Xung đột Nga-Ukraine: Trật tự an ninh mới sẽ hình thành

Xuân Thông
Báo Thế giới và Việt Nam xin giới thiệu cùng bạn đọc cuộc trao đổi với Thiếu tướng, GS.TS. Nguyễn Hồng Quân, Nguyên Phó Viện trưởng Viện Chiến lược Quốc phòng, Bộ Quốc phòng về những diễn biến gần đây trong quan hệ Nga-Ukraine.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Các nhà đàm phán Nga và Ukraine tại cuộc hòa đàm ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ, ngày 29/3. (Nguồn: Reuters)
Các nhà đàm phán Nga và Ukraine tại cuộc hòa đàm ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ, ngày 29/3. (Nguồn: Reuters)

Ông đánh giá thế nào về tác động của xung đột quân sự Nga-Ukraine tới cấu trúc an ninh và quan hệ quốc tế trong khu vực và thế giới ?

Cuộc xung đột Nga-Ukraine đã kéo dài hơn một tháng và chưa đến hồi kết, nhưng trật tự thế giới sau Chiến tranh Lạnh đã kết thúc. Trật tự an ninh mới sẽ được hình thành. EU có thể sẽ quay lại thời kỳ Chiến tranh Lạnh.

Cuộc khủng hoảng này là bước ngoặt lịch sử. Định ước Helsinki năm 1975 kết thúc phũ phàng, phải mất một thời gian dài để xây dựng lại bất kỳ hình thức dàn xếp khu vực nào.

Cuộc xung đột Nga - Ukraine còn là một bước ngoặt địa kinh tế. Các biện pháp trừng phạt của Mỹ và phương Tây là cứng rắn nhất chưa từng có, nhưng do yếu kém hiện có trong cấu trúc kinh tế và tài chính của thế giới, các biện pháp trừng phạt như vậy có khả năng gây ra hậu quả nghiêm trọng về chính trị và vật chất cho nền kinh tế thế giới nói chung, đặc biệt là ở các nước nghèo.

Cuộc khủng hoảng Nga-Ukraine để lại những hệ lụy gì?

Hệ lụy từ cuộc khủng hoảng này có thể cảm nhận rất rõ ở các lĩnh vực quân sự, chính trị, kinh tế và xã hội.

Thoạt nhìn, có vẻ Nga dễ dàng chiến thắng do có lợi thế vượt trội về quân sự. Tổng thống Putin tuyên bố mục tiêu của chiến dịch là phi quân sự hóa chứ không phải chiếm đóng Ukraine. Không thể loại trừ khả năng các hành động thù địch hiện nay ở Ukraine có thể lan rộng và leo thang, vượt ra ngoài tầm kiểm soát.

Trên bình diện chính trị, không thể nói không có rủi ro. Kinh tế - xã hội khó khăn khiến người ta không thể không liên tưởng tới các biến số mới đã và sẽ xuất hiện trong chính trị nội bộ Nga. Sự không chắc chắn về chính trị cũng lan rộng ra thế giới.

Trên bình diện kinh tế, thị trường hàng hóa quốc tế đã trở nên xáo trộn. Các thương nhân hoảng loạn sau khi phương Tây công bố gói trừng phạt thứ hai. Giá dầu thô, khí đốt tự nhiên, vàng… tăng vọt. Các công ty quốc tế tránh xa hàng xuất khẩu của Nga. Tình trạng thiếu ngũ cốc và kim loại bao trùm nền kinh tế toàn cầu. Cú sốc giá năng lượng đẩy lạm phát toàn cầu lên cao hơn. Các nước phụ thuộc nhập khẩu lương thực và năng lượng đang gặp khó khăn. Các nền kinh tế Trung Á cũng vướng vào cú sốc trừng phạt.

Tác động của các biện pháp trừng phạt vượt ra ngoài các quyết định của chính phủ các nước G7 và EU. Hàng trăm công ty lớn của phương Tây đang rút khỏi nước Nga.

Hậu quả xung đột về mặt xã hội là to lớn. Thiệt hại về nhân mạng và tàn phá của xung đột có thể dẫn đến cực đoan hóa và tội phạm hóa trong một quốc gia. Dư chấn xã hội không chỉ giới hạn trong phạm vi Ukraine. Xung đột ở Trung Đông đã khiến châu Âu đối mặt với khủng hoảng tị nạn năm 2015 và mối đe dọa khủng bố. Hôm nay, không loại trừ một kịch bản tương tự đang bắt nguồn từ chính trung tâm châu Âu. Trong khoảng hai thập kỷ nữa, những tác động ấy đối với Nga và châu Âu là rất đáng ngại.

Chính phủ Nga phản ứng ra sao trước các lệnh trừng phạt kinh tế này?

Gần như ngay lập tức, chính phủ Nga đã xác định những quốc gia không thân thiện và đưa ra thời hạn ngày 31/3/2022 để các quốc gia này phải chuyển tiền thanh toán khí đốt sang đồng Ruble. Tổng thống Putin đã ủy quyền các quan chức chính phủ, Ngân hàng Trung ương Nga và Ngân hàng Gazprombank thực hiện các bước cần thiết để chuyển tất cả các khoản thanh toán khí đốt tự nhiên của Nga từ các quốc gia không thân thiện sang đồng rúp. Thị trường ngay lập tức có phản ứng: tỷ giá đồng Ruble tăng so với USD và Euro, giá khí đốt tăng. Các chuyên gia có ý kiến lạc quan xen lẫn thận trọng trước quyết định này của Nga. Châu Âu đang phụ thuộc tới 40% lượng tiêu thụ khí đốt vào Nga nay phải loay hoay tìm giải pháp năng lượng thay thế.

Nga đáp trả các lệnh trừng phạt của phương Tây bằng kế hoạch kiểm soát xuất khẩu. Khủng hoảng Nga - Ukraine làm các chuyến bay và các chuyến hàng qua đường biển Á - Âu bị chậm lại. Nguồn cung cấp dầu khí, niken và lúa mì bị đe dọa. Các hãng ôtô phải đóng cửa nhà máy vì thiếu phụ tùng.

Theo ông, đàm phán Nga - Ukraine cần làm gì để tháo gỡ thế bế tắc hiện nay?

Đàm phán phải giải quyết được các yêu cầu cấp thiết đang đặt ra ở thực địa.

Trước hết, hai bên cần ngừng bắn, tạo điều kiện cung cấp viện trợ nhân đạo cho người tị nạn, sơ tán cả trong và ngoài Ukraine.

Thứ hai, cần đàm phán để chấm dứt xung đột, xác định những thỏa hiệp có thể được để Nga chấm dứt chiến dịch quân sự.

Thứ ba, cần bàn quy chế trung lập của Ukraine đi liền với quy chế đảm bảo an ninh và các lợi ích kinh tế cho Ukraine.

Thứ tư, các bên liên quan cần đóng góp vào tái thiết Ukraine. Phương Tây cần làm rõ các trường hợp sẽ dỡ bỏ các lệnh trừng phạt Nga..

Không có bên nào hài lòng với tất cả các khía cạnh của đàm phán cuối cùng, nhưng nếu không thỏa hiệp, xung đột có thể không kết thúc.

Sẽ có trật tự mới trong lĩnh vực tiền tệ, đồng USD hết thời làm 'bá chủ'?

Sẽ có trật tự mới trong lĩnh vực tiền tệ, đồng USD hết thời làm 'bá chủ'?

Một số nhà quan sát dự báo sự lên ngôi của các đồng tiền có tiềm năng thay thế đồng USD của Mỹ, chẳng hạn ...

‘Khủng hoảng Ukraine’ sẽ thay đổi trật tự thế giới?

‘Khủng hoảng Ukraine’ sẽ thay đổi trật tự thế giới?

Khi các trụ cột của trật tự thế giới hiện hành đều tỏ ra có vấn đề, ắt hẳn trật tự đó khó mà không ...

(thực hiện)

Bài viết cùng chủ đề

Căng thẳng Nga-Ukraine

Xem nhiều

Đọc thêm

Lịch cúp điện Tây Ninh hôm nay ngày 26/11/2024

Lịch cúp điện Tây Ninh hôm nay ngày 26/11/2024

Thông tin lịch cúp điện tại Tây Ninh theo từng khu vực được cập nhật mới nhất từ Điện lực miền Nam ngày 26/11/2024.
Tình hình Lebanon: Beirut tố Israel gửi 'thông điệp đẫm máu' từ chối hòa giải, Mỹ dọa rút khỏi đàm phán ngừng bắn

Tình hình Lebanon: Beirut tố Israel gửi 'thông điệp đẫm máu' từ chối hòa giải, Mỹ dọa rút khỏi đàm phán ngừng bắn

Ngày 24/11, Thủ tướng lâm thời của Lebanon Najib Mikati cáo buộc rằng, Israel từ chối giải pháp chính trị cho xung đột với lực lượng Hezbollah.
Tôn vinh giá trị trường tồn của âm nhạc cổ điển

Tôn vinh giá trị trường tồn của âm nhạc cổ điển

Nhằm gắn kết và thúc đẩy giao lưu văn hóa, Hội Nhạc cổ điển Việt Nam sẽ tổ chức hai đêm hoà nhạc giao hưởng vào ngày 8 và 9/12, ...
Báo Thế giới và Việt Nam - 'Sợi dây' kết nối tôi với dải đất xinh đẹp hình chữ S

Báo Thế giới và Việt Nam - 'Sợi dây' kết nối tôi với dải đất xinh đẹp hình chữ S

Báo Thế giới và Việt Nam đã và đang có giá trị đặc biệt đối với tôi...
Khủng hoảng năng lượng châu Âu: Tình hình đặc biệt lo ngại, dự trữ khí đốt đang cạn kiệt nhanh chóng

Khủng hoảng năng lượng châu Âu: Tình hình đặc biệt lo ngại, dự trữ khí đốt đang cạn kiệt nhanh chóng

Châu Âu đối mặt với cuộc khủng hoảng năng lượng mới khi nguồn dự trữ khí đốt cạn kiệt nhanh chóng cùng với nguy cơ gián đoạn nguồn cung từ ...
Thông cáo báo chí Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII

Thông cáo báo chí Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII

Ngày 25/11, tại Thủ đô Hà Nội, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII họp xem xét, cho ý kiến về một số nội dung như sau:
Tình hình Lebanon: Beirut tố Israel gửi 'thông điệp đẫm máu' từ chối hòa giải, Mỹ dọa rút khỏi đàm phán ngừng bắn

Tình hình Lebanon: Beirut tố Israel gửi 'thông điệp đẫm máu' từ chối hòa giải, Mỹ dọa rút khỏi đàm phán ngừng bắn

Ngày 24/11, Thủ tướng lâm thời của Lebanon Najib Mikati cáo buộc rằng, Israel từ chối giải pháp chính trị cho xung đột với lực lượng Hezbollah.
Thủ tướng Malaysia công du Hàn Quốc: Cùng xây dựng quan hệ Đối tác chiến lược, hợp tác quốc phòng là biểu tượng của lòng tin

Thủ tướng Malaysia công du Hàn Quốc: Cùng xây dựng quan hệ Đối tác chiến lược, hợp tác quốc phòng là biểu tượng của lòng tin

Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim đang có chuyến công du tới Hàn Quốc từ ngày 24-26/11, theo lời mời của Tổng thống nước chủ nhà Yoon Suk Yeol.
Hezbollah dội 250 tên lửa vào Israel, nỗ lực ngừng bắn gặp trở ngại

Hezbollah dội 250 tên lửa vào Israel, nỗ lực ngừng bắn gặp trở ngại

Lực lượng Hezbollah ngày 24/11 đã bắn khoảng 250 tên lửa và các loại đạn pháo khác vào Israel.
Xung đột Ukraine: 'Quân bài tẩy' của ông Biden khiến Tổng thống Mỹ đắc cử Trump thót tim, Nga phơi bày kế hiểm?

Xung đột Ukraine: 'Quân bài tẩy' của ông Biden khiến Tổng thống Mỹ đắc cử Trump thót tim, Nga phơi bày kế hiểm?

Ông Trump đang vô cùng lo ngại về sự leo thang của cuộc xung đột ở Ukraine và hướng đi của nó với những diễn biến mới nguy hiểm.
Ảnh ấn tượng (18-24/11): Nga nói NATO không thể đánh chặn tên lửa siêu vượt âm, 1.000 ngày xung đột ở Ukraine, ông Trump và tỷ phú Musk thân thiết

Ảnh ấn tượng (18-24/11): Nga nói NATO không thể đánh chặn tên lửa siêu vượt âm, 1.000 ngày xung đột ở Ukraine, ông Trump và tỷ phú Musk thân thiết

Nga phóng tên lửa siêu vượt âm, nói NATO không thể chặn, 1.000 ngày xung đột ở Ukrain… là những ảnh ấn tượng trong tuần.
Pakistan: Bạo lực giáo phái khiến hơn 80 người thiệt mạng, chính phủ nỗ lực hòa giải với lệnh ngừng bắn 7 ngày

Pakistan: Bạo lực giáo phái khiến hơn 80 người thiệt mạng, chính phủ nỗ lực hòa giải với lệnh ngừng bắn 7 ngày

Chính phủ Pakistan đã nỗ lực hòa giải và đạt được thỏa thuận ngừng bắn kéo dài 7 ngày giữa các nhóm giáo phái đối lập ở vùng Tây Bắc.
Mỹ cho phép Ukraine tấn công sâu vào lãnh thổ Nga: ‘Đèn xanh’ nháy chậm?

Mỹ cho phép Ukraine tấn công sâu vào lãnh thổ Nga: ‘Đèn xanh’ nháy chậm?

Việc Ukraine sử dụng tên lửa tầm xa của Mỹ tấn công quân sự trên đất Nga có thể chuyển xung đột sang giai đoạn quyết liệt hơn.
Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Trong bối cảnh địa chính trị phân hóa sâu sắc, xung đột leo thang và biến đổi khí hậu, Thượng đỉnh G20 rất được trông đợi.
Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Tân Tổng thống Indonesia Prabowo Subianto có chuyến công du nước ngoài đầu tiên kéo dài nhiều ngày với quy mô lớn.
Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị đã thể hiện rõ ý chí và cam kết của nhiều quốc gia trong việc ủng hộ người Palestine và tìm kiếm các giải pháp lâu dài.
Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Những thay đổi dưới thời Trump 2.0 sẽ tác động nhiều mặt tới nước Mỹ và thế giới.
Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Chuyến thăm Trung Quốc của Thủ tướng Malaysia phản ánh mong muốn tăng cường quan hệ song phương toàn diện, đặc biệt là kinh tế và thương mại.
Các eo biển chiến lược: Từ điểm nghẽn trở thành cầu nối

Các eo biển chiến lược: Từ điểm nghẽn trở thành cầu nối

Các eo biển chiến lược luôn là công cụ địa kinh tế, địa chính trị đặc biệt để duy trì vị thế và gia tăng sức mạnh quốc gia.
Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Sự trở lại của Tổng thống đắc cử Donald Trump mang nhiều hàm ý cho nước Mỹ và thế giới. Châu Á – Thái Bình Dương trong đó có tiểu vùng Mekong cũng không nằm ...
‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

Quan hệ giữa Mỹ và Iran, từng là đồng minh thân cận thời đầu Chiến tranh Lạnh, đã biến thành đối đầu kéo dài hàng thập kỷ.
Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Cuộc đua vào Nhà Trắng giữa hai ứng cử viên Kamala Harris của đảng Dân chủ và Donald Trump của đảng Cộng hòa sẽ 'ngã ngũ' trong ngày 5/11 (giờ Mỹ).
Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Còn 2 ngày nữa Nhà Trắng sẽ xác định được chủ nhân mới thay thế đương kim Tổng thống Joe Biden. Đó sẽ là ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris hoặc chủ cũ, ông ...
Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ luôn mang nhiều yếu tố bất ngờ, kịch tính, thậm chí có khả năng thay đổi cục diện vào phút chót.
Chuyên gia Thái Lan: Chuyến thăm Malaysia của Tổng Bí thư Tô Lâm thể hiện cách tiếp cận lấy ASEAN làm trung tâm

Chuyên gia Thái Lan: Chuyến thăm Malaysia của Tổng Bí thư Tô Lâm thể hiện cách tiếp cận lấy ASEAN làm trung tâm

Theo chuyên gia Thái Lan, chuyến thăm Malaysia của Tổng Bí thư Tô Lâm diễn ra khi 2 quốc gia ASEAN đang điều hướng thay đổi địa chính trị nhanh chóng.
Một Iran 'rất khác' sẽ khiến ông Trump phải đau đầu!

Một Iran 'rất khác' sẽ khiến ông Trump phải đau đầu!

Rất có thể chính sách 'gây áp lực tối đa' của Tổng thống đắc cử Donald Trump sẽ không còn tác dụng với Iran khi ở thời điểm hiện nay.
Ông Donald Trump 'tái xuất': Cục diện Nam bán cầu có đảo chiều?

Ông Donald Trump 'tái xuất': Cục diện Nam bán cầu có đảo chiều?

Sự trở lại của ông Donald Trump không chỉ đánh dấu bước ngoặt trong chính trị Mỹ mà còn hứa hẹn ảnh hưởng sâu rộng đến khu vực Nam bán cầu.
'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

Nhóm các nhà nghiên cứu Mỹ và Trung Quốc đang tiến hành dự án 'hạt hòa bình' nhằm thúc đẩy cân bằng thương mại nông nghiệp giữa hai nước.
Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Mặc dù sắp mãn nhiệm nhưng Tổng thống Mỹ Joe Biden đã có một quyết định quan trọng liên quan đến xung đột Nga-Ukraine.
Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Tổng thống Joe Biden đã quyết định 'xé rào' vũ khí cho Ukraine. Tuy nhiên, những 'đòn giáng' không thể tạo ra bằng lời nói.
Phiên bản di động