Tương tác trên fanpage: Con dao hai lưỡi

Mạng xã hội (MXH) là môi trường thuận lợi để các cơ quan báo chí có thể tương tác tốt hơn với công chúng, tuy nhiên hoạt động này cũng tiềm ẩn không ít rủi ro.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
tuong tac tren fanpage con dao hai luoi Phòng ngừa, đấu tranh với ma túy "tem giấy"
tuong tac tren fanpage con dao hai luoi Facebook bổ sung một loạt tính năng quản lý video

Thay vì truy cập trực tiếp vào trang chủ của các tờ báo, đọc tin trên các fanpage đang là xu hướng mới và phổ biến của độc giả. Năm 2015, trong báo cáo toàn cảnh về thị trường tin tức trực tuyến được thực hiện tại 20 nước, Viện Nghiên cứu Báo chí Reuters cho biết 51% số người tham gia khảo sát sử dụng MXH, đặc biệt là Facebook, làm nguồn cung cấp thông tin mỗi ngày. Trong số này, 12% ý kiến khẳng định MXH là nguồn quan trọng nhất để đọc, xem, chia sẻ và bình luận tin tức.

“Quyền lực thứ năm”

Trong bối cảnh công nghệ thông tin - truyền thông phát triển như vũ bão hiện nay, MXH đã thực sự trở thành một kênh thông tin quan trọng, có tầm ảnh hưởng và độ lan tỏa rộng lớn. Sự bùng nổ của MXH được xem là “cuộc cách mạng thông tin”, khiến báo chí phải thay đổi phong cách lẫn sự tiếp cận, cũng như chạy theo các vấn đề được phản ánh trên MXH để đáp ứng nhu cầu thông tin của độc giả.

tuong tac tren fanpage con dao hai luoi

Ở Mỹ, từ tháng 5/2015, New York Times (NYT) đưa ra ứng dụng “Instant articles”, cho phép người dùng đọc nhanh bản tin ngay trên Facebook, thay vì truy xuất tới link gốc như trước. Trong khi đó, đài truyền hình Phoenix cũng là một điển hình trong việc sử dụng truyền thông xã hội để thu hút công chúng. Thông thường, Phoenix sẽ công bố trên Twitter chủ đề chính cũng như ảnh đại diện của chương trình “Đọc báo hằng ngày” trước khi nó được phát sóng 1 giờ đồng hồ.

Bên cạnh đó, MXH còn giúp các cơ quan báo chí phân chia các nhóm công chúng một cách chi tiết và rõ ràng hơn, giúp tòa soạn đi đầu trong “trận địa” chiếm lĩnh thông tin và đáp ứng nhu cầu tin tức của người đọc. Các hãng truyền thông lớn trên thế giới thường dựa vào từng mảng tin để tạo ra các chuyên trang (page) khác nhau, và mỗi “page” này lại ứng với một tài khoản (ID) trên MXH. Chẳng hạn, NYT có khoảng 20 ID trên Facebook với các nội dung về chính trị, quan điểm, du lịch, sách, nhiếp ảnh…, trong khi đối thủ của nó là tờ Washington Post cũng có tới 30 ID về các chủ đề tương tự.

Tháng 4 năm nay, sự ra đời của ứng dụng Facebook Live đã mở ra thêm cơ hội để các tòa soạn tương tác và thu hút độc giả theo thời gian thực. Cho đến nay, các cơ quan báo chí hàng đầu của Mỹ như NYT, Washington Post, Huffington Post… đã thực hiện nhiều cuộc tường thuật trực tiếp về nhiều nội dung đa dạng như cuộc họp của đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa, các sự kiện thời trang hay các cuộc phỏng vấn với người nổi tiếng…

Trong một cuộc phỏng vấn “live” những người thoát nạn trong vụ xả súng ở Orlando (bang Florida), NYT đã tương tác với độc giả bằng cách đề nghị người xem đóng góp câu hỏi ở phần bình luận. Bà Louise Story, phóng viên kỳ cựu của NYT, gọi đây là “báo chí tương tác”. Story chia sẻ trên mạng WAN-IFRA rằng: “Những gì diễn ra trên màn ảnh bị ảnh hưởng bởi khán giả trong thời gian thực. Loại hình đưa tin này có mức độ tập trung vào khán giả ngang với nội dung báo chí”. Trong khi đó, theo Wall Street Journal, trung bình một người dùng Facebook xem video trực tuyến lâu hơn gấp 3 lần so với các loại hình video khác.

Ở Việt Nam, với “dân số Internet” lên tới 34 triệu người (tính đến tháng 8/2016) và thời gian truy cập Facebook trung bình là 2,5 giờ/ngày, nhiều tờ báo cũng đã lập các fanpage và chọn lọc chia sẻ các nội dung nổi bật để tăng kênh truyền tải thông tin. Nhiều fanpage có hàng triệu lượt “like” (yêu thích) như báo VnExpress (2,5 triệu), Tuổi Trẻ (1,9 triệu), Zing (1,6 triệu), Thanh Niên (1,2 triệu)…

tuong tac tren fanpage con dao hai luoi

Trên fanpage, độc giả có thể phản hồi nội dung thông tin bằng cách “comment” (bình luận) hoặc “share” (chia sẻ) bài viết. Về phía tòa soạn, tương tác với công chúng qua MXH không chỉ giúp biết được tức thời những mối quan tâm của dư luận, mà còn thúc đẩy độc giả tham gia vào quá trình sản xuất, truyền phát thông tin. Trong nhiều trường hợp, những ý kiến quý báu của công chúng giúp cơ quan báo chí nói chung, nhà báo nói riêng, mở rộng đề tài và góc nhìn, tổ chức những tuyến bài mới có chiều sâu…

Như vậy, MXH đã trao cho độc giả một sức mạnh to lớn trong việc giám sát và phản biện báo chí, giúp báo chí hoạt động công khai, minh bạch và chuyên nghiệp hơn. Trước thực tế này, giới nghiên cứu cho rằng “quyền lực thứ năm” của MXH đang làm lung lay vị trí “quyền lực thứ tư” của báo chí truyền thống. Điều đó cũng cho thấy báo chí thời đại Internet không còn là công cụ truyền thông một chiều từ tòa soạn đến độc giả nữa, mà đang dần trở thành một diễn đàn thực sự để công chúng tiếp nhận thông tin và tranh luận về các vấn đề quan tâm.

Thích nghi với hoàn cảnh mới

Một khi đã “lên mạng”, các tòa soạn phải chấp nhận tuân thủ những luật chơi của “cộng đồng mạng”. Điều này khiến các cơ quan báo chí chịu ảnh hưởng tiêu cực của MXH. Với hàng triệu người theo dõi, các tòa soạn khó có thể kiểm soát được tất cả các bình luận, ý kiến phản hồi của bạn đọc trên fanpage. Vì vậy, ban biên tập sẽ để lọt những bình luận có nội dung xấu, xuyên tạc, vi phạm quy định của pháp luật… và những bình luận này sẽ tồn tại trong một thời gian dài trên fanpage.

Nhiều cơ quan báo chí - truyền thông quốc tế cũng bắt đầu e dè trước sự “tự do thái quá” trên MXH. Bà Arlene Burgos, Giám đốc bộ phận truyền thông xã hội của ABS-CBN (hãng tin tức lớn tại Philippines có tài khoản Facebook thu hút 11,7 triệu người theo dõi), cho rằng Facebook mang tới một không gian rộng lớn, nhưng lại không phải là nơi dành cho các cuộc tranh luận trí tuệ. Bên cạnh đó, bà Burgos cũng nhận thấy một lượng lớn độc giả hành xử thiếu trách nhiệm thậm chí áp đặt giọng điệu các bình luận mà không suy nghĩ về hậu quả. “Tôi nghĩ rằng sẽ rất nguy hiểm nếu chuyện cứ diễn ra theo cách đó”, bà nói.

tuong tac tren fanpage con dao hai luoi

Thống kê và dự báo số lượng người dùng Facebook tại Việt Nam từ năm 2014-2021. (Nguồn: Statista).

Tại Việt Nam, mới đây hàng loạt tờ báo có số lượng bạn đọc truy cập và bình luận nhiều như VnExpress, Thanh Niên, Zing, Dân Trí… đã quyết định đóng cửa tạm thời fanpage của mình để tránh gây ảnh hưởng xấu tới dư luận. Trên ICTNews, đại diện của VnExpress cho hay fanpage của báo này nhận được khoảng 50.000 bình luận/ngày và mỗi bài báo được chia sẻ trên fanpage thường giúp tăng thêm khoảng 30% lượt bạn đọc. Trước lượng tương tác lớn như vậy, các bình luận hiển thị tuân theo cơ chế hậu kiểm chung của Facebook, chứ đội ngũ quản trị của VnExpress chưa đủ khả năng để kiểm duyệt toàn bộ nội dung xuất hiện trên fanpage.

Từ thực tế trên có thể thấy, khi nền tảng công nghệ giúp cho việc chia sẻ thông tin trở nên dễ dàng hơn, một thông tin nổi bật (dù tích cực hay tiêu cực) có khả năng lan truyền nhanh trên MXH như một thứ virus. Cơ chế lan truyền thông tin này khiến các fanpage dường như đang bị cuốn vào xu hướng “lá cải hóa” và “thương mại hóa” báo chí. Việc có được hàng triệu người theo dõi đã thúc đẩy các tòa soạn tìm kiếm những thông tin “thú vị”, đa phần là gây tranh cãi, để độc giả tích cực tham gia chia sẻ và thảo luận, qua đó tăng lượt truy cập. Lượng truy cập cao đồng nghĩa với tờ báo đó sẽ có tiếng nói hơn, đồng thời thu hút nhiều quảng cáo hơn.

Rõ ràng, trước sự phát triển của khoa học - công nghệ, việc quản lý và định hướng hoạt động tương tác trên fanpage đặt ra nhiều thách thức mới. Trong bối cảnh đó, nhiều ý kiến cho rằng các tòa soạn cần tăng cường đầu tư về nhân sự, hạ tầng và ứng dụng công nghệ, chẳng hạn như lập danh sách các cụm từ nhạy cảm, trái với thuần phong mỹ tục đưa vào bộ lọc, đồng thời khóa các bình luận sai trái… Tuy nhiên, theo kinh nghiệm của ông Bevan Lakay, biên tập viên của mạng tin News24 (Nam Phi), “độc giả rất khôn ngoan và dành nhiều công sức cho việc vượt hệ thống lọc. Chúng tôi cấm một từ gây phản cảm và chỉ ngay ngày hôm sau, nó sẽ xuất hiện dưới một hình thức khác”.

Vì vậy, bên cạnh việc kiểm duyệt, các tòa soạn cần đa dạng hóa và khai thác tối đa các hình thức tương tác trên báo điện tử để nắm bắt các quan điểm của công chúng đối với các vấn đề xã hội; qua đó tạo ra một không gian nơi độc giả và nhà báo có thể kết nối, trao đổi với nhau với thái độ tôn trọng và xây dựng.

Cuối cùng, các tòa soạn cũng cần nhận thức rằng, vai trò quan trọng trong việc hạn chế ảnh hưởng xấu của MXH thuộc về chính các cơ quan báo chí. Hiện nay, không chỉ ở Việt Nam mà ở nhiều quốc gia khác, báo chí truyền thống cũng đang phải “vật lộn” với MXH để không bị bỏ lại trong kỷ nguyên số. Thực tế cho thấy, MXH có tốc độ lan truyền thông tin nhanh và rộng, nhưng công chúng vẫn tìm đến những nội dung chất lượng, được kiểm chứng của báo chí truyền thống. Vai trò “gác cổng thông tin” của báo chí vẫn còn đó, vấn đề là các tòa soạn và phóng viên phải tôn trọng đạo đức nghề báo trong khi tìm cách thích nghi với hoàn cảnh mới.

tuong tac tren fanpage con dao hai luoi Facebook đầu tư ở châu Phi: Lợi cả đôi đường

Trong chuyến thăm tới Nigeria và Kenya cuối tuần qua, Giám đốc điều hành Facebook Mark Zuckerberg cam kết tăng cường kết nối người dùng ...

tuong tac tren fanpage con dao hai luoi Mexico: Tội phạm mạng gây thiệt hại 24 triệu USD/năm

Theo ước tính của công ty môi giới bảo hiểm Lockton, các vụ tấn công mạng gây thiệt hại hơn 24 triệu USD mỗi năm ...

tuong tac tren fanpage con dao hai luoi Ấn tượng tranh vẽ từ… tóc vụn

Thợ cắt tóc Vương Tiểu Cửu (31 tuổi) ở tỉnh Cát Lâm (Trung Quốc) đã tạo nên những bức tranh rất ấn tượng từ… tóc ...

Quang Chinh

Xem nhiều

Đọc thêm

Thụy Điển góp sức tuyên truyền an toàn đến trường cho trẻ em Việt Nam

Thụy Điển góp sức tuyên truyền an toàn đến trường cho trẻ em Việt Nam

Đại sứ quán Thụy Điển tại Hà Nội đã trao tặng hơn 1.000 mũ bảo hiểm cho học sinh tiểu học và THCS tại Trường Tiểu học Nam Trung Yên, ...
Thủ tướng cùng chính phủ Mali bị cách chức, đây là lý do

Thủ tướng cùng chính phủ Mali bị cách chức, đây là lý do

Thủ tướng Mali Maiga đã chỉ trích các nhà lãnh đạo quân sự của nước này chậm trễ trong việc kết thúc thời kỳ chuyển tiếp.
Di sản văn hóa phi vật thể: 15 năm bảo tồn, phát huy giá trị Dân ca Quan họ Bắc Ninh

Di sản văn hóa phi vật thể: 15 năm bảo tồn, phát huy giá trị Dân ca Quan họ Bắc Ninh

Bắc Ninh đã không ngừng nỗ lực bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại Dân ca Quan họ với ...
Lịch cúp điện Đồng Nai hôm nay ngày 22/11/2024

Lịch cúp điện Đồng Nai hôm nay ngày 22/11/2024

Thông tin lịch cúp điện tại Đồng Nai theo từng khu vực được cập nhật mới nhất từ Điện lực miền Nam ngày 22/11/2024.
David Beckham tri ân, mời Rafael Nadal cùng đi xem bóng đá

David Beckham tri ân, mời Rafael Nadal cùng đi xem bóng đá

Cựu tiền vệ Anh David Beckham gửi lời tri ân tới huyền thoại quần vợt Rafael Nadal mới giải nghệ và mời anh đi xem đội bóng đá cả hai ...
Đòn 20 tỷ Bảng của ông Trump có thể đánh ‘knock out’ nền kinh tế Anh

Đòn 20 tỷ Bảng của ông Trump có thể đánh ‘knock out’ nền kinh tế Anh

Nhiệm kỳ tổng thống thứ hai của ông Trump có thể đặt ra thách thức nặng nề cho nền kinh tế Anh và chính sách ngoại giao củaThủ tướng Keir ...
Thủ tướng cùng chính phủ Mali bị cách chức, đây là lý do

Thủ tướng cùng chính phủ Mali bị cách chức, đây là lý do

Thủ tướng Mali Maiga đã chỉ trích các nhà lãnh đạo quân sự của nước này chậm trễ trong việc kết thúc thời kỳ chuyển tiếp.
Ukraine được 'cởi trói', Hungary khẩn cấp đưa hệ thống phòng không đến gần, Kiev lần đầu dùng thứ vũ khí này tấn công Nga

Ukraine được 'cởi trói', Hungary khẩn cấp đưa hệ thống phòng không đến gần, Kiev lần đầu dùng thứ vũ khí này tấn công Nga

Hungary sẽ lắp đặt hệ thống phòng không và kiểm soát không phận ở Đông Bắc, giáp biên giới Ukraine, để đề phòng rủi ro khi xung đột leo thang.
New Zealand chính thức coi Hezbollah và Houthi là các tổ chức khủng bố

New Zealand chính thức coi Hezbollah và Houthi là các tổ chức khủng bố

New Zealand đã chỉ định toàn bộ phong trào Hezbollah là tổ chức khủng bố, động thái điều chỉnh so với quyết định trước đây.
Xung đột Gaza: Israel lại không kích gây chết người, Mỹ dứt khoát phủ quyết nghị quyết ngừng bắn, Palestine phản đối, gạt mọi kế hoạch lập vùng đệm

Xung đột Gaza: Israel lại không kích gây chết người, Mỹ dứt khoát phủ quyết nghị quyết ngừng bắn, Palestine phản đối, gạt mọi kế hoạch lập vùng đệm

Tình hình giải quyết xung đột Gaza vẫn bế tắc khi Mỹ phủ quyết một dự thảo nghị quyết về lệnh ngừng bắn trong cuộc họp của HĐBA LHQ.
Iran bất ngờ rẽ hướng 'lạ' liên quan chương trình hạt nhân, IAEA lên tiếng

Iran bất ngờ rẽ hướng 'lạ' liên quan chương trình hạt nhân, IAEA lên tiếng

IAEA cho biết, Iran đã bắt đầu thực hiện các bước để ngừng tăng thêm cấp độ làm giàu uranium, giữ ở mức không vượt quá 60%.
Chính quyền Tổng thống Biden 'vớt vát' vì Ukraine trước khi mãn nhiệm: Thay đổi chính sách viện trợ vũ khí, xóa nợ hàng tỷ USD

Chính quyền Tổng thống Biden 'vớt vát' vì Ukraine trước khi mãn nhiệm: Thay đổi chính sách viện trợ vũ khí, xóa nợ hàng tỷ USD

Các quan chức Mỹ của chính quyền Biden đang tìm cách làm những gì có thể trước khi rời nhiệm sở để hỗ trợ Ukraine trong xung đột với Nga.
Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Tân Tổng thống Indonesia Prabowo Subianto có chuyến công du nước ngoài đầu tiên kéo dài nhiều ngày với quy mô lớn.
Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị đã thể hiện rõ ý chí và cam kết của nhiều quốc gia trong việc ủng hộ người Palestine và tìm kiếm các giải pháp lâu dài.
Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Những thay đổi dưới thời Trump 2.0 sẽ tác động nhiều mặt tới nước Mỹ và thế giới.
Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Chuyến thăm Trung Quốc của Thủ tướng Malaysia phản ánh mong muốn tăng cường quan hệ song phương toàn diện, đặc biệt là kinh tế và thương mại.
Chiến thắng của ông Trump: 8 cụm từ đặc tả hành trình phi thường vào Nhà Trắng, đằng sau ngày thứ Ba 'nhàn nhã' là gì?

Chiến thắng của ông Trump: 8 cụm từ đặc tả hành trình phi thường vào Nhà Trắng, đằng sau ngày thứ Ba 'nhàn nhã' là gì?

Không cần phải chờ đợi thêm, ứng cử viên Donald Trump đã giành chiến thắng thuyết phục trong cuộc Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024.
Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Màu sắc chính sách đối ngoại của ông Trump và bà Harris nếu đắc cử

Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Màu sắc chính sách đối ngoại của ông Trump và bà Harris nếu đắc cử

Kết quả bầu cử Tổng thống Mỹ 2024 sẽ tác động tới tình hình thế giới thế nào và chính sách đối ngoại của ông Trump và bà Harris khác biệt ra sao?
'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

Nhóm các nhà nghiên cứu Mỹ và Trung Quốc đang tiến hành dự án 'hạt hòa bình' nhằm thúc đẩy cân bằng thương mại nông nghiệp giữa hai nước.
Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Mặc dù sắp mãn nhiệm nhưng Tổng thống Mỹ Joe Biden đã có một quyết định quan trọng liên quan đến xung đột Nga-Ukraine.
Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Tổng thống Joe Biden đã quyết định 'xé rào' vũ khí cho Ukraine. Tuy nhiên, những 'đòn giáng' không thể tạo ra bằng lời nói.
Ngoại giao đa phương của Việt Nam tạo tiếng vang trên truyền thông Mexico

Ngoại giao đa phương của Việt Nam tạo tiếng vang trên truyền thông Mexico

Truyền thông Mexico đề cao vị thế và sự tham gia, đóng góp hiệu quả của Việt Nam tại các diễn đàn đa phương gần đây như APEC, G20...
Mỹ-Trung chạy đua ngoại giao đường sắt, tìm đường tới mỏ khoáng sản châu Phi

Mỹ-Trung chạy đua ngoại giao đường sắt, tìm đường tới mỏ khoáng sản châu Phi

Nhằm tiếp cận trữ lượng khoáng sản khổng lồ của châu Phi, Mỹ và Trung Quốc đã bỏ vốn đầu tư cơ sở hạ tầng, bao gồm ngoại giao đường sắt tại đây.
Chuyên gia Trung Quốc: Bài viết 'Chống lãng phí' của Tổng Bí thư Tô Lâm nêu bật nhiệm vụ quan trọng của Việt Nam trước cơ hội lịch sử

Chuyên gia Trung Quốc: Bài viết 'Chống lãng phí' của Tổng Bí thư Tô Lâm nêu bật nhiệm vụ quan trọng của Việt Nam trước cơ hội lịch sử

Chuyên gia Trung Quốc: Bài viết 'Chống lãng phí' của Tổng Bí thư Tô Lâm nêu bật nhiệm vụ quan trọng của Việt Nam trước cơ hội lịch sử của “kỷ nguyên vươn mình".
Phiên bản di động