EU đơn độc trong JCPOA

Mỹ rút, Nga, Trung hờ hững khiến nỗ lực của Anh, Pháp và Đức nhằm níu kéo Iran tuân thủ Kế hoạch Hành động chung Toàn diện (JCPOA) chưa đạt được nhiều kết quả.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
eu don doc trong jcpoa Iran phủ nhận đàm phán với EU về chương trình tên lửa
eu don doc trong jcpoa Berlin gọi, Bắc Kinh có trả lời?

Ngày 25/5, đại diện ngoại giao những nước P5+1 (trừ Mỹ) gồm Trung Quốc, Nga, Pháp, Anh cùng Đức đã họp với Iran tại thủ đô Vienna, Áo để bàn về việc cứu vãn JCPOA trên bờ vực sụp đổ. Phát biểu sau cuộc họp báo, Thứ trưởng Ngoại giao Abbas Araghchi cho biết các bên đều bày tỏ mong muốn bảo toàn thỏa thuận hạt nhân, bất chấp quyết định rút lui đơn phương của Mỹ trước đó.

Tuy nhiên, phía Iran cũng nhấn mạnh rằng trước những tác động xấu của lệnh trừng phạt mà Washington vừa tái áp đặt, Tehran cần có sự đảm bảo từ phía các bên ký thỏa thuận, nhằm duy trì lợi ích kinh tế của quốc gia này như duy trì nhập khẩu dầu từ quốc gia Trung Đông, đầu tư nước ngoài và cam kết tín dụng ngân hàng. Nói cách khác, Liên minh châu Âu (EU) cùng Trung Quốc và Nga sẽ phải bù đắp cho những khoảng trống mà Mỹ để lại, nhằm “chiều lòng” Iran. Song cho đến thời điểm hiện tại, khi mà Bắc Kinh và Moscow vẫn lưỡng lự, Brussels đang tỏ ra “đuối sức” trong việc đáp ứng yêu cầu của Tehran. Vậy những điều kiện Iran đưa ra cho phía EU là gì?

Thế khó của châu Âu

Đầu tiên, Anh, Pháp và Đức cần cam kết từ bỏ đối thoại về chương trình tên lửa đạn đạo của Iran hay sự ổn định ở Trung Đông. Điều này nhằm đảm bảo Tehran sẽ rảnh tay thực hiện chiến lược của mình ở khu vực, tập trung đối phó với những bước đi của Washington và Tel Aviv tại Syria. Bên cạnh đó, nó cũng cho phép Iran “nắm đằng chuôi”, có thể tái khởi động chương trình phát triển tên lửa đạn đạo bất cứ lúc nào mà không gặp phải sự dò xét từ các quốc gia EU.

eu don doc trong jcpoa
Ngoại trưởng các nước Anh, Pháp, Đức cùng Cao ủy Liên minh châu Âu về vấn đề đối ngoại Federica Mogherini và Bộ trưởng Ngoại giao Iran Mohammad Javad Zarif sau một buổi họp ngày 15/5. (Nguồn: AP)

Thứ hai, các ngân hàng châu Âu cần tiếp tục duy trì và bảo đảm an toàn cho các giao dịch với Iran. Đây là một trong những điểm lợi hiếm hoi trong thỏa thuận mang tính một chiều này. Tuy các ngân hàng lớn ở châu Âu đã quay lưng với Tehran do lo sợ lệnh trừng phạt từ Mỹ, nhiều ngân hàng nhỏ, đặc biệt là tại Đức, đang tận dụng cơ hội để mở rộng giao thương với quốc gia Trung Đông này. Kể từ khi thỏa thuận hạt nhân Iran được ký kết năm 2015, xuất khẩu của Đức sang Iran đã tăng mạnh, đạt con số 2,6 tỷ Euro năm 2017. Do đó, duy trì giao dịch với Tehran sẽ mang lại lợi ích không nhỏ cho Berlin.

Thứ ba, các nước EU cần duy trì, thậm chí là gia tăng sản lượng dầu mỏ nhập khẩu từ Iran bù đắp cho Mỹ. Trong năm 2017, châu Âu đã nhập tới 9,31 triệu tấn dầu thô từ quốc gia Trung Đông, tăng 6 lần so với cùng kỳ năm trước. Thoát khỏi sự phụ thuộc về dầu mỏ từ Nga có thể là điểm cộng khi quan hệ Moscow - Brussels vẫn chưa có nhiều cải thiện, song dựa nhiều vào Tehran chưa hẳn đã là điều tốt lành cho EU. 

Cuối cùng, Iran muốn các nước EU tích cực “chống lại các cấm vận của Mỹ”, cũng như tham gia chỉ trích Nhà Trắng vi phạm nghị quyết của Liên hợp quốc về ủng hộ JCPOA. Đây có lẽ là yêu cầu khó khăn nhất trong danh sách, đặc biệt khi quan hệ Brussels - Washington đang ít nhiều rạn nứt. Nỗ lực ngoại giao từ Thủ tướng Đức Angela Merkel và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã không thể lay chuyển quyết định đưa Mỹ rời JCPOA, hay quyết định từ chối miễn thuế nhập khẩu vĩnh viễn cho EU của Tổng thống Donald Trump. Chỉ trích chính sách của Washington về Iran tại Liên hợp quốc chỉ càng khiến quan hệ hai bên đi vào bế tắc.

Muối có bỏ bể?

Trước mắt, điều duy nhất Anh, Pháp và Đức có thể làm là cố gắng đáp ứng các yêu cầu của phía Iran, nhằm duy trì sự tham dự của quốc gia Trung Đông này trong JCPOA. Đây cũng là nội dung được Cao ủy phụ trách chính sách đối ngoại của EU Federica Mogherini nhấn mạnh trong cuộc họp với Hội đồng Ngoại trưởng EU ngày 28/5. Theo bà, cách tốt nhất để khiến Iran không phát triển vũ khí hạt nhân là giữ quốc gia này trong JCPOA. Bà khẳng định: “Đối với chúng tôi, động thái này không nhằm đảm bảo lợi ích kinh tế, mà hướng tới duy trì an ninh”.

Tuy nhiên, Thứ trưởng Ngoại giao Iran Abbas Araghchi cho rằng ngay cả khi người châu Âu tỏ ra “rất nghiêm túc” trong những nỗ lực cứu vãn thỏa thuận hạt nhân với Iran, Tehran “nghi ngờ năng lực của EU để thực hiện điều này”. Tuyên bố này cũng phần nào ám chỉ việc Nga và Trung Quốc chưa đóng góp tích cực vào việc níu kéo JCPOA, ngay cả sau hai chuyến làm “thuyết khách” của Thủ tướng Đức Angela Merkel tới Bắc Kinh và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tới Moscow. Người ta đang mong chờ Tổng thống Nga Vladimir Putin cùng Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ có những cuộc đối thoại chủ động, tích cực với lãnh đạo Iran nhân thượng đỉnh giữa các nước thành viên thuộc Tổ chức Hợp tác Thượng Hải, diễn ra tại thành phố Thanh Đảo vào hai ngày 9 - 10/6 tới.

Tuy nhiên, cho đến lúc đó, EU vẫn đang tỏ ra đơn độc trên mặt trận đàm phán với Iran và nỗ lực nhằm duy trì JCPOA của Brussels dường như vẫn chỉ là “muối bỏ bể” so với danh sách các yêu cầu từ phía Tehran.

eu don doc trong jcpoa ​Ủy ban Chung JCPOA sẽ đánh giá việc Mỹ rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran

Ngày 20/5, Thứ trưởng Ngoại giao Iran Abbas Araqchi cho biết, một cuộc họp của Ủy ban Chung giám sát việc thực thi thỏa thuận ...

eu don doc trong jcpoa Mỹ rút khỏi Thỏa thuận hạt nhân Iran và hệ lụy

Không quá bất ngờ, nhưng việc Mỹ rút khỏi Hiệp định hạt nhân với Iran hay còn gọi là Kế hoạch hành động chung toàn ...

eu don doc trong jcpoa ​Iran tuyên bố không đầu hàng trước sức ép của Mỹ

Đó là tuyên bố của Tổng thống Iran Hassan Rouhani ngày 16/5, được đưa ra một ngày sau khi Washington áp đặt các biện pháp ...

Minh Vương

Xem nhiều

Đọc thêm

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Bảy ngày 23/11/2024: Sư Tử tình cảm chớm nở

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Bảy ngày 23/11/2024: Sư Tử tình cảm chớm nở

Tử vi hôm nay 23/11/2024 của 12 cung hoàng đạo - Ma Kết, Bảo Bình, Song Ngư, Bạch Dương, Kim Ngưu, Song Tử, Cự Giải, Sư Tử, Xử Nữ, Thiên ...
Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 23/11/2024, Lịch vạn niên ngày 23 tháng 11 năm 2024

Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 23/11/2024, Lịch vạn niên ngày 23 tháng 11 năm 2024

Lịch âm 23/11. Lịch âm 23/11/2024? Âm lịch hôm nay 23/11. Lịch vạn niên 23/11/2024. Ngày hôm nay tốt hay xấu? Xem ngày giờ, hướng tốt xấu...
Thêm hai quốc gia có thể có thể trở thành thành viên đầy đủ của khu vực Schengen

Thêm hai quốc gia có thể có thể trở thành thành viên đầy đủ của khu vực Schengen

Ủy ban châu Âu khẳng định cả Romania và Bulgaria đều đáp ứng đầy đủ các tiêu chí để gia nhập khối Schengen.
Hỗ trợ Ukraine: Czech cấp nửa triệu quả đạn pháo, Thụy Điển tiếp tục bơm tiền, Berlin không cho phép Kiev dùng vũ khí Đức tấn công lãnh thổ Nga

Hỗ trợ Ukraine: Czech cấp nửa triệu quả đạn pháo, Thụy Điển tiếp tục bơm tiền, Berlin không cho phép Kiev dùng vũ khí Đức tấn công lãnh thổ Nga

Ngoại trưởng Czech Jan Lipavsky cam kết Prague sẽ tiếp tục hỗ trợ Ukraine.
Việt Nam luôn coi trọng và dành ưu tiên cao cho việc củng cố, tăng cường quan hệ với Campuchia

Việt Nam luôn coi trọng và dành ưu tiên cao cho việc củng cố, tăng cường quan hệ với Campuchia

Chủ tịch Quốc hội khẳng định Đảng, Nhà nước Việt Nam luôn coi trọng và dành ưu tiên cao cho việc củng cố, tăng cường quan hệ Việt Nam-Campuchia.
Việt Nam-Malaysia: Thúc đẩy, phát huy hiệu quả tiềm năng hợp tác trong bối cảnh bước vào giai đoạn phát triển mới

Việt Nam-Malaysia: Thúc đẩy, phát huy hiệu quả tiềm năng hợp tác trong bối cảnh bước vào giai đoạn phát triển mới

Tổng Bí thư tiếp Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phát triển Nông thôn, Chủ tịch đảng UMNO và các lãnh đạo cấp cao trong Liên minh cầm quyền tại Malaysia.
Mỹ cho phép Ukraine tấn công sâu vào lãnh thổ Nga: ‘Đèn xanh’ nháy chậm?

Mỹ cho phép Ukraine tấn công sâu vào lãnh thổ Nga: ‘Đèn xanh’ nháy chậm?

Việc Ukraine sử dụng tên lửa tầm xa của Mỹ tấn công quân sự trên đất Nga có thể chuyển xung đột sang giai đoạn quyết liệt hơn.
Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Trong bối cảnh địa chính trị phân hóa sâu sắc, xung đột leo thang và biến đổi khí hậu, Thượng đỉnh G20 rất được trông đợi.
Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Tân Tổng thống Indonesia Prabowo Subianto có chuyến công du nước ngoài đầu tiên kéo dài nhiều ngày với quy mô lớn.
Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị đã thể hiện rõ ý chí và cam kết của nhiều quốc gia trong việc ủng hộ người Palestine và tìm kiếm các giải pháp lâu dài.
Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Những thay đổi dưới thời Trump 2.0 sẽ tác động nhiều mặt tới nước Mỹ và thế giới.
Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Chuyến thăm Trung Quốc của Thủ tướng Malaysia phản ánh mong muốn tăng cường quan hệ song phương toàn diện, đặc biệt là kinh tế và thương mại.
Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Sự trở lại của Tổng thống đắc cử Donald Trump mang nhiều hàm ý cho nước Mỹ và thế giới. Châu Á – Thái Bình Dương trong đó có tiểu vùng Mekong cũng không nằm ...
‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

Quan hệ giữa Mỹ và Iran, từng là đồng minh thân cận thời đầu Chiến tranh Lạnh, đã biến thành đối đầu kéo dài hàng thập kỷ.
Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Cuộc đua vào Nhà Trắng giữa hai ứng cử viên Kamala Harris của đảng Dân chủ và Donald Trump của đảng Cộng hòa sẽ 'ngã ngũ' trong ngày 5/11 (giờ Mỹ).
Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Còn 2 ngày nữa Nhà Trắng sẽ xác định được chủ nhân mới thay thế đương kim Tổng thống Joe Biden. Đó sẽ là ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris hoặc chủ cũ, ông ...
Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ luôn mang nhiều yếu tố bất ngờ, kịch tính, thậm chí có khả năng thay đổi cục diện vào phút chót.
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
Một Iran 'rất khác' sẽ khiến ông Trump phải đau đầu!

Một Iran 'rất khác' sẽ khiến ông Trump phải đau đầu!

Rất có thể chính sách 'gây áp lực tối đa' của Tổng thống đắc cử Donald Trump sẽ không còn tác dụng với Iran khi ở thời điểm hiện nay.
Ông Donald Trump 'tái xuất': Cục diện Nam bán cầu có đảo chiều?

Ông Donald Trump 'tái xuất': Cục diện Nam bán cầu có đảo chiều?

Sự trở lại của ông Donald Trump không chỉ đánh dấu bước ngoặt trong chính trị Mỹ mà còn hứa hẹn ảnh hưởng sâu rộng đến khu vực Nam bán cầu.
'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

Nhóm các nhà nghiên cứu Mỹ và Trung Quốc đang tiến hành dự án 'hạt hòa bình' nhằm thúc đẩy cân bằng thương mại nông nghiệp giữa hai nước.
Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Mặc dù sắp mãn nhiệm nhưng Tổng thống Mỹ Joe Biden đã có một quyết định quan trọng liên quan đến xung đột Nga-Ukraine.
Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Tổng thống Joe Biden đã quyết định 'xé rào' vũ khí cho Ukraine. Tuy nhiên, những 'đòn giáng' không thể tạo ra bằng lời nói.
Ngoại giao đa phương của Việt Nam tạo tiếng vang trên truyền thông Mexico

Ngoại giao đa phương của Việt Nam tạo tiếng vang trên truyền thông Mexico

Truyền thông Mexico đề cao vị thế và sự tham gia, đóng góp hiệu quả của Việt Nam tại các diễn đàn đa phương gần đây như APEC, G20...
Phiên bản di động