Dấu ấn trên “chuỗi ngọc trai”

Việc Sri Lanka trao quyền điều hành cảng nước sâu Hambantota cho Trung Quốc sẽ giúp Bắc Kinh mở rộng ảnh hưởng trong khu vực nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức cho cường quốc châu Á này. 
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
dau an tren chuoi ngoc trai Trung Quốc nối dài “chuỗi ngọc trai”
dau an tren chuoi ngoc trai Trung Quốc hy vọng vào "Chuỗi ngọc trai"

Cuối tháng Bảy vừa qua, chính quyền Sri Lanka đã ký thỏa thuận trị giá 1,12 tỷ USD, cho phép công ty China Merchants Ports Holdings (Trung Quốc) điều hành cảng nước sâu Hambantota trong 99 năm. Đổi lại, phần lớn khoản tiền này sẽ được đầu tư vào Công ty Dịch vụ Cảng Quốc tế Hambantota (HIPS) do chính phủ Sri Lanka nắm phần lớn cổ phần.

dau an tren chuoi ngoc trai
Cảng nước sâu Hambantota của Sri Lanka nhìn từ trên cao. (Nguồn: SkyscraperCity).

Cũng theo thỏa thuận được ký kết tại Colombo, phía Sri Lanka và Trung Quốc sẽ hoạt động song song trong khu vực cảng, với lực lượng quân đội nước sở tại phụ trách công tác an ninh.

Nhận định về thỏa thuận giữa hai nước trên trang mạng The Diplomat, nhà báo Narayani Basu, người có nhiều năm nghiên cứu về chính sách đối ngoại Trung Quốc cho rằng tuy đây là bước tiến quan trọng trong chiến lược “Chuỗi ngọc trai”, nhưng Bắc Kinh cũng sẽ phải tốn không ít công sức nhằm hiện thực hóa giấc mơ nối liền châu Á, châu Âu và châu Phi của mình.

Lý thuyết và thực tế

Từ lâu, Trung Quốc đã quan tâm đến tiềm năng thương mại và chiến lược của Hambantota. Cảng nước sâu này của Sri Lanka nằm ngay giữa tuyến đường vận chuyển huyết mạch giữa Ấn Độ Dương, kết nối Trung Đông và Đông Á. Quan trọng hơn, Hambantota có vị trí chiến lược trong “Con đường tơ lụa trên biển thế kỷ XXI” của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Do đó, việc đầu tư vào cảng Hambantota được xem là bước đi hợp lý của Bắc Kinh trong quá trình mở rộng sự hiện diện địa chính trị của mình ở Ấn Độ Dương.

Tuy nhiên, đó chỉ là lý thuyết. Trên thực tế, Trung Quốc sẽ gặp không ít khó khăn trong việc biến Hambantota thành một điểm trung chuyển hàng hóa và giao thương cốt lõi tại Ấn Độ Dương. Ngay từ khi bản dự thảo của thỏa thuận giữa Bắc Kinh và Colombo được công bố, phe đối lập Sri Lanka đã phản đối mạnh mẽ và cho rằng việc trao quyền điều hành cảng Hambantota cho Trung Quốc sẽ ảnh hưởng tới chủ quyền quốc gia. Theo một số chuyên gia, đến nay, ngay cả với vị trí chiến lược đầy tiềm năng của mình, Hambantota đã không tạo được sức hút đối với tàu thuyền chuyên chở hàng hóa đi qua khu vực nói chung và người dân Sri Lanka nói riêng.

Cụ thể, dự án phát triển Khu công nghiệp Sri Lanka - Trung Quốc, được khởi công hồi tháng 1/2017 tại Hambantota với hứa hẹn sẽ mang lại ít nhất 100.000 việc làm, đã vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ người dân địa phương trong quá trình giải phóng mặt bằng. Kết quả là đã sáu tháng trôi qua, nhưng tương lai của dự án khu công nghiệp giữa Colombo và Bắc Kinh vẫn khá mờ mịt. Tương tự như vậy, sân bay quốc tế Mattala Rajapaksa được xây dựng vào năm 2013 với chi phí 286 triệu USD, cùng nhiều công trình khác do Trung Quốc và Sri Lanka hợp tác xây dựng tại Hambantota, cũng trong tình trạng bỏ hoang.

Thực trạng này cho thấy ngay cả khi Trung Quốc mạnh tay đầu tư vào cảng Hambantota, nơi đây cũng khó có thể trở thành đầu mối giao thương quốc tế trong một sớm một chiều, đặc biệt là khi các quốc gia lân cận, nhất là Ấn Độ, vẫn tỏ ra dè dặt trước động thái mở rộng ảnh hưởng của Bắc Kinh.

Ngoài ra, việc Sri Lanka chỉ cho phép cảng Hambantota hoạt động như cảng thương mại sẽ là một điểm trừ không nhỏ cho phía Bắc Kinh. Theo đó, hải quân nước sở tại sẽ chịu trách nhiệm giám sát và bảo đảm an toàn cho các hoạt động giao thương trong cảng. Tháng Năm vừa qua, Sri Lanka đã có động thái cứng rắn khi từ chối yêu cầu của Trung Quốc cho phép tàu ngầm của nước này neo đậu tại Hambantota. Thực tế này sẽ khiến giấc mơ có một căn cứ quân sự thứ hai của Trung Quốc ở Ấn Độ Dương, sau Djibouti, chưa thể thành hiện thực.

Bước đi khó cản

Dẫu vậy, những thách thức ban đầu này được cho là khó có thể cản bước Trung Quốc mở rộng tầm ảnh hưởng trên thế giới nói chung và Nam Á nói riêng. Bên cạnh Hambantota, Trung Quốc sẽ cùng Pakistan hợp tác xây dựng cảng Gwadar, một điểm giao thương vận tải biển trọng yếu khác trong khu vực, với số vốn đầu tư lên tới 46 tỷ USD. Ngày 12/7, căn cứ quân sự của Trung Quốc ở cảng Djibouti cũng đã chính thức đi vào hoạt động, đánh dấu sự vươn mình của Bắc Kinh tới châu Phi và Ấn Độ Dương.

Trong bối cảnh nền kinh tế Sri Lanka vẫn bị chi phối bởi khoản nợ lên tới 8 tỷ USD từ phía Trung Quốc, Hambantota chỉ là bước đầu trong chiến dịch “thu phục” Colombo của Bắc Kinh. Thêm vào đó, sự hấp dẫn của những nguồn vốn khổng lồ đến từ Trung Quốc có thể khiến Sri Lanka tiếp tục rơi vào vòng xoáy vay – trả nợ và càng trở nên phụ thuộc vào cường quốc châu Á.

Nhìn tổng thể, hiện còn quá sớm để tiên đoán về kết quả của dự án hợp tác xây dựng cảng giữa Trung Quốc và Sri Lanka. Phải chăng, làm sao để “viên ngọc quý” Hambantota có thể tỏa sáng xứng với tiềm năng của nó, đây là câu hỏi mà có lẽ chỉ Bắc Kinh mới có lời giải đáp?

dau an tren chuoi ngoc trai Trung Quốc khẳng định trách nhiệm của Mỹ - Triều Tiên tại Bình Nhưỡng

Theo đó, Triều Tiên và Mỹ, chứ không phải là Trung Quốc, mới là hai nhân tố chính nỗ lực làm giảm căng thẳng và ...

dau an tren chuoi ngoc trai Những vũ khí Trung Quốc lần đầu công bố tại diễu binh

Tên lửa đạn đạo liên lục địa DF-31AG, tiêm kích J-16 là hai trong số những vũ khí mới mà Trung Quốc lần đầu công bố ...

dau an tren chuoi ngoc trai Cạnh tranh chiến lược giai đoạn mới

Căng thẳng tại cao nguyên Doklam (Trung Quốc gọi là Động Lăng) không đơn thuần là tranh chấp lãnh thổ, mà còn là biểu hiện ...

Phan Vương

Xem nhiều

Đọc thêm

TRỰC TIẾP bầu cử Mỹ 2024: Trận đấu cuối cùng giữa ứng viên Trump - Harris bắt đầu

TRỰC TIẾP bầu cử Mỹ 2024: Trận đấu cuối cùng giữa ứng viên Trump - Harris bắt đầu

Báo Thế giới và Việt Nam liên tục cập nhật diễn biến và kết quả của cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2024 ngày 5/11.
Hoa hậu Kỳ Duyên tâm sự về chuyện làm đẹp tại Miss Universe 2024

Hoa hậu Kỳ Duyên tâm sự về chuyện làm đẹp tại Miss Universe 2024

Hoa hậu Kỳ Duyên cho biết, để xuất hiện tự tin trước ống kính ở Miss Universe 2024, mỗi ngày cô thường dậy từ 4h sáng.
Bầu cử Mỹ 2024: Một lần 'tất tay' của tỷ phú Elon Musk hay toan tính lợi cả đôi đường của người giàu nhất hành tinh?

Bầu cử Mỹ 2024: Một lần 'tất tay' của tỷ phú Elon Musk hay toan tính lợi cả đôi đường của người giàu nhất hành tinh?

Bầu cử Mỹ 2024 sắp có kết quả, tính toán của tỷ phú Elon Musk đối với cựu Tổng thống Trump liệu có kết quả? Nếu Phó Tổng thống Harris ...
Thủ tướng Phạm Minh Chính thăm Khu di tích lịch sử Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Côn Minh, Vân Nam, Trung Quốc

Thủ tướng Phạm Minh Chính thăm Khu di tích lịch sử Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Côn Minh, Vân Nam, Trung Quốc

Chiều ngày 5/11, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã tới thăm Khu di tích lịch sử Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Vân Nam.
Công ty TNHH đóng tàu HD Huyndai Việt Nam: Từng bước khẳng định thương hiệu riêng

Công ty TNHH đóng tàu HD Huyndai Việt Nam: Từng bước khẳng định thương hiệu riêng

Công ty TNHH Đóng tàu HD Hyundai Việt Nam (HVS) được thành lập năm 1996.
Phấn đấu đưa Khu kinh tế Vân Phong trở thành trung tâm kinh tế năng động, thông minh, bền vững, bản sắc

Phấn đấu đưa Khu kinh tế Vân Phong trở thành trung tâm kinh tế năng động, thông minh, bền vững, bản sắc

Khu kinh tế (KKT) Vân Phong được đánh giá là 'địa chỉ đỏ' về thu hút đầu tư tại duyên hải Nam Trung Bộ.
TRỰC TIẾP bầu cử Mỹ 2024: Trận đấu cuối cùng giữa ứng viên Trump - Harris bắt đầu

TRỰC TIẾP bầu cử Mỹ 2024: Trận đấu cuối cùng giữa ứng viên Trump - Harris bắt đầu

Báo Thế giới và Việt Nam liên tục cập nhật diễn biến và kết quả của cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2024 ngày 5/11.
Bầu cử Mỹ 2024: Tuyên bố trước 'giờ G' của một cử tri Mỹ giàu kinh nghiệm

Bầu cử Mỹ 2024: Tuyên bố trước 'giờ G' của một cử tri Mỹ giàu kinh nghiệm

Tôi hỏi là ông sẽ bỏ phiếu cho ai? Kamala Harris, ông trả lời tôi với giọng nhỏ nhẹ nhưng dứt khoát.
'Họa vô đơn chí' có thể đẩy chính phủ 'đèn giao thông' của Đức tới nguy cơ sụp đổ

'Họa vô đơn chí' có thể đẩy chính phủ 'đèn giao thông' của Đức tới nguy cơ sụp đổ

Đây là thời điểm tồi tệ nhất có thể dẫn tới chính phủ sụp đổ, xét theo những gì đang xảy ra ở Ukraine và tình hình kinh tế ở Đức.
Syria lên án cuộc không kích của Israel nhằm vào các địa điểm dân sự gần Damascus

Syria lên án cuộc không kích của Israel nhằm vào các địa điểm dân sự gần Damascus

Bộ Ngoại giao Syria kêu gọi Liên hợp quốc (LHQ) hành động khẩn cấp để ngăn chặn các động thái quân sự của Israel nhằm vào dân thường.
Bầu cử tổng thống Mỹ 2024 bắt đầu, hai ứng viên hòa nhau tại điểm đầu tiên, kịch bản nào để tới con số quyền lực?

Bầu cử tổng thống Mỹ 2024 bắt đầu, hai ứng viên hòa nhau tại điểm đầu tiên, kịch bản nào để tới con số quyền lực?

Nếu các cuộc thăm dò trước bầu cử tổng thống Mỹ 2024 là chính xác, cuộc đua năm nay cần theo dõi sát 7 tiểu bang chiến địa.
Tình hình Trung Đông: 'Pháo đài bay' của Mỹ làm Iran 'nóng mặt', Hamas lại khiến Washington thất vọng

Tình hình Trung Đông: 'Pháo đài bay' của Mỹ làm Iran 'nóng mặt', Hamas lại khiến Washington thất vọng

Mỹ điều động một nhóm máy bay B-52 tới Trung Đông nhằm hỗ trợ Israel trước nguy cơ bị tấn công trả đũa từ Iran.
Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Cuộc đua vào Nhà Trắng giữa hai ứng cử viên Kamala Harris của đảng Dân chủ và Donald Trump của đảng Cộng hòa sẽ 'ngã ngũ' trong ngày 5/11 (giờ Mỹ).
Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Còn 2 ngày nữa Nhà Trắng sẽ xác định được chủ nhân mới thay thế đương kim Tổng thống Joe Biden. Đó sẽ là ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris hoặc chủ cũ, ông ...
Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ luôn mang nhiều yếu tố bất ngờ, kịch tính, thậm chí có khả năng thay đổi cục diện vào phút chót.
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
GPT-5: Open AI mở ra chân trời mới

GPT-5: Open AI mở ra chân trời mới

Sự kiện đang được giới công nghệ mong đợi có thể xảy ra ngay trong năm nay, là sự ra mắt của GPT-5.
30 năm UNCLOS có hiệu lực: Vai trò giữ gìn trật tự pháp lý trên biển của ITLOS

30 năm UNCLOS có hiệu lực: Vai trò giữ gìn trật tự pháp lý trên biển của ITLOS

Gần 30 năm qua, Tòa án Luật Biển quốc tế (ITLOS) góp phần quan trọng giữ gìn tính toàn vẹn, thúc đẩy tuân thủ UNCLOS.
Bầu cử Mỹ trước 'giờ G': 'Kỳ phùng địch thủ' Trung Quốc vẫn gia tăng sức ảnh hưởng, chiến lược châu Á sẽ được định hình ra sao?

Bầu cử Mỹ trước 'giờ G': 'Kỳ phùng địch thủ' Trung Quốc vẫn gia tăng sức ảnh hưởng, chiến lược châu Á sẽ được định hình ra sao?

Cả ông Trump và bà Harris đều đang tìm cách mô tả bên kia là 'yếu thế trước Trung Quốc' trong nỗ lực vượt qua phe đối lập.
Quan hệ Mỹ-Anh hậu bầu cử: Hai ngã rẽ trước chân trời mới

Quan hệ Mỹ-Anh hậu bầu cử: Hai ngã rẽ trước chân trời mới

Quan hệ truyền thống Mỹ-Anh có thể sẽ đổi khác, khi cuộc bầu cử sắp tới mở ra hai viễn cảnh khác nhau cho mối thâm tình này.
Bài phát biểu tranh cử cuối cùng của bà Kamala Harris: Những 'đòn công kích' phút chót, so sánh rất giàu hình ảnh

Bài phát biểu tranh cử cuối cùng của bà Kamala Harris: Những 'đòn công kích' phút chót, so sánh rất giàu hình ảnh

Phó Tổng thống Kamala Harris đã có bài phát biểu khép lại chiến dịch tranh cử tại công viên Ellipse ở Washington, D.C.
'Ván cờ' Nga-Ukraine trước ngã rẽ bầu cử Mỹ

'Ván cờ' Nga-Ukraine trước ngã rẽ bầu cử Mỹ

Kết quả bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2024 sẽ có ảnh hưởng lớn đến cục diện xung đột Nga-Ukraine.
Quan hệ Mỹ-Ấn đi về đâu sau khi Nhà Trắng đổi chủ?

Quan hệ Mỹ-Ấn đi về đâu sau khi Nhà Trắng đổi chủ?

Bất kể ai giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ, chính quyền Washington mới cần tiếp tục xây dựng quan hệ hợp tác tốt đẹp với Ấn Độ.
Gia tăng 'sức nóng', BRICS được định vị là nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai

Gia tăng 'sức nóng', BRICS được định vị là nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai

Sức ảnh hưởng toàn cầu đang gia tăng của BRICS định vị nhóm này sẽ là một nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai.
Phiên bản di động