Ý kiến chuyên gia: Dịch Covid-19 là phép thử các giới hạn của hệ thống Liên hợp quốc

TGVN. Theo các chuyên gia tại Geneva và New York, đại dịch Covid-19 đang là phép thử các giới hạn của hệ thống Liên hợp quốc (LHQ).
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
y kien chuyen gia dich covid 19 la phep thu cac gioi han cua he thong lien hop quoc Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc thảo luận về tình hình Darfur
y kien chuyen gia dich covid 19 la phep thu cac gioi han cua he thong lien hop quoc Đại dịch Covid-19 chưa xong, Ấn Độ còn phải đương đầu với 'thảm họa châu chấu'
y kien chuyen gia dich covid 19 la phep thu cac gioi han cua he thong lien hop quoc
Covid-19 là cuộc khủng hoảng thách thức nhất mà LHQ phải đối mặt kể từ sau Thế chiến II. (Nguồn: UN media)

Tác động tiêu cực tới chủ nghĩa đa phương

LHQ đang chuẩn bị kỷ niệm 75 năm thành lập trong trong năm nay. Thế nhưng do đại dịch Covid-19, năm kỷ niệm đang trở thành một năm khủng hoảng. Ông Antonio Guterres, Tổng Thư ký LHQ, đã gọi đại dịch là "cuộc khủng hoảng thách thức nhất mà LHQ phải đối mặt kể từ sau Thế chiến II".

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) có trụ sở tại Geneva đóng vai trò hàng đầu trong cuộc chiến chống virus, song gần đây bị chính quyền Tổng thống Trump chỉ trích về phản ứng chậm trễ và không hiệu quả đối với đại dịch và lập trường của tổ chức này đối với Trung Quốc. Các cơ quan khác của LHQ và các tổ chức quốc tế cũng đang gặp khó khăn để ứng phó với đại dịch.

Cho đến nay, phản ứng của các quốc gia thành viên đối với đại dịch chủ yếu là đơn phương và Hội đồng Bảo an (HĐBA) LHQ chưa có nhiều cuộc họp về khủng hoảng này. HĐBA chỉ họp một phiên trực tuyến lần đầu tiên vào ngày 9/4 và sau đó đưa ra một tuyên bố bày tỏ sự ủng hộ và kêu gọi sự đoàn kết.

Richard Gowan, chuyên gia giám sát công tác vận động của Nhóm Khủng hoảng Quốc tế tại LHQ ở New York và Thomas Biersteker, Giáo sư về quan hệ quốc tế và khoa học chính trị tại Viện nghiên cứu chính trị Geneva đã chia sẻ quan điểm về phản ứng của LHQ trước đại dịch Covid-19.

Chuyên gia Richard Gowan cho rằng đại dịch thực sự là một phép thử mang tính quyết định cho sự tồn tại của LHQ trong thế kỷ XXI. Nếu LHQ thành công trong việc hợp tác để ngăn chặn dịch bệnh này và nếu các cơ quan của LHQ có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc điều phối cuộc chiến chống dịch, điều đó sẽ cho thấy giá trị và tầm quan trọng của chủ nghĩa đa phương.

Điều này đặc biệt quan trọng đối với các nước yếu và nghèo, cần nhiều hỗ trợ kỹ thuật và kinh tế để vượt qua đại dịch Covid-19.

Tuy nhiên, nếu các chính phủ không phối hợp và lựa chọn cách tiếp cận đơn phương, thì điều này sẽ để lại hậu quả tiêu cực đối với hợp tác đa phương trong các vấn đề, từ biến đổi khí hậu đến quyền con người.

Còn Giáo sư Thomas Biersteker nhận định, phản ứng ban đầu của hầu hết các quốc gia dường như là đóng cửa biên giới và không đề cập hệ thống đa phương. Chủ nghĩa đa phương chắc chắn đang phải đối mặt với một thách thức lớn, nhưng còn quá sớm để kết luận về sự tồn tại.

y kien chuyen gia dich covid 19 la phep thu cac gioi han cua he thong lien hop quoc
Căng thẳng Mỹ - Trung là một nhân tố khiến HĐBA khó có thể đưa ra những tuyên bố về đại dịch. (Nguồn: thepigeonexpress)

Căng thẳng Mỹ - Trung và cạn tiền

Trả lời câu hỏi của phóng viên đề nghị giải thích sự “tê liệt” của HĐBA ứng phó với đại dịch, chuyên gia Richard Gowan cho rằng, dù phần lớn thành viên HĐBA muốn hành động, phải thừa nhận rằng HĐBA không thể và không nên cố gắng thay thế WHO trong việc chỉ đạo và can thiệp các vấn đề y tế quốc tế.

Nhưng ở mức tối thiểu, HĐBA nên phản ứng với tác động có thể xảy ra của đại dịch đối với sự ổn định và an ninh ở các khu vực như châu Phi và Trung Đông.

Lý do chính khiến HĐBA không hành động là căng thẳng giữa Trung Quốc và Mỹ. Mỹ đã nhấn mạnh rằng bất kỳ nghị quyết nào của HĐBA về căn bệnh này đều cần nêu rõ nguồn gốc của dịch xuất phát từ Trung Quốc, điều mà Bắc Kinh không thể chấp nhận. Các cường quốc hàng đầu thế giới đang đắm chìm trong một trò chơi đổ lỗi trong thời khắc khủng hoảng.

Căng thẳng Mỹ - Trung về cơ bản là một trò chơi đổ lỗi giữa hai nước, trong đó Mỹ cố gắng buộc Trung Quốc phải chịu trách nhiệm, điều này khiến cho việc hợp tác đa phương trở nên khó khăn.

Về phản ứng của các cơ quan khác ngoài HĐBA, chuyên gia Richard Gowan đánh giá, hệ thống của LHQ chưa phản ứng nhanh trong việc nắm bắt quy mô khủng hoảng. Ngay cả đến giữa tháng 3, rất nhiều quan chức LHQ ở New York vẫn không nhận thức đầy đủ về tác động chiến lược của đại dịch.

Tuy nhiên, Tổng Thư ký Guterres và LHQ sau đó đã phản ứng nhanh hơn. Một loạt tuyên bố của Tổng Thư ký về hệ lụy an ninh, kinh tế, xã hội của đại dịch đã cho thấy tầm nhìn xa hơn nhiều lãnh đạo các quốc gia.

Và ở cấp độ làm việc, các quan chức nhân đạo, hòa bình và các chuyên gia của LHQ hiện đang rất nỗ lực tìm cách giảm thiểu tác động của cuộc khủng hoảng.

Liên quan đến tình hình ngân sách của LHQ, các chuyên gia cũng bày tỏ lo ngại về ảnh hưởng của suy thoái toàn cầu đối với đóng góp tài chính của các quốc gia thành viên và trên thực tế, khủng hoảng thanh khoản tài chính đang diễn ra ở Geneva.

WHO bị thiếu hụt tài chính trầm trọng. Khi được thành lập, 100% chi phí hoạt động của tổ chức này là từ các khoản đóng góp của các nước thành viên, nhưng con số đó hiện dưới 20%.

Về lâu dài, các nước nghèo sẽ cần nhiều viện trợ phát triển hơn để đối phó với hậu quả của dịch Covid-19, giống như các chính phủ đang phải cứu trợ trong nước và suy thoái kinh tế toàn cầu sẽ làm giảm ngân sách viện trợ phát triển ra nước ngoài.

Trong những tháng tới, sẽ có những cuộc tranh luận gay gắt tại LHQ, vì các nước nghèo kêu gọi một khoản viện trợ lớn để giúp phục hồi hậu khủng hoảng, trong khi các nước tài trợ lại nói rõ rằng họ đã cạn tiền.

Trong một cuộc phỏng vấn gần đây, Giám đốc Văn phòng LHQ tại Geneva Tatiana Valovaya cảnh báo về dòng tiền của LHQ đã giảm mạnh do đại dịch Covid-19. Ngoài ra, cuộc khủng hoảng khiến việc cải tạo tòa nhà Palais des Nations lịch sử ở Geneva (cần khoảng 850 triệu CHF) đã bị đình trệ, điều này sẽ ảnh hưởng đến thời hạn khánh thành, dự kiến vào năm 2024.

Trụ sở của LHQ không hoàn toàn đóng cửa nhưng hầu hết nhân viên đều làm việc tại nhà, tương tự như ở Geneva. Hội nghị Giải trừ quân bị và Hội đồng Nhân quyền LHQ đã phải tạm dừng các phiên họp. Hầu hết các hội nghị và cuộc họp khác, như Hội nghị Lao động Quốc tế, đã bị hủy bỏ.

Được biết, hằng năm, có khoảng 12.000 hội nghị và các cuộc họp được tổ chức tại Geneva.

y kien chuyen gia dich covid 19 la phep thu cac gioi han cua he thong lien hop quoc

LHQ kêu gọi tinh thần đoàn kết toàn cầu chống đại dịch Covid-19

TGVN. Ngày 18/4, Tổng Thư ký Liên hợp quốc (TTK LHQ) Antonio Guterres kêu gọi toàn thể người dân trên toàn thế giới cần đoàn kết ...

y kien chuyen gia dich covid 19 la phep thu cac gioi han cua he thong lien hop quoc

Liên hợp quốc tiếp tục kêu gọi ngừng bắn toàn cầu để tập trung đối phó dịch Covid-19

TGVN. Ngày 3/4, Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres một lần nữa kêu gọi một lệnh ngừng bắn toàn cầu, hối thúc các ...

y kien chuyen gia dich covid 19 la phep thu cac gioi han cua he thong lien hop quoc

Đại hội đồng Liên hợp quốc lần đầu tiên thông qua nghị quyết về chống đại dịch Covid-19

TGVN. Đại hội đồng Liên hợp quốc (ĐHĐ LHQ) ngày 2/4 đã thông qua nghị quyết về dịch viêm đường hô hấp cấp Covid-19, trong đó ...

Thu Hiền (theo ĐSQ Việt Nam tại Thụy Sỹ)

Xem nhiều

Đọc thêm

Quản trị an ninh phi truyền thống trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc

Quản trị an ninh phi truyền thống trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc

Những nguy cơ đe dọa an ninh phi truyền thống trên thế giới xuất hiện rất nhiều ở Việt Nam với tác hại vô cùng nghiêm trọng, đặt ra yêu ...
Trừng phạt Nga hay cuộc 'chiến tranh kinh tế' tổng lực của phương Tây trên khắp thế giới

Trừng phạt Nga hay cuộc 'chiến tranh kinh tế' tổng lực của phương Tây trên khắp thế giới

Các vòng trừng phạt Nga, có thể ít tác động tới chủ thể, nhưng một cuộc 'chiến tranh kinh tế' tổng lực của phương Tây đã khiến toàn thế giới ...
Tăng cường nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Hội Nhà báo Việt Nam

Tăng cường nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Hội Nhà báo Việt Nam

Nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Hội Nhà báo Việt Nam, Thường trực Hội đã có nhiều cách làm sáng tạo đem lại hiệu quả thiết ...
Dự án y tế AI giảm gánh nặng chữa bệnh cho cư dân bản địa Australia

Dự án y tế AI giảm gánh nặng chữa bệnh cho cư dân bản địa Australia

Dự án y tế Healthy Connections nhằm giải quyết những thách thức trong việc tiếp cận dịch vụ y tế cơ bản của cư dân vùng hẻo lánh ở phía ...
Trung Quốc 'ra đòn' mới, căng thẳng với EU đã tiến đến sản phẩm sữa

Trung Quốc 'ra đòn' mới, căng thẳng với EU đã tiến đến sản phẩm sữa

Ngày 22/11, Trung Quốc thông báo mở rộng cuộc điều tra chống trợ cấp đối với các sản phẩm sữa nhập khẩu từ Liên minh châu Âu (EU).
Mê mẩn khung cảnh của cung đường bao biển đẹp nhất Việt Nam ở Quảng Ninh

Mê mẩn khung cảnh của cung đường bao biển đẹp nhất Việt Nam ở Quảng Ninh

Tuyến đường bao biển nối Hạ Long và Cẩm Phả (Quảng Ninh) được đánh giá là một tuyến đường ven biển đẹp nhất Việt Nam bởi có sự kết hợp ...
Thủ tướng Hungary tuyên bố 'ngó lơ' lệnh bắt giữ quốc tế với Thủ tướng Israel

Thủ tướng Hungary tuyên bố 'ngó lơ' lệnh bắt giữ quốc tế với Thủ tướng Israel

Thủ tướng Hungary Viktor Orbán ngày 22/11 lên tiếng chỉ trích Tòa án hình sự quốc tế (ICC) về việc phát lệnh bắt giữ Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu.
Nga đẩy nhanh tốc độ tiến quân ở Ukraine, Hạ viện vung mạnh tiền cho quốc phòng

Nga đẩy nhanh tốc độ tiến quân ở Ukraine, Hạ viện vung mạnh tiền cho quốc phòng

Nga chuẩn bị đối phó với bất kỳ diễn biến nào liên quan tình hình xung đột Ukraine, dù luôn ưu tiên và đã sẵn sàng cho các biện pháp hòa bình.
Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong Un: Thế giới đang chứng kiến sự hỗn loạn và bạo lực nhất kể từ Thế chiến II

Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong Un: Thế giới đang chứng kiến sự hỗn loạn và bạo lực nhất kể từ Thế chiến II

Chủ tịch Triều Tiên cho rằng, các mối quan hệ quốc tế đã vượt quá điểm bùng nổ nguy hiểm và biến thành những cuộc xung đột vô cùng thảm khốc.
Ukraine báo động tấn công tên lửa tại nhiều tỉnh, Nga kêu gọi IAEA giám sát Kiev trong lĩnh vực hạt nhân

Ukraine báo động tấn công tên lửa tại nhiều tỉnh, Nga kêu gọi IAEA giám sát Kiev trong lĩnh vực hạt nhân

Rạng sáng ngày 22/11, nhiều tỉnh của Ukraine đã đồng loạt phát báo động phòng không kéo dài nhiều giờ liên quan đến khả năng bị tấn công bằng tên lửa đạn đạo.
Bị IAEA ra nghị quyết 'sửa lưng', Iran lấy hạt nhân ra dọa

Bị IAEA ra nghị quyết 'sửa lưng', Iran lấy hạt nhân ra dọa

Iran tuyên bố sẽ khởi động một loạt máy ly tâm mới và tiên tiến để đáp trả việc IAEA ra nghị quyết yêu cầu Tehran cải thiện hợp tác.
Báo động từ HĐBA LHQ: 70% dân số Syria cần viện trợ nhân đạo

Báo động từ HĐBA LHQ: 70% dân số Syria cần viện trợ nhân đạo

Phó đặc phái viên LHQ Najat Rochdi cho biết 2024 'sẽ là năm đẫm máu nhất' tại Syria trong vòng 4 năm qua.
Mỹ cho phép Ukraine tấn công sâu vào lãnh thổ Nga: ‘Đèn xanh’ nháy chậm?

Mỹ cho phép Ukraine tấn công sâu vào lãnh thổ Nga: ‘Đèn xanh’ nháy chậm?

Việc Ukraine sử dụng tên lửa tầm xa của Mỹ tấn công quân sự trên đất Nga có thể chuyển xung đột sang giai đoạn quyết liệt hơn.
Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Trong bối cảnh địa chính trị phân hóa sâu sắc, xung đột leo thang và biến đổi khí hậu, Thượng đỉnh G20 rất được trông đợi.
Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Tân Tổng thống Indonesia Prabowo Subianto có chuyến công du nước ngoài đầu tiên kéo dài nhiều ngày với quy mô lớn.
Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị đã thể hiện rõ ý chí và cam kết của nhiều quốc gia trong việc ủng hộ người Palestine và tìm kiếm các giải pháp lâu dài.
Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Những thay đổi dưới thời Trump 2.0 sẽ tác động nhiều mặt tới nước Mỹ và thế giới.
Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Chuyến thăm Trung Quốc của Thủ tướng Malaysia phản ánh mong muốn tăng cường quan hệ song phương toàn diện, đặc biệt là kinh tế và thương mại.
Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Sự trở lại của Tổng thống đắc cử Donald Trump mang nhiều hàm ý cho nước Mỹ và thế giới. Châu Á – Thái Bình Dương trong đó có tiểu vùng Mekong cũng không nằm ...
‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

Quan hệ giữa Mỹ và Iran, từng là đồng minh thân cận thời đầu Chiến tranh Lạnh, đã biến thành đối đầu kéo dài hàng thập kỷ.
Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Cuộc đua vào Nhà Trắng giữa hai ứng cử viên Kamala Harris của đảng Dân chủ và Donald Trump của đảng Cộng hòa sẽ 'ngã ngũ' trong ngày 5/11 (giờ Mỹ).
Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Còn 2 ngày nữa Nhà Trắng sẽ xác định được chủ nhân mới thay thế đương kim Tổng thống Joe Biden. Đó sẽ là ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris hoặc chủ cũ, ông ...
Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ luôn mang nhiều yếu tố bất ngờ, kịch tính, thậm chí có khả năng thay đổi cục diện vào phút chót.
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
Phiên bản di động