 |
| Ảnh minh họa về nước biển dâng và xâm thực mặn ở Việt Nam trên Asahi |
Bà Nguyễn Thị Hiền (56 tuổi) là người đã sống ở gần nhà thờ này đã phải chuyển vào phía trong cách một km vào năm 2003. Tuy nhiên diện tích đất ở mà chính quyền địa phương cấp cho gia đình bà chỉ bằng 1/10 so với trước kia. Bà cho biết “Vì chật hẹp nên tôi không thể trồng rau và chăn nuôi gia cầm. Cuộc sống khó khăn hơn”.
Từ 10 năm trước, Chính phủ đã tiến hành gia cố đê bằng cách phủ bê tông. Nhưng cũng có lúc sóng tràn qua cả mặt đê. Con đê đã xuất hiện vết nứt, có khả năng sẽ vỡ. Giáo sư danh dự Yasuhara Kazuya của Trường Đại học Ibaraki (Nhật Bản) đang khảo sát hiện trạng xâm thực ở khu vực này đưa ra cảnh báo “hiện tượng xâm thực sẽ tiếp diễn mạnh hơn nữa”. Sự ấm lên của trái đất sẽ khiến bão mạnh lên và nước biển dâng cao. Ông cho biết “những người sống gần bờ biển sẽ gặp nguy hiểm hơn do thủy triều dâng và nước biển tràn vào”.
Cách khoảng 1200 km về phía Nam, vùng đồng bằng sông Cửu Long rộng lớn nằm ở khu vực cửa sông Mê Kông được biết đến là vựa lúa trù phú hàng đầu thế giới. Hiện tượng xâm thực bờ biển ở đây cũng đang xảy ra. Vào cuối tháng 11 tại thị xã Vĩnh Châu, tỉnh Sóc Trăng nằm dọc bờ biển, đoàn chuyên gia của Viện nghiên cứu khoa học ứng phó với biển đổi toàn cầu của Đại học Ibaraki đã chụp hình bờ biển bằng máy quay Drone (một loại máy bay không người lái có gắn máy quay phim). So với hình ảnh vệ tinh đã chụp 10 năm trước, bờ biển đã bị thụt vào khoảng 200m. Rừng ngập mặn biến mất, có nơi bờ biển thụt vào 240m. Phó Giáo sư Tamura Makoto của Đại học Ibaraki cho biết: “Ở Nhật Bản bờ biển bị xâm thực 3m là con số lớn nhất theo tiêu chuẩn. Trong khi đó, tại Việt Nam tình trạng xâm thực đang diễn ra nghiêm trọng với tốc độ khủng khiếp.”
Giáo sư Dương Văn Ni (Đại học Cần Thơ) nêu ra ba lý do giải thích tình trạng biển xâm thực: (1) do dân số tăng nhanh, nhiều người chuyển từ trong đất liền ra gần bờ biển sinh sống. Do đó rừng ngập mặn bị chặt phá để lấy đất, (2) do việc xây dựng các con đập, lượng cát bồi từ sông ra biển giảm, (3) nước biển dâng do sự ấm lên của trái đất.
Ở thị xã Vĩnh Châu, công tác gia cố bờ biển đã được bắt đầu từ ba tháng trước nhưng chỉ là xếp các khối bê tông tương đương chiều cao một người, đóng hàng rào gỗ để ngăn sóng đánh. Khi nước biển dâng, nước sẽ nhấn chìm mọi thứ.
Đồng bằng sông Cửu Long có diện tích khoảng 40.000 km2 tương đương với đảo Kyushu ở Nhật Bản. Sản lượng gạo hàng năm khoảng 20 triệu tấn. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của nước biển, nước giếng ở đây không thể dùng được, sản lượng thu hoạch trên đất nông nghiệp cũng giảm xuống do xâm nhập mặn. Có nhiều nơi người ta phá rừng ngập mặn, chuyển thành ao nuôi tôm xuất khẩu sang Nhật. Ông Võ Văn Châu (59 tuổi), một người dân địa phương lo lắng: “Cứ như thế này thì những cái ao sẽ bị nuốt chửng do biển xâm thực”.
Tại Việt Nam, cơ quan chính phủ đã đo đạc nước biển trung bình dâng cao 2,8mm mỗi năm. Chính phủ đã tính toán rằng nếu trái đất ấm dần lên và đến năm 2100 nước biển dâng cao tối đa là 1m thì ít nhất 40% diện tích đồng bằng sông Cửu Long và 10-12% diện tích khu vực có người dân sinh sống trên toàn đất nước sẽ biến mất. Cục trưởng Cục Biến đổi Khí hậu Nguyễn Văn Tuệ (Bộ Tài nguyên và Môi trường) cho biết: “Chính phủ đang nghiên cứu kế hoạch di dời người dân ở ven biển vào sâu trong nội địa”.
