Covid-19: Dịch bệnh thách thức Liên minh

Dịch bệnh viêm phổi cấp do virus corona gây ra (Covid-19) đã lây lan sang châu Âu. Đây là cú đòn nặng giáng trực diện vào điều vốn được EU luôn coi thuộc diện những thành tựu phát triển có ý nghĩa quan trọng và to lớn nhất của mình là tự do đi lại của con người và lưu thông hàng hoá, thể hiện trong cụm từ "Châu Âu không biên giới" với Hiệp ước Schengen.

Nhưng chắc chắn bây giờ EU nói chung và các thành viên EU nói riêng đều bắt đầu thấm thía tác động phụ, nếu như không muốn coi đấy là mặt trái, của "Châu Âu không biên giới", ngay cả khi vẫn không muốn công nhận điều này sau bùng phát của cuộc khủng hoảng về người tỵ nạn và di cư.

Dịch bệnh lây lan từ Trung Quốc ra bên ngoài, dù sang Hàn Quốc hay Italy, dù đến Iran hay tới Brazil, đều do con người nhập cảnh. Lôgic tư duy đơn thuần cho biết muốn ngăn chặn dịch bệnh lây lan từ quốc gia khác đến nước mình thì phải kiểm soát nhập cảnh chứ không thể để cho tự do nhập cảnh. Nếu muốn ngăn chặn dịch bệnh lây lan từ vùng này sang vùng khác thì phải cách ly vùng ổ dịch càng sớm càng tốt. Vì thế, thách thức đối với EU bây giờ là có dám tạm bỏ hào quang kia để ứng phó với tình huống hiện tại hay không.

Đối với con virus đúng là không có biên giới quốc gia, nhưng biên giới quốc gia lại ngăn chặn được đường lây lan chính của con virus. Vì vậy, thách thức lớn đối với EU bây giờ là thách thức đối với Hiệp ước Schengen. Hồi xảy ra cuộc khủng hoảng người tỵ nạn và di cư, một số thành viên EU đã có quyết sách thiếu thích hợp liên quan đến kiểm soát biên giới quốc gia thành viên khiến đến tận bây giờ EU vẫn còn phải tiếp tục trả giá. Dịch bệnh gây hại cho một số thành viên, nhưng thách thức cả liên minh. Muốn tiến nhiều khi phải lùi trước, nếu như lùi giúp giữ được và nếu giữ được thì rồi đây sẽ dễ tiếp tục tiến hơn.