng sẵn sàng trả nhiều tiền cho hàng chất lượng cao, nông dân khó khăn với nhiều lựa chọn thay thế cây tiêu

Giá tiêu hôm nay 30/3/2024 tại thị trường trong nước giảm nhẹ ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 92.000 – 95.000 đồng/kg.
Kỷ niệm 120 năm ngày sinh của đồng chí Nguyễn Lương Bằng tại Nga

Kỷ niệm 120 năm ngày sinh của đồng chí Nguyễn Lương Bằng tại Nga

Đại sứ quán Việt Nam tại Nga kỷ niệm 120 năm ngày sinh đồng chí Nguyễn Lương Bằng, nhà lãnh đạo tiền bối tiêu biểu của Đảng và cách mạng ...
Luồng gió mới của chính trường Senegal

Luồng gió mới của chính trường Senegal

Tân Tổng thống Bassirou Diomaye Faye hứa hẹn định hình lại tương lai ổn định và phát triển của Senegal.
Tin thế giới 29/3: Nga gọi nhập ngũ hàng chục nghìn quân, Philippines tuyên bố không khuất phục Bắc Kinh ở Biển Đông, Argentina bắt tàu Trung Quốc

Tin thế giới 29/3: Nga gọi nhập ngũ hàng chục nghìn quân, Philippines tuyên bố không khuất phục Bắc Kinh ở Biển Đông, Argentina bắt tàu Trung Quốc

Nga gọi nhập ngũ hàng chục nghìn quân, Philippines tuyên bố không khuất phục Bắc Kinh ở Biển Đông, Argentina bắt tàu Trung Quốc
Liệu Ukraine có thuyết phục được Ấn Độ trong quan hệ với Nga?

Liệu Ukraine có thuyết phục được Ấn Độ trong quan hệ với Nga?

Bộ trưởng Ngoại giao Ukraine Dmitry Kuleba đến thăm New Delhi trong bối cảnh Ukraine nỗ lực giành lấy sự ủng hộ của Ấn Độ.
Ngoại trưởng Pháp thăm Trung Quốc

Ngoại trưởng Pháp thăm Trung Quốc

Chuyến thăm của Ngoại trưởng Sejourne nhân dịp Pháp và Trung Quốc kỷ niệm 60 năm thiết lập quan hệ ngoại giao và đang nỗ lực tăng cường quan hệ.
Cự tuyệt kế hoạch của Ukraine, Nga sẽ chỉ tham gia hội nghị hòa bình nếu có điều kiện này

Cự tuyệt kế hoạch của Ukraine, Nga sẽ chỉ tham gia hội nghị hòa bình nếu có điều kiện này

Nếu lợi ích của Nga được tôn trọng, Moscow sẵn sàng bảo đảm lợi ích hợp pháp của các bên tham gia khác trong quá trình đàm phán về vấn đề Ukraine.
Olympic Paris 2024: Lo nguy cơ bị tấn công khủng bố, Pháp điều hàng chục nghìn quân, vẫn phải nhờ cậy thêm đồng minh

Olympic Paris 2024: Lo nguy cơ bị tấn công khủng bố, Pháp điều hàng chục nghìn quân, vẫn phải nhờ cậy thêm đồng minh

Pháp đã đề nghị các đồng minh quốc tế cử hàng nghìn nhân viên an ninh đến hỗ trợ bảo vệ Olympic Paris 2024 trước nguy cơ khủng bố.
Nga bảo vệ Triều Tiên trước động thái mới của Mỹ

Nga bảo vệ Triều Tiên trước động thái mới của Mỹ

Nga phủ quyết dự thảo nghị quyết do Mỹ đề xuất gia hạn nhiệm vụ của Nhóm chuyên gia giám sát trừng phạt Triều Tiên thêm một năm.
Quan hệ Pháp-Brazil: Nối lại nồng ấm

Quan hệ Pháp-Brazil: Nối lại nồng ấm

Chuyến đi của Tổng thống Pháp tới Brazil được cho là làm nồng ấm trở lại mối quan hệ băng giá dưới thời Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro.
Ngoại trưởng Mỹ thăm Hàn Quốc: Thông điệp nồng ấm

Ngoại trưởng Mỹ thăm Hàn Quốc: Thông điệp nồng ấm

Sự hiện diện của Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken tại Seoul lần này cũng cho thấy quan hệ đồng minh tiếp tục gắn kết chặt chẽ giữa Mỹ và Hàn Quốc.
Phía sau kỳ vọng của Thái Lan ở EU

Phía sau kỳ vọng của Thái Lan ở EU

Thông điệp mà Thủ tướng Thái Lan Srettha Thavisin muốn chuyển tới châu Âu, đặc biệt là Pháp và Đức là 'Thái Lan đã mở cửa kinh doanh trở lại'.
Tăng gắn kết, tìm đồng thuận

Tăng gắn kết, tìm đồng thuận

Chuyến thăm Mỹ của Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda cùng Thủ tướng Donald Tusk có thể coi là nỗ lực nâng tầm gắn kết mối quan hệ đồng minh với Mỹ.
Bầu cử Tổng thống Mỹ: Định hình cuộc đua ‘song mã’

Bầu cử Tổng thống Mỹ: Định hình cuộc đua ‘song mã’

Sau ngày Siêu thứ Ba, việc lựa chọn ứng viên Tổng thống của đảng Dân chủ và Cộng hòa gần như đã an bài.
Tổng thống Pháp thăm CH Czech: Nỗ lực tìm kiếm đồng minh

Tổng thống Pháp thăm CH Czech: Nỗ lực tìm kiếm đồng minh

Tổng thống Pháp đến CH Czech không chỉ đáp lễ mà còn là nỗ lực thể hiện vai trò dẫn dắt của nước Pháp và tìm kiếm sự ủng hộ của đồng minh.
Thiếu hụt đạn dược trong xung đột với Nga, Ukraine tăng cường sản xuất vũ khí 'cây nhà lá vườn'

Thiếu hụt đạn dược trong xung đột với Nga, Ukraine tăng cường sản xuất vũ khí 'cây nhà lá vườn'

Trong bối cảnh xung đột Nga-Ukraine vẫn tiếp diễn, Kiev đang nỗ lực tự sản xuất vũ khí với sự hỗ trợ của phương Tây để đáp ứng nhu cầu.
Điều gì đang xảy ra với quan hệ Mỹ-Israel?

Điều gì đang xảy ra với quan hệ Mỹ-Israel?

Việc Mỹ bỏ phiếu trắng với nghị quyết kêu gọi ngừng bắn ở Gaza của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc liệu có thể làm chuyển hướng quan hệ với Israel?
Nhật Bản cho phép xuất khẩu máy bay chiến đấu tối tân: 3 điều cần biết

Nhật Bản cho phép xuất khẩu máy bay chiến đấu tối tân: 3 điều cần biết

Kế hoạch theo Chương trình Không quân Chiến đấu Toàn cầu (GCAP) của Nhật Bản, Anh và Italy báo hiệu sự thay đổi then chốt trong chiến lược an ninh khu vực.
Ngoại trưởng Ấn Độ thăm Đông Nam Á: Dấu ấn Hành động hướng Đông, khẳng định giá trị chung với ASEAN

Ngoại trưởng Ấn Độ thăm Đông Nam Á: Dấu ấn Hành động hướng Đông, khẳng định giá trị chung với ASEAN

Ngoại trưởng Ấn Độ tìm cách tối đa hóa hoạt động ngoại giao để đưa mối quan hệ của Ấn Độ với các đối tác Đông Nam Á lên một tầm cao mới.
Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: 'Điểm mù' của Cơ quan an ninh Nga hay thuyết âm mưu đánh lạc hướng?

Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: 'Điểm mù' của Cơ quan an ninh Nga hay thuyết âm mưu đánh lạc hướng?

Khi chính lực lượng IS đã nhận là chủ mưu cuộc khủng bố, Nga vẫn chưa thể vội vàng tin bởi nếu vội tin rất có thể Moscow đã dính bẫy.
Chuyên gia EU: Châu Âu thức tỉnh sau 'giấc ngủ Đông', cục diện xung đột Nga-Ukraine sắp có bước chuyển?

Chuyên gia EU: Châu Âu thức tỉnh sau 'giấc ngủ Đông', cục diện xung đột Nga-Ukraine sắp có bước chuyển?

EU đồng lòng hỗ trợ Ukraine 'bằng mọi giá' vì hòa bình trong bối cảnh Nga đang dành nhiều lợi thế trong cuộc xung đột.
Phiên bản di động