EU đơn độc trong JCPOA

Mỹ rút, Nga, Trung hờ hững khiến nỗ lực của Anh, Pháp và Đức nhằm níu kéo Iran tuân thủ Kế hoạch Hành động chung Toàn diện (JCPOA) chưa đạt được nhiều kết quả.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
eu don doc trong jcpoa Iran phủ nhận đàm phán với EU về chương trình tên lửa
eu don doc trong jcpoa Berlin gọi, Bắc Kinh có trả lời?

Ngày 25/5, đại diện ngoại giao những nước P5+1 (trừ Mỹ) gồm Trung Quốc, Nga, Pháp, Anh cùng Đức đã họp với Iran tại thủ đô Vienna, Áo để bàn về việc cứu vãn JCPOA trên bờ vực sụp đổ. Phát biểu sau cuộc họp báo, Thứ trưởng Ngoại giao Abbas Araghchi cho biết các bên đều bày tỏ mong muốn bảo toàn thỏa thuận hạt nhân, bất chấp quyết định rút lui đơn phương của Mỹ trước đó.

Tuy nhiên, phía Iran cũng nhấn mạnh rằng trước những tác động xấu của lệnh trừng phạt mà Washington vừa tái áp đặt, Tehran cần có sự đảm bảo từ phía các bên ký thỏa thuận, nhằm duy trì lợi ích kinh tế của quốc gia này như duy trì nhập khẩu dầu từ quốc gia Trung Đông, đầu tư nước ngoài và cam kết tín dụng ngân hàng. Nói cách khác, Liên minh châu Âu (EU) cùng Trung Quốc và Nga sẽ phải bù đắp cho những khoảng trống mà Mỹ để lại, nhằm “chiều lòng” Iran. Song cho đến thời điểm hiện tại, khi mà Bắc Kinh và Moscow vẫn lưỡng lự, Brussels đang tỏ ra “đuối sức” trong việc đáp ứng yêu cầu của Tehran. Vậy những điều kiện Iran đưa ra cho phía EU là gì?

Thế khó của châu Âu

Đầu tiên, Anh, Pháp và Đức cần cam kết từ bỏ đối thoại về chương trình tên lửa đạn đạo của Iran hay sự ổn định ở Trung Đông. Điều này nhằm đảm bảo Tehran sẽ rảnh tay thực hiện chiến lược của mình ở khu vực, tập trung đối phó với những bước đi của Washington và Tel Aviv tại Syria. Bên cạnh đó, nó cũng cho phép Iran “nắm đằng chuôi”, có thể tái khởi động chương trình phát triển tên lửa đạn đạo bất cứ lúc nào mà không gặp phải sự dò xét từ các quốc gia EU.

eu don doc trong jcpoa
Ngoại trưởng các nước Anh, Pháp, Đức cùng Cao ủy Liên minh châu Âu về vấn đề đối ngoại Federica Mogherini và Bộ trưởng Ngoại giao Iran Mohammad Javad Zarif sau một buổi họp ngày 15/5. (Nguồn: AP)

Thứ hai, các ngân hàng châu Âu cần tiếp tục duy trì và bảo đảm an toàn cho các giao dịch với Iran. Đây là một trong những điểm lợi hiếm hoi trong thỏa thuận mang tính một chiều này. Tuy các ngân hàng lớn ở châu Âu đã quay lưng với Tehran do lo sợ lệnh trừng phạt từ Mỹ, nhiều ngân hàng nhỏ, đặc biệt là tại Đức, đang tận dụng cơ hội để mở rộng giao thương với quốc gia Trung Đông này. Kể từ khi thỏa thuận hạt nhân Iran được ký kết năm 2015, xuất khẩu của Đức sang Iran đã tăng mạnh, đạt con số 2,6 tỷ Euro năm 2017. Do đó, duy trì giao dịch với Tehran sẽ mang lại lợi ích không nhỏ cho Berlin.

Thứ ba, các nước EU cần duy trì, thậm chí là gia tăng sản lượng dầu mỏ nhập khẩu từ Iran bù đắp cho Mỹ. Trong năm 2017, châu Âu đã nhập tới 9,31 triệu tấn dầu thô từ quốc gia Trung Đông, tăng 6 lần so với cùng kỳ năm trước. Thoát khỏi sự phụ thuộc về dầu mỏ từ Nga có thể là điểm cộng khi quan hệ Moscow - Brussels vẫn chưa có nhiều cải thiện, song dựa nhiều vào Tehran chưa hẳn đã là điều tốt lành cho EU. 

Cuối cùng, Iran muốn các nước EU tích cực “chống lại các cấm vận của Mỹ”, cũng như tham gia chỉ trích Nhà Trắng vi phạm nghị quyết của Liên hợp quốc về ủng hộ JCPOA. Đây có lẽ là yêu cầu khó khăn nhất trong danh sách, đặc biệt khi quan hệ Brussels - Washington đang ít nhiều rạn nứt. Nỗ lực ngoại giao từ Thủ tướng Đức Angela Merkel và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã không thể lay chuyển quyết định đưa Mỹ rời JCPOA, hay quyết định từ chối miễn thuế nhập khẩu vĩnh viễn cho EU của Tổng thống Donald Trump. Chỉ trích chính sách của Washington về Iran tại Liên hợp quốc chỉ càng khiến quan hệ hai bên đi vào bế tắc.

Muối có bỏ bể?

Trước mắt, điều duy nhất Anh, Pháp và Đức có thể làm là cố gắng đáp ứng các yêu cầu của phía Iran, nhằm duy trì sự tham dự của quốc gia Trung Đông này trong JCPOA. Đây cũng là nội dung được Cao ủy phụ trách chính sách đối ngoại của EU Federica Mogherini nhấn mạnh trong cuộc họp với Hội đồng Ngoại trưởng EU ngày 28/5. Theo bà, cách tốt nhất để khiến Iran không phát triển vũ khí hạt nhân là giữ quốc gia này trong JCPOA. Bà khẳng định: “Đối với chúng tôi, động thái này không nhằm đảm bảo lợi ích kinh tế, mà hướng tới duy trì an ninh”.

Tuy nhiên, Thứ trưởng Ngoại giao Iran Abbas Araghchi cho rằng ngay cả khi người châu Âu tỏ ra “rất nghiêm túc” trong những nỗ lực cứu vãn thỏa thuận hạt nhân với Iran, Tehran “nghi ngờ năng lực của EU để thực hiện điều này”. Tuyên bố này cũng phần nào ám chỉ việc Nga và Trung Quốc chưa đóng góp tích cực vào việc níu kéo JCPOA, ngay cả sau hai chuyến làm “thuyết khách” của Thủ tướng Đức Angela Merkel tới Bắc Kinh và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tới Moscow. Người ta đang mong chờ Tổng thống Nga Vladimir Putin cùng Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ có những cuộc đối thoại chủ động, tích cực với lãnh đạo Iran nhân thượng đỉnh giữa các nước thành viên thuộc Tổ chức Hợp tác Thượng Hải, diễn ra tại thành phố Thanh Đảo vào hai ngày 9 - 10/6 tới.

Tuy nhiên, cho đến lúc đó, EU vẫn đang tỏ ra đơn độc trên mặt trận đàm phán với Iran và nỗ lực nhằm duy trì JCPOA của Brussels dường như vẫn chỉ là “muối bỏ bể” so với danh sách các yêu cầu từ phía Tehran.

eu don doc trong jcpoa ​Ủy ban Chung JCPOA sẽ đánh giá việc Mỹ rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran

Ngày 20/5, Thứ trưởng Ngoại giao Iran Abbas Araqchi cho biết, một cuộc họp của Ủy ban Chung giám sát việc thực thi thỏa thuận ...

eu don doc trong jcpoa Mỹ rút khỏi Thỏa thuận hạt nhân Iran và hệ lụy

Không quá bất ngờ, nhưng việc Mỹ rút khỏi Hiệp định hạt nhân với Iran hay còn gọi là Kế hoạch hành động chung toàn ...

eu don doc trong jcpoa ​Iran tuyên bố không đầu hàng trước sức ép của Mỹ

Đó là tuyên bố của Tổng thống Iran Hassan Rouhani ngày 16/5, được đưa ra một ngày sau khi Washington áp đặt các biện pháp ...

Minh Vương

Xem nhiều

Đọc thêm

Đất hiếm khuấy động thị trường, lý do đến từ Myanmar

Đất hiếm khuấy động thị trường, lý do đến từ Myanmar

Giá đất hiếm đã trở lại thành tâm điểm của thị trường khi bất ngờ tăng vọt từ đầu tháng 11/2024.
Bài viết của Tổng Bí thư Tô Lâm: 'Tinh - Gọn - Mạnh - Hiệu năng - Hiệu lực - Hiệu quả'

Bài viết của Tổng Bí thư Tô Lâm: 'Tinh - Gọn - Mạnh - Hiệu năng - Hiệu lực - Hiệu quả'

Báo TG&VN giới thiệu bài viết của Tổng Bí thư Tô Lâm về xây dựng hệ thống chính trị với tiêu đề: 'Tinh - Gọn - Mạnh - Hiệu năng ...
Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 6/11 và sáng 7/11: Lịch thi đấu Champions League - Inter vs Arsenal; AFC Champions League 2 - Nam Định vs Tampines Rovers

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 6/11 và sáng 7/11: Lịch thi đấu Champions League - Inter vs Arsenal; AFC Champions League 2 - Nam Định vs Tampines Rovers

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 6/11 và sáng 7/11: Lịch thi đấu Champions League - Inter vs Arsenal; Europa League - Besiktas vs Malmo FF...
Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Tư ngày 6/11/2024: Song Tử sự nghiệp phát triển

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Tư ngày 6/11/2024: Song Tử sự nghiệp phát triển

Tử vi hôm nay 6/11/2024 của 12 cung hoàng đạo - Ma Kết, Bảo Bình, Song Ngư, Bạch Dương, Kim Ngưu, Song Tử, Cự Giải, Sư Tử, Xử Nữ, Thiên ...
Bầu cử Mỹ 2024: Ông Trump và bà Harris đều đánh vào ‘điểm ảnh’ của nền kinh tế, người hiểu cảm xúc cử tri hơn sẽ chiến thắng

Bầu cử Mỹ 2024: Ông Trump và bà Harris đều đánh vào ‘điểm ảnh’ của nền kinh tế, người hiểu cảm xúc cử tri hơn sẽ chiến thắng

Nếu nền kinh tế hạ cánh mềm, sao người dân lại cảm thấy khó khăn đến thế? Ông Donald Trump hay bà Kamala Harris, ai sẽ thắng trong bầu cử ...
Cập nhật bảng giá xe hãng Nissan mới nhất tháng 11/2024

Cập nhật bảng giá xe hãng Nissan mới nhất tháng 11/2024

Bảng giá xe hãng Nissan của các dòng như Almera 2021, Almera 2022, Kicks 2022, Navara 2021, Navara 2022 và Navara 2024 sẽ được cập nhật chi tiết trong bài ...
Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Màu sắc chính sách đối ngoại của ông Trump và bà Harris nếu đắc cử

Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Màu sắc chính sách đối ngoại của ông Trump và bà Harris nếu đắc cử

Kết quả bầu cử Tổng thống Mỹ 2024 sẽ tác động tới tình hình thế giới thế nào và chính sách đối ngoại của ông Trump và bà Harris khác biệt ra sao?
Đại sứ Phạm Quang Vinh: 'Độc lạ', gay cấn bầu cử Tổng thống Mỹ 2024 và câu chuyện với Việt Nam

Đại sứ Phạm Quang Vinh: 'Độc lạ', gay cấn bầu cử Tổng thống Mỹ 2024 và câu chuyện với Việt Nam

Theo Đại sứ Phạm Quang Vinh, cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm nay rất sít sao, nhưng dù là ai thì quan hệ Việt Nam-Mỹ vẫn tiếp đà phát triển tích cực.
Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Ý nghĩa và tác động

Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Ý nghĩa và tác động

Bầu cử Tổng thống Mỹ luôn có ý nghĩa quan trọng không chỉ trong nội bộ nước Mỹ mà còn với cộng đồng quốc tế.
Cuốn sách 'Trí tuệ nhân tạo từ góc nhìn quan hệ quốc tế': Hiểu để tự chủ, chủ động trong kỷ nguyên AI

Cuốn sách 'Trí tuệ nhân tạo từ góc nhìn quan hệ quốc tế': Hiểu để tự chủ, chủ động trong kỷ nguyên AI

Có thể khẳng định rằng AI không còn là một công nghệ của tương lai mà đã và đang định hình lại cục diện địa chính trị.
Israel-Iran: Trả đũa trong tính toán

Israel-Iran: Trả đũa trong tính toán

Israel tiến hành tập kích đường không vào nhiều mục tiêu ở Iran. Đợt tấn công trả đũa của Israel có những điểm đáng chú ý và đặt ra nhiều vấn đề.
Hợp tác quân sự Nga-Triều Tiên, toan tính và phản ứng

Hợp tác quân sự Nga-Triều Tiên, toan tính và phản ứng

Dư luận về leo thang căng thẳng ở bán đảo liên Triều chưa kịp lắng lại bùng lên với thông tin quân đội Triều Tiên xuất hiện ở Nga.
Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Cuộc đua vào Nhà Trắng giữa hai ứng cử viên Kamala Harris của đảng Dân chủ và Donald Trump của đảng Cộng hòa sẽ 'ngã ngũ' trong ngày 5/11 (giờ Mỹ).
Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Còn 2 ngày nữa Nhà Trắng sẽ xác định được chủ nhân mới thay thế đương kim Tổng thống Joe Biden. Đó sẽ là ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris hoặc chủ cũ, ông ...
Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ luôn mang nhiều yếu tố bất ngờ, kịch tính, thậm chí có khả năng thay đổi cục diện vào phút chót.
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
GPT-5: Open AI mở ra chân trời mới

GPT-5: Open AI mở ra chân trời mới

Sự kiện đang được giới công nghệ mong đợi có thể xảy ra ngay trong năm nay, là sự ra mắt của GPT-5.
30 năm UNCLOS có hiệu lực: Vai trò giữ gìn trật tự pháp lý trên biển của ITLOS

30 năm UNCLOS có hiệu lực: Vai trò giữ gìn trật tự pháp lý trên biển của ITLOS

Gần 30 năm qua, Tòa án Luật Biển quốc tế (ITLOS) góp phần quan trọng giữ gìn tính toàn vẹn, thúc đẩy tuân thủ UNCLOS.
Bầu cử Mỹ trước 'giờ G': 'Kỳ phùng địch thủ' Trung Quốc vẫn gia tăng sức ảnh hưởng, chiến lược châu Á sẽ được định hình ra sao?

Bầu cử Mỹ trước 'giờ G': 'Kỳ phùng địch thủ' Trung Quốc vẫn gia tăng sức ảnh hưởng, chiến lược châu Á sẽ được định hình ra sao?

Cả ông Trump và bà Harris đều đang tìm cách mô tả bên kia là 'yếu thế trước Trung Quốc' trong nỗ lực vượt qua phe đối lập.
Quan hệ Mỹ-Anh hậu bầu cử: Hai ngã rẽ trước chân trời mới

Quan hệ Mỹ-Anh hậu bầu cử: Hai ngã rẽ trước chân trời mới

Quan hệ truyền thống Mỹ-Anh có thể sẽ đổi khác, khi cuộc bầu cử sắp tới mở ra hai viễn cảnh khác nhau cho mối thâm tình này.
Bài phát biểu tranh cử cuối cùng của bà Kamala Harris: Những 'đòn công kích' phút chót, so sánh rất giàu hình ảnh

Bài phát biểu tranh cử cuối cùng của bà Kamala Harris: Những 'đòn công kích' phút chót, so sánh rất giàu hình ảnh

Phó Tổng thống Kamala Harris đã có bài phát biểu khép lại chiến dịch tranh cử tại công viên Ellipse ở Washington, D.C.
'Ván cờ' Nga-Ukraine trước ngã rẽ bầu cử Mỹ

'Ván cờ' Nga-Ukraine trước ngã rẽ bầu cử Mỹ

Kết quả bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2024 sẽ có ảnh hưởng lớn đến cục diện xung đột Nga-Ukraine.
Quan hệ Mỹ-Ấn đi về đâu sau khi Nhà Trắng đổi chủ?

Quan hệ Mỹ-Ấn đi về đâu sau khi Nhà Trắng đổi chủ?

Bất kể ai giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ, chính quyền Washington mới cần tiếp tục xây dựng quan hệ hợp tác tốt đẹp với Ấn Độ.
Gia tăng 'sức nóng', BRICS được định vị là nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai

Gia tăng 'sức nóng', BRICS được định vị là nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai

Sức ảnh hưởng toàn cầu đang gia tăng của BRICS định vị nhóm này sẽ là một nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai.
Phiên bản di động