Xu hướng thúc đẩy năng lượng tái tạo trên thế giới

Đặng Hoàng Linh - Phạm Thị Thu Thanh
Việc nhiều quốc gia trên thế giới đang tích cực chuyển dịch sang năng lượng tái tạo khiến bản đồ năng lượng toàn cầu bị “vẽ lại”, thay đổi đáng kể trong những năm tới.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Năng lượng tái tạo đang là xu hướng chung của thế giới
Trạm năng lượng mặt trời ở Tongchuan, tỉnh Thiểm Tây, Trung Quốc, ngày 11/12/2019. (Nguồn: Reuters)

Bức tranh năng lượng toàn cầu hiện đan xen bởi những gam màu sáng và trầm khác nhau. Bối cảnh hàng loạt các vấn đề hiện hữu như biến đổi khí hậu, các bệnh dịch, căng thẳng địa chính trị, hệ lụy từ cuộc xung đột Nga-Ukraine... có thể khiến dòng chảy năng lượng thế giới đổi hướng.

Trong đó, năng lượng tái tạo là “sắc nóng” đang thu hút sự quan tâm của dư luận, các nhà hoạch định chính sách, nhà khoa học cũng như các nhà hoạt động khí hậu. Việc chuyển đổi từ nhiên liệu hóa thạch sang năng lượng tái tạo đang trở thành xu hướng quan trọng tại nhiều quốc gia trên thế giới, là chìa khóa để giải quyết cuộc khủng hoảng khí hậu đồng thời đảm bảo tăng trưởng kinh tế bền vững.

Năng lượng tái tạo là gì?

Theo định nghĩa của Liên hợp quốc, năng lượng tái tạo là năng lượng có nguồn gốc từ tự nhiên, tốc độ bổ sung nhanh hơn tốc độ tiêu thụ. Chẳng hạn, ánh sáng mặt trời và gió là những nguồn được bổ sung liên tục. Các nguồn năng lượng tái tạo dồi dào và sẵn có xung quanh ta. Sản xuất năng lượng tái tạo tạo ra lượng khí thải thấp hơn nhiều so với việc đốt nhiên liệu hóa thạch như than, dầu, khí đốt...

Tổ chức nghiên cứu và công nghệ TWI (Anh) đã phân biệt sự khác nhau giữa năng lượng tái tạo, năng lượng xanh và năng lượng sạch. Theo đó, năng lượng tái tạo đến từ các nguồn hoặc các quá trình được bổ sung liên tục, năng lượng sạch là những nguồn không thải ra chất ô nhiễm như carbon dioxide, còn năng lượng xanh là đến từ các nguồn tự nhiên.

Tổ chức TWI cho rằng không phải tất cả loại năng lượng tái tạo đều thực sự sạch hoặc xanh hoàn toàn. Chẳng hạn, một số nguồn thủy điện có thể khiến môi trường sống tự nhiên bị phá hủy và gây ra nạn phá rừng.

Bộ Năng lượng Mỹ (DOE) chia năng lượng tái tạo thành sáu loại: năng lượng sinh học có nguồn gốc từ tài nguyên sinh khối; năng lượng địa nhiệt có nguồn gốc từ quá trình sinh nhiệt của chính trái đất; thủy điện; năng lượng đại dương; năng lượng mặt trời; năng lượng gió.

Định nghĩa về năng lượng tái tạo có thể được tiếp cận từ nhiều hướng khác nhau, nhưng điểm chung của các định nghĩa cho rằng năng lượng tái tạo đến từ các nguồn tài nguyên được bổ sung liên tục và gần như không cạn kiệt.

Sự chuyển dịch tất yếu

Trên thực tế, năng lượng hóa thạch hiện được sử dụng phổ biến nhất, từ lâu đã như một phần không thể thiếu đối với hoạt động kinh tế và xã hội. Tuy nhiên, nguồn dự trữ nhiên liệu hóa thạch có giới hạn, trong khi dân số và nhu cầu tiêu thụ năng lượng của thế giới liên tục gia tăng. Ngoài ra, việc khai thác, sản xuất và sử dụng nhiên liệu hóa thạch đã gây ra nhiều tác động xấu đối với môi trường.

Trong bối cảnh đó, năng lượng tái tạo từ gió, mặt trời... có thể khắc phục cả hai vấn đề trên với nguồn cung gần như vô tận và thân thiện môi trường. Điện sản xuất từ nguồn năng lượng tái tạo này cũng có giá cạnh tranh hơn các nguồn điện nhiên liệu hóa thạch truyền thống và giúp tạo ra nhiều việc làm. Với những đặc trưng trên, xu hướng phát triển năng lượng tái tạo có thể khiến bản đồ năng lượng toàn cầu được “vẽ lại”, thay đổi đáng kể trong những năm tới.

Theo Báo cáo Năng lượng tái tạo 2021 – Phân tích và Dự báo đến năm 2026 của Cơ quan năng lượng quốc tế (IEA), sản lượng điện tái tạo toàn cầu ước tính đạt 8300 TWh năm 2021, tăng khoảng 8% so với cùng kỳ năm trước và đánh dấu mức tăng hàng năm cao nhất kể từ 1970.

Trong đó, điện mặt trời và điện gió đóng góp khoảng hai phần ba mức tăng trưởng năng lượng tái tạo. Công suất điện tái tạo được cho rằng sẽ tăng tốc trong giai đoạn dự báo của Báo cáo IEA, chiếm gần 95% mức tăng công suất điện toàn cầu đến năm 2026.

Từ năm 2021-2026, mức bổ sung của công suất năng lượng tái tạo dự báo đạt trung bình 305 GW/năm đối với kịch bản cơ sở, có thể đạt 380 GW/năm đối với kịch bản tăng trưởng. Tuy nhiên, để thế giới có thể đạt phát thải ròng vào năm 2050, tăng trưởng công suất năng lượng tái tạo hàng năm cần tăng hơn 80% so với kịch bản tăng trưởng đó.

Điều này đồng nghĩa rằng các quốc gia cần tăng tốc hơn nữa trong việc theo đuổi xu hướng năng lượng tái tạo, nỗ lực hơn nữa để giải quyết những vấn đề về chính sách, thực thi cũng như nâng các cam kết khí hậu.

: Dự án Điện gió số 5 - Ninh Thuận của Trungnam Group tại xã Phước Hữu, huyện Ninh Phước, tỉnh Ninh Thuận. (Nguồn: Trungnam Group)
Dự án Điện gió số 5 - Ninh Thuận của Trungnam Group tại xã Phước Hữu, huyện Ninh Phước, tỉnh Ninh Thuận. (Nguồn: Trungnam Group)

Xu hướng trên toàn cầu

Dẫn đầu cuộc đua tăng trưởng trong ngành năng lượng tái tạo là Trung Quốc - chiếm gần một nửa mức tăng trưởng toàn cầu về năng lượng tái tạo, tiếp theo là Mỹ, Liên minh châu Âu (EU) và Ấn Độ. Chỉ riêng bốn thị trường này đã chiếm gần 80% công suất tái tạo mở rộng trên toàn thế giới.

Là quốc gia phát thải khí nhà kính hàng đầu và dân số đông nhất thế giới, việc Trung Quốc chuyển đổi sang năng lượng tái tạo có ý nghĩa đáng kể đối với mục tiêu khí hậu của toàn cầu nói chung.

Tháng 10/2021, nước này ban hành hướng dẫn theo đuổi mục tiêu đạt mức phát thải đỉnh điểm đến 2030 và trung hòa khí thải carbon trước 2060. Trung Quốc đặt mục tiêu tăng dần tỷ lệ tiêu thụ năng lượng không hóa thạch lên khoảng 20% vào năm 2025, khoảng 25% vào năm 2030 và trên 80% vào năm 2060.

Việc Trung Quốc cam kết trung hòa carbon trước năm 2060 cũng dẫn tới các mục tiêu lâu dài mới như nâng tổng công suất năng lượng mặt trời và gió lên 1200 GW vào năm 2030, tăng từ 530 GW năm 2020.

Với EU, bằng cách theo đuổi xu hướng tăng tỷ lệ các nguồn tái tạo trong cơ cấu tiêu thụ năng lượng, các quốc gia EU có thể đảm bảo an ninh năng lượng, bớt phụ thuộc vào nguồn năng lượng nhập khẩu từ Nga cũng như thay thế các nguồn nhiên liệu hóa thạch đang trở nên đắt đỏ.

Các nước thành viên EU được yêu cầu thiết lập Kế hoạch năng lượng và khí hậu quốc gia (NECP) cho giai đoạn 10 năm từ năm 2021-2030, nhằm thúc đẩy mục tiêu của chương trình “Phù hợp cho 55” (châu Âu sẽ giảm 55% lượng khí thải vào năm 2030 và trung hòa carbon vào năm 2050).

Vào tháng 6/2021, EU đã huy động 20 tỷ Euro trong đợt phát hành trái phiếu lần đầu cho quỹ Next Generation EU, đánh dấu đợt phát hành trái phiếu lớn nhất từ trước đến nay ở châu Âu. Quỹ Next Generation EU có mục đích hỗ trợ các nước thành viên phục hồi kinh tế hậu đại dịch, xây dựng châu Âu theo hướng xanh hơn, số hóa và linh hoạt hơn.

Để tài trợ cho NextGeneration EU, Ủy ban châu Âu (EC) đã lên kế hoạch huy động tổng cộng 800 tỷ Euro từ thị trường vốn giai đoạn 2021-2026, trong đó góp một phần vào tài trợ năng lượng tái tạo.

Với vị thế là một trong những quốc gia hàng đầu thế giới về sản lượng năng lượng tái tạo, Mỹ tiếp tục theo đuổi các mục tiêu đầy tham vọng và thực thi các chính sách hỗ trợ phát triển năng lượng tái tạo lên mức cao mới.

Tổng thống Joe Biden đã đưa Mỹ trở lại với Thỏa thuận Paris ngay sau khi nhậm chức. Vào tháng 4/2021, ông Joe Biden tuyên bố cam kết giảm 50% khí thải gây hiệu ứng nhà kính vào năm 2030 so với mức của năm 2005, tăng gấp đôi so với mức cam kết dưới thời chính quyền cựu Tổng thống Barack Obama.

Báo cáo của Bộ Năng lượng Mỹ cho biết năng lượng mặt trời có thể chiếm tới 40% nguồn cung điện của nước này vào năm 2035 và 45% vào năm 2050, tăng so với mức hiện tại chỉ là 3%.

Mỹ đặt mục tiêu sản xuất 30 GW điện gió vào năm 2030, trở thành nền tảng trong chiến lược ứng phó với vấn đề nóng lên toàn cầu, khử carbon trong lưới điện của Mỹ vào năm 2035 đồng thời tạo ra hàng nghìn việc làm.

Tháng 2/2022, Mỹ đã tiến hành đấu thầu các cơ sở năng lượng gió ngoài khơi New York và New Jersey, là cuộc đấu thầu lớn nhất từ trước đến nay trong lĩnh vực này ở Mỹ và cũng là thương vụ đấu thầu năng lượng gió ngoài khơi đầu tiên dưới thời Tổng thống Biden.

Đến tháng 6/2022, Tổng thống Biden kích hoạt Đạo luật Sản xuất quốc phòng (DPA), đẩy nhanh quá trình sản xuất công nghệ năng lượng sạch trong nước, cho thấy quyết tâm của Mỹ trong việc theo đuổi kế hoạch nâng sản lượng điện mặt trời. Ông chủ Nhà Trắng đang tiếp tục thúc giục Quốc hội Mỹ thông qua giảm thuế và các khoản đầu tư bổ sung nhằm tăng tốc quá trình sản xuất cũng như triển khai năng lượng sạch tại nước này.

Các cam kết về khí hậu và xu hướng năng lượng tái tạo tại các quốc gia trên đã tác động đáng kể tới sự chuyển dịch trong bức tranh năng lượng toàn cầu nói chung và Việt Nam nói riêng.

Thời gian qua, lĩnh vực năng lượng tái tạo của Việt Nam đã ghi nhận những bước chuyển mình ấn tượng.

Việt Nam đã và đang đứng trước những cơ hội lớn để đón đầu xu hướng chuyển dịch sang năng lượng tái tạo. Với những định hướng hỗ trợ từ chính phủ, nỗ lực tận dụng cả nguồn lực trong nước và quốc tế cùng việc học hỏi kinh nghiệm từ các quốc gia đi trước sẽ là những động lực quan trọng để Việt Nam có thể phát triển tốt nguồn năng lượng tái tạo của mình, thay đổi bức tranh năng lượng quốc gia theo hướng tích cực hơn nữa.

Chuyển dịch năng lượng tại Việt Nam: Nỗ lực vượt bậc để hiện thực hoá tham vọng

Chuyển dịch năng lượng tại Việt Nam: Nỗ lực vượt bậc để hiện thực hoá tham vọng

Cam kết của Việt Nam tại Hội nghị COP26 về chuyển dịch năng lượng được các nước trên thế giới đánh giá rất cao. Tuy ...

Tiềm năng rộng mở và xu hướng chuyển đổi xanh chủ đạo trong ASEAN

Tiềm năng rộng mở và xu hướng chuyển đổi xanh chủ đạo trong ASEAN

Trong bối cảnh khủng hoảng năng lượng ngày càng trầm trọng, các công ty năng lượng ASEAN đặt nhiều kỳ vọng vào năng lượng mặt ...

Đọc thêm

5 cách tra cứu mã giao dịch trên MB Bank nhanh chóng, chính xác

5 cách tra cứu mã giao dịch trên MB Bank nhanh chóng, chính xác

Tra cứu mã giao dịch MB Bank giúp bạn biết được giao dịch đã thực hiện thành công hay chưa, có sự cố gì xảy ra hay không. Hiện nay, ...
Cách đặt đơn hàng theo nhóm trên Grab cực đơn giản

Cách đặt đơn hàng theo nhóm trên Grab cực đơn giản

Giờ đây, bạn chẳng cần thay nhau chờ đợi đặt hàng trên cùng một điện thoại. Với tính năng Đặt đơn nhóm trên Grab mỗi người đều có thể tự ...
Hình ảnh đội tuyển Việt Nam tập trung tại sân bay Nội Bài trước giờ sang Indonesia

Hình ảnh đội tuyển Việt Nam tập trung tại sân bay Nội Bài trước giờ sang Indonesia

8h40 sáng 19/3, đội tuyển Việt Nam bay sang Indonesia, quyết tâm giành kết quả cao nhất trong trận lượt đi vòng loại thứ 2 World Cup 2026.
Giá xăng dầu hôm nay 19/3: Nhu cầu nhiên liệu tại Trung Quốc hồi phục hỗ trợ giá dầu

Giá xăng dầu hôm nay 19/3: Nhu cầu nhiên liệu tại Trung Quốc hồi phục hỗ trợ giá dầu

Giá xăng dầu hôm nay 19/3, thế giới duy trì đà tăng khi sản lượng xuất khẩu dầu thô của Iraq và Saudi Arabia giảm xuống, thị trường Trung Quốc ...
Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã có phần trả lời chất vấn thuyết phục đại biểu Quốc hội, cử tri và nhân dân

Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã có phần trả lời chất vấn thuyết phục đại biểu Quốc hội, cử tri và nhân dân

Lần đầu tiên xuất hiện tại “ghế nóng” nhưng Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn đã trả lời cặn kẽ, đầy đủ 38 câu hỏi được 32 đại biểu Quốc hội ...
Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 20/3/2024, Lịch vạn niên ngày 20 tháng 3 năm 2024

Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 20/3/2024, Lịch vạn niên ngày 20 tháng 3 năm 2024

Lịch âm 20/3. Lịch âm hôm nay 20/3/2024? Âm lịch hôm nay 20/3. Lịch vạn niên 20/3/2024. Ngày hôm nay tốt hay xấu? Xem ngày giờ, hướng tốt xấu...
Khủng hoảng Haiti: Washington nói tình huống nhân đạo 'thảm khốc nhất', cả nghìn người Mỹ tìm cách tháo chạy

Khủng hoảng Haiti: Washington nói tình huống nhân đạo 'thảm khốc nhất', cả nghìn người Mỹ tìm cách tháo chạy

Khoảng 1.000 công dân Mỹ yêu cầu Bộ Ngoại giao nước này hỗ trợ để rời Haiti, trong bối cảnh khủng hoảng nghiêm trọng tại quốc gia Mỹ Latinh.
Vừa phóng tên lửa đạn đạo, Triều Tiên lại tung vũ khí 'siêu mạnh duy nhất trên thế giới'

Vừa phóng tên lửa đạn đạo, Triều Tiên lại tung vũ khí 'siêu mạnh duy nhất trên thế giới'

Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un đã chỉ đạo cuộc huấn luyện sử dụng pháo phản lực phóng loạt cỡ nòng 600 mm.
Xung đột ở Dải Gaza: Israel tiêu diệt nhân vật Hamas quan trọng, Tổng thống Biden hành động, các bên nối lại đàm phán

Xung đột ở Dải Gaza: Israel tiêu diệt nhân vật Hamas quan trọng, Tổng thống Biden hành động, các bên nối lại đàm phán

Tổng thống Mỹ và Thủ tướng Israel có cuộc điện đàm song phương đầu tiên sau hơn 1 tháng, trong bối cảnh căng thẳng liên quan xung đột ở Dải Gaza.
Mỹ muốn đàm phán với Nga và Trung Quốc, không cần điều kiện tiên quyết, Moscow nói gì?

Mỹ muốn đàm phán với Nga và Trung Quốc, không cần điều kiện tiên quyết, Moscow nói gì?

Đại sứ Mỹ tại Liên hợp quốc cho biết, nước này đã đề xuất với Nga và Trung Quốc khởi động đàm phán về kiểm soát vũ khí.
Ukraine phản pháo tuyên bố của Tổng thống Nga, tính tìm kiếm sự hỗ trợ từ quốc gia châu Á tỷ dân

Ukraine phản pháo tuyên bố của Tổng thống Nga, tính tìm kiếm sự hỗ trợ từ quốc gia châu Á tỷ dân

Kiev phản pháo tuyên bố của Tổng thống Nga Vladimir Putin về việc để ngỏ ý tưởng thiết lập vùng đệm ở Ukraine.
Điểm tin thế giới sáng 19/3: Tham vọng chất bán dẫn của Ấn Độ, Nga gửi dầu thô cho Cuba, Ngoại trưởng Trung Quốc thăm New Zealand

Điểm tin thế giới sáng 19/3: Tham vọng chất bán dẫn của Ấn Độ, Nga gửi dầu thô cho Cuba, Ngoại trưởng Trung Quốc thăm New Zealand

Báo Thế giới & Việt Nam điểm một số tin tức thế giới đáng chú ý sáng nay, 19/3.
Phía sau kỳ vọng của Thái Lan ở EU

Phía sau kỳ vọng của Thái Lan ở EU

Thông điệp mà Thủ tướng Thái Lan Srettha Thavisin muốn chuyển tới châu Âu, đặc biệt là Pháp và Đức là 'Thái Lan đã mở cửa kinh doanh trở lại'.
Tăng gắn kết, tìm đồng thuận

Tăng gắn kết, tìm đồng thuận

Chuyến thăm Mỹ của Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda cùng Thủ tướng Donald Tusk có thể coi là nỗ lực nâng tầm gắn kết mối quan hệ đồng minh với Mỹ.
Bầu cử Tổng thống Mỹ: Định hình cuộc đua ‘song mã’

Bầu cử Tổng thống Mỹ: Định hình cuộc đua ‘song mã’

Sau ngày Siêu thứ Ba, việc lựa chọn ứng viên Tổng thống của đảng Dân chủ và Cộng hòa gần như đã an bài.
Tổng thống Pháp thăm CH Czech: Nỗ lực tìm kiếm đồng minh

Tổng thống Pháp thăm CH Czech: Nỗ lực tìm kiếm đồng minh

Tổng thống Pháp đến CH Czech không chỉ đáp lễ mà còn là nỗ lực thể hiện vai trò dẫn dắt của nước Pháp và tìm kiếm sự ủng hộ của đồng minh.
Điều gì ẩn sau tuyên bố gửi quân đến Ukraine của ông Macron?

Điều gì ẩn sau tuyên bố gửi quân đến Ukraine của ông Macron?

Thượng đỉnh các nhà lãnh đạo châu Âu về Ukraine mới đây tại Paris với những lời kêu gọi tiếp tục hỗ trợ Ukraine nhưng đã không đưa ra được biện pháp cụ thể nào.
Hoàn thiện cấu trúc an ninh của NATO: ‘Hành trình Odyssey’ đã kết thúc!

Hoàn thiện cấu trúc an ninh của NATO: ‘Hành trình Odyssey’ đã kết thúc!

Khác với Phần Lan, hành trình trở thành thành viên NATO của Thụy Điển gập ghềnh, khó lường và kéo dài hơn rất nhiều.
Xung đột Israel - Hamas: Mỹ 'than ngắn thở dài' vì một điều, thứ mang đến bàn đàm phán vẫn chỉ là lòng thù hận

Xung đột Israel - Hamas: Mỹ 'than ngắn thở dài' vì một điều, thứ mang đến bàn đàm phán vẫn chỉ là lòng thù hận

Trước khủng hoảng nhân đạo đáng báo động, quốc tế vẫn đang trông chờ vào các cuộc đàm phán giữa Israel và Hamas về một lệnh ngừng bắn.
'Trái ngọt' trong quan hệ Iran - Saudi Arabia: Đốm lửa nhỏ có thể thắp sáng cả Trung Đông?

'Trái ngọt' trong quan hệ Iran - Saudi Arabia: Đốm lửa nhỏ có thể thắp sáng cả Trung Đông?

'Trái ngọt' của quan hệ Iran với Saudi Arabia sau một năm nối lại quan hệ ngoại giao khơi dậy niềm lạc quan giữa một Trung Đông đầy bất ổn.
Ngoại giao tình báo trỗi dậy trong thời đại an ninh toàn cầu bị thách thức

Ngoại giao tình báo trỗi dậy trong thời đại an ninh toàn cầu bị thách thức

Chính sách ngoại giao tình báo của Ấn Độ phù hợp với chiến lược xây dựng liên minh khu vực và toàn cầu hiện nay của nước này.
Bầu cử Mỹ: Siêu thứ Ba gay cấn, cuộc đua vào Nhà Trắng đang định hình rõ nét

Bầu cử Mỹ: Siêu thứ Ba gay cấn, cuộc đua vào Nhà Trắng đang định hình rõ nét

Chiến dịch tranh cử tại Mỹ đang trở nên gay cấn vào Siêu thứ Ba với hy vọng là ngày 'bội thu' của các ứng cử viên.
Đằng sau việc Thủ tướng Palestine từ chức: Động thái mang tính 'trình diễn'?

Đằng sau việc Thủ tướng Palestine từ chức: Động thái mang tính 'trình diễn'?

Thủ tướng chính quyền Palestine đệ đơn từ chức hôm 26/2 nhằm tạo điều kiện đạt đồng thuận về các thỏa thuận liên quan đến việc quản lý Gaza thời hậu xung đột.
50 năm quan hệ ASEAN-Australia: Từ những 'trái ngọt' nhớ về câu nói nổi tiếng của Thủ tướng Gough Whitlam

50 năm quan hệ ASEAN-Australia: Từ những 'trái ngọt' nhớ về câu nói nổi tiếng của Thủ tướng Gough Whitlam

Mối quan hệ đối tác vững chắc giữa Australia và ASEAN sẽ góp phần thúc đẩy ổn định, hòa bình tại khu vực cũng như trên thế giới.
Phiên bản di động