Diplomatic Affairs: 50 năm tinh hoa ngoại giao Việt Nam

Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam hiện duy trì quan hệ ngoại giao với 189 quốc gia trên toàn thế giới, có quan hệ thương mại với 165 quốc gia và vùng lãnh thổ, ký kết các hiệp định thương mại với 76 quốc gia và duy trì quy chế Tối huệ quốc với 72 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Ngoài việc tăng cường các quan hệ song phương, Việt Nam còn liên tục cải thiện quan hệ với các tổ chức quốc tế và khu vực như Liên hợp quốc, Liên minh châu Âu (EU), ASEAN, APEC và ASEM,… đem lại nhiều đóng góp tích cực cho các tổ chức này theo thế mạnh và lợi ích quốc gia của Việt Nam.

Tại Đại hội Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ XI năm 2011, Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam đã có công bố chính thức về chính sách đối ngoại của Việt Nam rằng: “Việt Nam sẵn sàng là bạn và là đối tác tin cậy của tất cả các nước trong cộng đồng thế giới, phấn đấu vì hoà bình, độc lập và phát triển, tích cực tham gia các quá trình hợp tác quốc tế và khu vực. Làm sâu sắc, ổn định và duy trì các quan hệ quốc tế được thiết lập. Phát triển quan hệ với các quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới, cũng như các tổ chức quốc tế, đồng thời thể hiện: tôn trọng độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của nhau; không can thiệp vào các vấn đề quốc tế khác của nhau; không sử dụng hoặc đe dọa vũ lực; giải quyết các bất đồng và tranh chấp bằng các cuộc đàm phán hòa bình; tôn trọng lẫn nhau, bình đẳng và cùng có lợi.”

Trong vòng 50 năm qua, ngoại giao Việt Nam đã đạt được nhiều thành công. Đặc biệt, Việt Nam đã đạt được những tiến bộ quan trọng khi chú tâm đến xây dựng, củng cố hòa bình, ổn định và hợp tác giữa các nước trong khu vực và thế giới.

Ngày nay, ngoại giao Việt Nam có thêm một mục tiêu là tạo ra một môi trường quốc tế thuận lợi để xây dựng và hội nhập với cộng đồng quốc tế.

Những đóng góp của ngoại giao Việt Nam cho các thành tựu của quốc gia thay đổi theo giai đoạn lịch sử. Trong thời kỳ bảo vệ nhà nước non trẻ và đấu tranh giải phóng, thống nhất dân tộc, ngoại giao trở thành một trong những biện pháp hiệu quả, mạnh mẽ để chống lại các mối đe dọa, ngăn chặn sự độc lập và toàn vẹn lãnh thổ của Việt Nam, đồng thời huy động sự giúp đỡ của các quốc gia thân thiện khác để giành được sự cảm thông và ủng hộ từ dư luận thế giới.

Khi đó, các hoạt động ngoại giao thường được phối hợp với các hoạt động quân sự. Đến đầu thập niên 50, Việt Nam đã thiết lập quan hệ ngoại giao với Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, Liên Xô và các nước Đông Âu, chính thức hóa vị thế của Việt Nam Dân chủ Cộng hòa trên trường quốc tế, mở đường cho sự công nhận của các quốc gia khác trên thế giới.

Ngoại giao Việt Nam song hành cùng với đấu tranh quân sự và chính trị để đạt được thỏa thuận quốc tế quan trọng, chất dứt các cuộc chiến tranh và vạch đường cho sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc và thống nhất đất nước. Đó là Hiệp định Geneve năm 1954, công nhận các quyền cơ bản của một quốc gia thuộc địa, độc lập, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ và quyền tự quyết. Năm 1973, Hiệp định Paris được ký kết, chấm dứt chiến tranh, buộc quân Mỹ phải rút khỏi Việt Nam, tạo điều kiện thuận lợi cho công cuộc thống nhất đất nước.

Kể từ đó, với đường lối Đổi mới 1986, Việt Nam đã thực hiện chính sách cởi mở, đa phương hóa và đa dạng hóa quan hệ và hội nhập tích cực với cộng đồng thế giới. Ngoại giao đã góp phần phá vỡ sự cô lập, bao vây và cấm vận; mở rộng quan hệ quốc tế của Việt Nam, duy trì các điều kiện thuận lợi để phát triển kinh tế-xã hội và nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.

Trong những năm tới, ngoại giao Việt Nam sẽ tận dụng tốt nhất các thành tựu trong quá khứ và tiếp tục làm việc kiên định để huy động các điều kiện thuận lợi nhất cho sự nghiệp hiện đại hóa và công nghiệp hóa đất nước. Ngoại giao sẽ giúp đẩy mạnh hợp tác với các quốc gia khác trên thế giới trong quá trình hội nhập, đồng thời bảo đảm độc lập, chủ quyền, an ninh quốc gia và bản sắc dân tộc.