Giới hạn của sức mạnh Mỹ

Mỹ đã có một thập kỷ chao đảo. Nhưng điều đó không có nghĩa là người ta có thể đánh giá thấp cả siêu cường Mỹ lẫn Tổng thống nước này.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Binh lính Mỹ cùng với cảnh sát Iraq chuẩn bị tuần tra ở thành phố Kirkuk, cách Baghdad khoảng 250 km hôm 1/9/2010.

Cho đến khi Tổng thống Obama khẳng định rằng tất cả lính Mỹ đã rời Iraq, đó chắc chắn không phải là bài ca chiến thắng như cựu Tổng thống George Bush tuyên bố bảy năm trước rằng nhiệm vụ của Mỹ ở Iraq đã hoàn thành. Ông Obama luôn luôn xem đây là một cuộc chiến "ngớ ngẩn", và diễn biến trên thực tế chứng tỏ ông đúng. Mỹ và các đồng minh có thể đã giúp Trung Đông thoát khỏi một nhà độc tài, nhưng kho vũ khí hủy diệt hàng loạt của Saddam Hussein hóa ra chỉ là điều có trong tưởng tượng, còn cái giá phải trả bằng mạng sống của người Mỹ và người Iraq thì quá lớn.

Đối với nhiều người Mỹ, cuộc chiến Iraq đã trở thành biểu tượng cho một sai lầm lớn mà Mỹ gặp phải sau vụ khủng bố ngày 11/9/2001. Cứ 10 người được hỏi thì 6 người cho rằng họ phản đối thậm chí cả cuộc chiến chống Al-Qaeda và Taliban của ông Obama. Một nước Mỹ đang khó khăn về kinh tế - với tỉ lệ thất nghiệp gần 10% và nợ cao ngút mắt - đang mất lòng tin vào khả năng của chính mình, cũng như trong nhu cầu định hình các sự kiện diễn ra ở những vùng xa xôi như Trung Á và Trung Đông.

Trong một thời kỳ khắc khổ như hiện nay, Mỹ có ưu thế về sức mạnh quân sự, với khoản chi cho quốc phòng lên đến 700 tỉ USD, ngang với phần còn lại của thế giới. Nhưng thập kỷ qua cũng đã cho thấy rõ ràng giới hạn của sức mạnh công nghệ cao. Vũ khí hiện đại cho phép Mỹ xâm chiếm Afghanistan và Iraq trong chớp mắt với tổn thất không đáng kể. Nhưng chinh phục hai nước này khó hơn nhiều. Trong số 2 triệu người Mỹ đã phục vụ hai cuộc chiến trong thập kỷ qua, khoảng 40.000 người đã bị thương và hơn 5000 người đã thiệt mạng.

Ông Obama rõ ràng ý thức sắc nét hơn ông Bush về các giới hạn của Mỹ. Tại West Point tháng 12 năm ngoái, ông đã nói với các học viên trường sĩ quan này rằng ông không đặt ra các mục tiêu chính sách đối ngoại vượt quá khả năng của Mỹ. Ông cũng dần dần thay đổi cách tiếp cận của Mỹ, tiến gần hơn tới thế giới Hồi giáo qua bài phát biểu tại Cairo, đề xuất "cam kết" với Iran, mềm mỏng hơn trước Chủ tịch Hồ Cẩm Đào của Trung Quốc và Quốc vương Abdullah của Saudi Arabia.

Phe Cộng hòa cáo buộc ông quá quỵ lụy đối thủ của Mỹ. Và họ đúng khi các đề xuất của ông đem lại kết quả khác nhau. Người Trung Quốc làm ông mất mặt tại Hội nghị biến đổi khí hậu ở Copenhagen, Iran hất tay ông, còn thiện chí mà ông giành được trong thế giới Hồi giáo cũng bốc hơi sau những bế tắc tại Palestine.

Có khi, thái độ hòa giải của ông bị xem là yếu đuối. Nhưng ông cũng đã đạt được một số thành công, như tái khởi động quan hệ với Nga một phần để thắt chặt trừng phạt Iran. Ngoài ra, hành động của ông cũng gay gắt hơn lời nói. Như bài phát biểu tại West Point, trong đó ông tuyên bố sẽ gửi quân tiếp viện đến Afghanistan bất chấp sự phản đối trong nước. Quan tâm tới sự nhạy cảm của Trung Quốc không ngăn được ông bán vũ khí cho Đài Loan hay thậm chí gặp Đạt Lai Lạt Ma. Mỹ cũng đã nỗ lực hơn trong việc củng cố quan hệ đồng minh tại Đông Nam Á, bất chấp sự phàn nàn của Trung Quốc. Và mặc dầu ông Obama mới bắt đầu can dự vào tiến trình hòa bình Arab-Israel, ông cũng đã bắt tay giải quyết cuộc xung đột này sớm hơn những người tiền nhiệm, và với sự kiên nhẫn cao.

Ông Obama có những thất bại, nhưng những gì mà ông có được sau những nỗ lực đã đập tan những chỉ trích cho rằng ông phớt lờ lợi ích của Mỹ trên thế giới hay lẩn tránh trách nhiệm của nước Mỹ. Obama là Tổng thống ít "thay đổi" hơn lời kêu gọi thay đổi của ông. Ông không tán thành giấc mơ nước Mỹ có thể đe dọa mọi kẻ thù hay việc toàn thể thế giới có thể chấp nhận các giá trị Mỹ. Ông đã cố gắng giành được sự ủng hộ của các thể chế quốc tế và các nước khác. Nhưng ông cũng tin tưởng rằng có một số vấn đề toàn cầu mà chỉ mình nước Mỹ mới đủ sức mạnh quân sự, kinh tế và ngoại giao để đảm nhận. Tối thiểu, những điều này bao gồm dẫn đầu trong cuộc chiến chống Al-Qaeda, giữ vành đai ở châu Á, ngăn chiến tranh giữa Israel và láng giềng và ngăn cản Iran sở hữu bom hạt nhân và gây ra cuộc chạy đua vũ khí hạt nhân tại Trung Đông.

Trong bối cảnh mệt mỏi vì các cuộc chiến và khốn đốn vì cuộc suy thoái kinh tế, nhiều người Mỹ muốn rút binh lính khỏi Iraq. Họ cũng thèm thuồng khi theo dõi các nước đang lên như Trung Quốc và Ấn Độ không ngừng tận dụng thập kỷ vừa qua để phát triển và trở nên giàu có. Sai lầm tại Iraq càng khiến người Mỹ muốn chống lại các cuộc phiêu lưu bên ngoài. Song họ cũng tự đặt ra câu hỏi rằng liệu chủ nghĩa khủng bố, chiến tranh và phổ biến vũ khí sẽ chấm dứt nếu Mỹ rút khỏi các điểm nóng và nếu Mỹ không đảm nhận nhiệm vụ kiểm soát các nguy cơ đó, thì ai sẽ có thể làm thay? Không ít người cho rằng một nước Mỹ mạnh ở bên ngoài sẽ đem lại nhiều lợi ích nhất cho chính nước Mỹ. Và tất nhiên họ luôn muốn, ông Obama cũng phải hiểu được điều này!

Phương Nguyên (Theo Economist)

Đọc thêm

Luồng gió mới của chính trường Senegal

Luồng gió mới của chính trường Senegal

Tân Tổng thống Bassirou Diomaye Faye hứa hẹn định hình lại tương lai ổn định và phát triển của Senegal.
XSMB 30/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ Bảy ngày 30/3/2024. dự đoán XSMB 30/3/2024

XSMB 30/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ Bảy ngày 30/3/2024. dự đoán XSMB 30/3/2024

XSMB 30/3 - Trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc 30/3/2024. xổ số hôm nay 30/3. dự đoán xổ số miền Bắc thứ 7. kết quả xổ số ngày ...
XSMT 30/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Bảy ngày 30/3/2024. SXMT 30/3/2024

XSMT 30/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Bảy ngày 30/3/2024. SXMT 30/3/2024

XSMT 30/3 - Kết quả xổ số ngày 30 tháng 3. SXMT 30/3. trực tiếp kết quả xổ số miền Trung 30/3/2024. xổ số hôm nay 30/3. xổ số miền ...
XSMN 30/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ Bảy 30/3/2024. xổ số hôm nay 30/3

XSMN 30/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ Bảy 30/3/2024. xổ số hôm nay 30/3

XSMN 30/3 - kết quả xổ số ngày 30 tháng 3. trực tiếp xổ số miền Nam 30/3/2024. xổ số miền Nam thứ 7. xo so mien nam. SXMN 30/3/2024. ...
Liệu Ukraine có thuyết phục được Ấn Độ trong quan hệ với Nga?

Liệu Ukraine có thuyết phục được Ấn Độ trong quan hệ với Nga?

Bộ trưởng Ngoại giao Ukraine Dmitry Kuleba đến thăm New Delhi trong bối cảnh Ukraine nỗ lực giành lấy sự ủng hộ của Ấn Độ.
Bạn có thể bị trầm cảm trong công việc nếu xuất hiện những thói quen sau

Bạn có thể bị trầm cảm trong công việc nếu xuất hiện những thói quen sau

Tờ HuffPost đã tham khảo các nhà trị liệu để tổng kết ra 5 thói quen làm việc thường được ngụy trang là dấu hiệu của trầm cảm. Xin giới ...
Liệu Ukraine có thuyết phục được Ấn Độ trong quan hệ với Nga?

Liệu Ukraine có thuyết phục được Ấn Độ trong quan hệ với Nga?

Bộ trưởng Ngoại giao Ukraine Dmitry Kuleba đến thăm New Delhi trong bối cảnh Ukraine nỗ lực giành lấy sự ủng hộ của Ấn Độ.
Ngoại trưởng Pháp thăm Trung Quốc

Ngoại trưởng Pháp thăm Trung Quốc

Chuyến thăm của Ngoại trưởng Sejourne nhân dịp Pháp và Trung Quốc kỷ niệm 60 năm thiết lập quan hệ ngoại giao và đang nỗ lực tăng cường quan hệ.
Cự tuyệt kế hoạch của Ukraine, Nga sẽ chỉ tham gia hội nghị hòa bình nếu có điều kiện này

Cự tuyệt kế hoạch của Ukraine, Nga sẽ chỉ tham gia hội nghị hòa bình nếu có điều kiện này

Nếu lợi ích của Nga được tôn trọng, Moscow sẵn sàng bảo đảm lợi ích hợp pháp của các bên tham gia khác trong quá trình đàm phán về vấn đề Ukraine.
Olympic Paris 2024: Lo nguy cơ bị tấn công khủng bố, Pháp điều hàng chục nghìn quân, vẫn phải nhờ cậy thêm đồng minh

Olympic Paris 2024: Lo nguy cơ bị tấn công khủng bố, Pháp điều hàng chục nghìn quân, vẫn phải nhờ cậy thêm đồng minh

Pháp đã đề nghị các đồng minh quốc tế cử hàng nghìn nhân viên an ninh đến hỗ trợ bảo vệ Olympic Paris 2024 trước nguy cơ khủng bố.
Nga bảo vệ Triều Tiên trước động thái mới của Mỹ

Nga bảo vệ Triều Tiên trước động thái mới của Mỹ

Nga phủ quyết dự thảo nghị quyết do Mỹ đề xuất gia hạn nhiệm vụ của Nhóm chuyên gia giám sát trừng phạt Triều Tiên thêm một năm.
Khủng hoảng ở Haiti: LHQ nói thảm họa, Hội đồng chuyển tiếp quyết giảm bớt nỗi thống khổ cho người dân

Khủng hoảng ở Haiti: LHQ nói thảm họa, Hội đồng chuyển tiếp quyết giảm bớt nỗi thống khổ cho người dân

Chỉ tính riêng từ đầu năm đến ngày 22/3, số người thiệt mạng vì bạo lực ở Haiti đã là 1.554 và 826 người bị thương.
Nghi phạm khủng bố đến từ Tajikistan: Tiếng chuông cảnh tỉnh cho Nga và thế giới

Nghi phạm khủng bố đến từ Tajikistan: Tiếng chuông cảnh tỉnh cho Nga và thế giới

Việc 4 nghi phạm vụ tấn công nhà hát ở Nga hôm 22/3 đều mang quốc tịch Tajikistan khiến sự chú ý đổ dồn về quốc gia Trung Á này.
Vụ tấn công đẫm máu ở Nga: Lý do Moscow 'lọt' tầm ngắm của IS

Vụ tấn công đẫm máu ở Nga: Lý do Moscow 'lọt' tầm ngắm của IS

Vụ tấn công đẫm máu ở Nga ngày 22/3 do tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng thực hiện cho thấy sự thay đổi mục tiêu của tổ chức khủng bố này.
Diễn đàn châu Á Bác Ngao: Tiếng nói của kinh tế châu Á

Diễn đàn châu Á Bác Ngao: Tiếng nói của kinh tế châu Á

Diễn đàn châu Á Bác Ngao được đánh giá là kênh hiệu quả để trao đổi ý kiến về các vấn đề kinh tế đáng quan tâm nhất trong suốt hai thập kỷ qua.
Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Những rắc rối trong chương trình tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel đang khiến cho Mỹ khó tiếp cận mục tiêu răn đe hạt nhân của mình.
Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn chính trị, tranh giành quyền lực giữa các băng đảng cùng các vụ đảo chính và nghèo đói là những gì mà người dân Haiti tiếp tục phải đối mặt...
70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

Baoquocte.vn. Ngày 13/3/1954 là ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử - nguồn cổ vũ lớn lao cho toàn thể nhân dân ta trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.
Thiếu hụt đạn dược trong xung đột với Nga, Ukraine tăng cường sản xuất vũ khí 'cây nhà lá vườn'

Thiếu hụt đạn dược trong xung đột với Nga, Ukraine tăng cường sản xuất vũ khí 'cây nhà lá vườn'

Trong bối cảnh xung đột Nga-Ukraine vẫn tiếp diễn, Kiev đang nỗ lực tự sản xuất vũ khí với sự hỗ trợ của phương Tây để đáp ứng nhu cầu.
Điều gì đang xảy ra với quan hệ Mỹ-Israel?

Điều gì đang xảy ra với quan hệ Mỹ-Israel?

Việc Mỹ bỏ phiếu trắng với nghị quyết kêu gọi ngừng bắn ở Gaza của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc liệu có thể làm chuyển hướng quan hệ với Israel?
Nhật Bản cho phép xuất khẩu máy bay chiến đấu tối tân: 3 điều cần biết

Nhật Bản cho phép xuất khẩu máy bay chiến đấu tối tân: 3 điều cần biết

Kế hoạch theo Chương trình Không quân Chiến đấu Toàn cầu (GCAP) của Nhật Bản, Anh và Italy báo hiệu sự thay đổi then chốt trong chiến lược an ninh khu vực.
Ngoại trưởng Ấn Độ thăm Đông Nam Á: Dấu ấn Hành động hướng Đông, khẳng định giá trị chung với ASEAN

Ngoại trưởng Ấn Độ thăm Đông Nam Á: Dấu ấn Hành động hướng Đông, khẳng định giá trị chung với ASEAN

Ngoại trưởng Ấn Độ tìm cách tối đa hóa hoạt động ngoại giao để đưa mối quan hệ của Ấn Độ với các đối tác Đông Nam Á lên một tầm cao mới.
Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: 'Điểm mù' của Cơ quan an ninh Nga hay thuyết âm mưu đánh lạc hướng?

Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: 'Điểm mù' của Cơ quan an ninh Nga hay thuyết âm mưu đánh lạc hướng?

Khi chính lực lượng IS đã nhận là chủ mưu cuộc khủng bố, Nga vẫn chưa thể vội vàng tin bởi nếu vội tin rất có thể Moscow đã dính bẫy.
Chuyên gia EU: Châu Âu thức tỉnh sau 'giấc ngủ Đông', cục diện xung đột Nga-Ukraine sắp có bước chuyển?

Chuyên gia EU: Châu Âu thức tỉnh sau 'giấc ngủ Đông', cục diện xung đột Nga-Ukraine sắp có bước chuyển?

EU đồng lòng hỗ trợ Ukraine 'bằng mọi giá' vì hòa bình trong bối cảnh Nga đang dành nhiều lợi thế trong cuộc xung đột.
Phiên bản di động