Bất ngờ với 'mùa Xuân ngoại giao ở Trung Đông' và 'nước cờ ngầm' của Trung Quốc

Vy Anh
Việc Iran và Saudi Arabia hướng tới bình thường hóa quan hệ ngoại giao cho thấy những thay đổi địa chiến lược to lớn ở Trung Đông. Đóng một vai trò to lớn trong tiến trình này, Trung Quốc muốn cho Mỹ thấy thế giới đâu chỉ có vấn đề Ukraine.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Bất ngờ với 'mùa Xuân ngoại giao' ở Trung Đông và 'nước cờ ngầm' của Trung Quốc
Từ trái sang, Cố vấn An ninh quốc gia Saudi Arabia, Chủ nhiệm Văn phòng Ủy ban Công tác đối ngoại Trung Quốc Vương Nghị và Thư ký Hội đồng An ninh quốc gia Tối cao Iran tại cuộc họp tổ chức tại Bắc Kinh (Trung Quốc) ngày 6/3. (Nguồn: AP)

Tác động địa chiến lược to lớn

Tạp chí Handelsblatt của Đức vừa qua đã đăng một bài bình luận cho rằng "mùa Xuân ngoại giao" giữa Riyadh và Tehran có thể làm thay đổi cán cân quyền lực trong khu vực và Mỹ đang mất dần ảnh hưởng ở Trung Đông.

Iran và Saudi Arabia, hai quốc gia có sự thù địch gay gắt trong suốt 7 năm qua, đang xích lại gần nhau hơn. Bước đi đầu tiên, Tehran và Riyadh đã ký tuyên bố chung về việc nối lại quan hệ ngoại giao và mở lại các đại sứ quán ở mỗi nước trong vòng 2 tháng tới.

Mỹ là đối tác thân thiết truyền thống của Saudi Arabia, nhưng sự bất hòa giữa hai quốc gia này đã gia tăng trong những năm gần đây.

Một nhà quan sát chính trị ở Riyadh cho rằng việc Iran và Saudi Arabia nối lại quan hệ là do lỗi của Mỹ. Tổng thống Mỹ Joe Biden có thái độ đối đầu với Saudi Arabia và hiện ông phải nhận lấy "biên lai thanh toán" cho chính quan điểm của mình.

Ngược lại, Trung Quốc đang ngày càng nổi lên mạnh mẽ hơn. Thỏa thuận giữa Iran và Saudi Arabia đã được đàm phán tại Bắc Kinh với sự trung gian của Trung Quốc. Cả Tehran và Riyadh đều chính thức cảm ơn Bắc Kinh vì sự hỗ trợ rất tích cực của họ cho mối quan hệ giữa hai nước. Riyadh và Tehran đã quyết định từ bỏ sự thù địch và giải quyết những khác biệt của họ thông qua đối thoại.

Năm 2016, Saudi Arabia đã cắt đứt quan hệ ngoại giao với Iran sau khi Đại sứ quán Saudi Arabia ở Tehran bị tấn công do trước đó Saudi Arabia đã hành quyết một giáo sĩ dòng Shi’ite. Từ đó hai bên luôn trong tình trạng căng thẳng, cả hai nước đều tích cực tranh giành ảnh hưởng cả về chính trị lẫn quân sự trong khu vực.

Động thái bình thường hóa quan hệ giữa hai nước sẽ có tác động địa chiến lược to lớn và củng cố sức mạnh của Iran. Ông hy vọng căng thẳng địa chính trị trong khu vực sẽ giảm leo thang. Ví dụ, cuộc chiến ở Yemen, nơi người Houthi do Tehran tài trợ và trang bị vũ khí chống lại quân đội Saudi Arabia, có thể kết thúc. Đây là điều "đôi bên cùng có lợi".

Bên cạnh đó, vị thế của Iran ở Trung Đông sẽ được nâng lên, đồng thời không loại trừ khả năng sẽ đóng vai trò nối lại quan hệ giữa Syria và Thổ Nhĩ Kỳ. Tehran đã đề nghị làm trung gian hòa giải giữa Ankara và Damascus nếu Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan giành chiến thắng trong cuộc bầu cử vào tháng Năm tới đây.

Về phản ứng chính thức của Mỹ đối với việc bình thường hóa quan hệ của Iran và Saudi Arabia, Washington cho rằng điều này là tích cực. Người phát ngôn Hội đồng An ninh quốc gia tại Nhà Trắng khẳng định Mỹ hoan nghênh mọi nỗ lực giúp chấm dứt chiến tranh ở Yemen và giảm căng thẳng ở Trung Đông.

Tuy nhiên trên thực tế, cả Tổng thống Mỹ Joe Biden và Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đều có kế hoạch khác. Họ đã luôn tìm kiếm một liên minh với Saudi Arabia để chống lại Iran, quốc gia đang mở rộng chương trình hạt nhân và tiếp tục cung cấp viện trợ quân sự cho Nga trong cuộc xung đột tại Ukraine. Giờ đây điều này có thể khó khăn hơn nhiều.

Tạp chí Wall Street Journal tuần qua đưa tin rằng Saudi Arabia đã đưa ra các điều kiện để bình thường hóa quan hệ với Israel, theo đó Riyadh yêu cầu Mỹ đảm bảo an ninh, giúp Riyadh phát triển chương trình hạt nhân dân sự và giảm bớt các hạn chế đối với việc nước này mua vũ khí của Mỹ.

Với Israel, khi Thủ tướng Netanyahu giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tháng 11 vừa qua, ông đã bày tỏ mong muốn thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức với Saudi Arabia như với Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) và Bahrain hai năm trước.

Cựu Thủ tướng Israel Naftali Bennett đã mô tả việc Iran và Saudi Arabia nối lại quan hệ ngoại giao là một "bước tiến nghiêm trọng, nguy hiểm đối với Israel và là chiến thắng ngoại giao quan trọng đối với Iran".

Thế giới đâu chỉ có vấn đề Ukraine

Việc nối lại quan hệ với Saudi Arabia là thành công đầu tiên trong chính sách đối ngoại của Tổng thống Iran Ebrahim Raisi.

Từ khi chính quyền Mỹ dưới thời cựu Tổng thống Donald Trump đơn phương rút khỏi thỏa thuận hạt nhân năm 2015 giữa Iran và nhóm P5+1 (gồm 5 nước thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc và Đức), căng thẳng tại Trung Đông gia tăng mạnh mẽ.

Iran từ đó đã bị đổ lỗi cho một loạt các cuộc tấn công trong khu vực, trong đó có cuộc tấn công vào trung tâm ngành công nghiệp dầu mỏ của Saudi Arabia năm 2019.

Bắc Kinh rất hân hoan vì thành công của mình trong vai trò hòa giải mối quan hệ giữa Tehran và Riyadh. Phát biểu sau khi hai nước ký kết thỏa thuận nối lại quan hệ song phương, Chủ nhiệm Văn phòng Ủy ban Công tác đối ngoại Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc Vương Nghị khẳng định đây là "một chiến thắng cho đối thoại, một chiến thắng cho hòa bình và là tin tốt, rất quan trọng trong thời điểm thế giới có nhiều bất ổn".

Ông Vương Nghị nhấn mạnh Trung Quốc sẽ tiếp tục đóng vai trò xây dựng trong việc giải quyết các điểm nóng trên thế giới và thể hiện trách nhiệm của mình với tư cách là một cường quốc hàng đầu.

Đề cập cuộc tranh cãi với Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) hiện tại, nhà ngoại giao hàng đầu Trung Quốc khẳng định "thế giới không chỉ giới hạn ở vấn đề Ukraine".

Hòa bình Trung Đông: Ai Cập đòi công bằng cho Palestine, Mỹ cùng loạt nước phản đối một quan chức Israel

Hòa bình Trung Đông: Ai Cập đòi công bằng cho Palestine, Mỹ cùng loạt nước phản đối một quan chức Israel

Ngày 3/3, Ngoại trưởng Ai Cập Sameh Shoukry nói rằng, việc không đạt được giải pháp cho cuộc xung đột Palestine-Israel là do thiếu ý ...

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ khởi động chuyến công du Trung Đông

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ khởi động chuyến công du Trung Đông

Điểm đến đầu tiên trong chuyến công du Trung Đông của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin là Jordan.

Iran lên tiếng bác bỏ ‘tin đồn’ làm giàu uranium cao bất thường từ IAEA

Iran lên tiếng bác bỏ ‘tin đồn’ làm giàu uranium cao bất thường từ IAEA

Ngày 20/2, Iran đã phủ nhận những thông tin cáo buộc nước này làm giàu hạt nhân, với uranium ở mức 84%, gần cấp độ ...

Thỏa thuận Iran-Saudi Arabia: 'Giấc mơ' của Israel 'tan thành mây', Mỹ 'ngây người' với tài của Trung Quốc

Thỏa thuận Iran-Saudi Arabia: 'Giấc mơ' của Israel 'tan thành mây', Mỹ 'ngây người' với tài của Trung Quốc

Với thỏa thuận Saudi Arabia-Iran, Israel sẽ khó thiết lập một liên minh chiến lược khu vực để chống lại Iran. Lúc này, Mỹ cũng ...

Thỏa thuận Iran-Saudi Arabia: Trang mới hay chương cũ?

Thỏa thuận Iran-Saudi Arabia: Trang mới hay chương cũ?

Lịch sử thăng trầm, yếu tố Trung Quốc và một số điều chỉnh trong bối cảnh mới khiến thỏa thuận Iran-Saudi Arabia vừa qua trở ...

(theo Tạp chí Handelsblatt)

Đọc thêm

Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã có phần trả lời chất vấn thuyết phục đại biểu Quốc hội, cử tri và nhân dân

Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã có phần trả lời chất vấn thuyết phục đại biểu Quốc hội, cử tri và nhân dân

Lần đầu tiên xuất hiện tại “ghế nóng” nhưng Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn đã trả lời cặn kẽ, đầy đủ 38 câu hỏi được 32 đại biểu Quốc hội ...
Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 20/3/2024, Lịch vạn niên ngày 20 tháng 3 năm 2024

Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 20/3/2024, Lịch vạn niên ngày 20 tháng 3 năm 2024

Lịch âm 20/3. Lịch âm hôm nay 20/3/2024? Âm lịch hôm nay 20/3. Lịch vạn niên 20/3/2024. Ngày hôm nay tốt hay xấu? Xem ngày giờ, hướng tốt xấu...
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 20/3/2024: Tuổi Tý tình cảm bền chặt

Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 20/3/2024: Tuổi Tý tình cảm bền chặt

Xem tử vi 20/3 - tử vi 12 con giáp hôm nay 20/3/2024 - Tý, Sửu, Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất và Hợi về công việc, ...
Khủng hoảng Haiti: Washington nói tình huống nhân đạo 'thảm khốc nhất', cả nghìn người Mỹ tìm cách tháo chạy

Khủng hoảng Haiti: Washington nói tình huống nhân đạo 'thảm khốc nhất', cả nghìn người Mỹ tìm cách tháo chạy

Khoảng 1.000 công dân Mỹ yêu cầu Bộ Ngoại giao nước này hỗ trợ để rời Haiti, trong bối cảnh khủng hoảng nghiêm trọng tại quốc gia Mỹ Latinh.
Chu Thanh Huyền xinh đẹp ngọt ngào bên Quang Hải trong bộ ảnh trước đám cưới

Chu Thanh Huyền xinh đẹp ngọt ngào bên Quang Hải trong bộ ảnh trước đám cưới

Chu Thanh Huyền, vợ cầu thủ Quang Hải, thay nhiều mẫu váy cưới, trong đó có các mẫu đầm tinh xảo của NTK Trà Linh trong ảnh pre-wedding.
Vừa phóng tên lửa đạn đạo, Triều Tiên lại tung vũ khí 'siêu mạnh duy nhất trên thế giới'

Vừa phóng tên lửa đạn đạo, Triều Tiên lại tung vũ khí 'siêu mạnh duy nhất trên thế giới'

Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un đã chỉ đạo cuộc huấn luyện sử dụng pháo phản lực phóng loạt cỡ nòng 600 mm.
Khủng hoảng Haiti: Washington nói tình huống nhân đạo 'thảm khốc nhất', cả nghìn người Mỹ tìm cách tháo chạy

Khủng hoảng Haiti: Washington nói tình huống nhân đạo 'thảm khốc nhất', cả nghìn người Mỹ tìm cách tháo chạy

Khoảng 1.000 công dân Mỹ yêu cầu Bộ Ngoại giao nước này hỗ trợ để rời Haiti, trong bối cảnh khủng hoảng nghiêm trọng tại quốc gia Mỹ Latinh.
Vừa phóng tên lửa đạn đạo, Triều Tiên lại tung vũ khí 'siêu mạnh duy nhất trên thế giới'

Vừa phóng tên lửa đạn đạo, Triều Tiên lại tung vũ khí 'siêu mạnh duy nhất trên thế giới'

Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un đã chỉ đạo cuộc huấn luyện sử dụng pháo phản lực phóng loạt cỡ nòng 600 mm.
Xung đột ở Dải Gaza: Israel tiêu diệt nhân vật Hamas quan trọng, Tổng thống Biden hành động, các bên nối lại đàm phán

Xung đột ở Dải Gaza: Israel tiêu diệt nhân vật Hamas quan trọng, Tổng thống Biden hành động, các bên nối lại đàm phán

Tổng thống Mỹ và Thủ tướng Israel có cuộc điện đàm song phương đầu tiên sau hơn 1 tháng, trong bối cảnh căng thẳng liên quan xung đột ở Dải Gaza.
Mỹ muốn đàm phán với Nga và Trung Quốc, không cần điều kiện tiên quyết, Moscow nói gì?

Mỹ muốn đàm phán với Nga và Trung Quốc, không cần điều kiện tiên quyết, Moscow nói gì?

Đại sứ Mỹ tại Liên hợp quốc cho biết, nước này đã đề xuất với Nga và Trung Quốc khởi động đàm phán về kiểm soát vũ khí.
Ukraine phản pháo tuyên bố của Tổng thống Nga, tính tìm kiếm sự hỗ trợ từ quốc gia châu Á tỷ dân

Ukraine phản pháo tuyên bố của Tổng thống Nga, tính tìm kiếm sự hỗ trợ từ quốc gia châu Á tỷ dân

Kiev phản pháo tuyên bố của Tổng thống Nga Vladimir Putin về việc để ngỏ ý tưởng thiết lập vùng đệm ở Ukraine.
Điểm tin thế giới sáng 19/3: Tham vọng chất bán dẫn của Ấn Độ, Nga gửi dầu thô cho Cuba, Ngoại trưởng Trung Quốc thăm New Zealand

Điểm tin thế giới sáng 19/3: Tham vọng chất bán dẫn của Ấn Độ, Nga gửi dầu thô cho Cuba, Ngoại trưởng Trung Quốc thăm New Zealand

Báo Thế giới & Việt Nam điểm một số tin tức thế giới đáng chú ý sáng nay, 19/3.
Phía sau kỳ vọng của Thái Lan ở EU

Phía sau kỳ vọng của Thái Lan ở EU

Thông điệp mà Thủ tướng Thái Lan Srettha Thavisin muốn chuyển tới châu Âu, đặc biệt là Pháp và Đức là 'Thái Lan đã mở cửa kinh doanh trở lại'.
Tăng gắn kết, tìm đồng thuận

Tăng gắn kết, tìm đồng thuận

Chuyến thăm Mỹ của Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda cùng Thủ tướng Donald Tusk có thể coi là nỗ lực nâng tầm gắn kết mối quan hệ đồng minh với Mỹ.
Bầu cử Tổng thống Mỹ: Định hình cuộc đua ‘song mã’

Bầu cử Tổng thống Mỹ: Định hình cuộc đua ‘song mã’

Sau ngày Siêu thứ Ba, việc lựa chọn ứng viên Tổng thống của đảng Dân chủ và Cộng hòa gần như đã an bài.
Tổng thống Pháp thăm CH Czech: Nỗ lực tìm kiếm đồng minh

Tổng thống Pháp thăm CH Czech: Nỗ lực tìm kiếm đồng minh

Tổng thống Pháp đến CH Czech không chỉ đáp lễ mà còn là nỗ lực thể hiện vai trò dẫn dắt của nước Pháp và tìm kiếm sự ủng hộ của đồng minh.
Điều gì ẩn sau tuyên bố gửi quân đến Ukraine của ông Macron?

Điều gì ẩn sau tuyên bố gửi quân đến Ukraine của ông Macron?

Thượng đỉnh các nhà lãnh đạo châu Âu về Ukraine mới đây tại Paris với những lời kêu gọi tiếp tục hỗ trợ Ukraine nhưng đã không đưa ra được biện pháp cụ thể nào.
Hoàn thiện cấu trúc an ninh của NATO: ‘Hành trình Odyssey’ đã kết thúc!

Hoàn thiện cấu trúc an ninh của NATO: ‘Hành trình Odyssey’ đã kết thúc!

Khác với Phần Lan, hành trình trở thành thành viên NATO của Thụy Điển gập ghềnh, khó lường và kéo dài hơn rất nhiều.
Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Những rắc rối trong chương trình tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel đang khiến cho Mỹ khó tiếp cận mục tiêu răn đe hạt nhân của mình.
Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn chính trị, tranh giành quyền lực giữa các băng đảng cùng các vụ đảo chính và nghèo đói là những gì mà người dân Haiti tiếp tục phải đối mặt...
70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

Baoquocte.vn. Ngày 13/3/1954 là ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử - nguồn cổ vũ lớn lao cho toàn thể nhân dân ta trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.
Tháng Ramadan linh thiêng

Tháng Ramadan linh thiêng

Tháng Ramadan là tháng thứ Chín trong lịch Hồi giáo, được xem là tháng linh thiêng nhất trong năm đối với người Hồi giáo trên toàn thế giới.
Vụ vượt ngục gây 'sốc' và mối quan hệ với các băng đảng khét tiếng ở Haiti

Vụ vượt ngục gây 'sốc' và mối quan hệ với các băng đảng khét tiếng ở Haiti

Bất ổn chính trị, băng đảng tội phạm mọc lên như nấm khiến cuộc sống của người dân Haiti bị đe dọa nghiêm trọng, khủng hoảng nhân đạo ngày càng trầm trọng.
‘Guồng máy’ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN-Australia

‘Guồng máy’ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN-Australia

Mối quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN-Australia có vai trò quan trọng đối với hòa bình, ổn định và thịnh vượng trong khu vực.
Phiên bản di động