Ác mộng hạt nhân: Chính sách răn đe hạt nhân lỗi thời

Sau vụ tàu ngầm chiến lược hạt nhân Anh-Pháp đụng nhau, bà Kate Hudson, Chỉ huy trưởng Chiến dịch giải trừ hạt nhân (CND) có trụ sở tại London, cảnh báo: “Đó là một cơn ác mộng hạt nhân ở mức cao nhất”.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Thế giới có hơn 70.000 đầu đạn hạt nhân như thế này

Bà Hudson kêu gọi Thủ tướng Anh Gordon Brown “chấm dứt những cuộc tuần tra liên tục tiếp theo động thái giảm cấp báo động hạt nhân mới đây của Tổng thống Obama”. Tuy bà không nói ra nhưng rõ ràng  chính sách răn đe hạt nhân của Pháp, Anh đã gián tiếp tạo ra vụ va chạm tàu cực kỳ nguy hiểm nói trên bởi cả đôi bên không chịu chia sẻ thông tin về vùng hoạt động của những tàu ngầm chiến lược hạt nhân (TNCLHN) của họ.

Tai họa lơ lửng trên đầu

Mỹ đang triển khai 14 chiếc TNCLHN, mỗi chiếc mang những đầu đạn hạt nhân có thể hủy diệt những thành phố lớn như New York, Paris hay London trong vòng 30 phút. Nga cũng có một lực lượng TNCLHN hùng hậu tương tự. Anh và Pháp, khiêm tốn hơn, mỗi nước có 4 chiếc và lúc nào cũng có một chiếc đang di chuyển bí mật ở đâu đó dưới lòng các đại dương sẵn sàng phóng tên lửa phản công nếu xảy ra một trận chiến hạt nhân. Tình báo Mỹ tiết lộ Trung Quốc đang chế tạo 5 chiếc TNCLHN.

Tất cả những TNCLHN là tàn dư của chiến tranh lạnh. Trên lý thuyết, chúng đã có thể hoàn thành sứ mệnh sau khi Liên Xô sụp đổ năm 1991.  Thế nhưng 18 năm sau, chúng vẫn tồn tại phục vụ cho chính sách răn đe hạt nhân của các nước. Kể từ khi Mỹ ném hai quả bom hạt nhân xuống thành phố Hiroshima và Nagasaki của Nhật Bản năm 1945, kho bom hạt nhân trên thế giới (hơn 70.000 đầu đạn hạt nhân, theo số liệu năm 1986) không hề và có lẽ sẽ không bao giờ có dịp để sử dụng. Trên thực tế chúng trở thành biểu tượng của thanh thế hơn là bảo đảm an ninh (tạp chí Foreign Policy - Anh ngày 25-2-2009).

Phải chăng đó là nhờ chính sách răn đe hạt nhân mà nhiều nước hiện nay vẫn duy trì, theo đó  vũ khí hạt nhân hiện đại có tác dụng ngăn chặn một cuộc chiến giữa hai nước có vũ khí hạt nhân? Hay nói như người Pháp: Vũ khí hạt nhân khiến các nước trở nên tự do hơn một cách tích cực hoặc tiêu cực.

Thế nhưng răn đe hạt nhân không ngăn được việc phổ biến hạt nhân. Sau khi Mỹ, Nga, Anh, Pháp, Trung Quốc (tất cả đều là thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc) đạt danh hiệu cường quốc hạt nhân, Ấn Độ và Pakistan - hai nước kình địch ở sát bên nhau - cũng đua nhau sản xuất vũ khí hạt nhân, dùng chính sách răn đe hạt nhân để kiềm chế nhau từ thập niên 1980. Không kể Israel tuy kín tiếng cũng có một kho vũ khí hạt nhân bí mật còn hùng hậu hơn Anh và Pháp.

Và gần đây, cuộc khủng hoảng hạt nhân ở Bắc Triều Tiên và Iran cho thấy các nước này không chỉ muốn tự khẳng định mình mà còn nhằm tự vệ chống lại ưu thế quân sự của phương Tây.

Với những kho vũ khí cố định và lưu động (máy bay, TNCLHN...)  ngày càng nhiều như vậy, an ninh thế giới không trở nên an toàn như mọi người trông đợi. Vụ va chạm – may thay chưa gây hậu quả nghiêm trọng – giữa  chiếc HMS Vanguard và Le Triomphant hồi đầu tháng 2 vừa qua gợi nhớ những sự cố rùng rợn tưởng chừng như khó xảy ra. Nó cho thấy một khía cạnh lỗi thời và nguy hiểm của chính sách răn đe hạt nhân.

Năm 1995, do một sự cố trong hệ thống thông tin liên lạc ở đại  sứ quán Nga tại Na Uy, giới quân sự Nga tưởng lầm một quả tên lửa nghiên cứu khí tượng phóng đi từ vùng biển Na Uy là một quả tên lửa đạn đạo phóng đi từ một TNCLHN của địch. Sự cố này đã được phát hiện ngay sau đó.

Vào thập niên 1980, cũng có một sự cố xảy ra trong hệ thống phòng vệ tên lửa Mỹ làm cho các quan chức Mỹ tin rằng đang có một đợt tấn công ồ ạt vào nước Mỹ bằng vũ khí hạt nhân. Sự cố này xảy ra đến hai lần và may thay không gây hậu quả nghiêm trọng.

Gần đây nhất, năm 2007, một chiếc oanh tạc cơ Mỹ bay nhiều giờ liền trên không phận  nước Mỹ mà không biết mình mang theo 6 đầu đạn hạt nhân sẵn sàng hoạt động. Những đầu đạn đi lang thang như thế trong tình trạng vô chủ quả là một ác mộng. Bởi các tên lửa mang đầu đạn này không có thiết bị tự hủy và một khi đã phóng đi không thể vô hiệu hóa ngòi nổ.

Sau vụ đụng tàu ngầm Anh-Pháp,  tuần báo Mỹ Time nhận định rằng: “20 năm sau chiến tranh lạnh, cái giá mà chúng ta phải trả cho việc duy trì vũ khí hạt nhân là một thứ trò chơi mà sự không chắc chắn sẽ dẫn đến cái không thể tưởng tượng nổi. Câu hỏi đặt ra là có đáng như vậy không?”.

Tống khứ vũ khí hạt nhân

Cách đây 2 năm, tại Mỹ, các nhà hoạt động chống phổ biến vũ khí hạt nhân vì hòa bình như cựu ngoại trưởng Henri Kissinger và George Shultz, cựu bộ trưởng quốc phòng William Perry và cựu chủ nhiệm Ủy ban Quân dịch của thượng viện   Sam Nunn đã đồng thanh kêu gọi chấm dứt vũ khí hạt nhân trên nhật báo The Wall Street Journal.

Tại Nga, cựu tổng thống Liên Xô Mikhail Gorbachev cũng  tuyên bố: “Chuyện này đã quá rõ: Vũ khí hạt nhân không còn là phương tiện bảo đảm an ninh”. Ngoại trưởng Anh, bà Margaret Beckett, tháng 6-2007, kêu gọi xây dựng “một tầm nhìn, một kịch bản cho một thế giới không có vũ khí hạt nhân”.

Tổng thống Mỹ Barack Obama, lúc đi vận động tranh cử, cũng từng long trọng hứa “sẽ biến mục tiêu loại trừ vũ khí hạt nhân trên toàn thế giới thành nhân tố trung tâm của chính sách hạt nhân Mỹ”. Tuần rồi, phát biểu trước quốc hội, ông Obama cũng  nói sẽ “cải tổ ngân sách quốc phòng, không chi trả cho các hệ thống vũ khí thời chiến tranh lạnh mà chúng ta không dùng”.

Trong bài xã luận của mình, nhật báo The Irish Times viết: “Đã đến lúc chúng ta cần tống khứ vũ khí hạt nhân trước khi nó tống khứ chúng ta”.

Theo NLĐ

Đọc thêm

Giá cà phê hôm nay 19/4/2024: Giá cà phê thế giới quay đầu giảm sốc, hợp đồng dư mua vẫn chiếm đa số, thị trường cần nhịp điều chỉnh

Giá cà phê hôm nay 19/4/2024: Giá cà phê thế giới quay đầu giảm sốc, hợp đồng dư mua vẫn chiếm đa số, thị trường cần nhịp điều chỉnh

Giá cà phê hôm nay 19/4/2024: Giá cà phê thế giới quay đầu giảm sốc, hợp đồng dư mua vẫn chiếm đa số, thị trường cần nhịp điều chỉnh.
U23 Việt Nam: Nguyễn Đình Bắc chấn thương nặng, khả năng chia tay VCK U23 châu Á 2024

U23 Việt Nam: Nguyễn Đình Bắc chấn thương nặng, khả năng chia tay VCK U23 châu Á 2024

Tin không vui đến với đội tuyển U23 Việt Nam khi Nguyễn Đình Bắc dính chấn thương nặng và nhiều khả năng sẽ chia tay giải bóng đá U23 ...
Một quốc gia lo thế giới phân tâm với Ukraine; CIA cảnh báo Kiev sẽ thua; G7-NATO gấp rút hành động

Một quốc gia lo thế giới phân tâm với Ukraine; CIA cảnh báo Kiev sẽ thua; G7-NATO gấp rút hành động

Lithuania lo ngại rằng, căng thẳng Trung Đông sẽ khiến quốc tế bị phân tán sự chú ý vào Ukraine, trong khi Kiev đang lâm vào cảnh thiếu vũ khí.
Liverpool dừng bước tại vòng tứ kết Europa League 2023/24

Liverpool dừng bước tại vòng tứ kết Europa League 2023/24

Chiến thắng 1-0 ở trận lượt về là không đủ giúp Liverpool đi tiếp tại Europa League 2023/24.
Hãy luôn giữ ASEAN là điểm sáng của hòa bình, thịnh vượng

Hãy luôn giữ ASEAN là điểm sáng của hòa bình, thịnh vượng

ASEAN cần nâng cao năng lực, khả năng cạnh tranh và hợp tác để bất kể môi trường nào đều thể làm tốt hơn cho người dân của mình.
Iran tố G7 'mâu thuẫn', cảnh báo Israel sẽ 'hối tiếc' nếu phiêu lưu quân sự

Iran tố G7 'mâu thuẫn', cảnh báo Israel sẽ 'hối tiếc' nếu phiêu lưu quân sự

Iran khẳng định sẽ không ngần ngại đưa ra phản ứng 'quyết đoán, gây hối tiếc và răn đe' để bảo vệ an ninh và lợi ích quốc gia nếu ...
Một quốc gia lo thế giới phân tâm với Ukraine; CIA cảnh báo Kiev sẽ thua; G7-NATO gấp rút hành động

Một quốc gia lo thế giới phân tâm với Ukraine; CIA cảnh báo Kiev sẽ thua; G7-NATO gấp rút hành động

Lithuania lo ngại rằng, căng thẳng Trung Đông sẽ khiến quốc tế bị phân tán sự chú ý vào Ukraine, trong khi Kiev đang lâm vào cảnh thiếu vũ khí.
Iran tố G7 'mâu thuẫn', cảnh báo Israel sẽ 'hối tiếc' nếu phiêu lưu quân sự

Iran tố G7 'mâu thuẫn', cảnh báo Israel sẽ 'hối tiếc' nếu phiêu lưu quân sự

Iran khẳng định sẽ không ngần ngại đưa ra phản ứng 'quyết đoán, gây hối tiếc và răn đe' để bảo vệ an ninh và lợi ích quốc gia nếu Israel trả đũa.
Mỹ lại chặn HĐBA thông qua việc Palestine làm thành viên LHQ

Mỹ lại chặn HĐBA thông qua việc Palestine làm thành viên LHQ

Mỹ phủ quyết bản dự thảo nghị quyết của Liên hợp quốc với nội dung mở đường cho Palestine trở thành thành viên đầy đủ của cơ quan này.
Điểm tin thế giới sáng 19/4: Hàn Quốc đóng tàu chiến cho Peru, Philippines phát triển đặc khu kinh tế, Mỹ-Anh trừng phạt Iran

Điểm tin thế giới sáng 19/4: Hàn Quốc đóng tàu chiến cho Peru, Philippines phát triển đặc khu kinh tế, Mỹ-Anh trừng phạt Iran

Báo Thế giới & Việt Nam điểm một số tin tức thế giới đáng chú ý sáng nay, 19/4.
Campuchia thông báo về chuyến thăm của Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị

Campuchia thông báo về chuyến thăm của Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị

Chuyến thăm của Ngoại trưởng Trung Quốc tới Campuchia sẽ góp phần làm tăng cường hơn nữa quan hệ hữu nghị và Đối tác hợp tác chiến lược toàn diện.
Nga bất ngờ xác định một động thái lớn liên quan căng thẳng Armenia-Azerbaijan

Nga bất ngờ xác định một động thái lớn liên quan căng thẳng Armenia-Azerbaijan

Điện Kremlin cho biết, lực lượng gìn giữ hòa bình của Nga đã bắt đầu rút khỏi khu vực Nagorno-Karabakh tranh chấp giữa Armenia và Azerbaijan.
Thủ tướng Đức thăm Trung Quốc: Rủi ro hay bảo đảm?

Thủ tướng Đức thăm Trung Quốc: Rủi ro hay bảo đảm?

Vừa thúc đẩy hợp tác, vừa thể hiện thái độ về thương mại và xung đột Nga-Ukraine là nhiệm vụ không dễ dàng với Thủ tướng Olaf Scholz ở Trung Quốc.
Thủ tướng Nhật Bản thăm Mỹ: Chuyến đi 'một công nhiều việc'

Thủ tướng Nhật Bản thăm Mỹ: Chuyến đi 'một công nhiều việc'

Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio bắt đầu chuyến thăm cấp nhà nước tại Mỹ, với nhiều mục đích, mục tiêu, cả trong quan hệ song phương và đa phương...
Hướng đi chiến lược mới của Bình Nhưỡng

Hướng đi chiến lược mới của Bình Nhưỡng

Bình Nhưỡng đang tìm 'lối ra' cho bế tắc trên bán đảo Triều Tiên thông qua hợp tác chặt chẽ hơn với Nga.
Vụ tấn công Đại sứ quán Iran ở Syria: Giọt nước có tràn ly?

Vụ tấn công Đại sứ quán Iran ở Syria: Giọt nước có tràn ly?

Sự việc ngày 1/4 dường như là lần đầu tiên một cơ quan đại diện ngoại giao lớn là mục tiêu tấn công.
Chặng đường mới của Tổng thống Ai Cập

Chặng đường mới của Tổng thống Ai Cập

Đương kim Tổng thống Abdel Fattah El-Sissi đã chính thức tuyên thệ nhậm chức vào ngày 2/4, trở thành người đứng đầu Ai Cập ba nhiệm kỳ liên tiếp.
Mồi lửa mới đốt 'chảo lửa' Trung Đông

Mồi lửa mới đốt 'chảo lửa' Trung Đông

Vụ tấn công bất ngờ vào tòa nhà lãnh sự Iran tại Syria sẽ khiến bầu không khí căng thẳng tại khu vực Trung Đông thêm 'nóng rẫy'.
'Vén màn bí mật' về kho tên lửa của Lực lượng vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran

'Vén màn bí mật' về kho tên lửa của Lực lượng vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran

Theo trang mạng quân sự Nga, Iran hiện đang sở hữu kho tên lửa lớn nhất và đa dạng nhất ở Trung Đông.
Schengen và ‘giấc mơ có thật’ của hai nước Đông Âu

Schengen và ‘giấc mơ có thật’ của hai nước Đông Âu

Sau khi Bulgaria và Romania gia nhập, Schengen mở rộng thành khu vực đi lại tự do của 29 thành viên.
Các sáng kiến toàn cầu mới của Trung Quốc

Các sáng kiến toàn cầu mới của Trung Quốc

Sau một thập kỷ triển khai đại sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI), Trung Quốc tiếp tục mở rộng ảnh hưởng toàn cầu bằng các sáng kiến mới.
Sự tàn khốc chưa hồi kết

Sự tàn khốc chưa hồi kết

Cuộc xung đột Nga-Ukraine bước vào năm thứ ba và đang ngày càng trở nên khốc liệt.
Phong tục thú vị trong ngày lễ Phục sinh trên thế giới

Phong tục thú vị trong ngày lễ Phục sinh trên thế giới

Là ngày lễ quan trọng nhất của Kitô giáo, lễ Phục sinh được tổ chức ở nhiều nước châu Âu với những phong tục độc đáo, thú vị.
Vì tương lai dòng Mekong-Lan Thương

Vì tương lai dòng Mekong-Lan Thương

Cơ chế hợp tác Mekong-Lan Thương (MLC) ra đời tháng 3/2016, quy tụ sáu quốc gia ven sông là Trung Quốc, Việt Nam, Campuchia, Lào, Myanmar và Thái Lan.
Đại diện cấp cao EU: Thừa nhận cái giá phũ phàng từ ‘chảo lửa’ Trung Đông, EU chìm trong ‘ảo tưởng’ quá lâu, đặt an ninh vào tay Mỹ quá lâu

Đại diện cấp cao EU: Thừa nhận cái giá phũ phàng từ ‘chảo lửa’ Trung Đông, EU chìm trong ‘ảo tưởng’ quá lâu, đặt an ninh vào tay Mỹ quá lâu

Liên minh châu Âu (EU) cần thay đổi mô hình về sự hội nhập và mối quan hệ với phần còn lại của thế giới.
Liên minh Mỹ-Nhật: Tăng cường an ninh và mở rộng hợp tác

Liên minh Mỹ-Nhật: Tăng cường an ninh và mở rộng hợp tác

Nhật Bản và Mỹ nhất trí tăng cường liên minh an ninh ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, đồng thời cam kết trở thành đối tác toàn cầu.
Những điểm nhấn trong chuyến thăm Trung Quốc của Ngoại trưởng Nga

Những điểm nhấn trong chuyến thăm Trung Quốc của Ngoại trưởng Nga

Trong chuyến thăm Trung Quốc từ ngày 8-9/4, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov đã thảo luận nhằm tăng cường hợp tác an ninh trước nhiều thách thức.
Sẽ thế nào nếu NATO vắng bóng Mỹ?

Sẽ thế nào nếu NATO vắng bóng Mỹ?

Liệu NATO có thể củng cố quốc phòng và an ninh tập thể để thích ứng với chiến thắng có thể xảy ra của ông Donald Trump tại bầu cử Mỹ 2024 không?
Tác động của việc Triều Tiên thử thành công vũ khí siêu thanh chiến lược

Tác động của việc Triều Tiên thử thành công vũ khí siêu thanh chiến lược

Việc Triều Tiên thử nghiệm tên lửa siêu thanh mới cho thấy bước tiến về khả năng răn đe hạt nhân, đồng thời gia tăng cẳng thẳng khu vực.
Vụ tấn công khủng bố ở Moscow sẽ thay đổi cục diện xung đột Nga-Ukraine như thế nào?

Vụ tấn công khủng bố ở Moscow sẽ thay đổi cục diện xung đột Nga-Ukraine như thế nào?

Vụ khủng bố đẫm máu ở Moscow hôm 22/3 có thể tác động lớn đến chính sách đối ngoại của Nga, tạo ra bước ngoặt của xung đột Nga-Ukraine.
Phiên bản di động