GS Nguyễn Lân Dũng: Đến lúc ngành giáo dục cần nghe phản biện

"Tôi rất tiếc khi thấy ta không học mô hình giáo dục của Mỹ hay một số nước phát triển khác mà lại lấy mô hình các lớp ghép ở miền núi Colombia - một nước nhỏ và nghèo ở Nam Mỹ". 
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
gs nguyen lan dung da den luc can nghe phan bien GS Nguyễn Lân Dũng: “Ngồi nhầm lớp” chỉ làm khổ cả thầy lẫn trò
gs nguyen lan dung da den luc can nghe phan bien GS Nguyễn Lân Dũng: "Lấy đâu ra thầy cô đủ chuẩn để dạy ngoại ngữ?"

GS.TS.NGND Nguyễn Lân Dũng, Phó Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn Khoa học - Giáo dục - Môi trường của UBTW MTTQVN, ĐBQH các khóa 10,11,12 đã có chia sẻ với báo TG&VN về vấn đề này.

Có nhiều người sẵn sàng đổ đống tiền để con du học, bởi chưa có cái nhìn đúng mực với việc du học. Giáo sư có đồng tình với ý kiến cho rằng “phải cho con đi du học vì học ở Việt Nam quá vất vả?”.

Học ở Việt Nam quá vất vả thì đúng rồi, nhưng đi du học sớm cũng là bất lợi cho trẻ. Trẻ em chưa trưởng thành cần gắn bó với cha mẹ, anh chị. Đặc biệt, với các em có vốn ngoại ngữ chưa vững, xa gia đình, sống trong một xã hội quá khác biệt sẽ khiến các em khá vất vả.

Tốt hơn hết là ta nên học hỏi kinh nghiệm giáo dục của các nước phát triển để trẻ Việt Nam không bị quá vất vả trong quãng đời trẻ tuổi.

Một nữ nhà văn Mỹ gốc Việt từng nói: “Người Mỹ nghĩ rằng một đứa trẻ từ bé cần được dạy và cho cơ hội thực hành việc ra quyết định độc lập. Để lớn lên một chút thôi, bắt đầu vào cấp hai là trẻ đã ý thức được nó muốn trở thành gì, như thế nào thì sẽ hạnh phúc nhất. Thường trong cái hạnh phúc đó sẽ bao hàm việc đứa trẻ được làm việc theo đúng sở trường. Sinh viên Mỹ biết rõ họ muốn làm gì và họ làm chủ việc học của họ… Sinh viên Việt Nam nghĩ quá nhiều về người khác và nghĩ hộ người khác trong việc học của chính mình, cho nên hay tránh cái nọ, né cái kia, học những thứ không thực sự có ích trực tiếp gì cho mình, người khác bảo học gì thì học nấy”.

Tôi rất tiếc khi thấy ta không học mô hình giáo dục của Mỹ hay một số nước phát triển khác mà lại lấy mô hình các lớp ghép ở miền núi Colombia - một nước nhỏ và nghèo ở Nam Mỹ. Phải chăng chỉ vì nguồn tài trợ cho dự án này lớn tới 84,6 triệu USD (từ Quỹ Hỗ trợ toàn cầu về Giáo dục của Liên hợp quốc)?

Chúng ta đã triển khai từ năm học 2012-2013 trên 54 tỉnh, thành phố với 2.365 trường tiểu học và trên 1.000 trường Trung học cơ sở. Có nghĩa là mấy vạn học sinh từ lớp 1 đến lớp 9 đang bị buộc làm “chuột thí nghiệm”. Đã đến lúc nhất thiết cần nghe phản biện của các hiệu trưởng, các thầy cô giáo, các phụ huynh và đông đảo học sinh.

gs nguyen lan dung da den luc can nghe phan bien
Giáo sư Nguyễn Lân Dũng. (Ảnh: NVCC)

Theo ông, con em chúng ta đang chịu áp lực của chương trình giáo dục quá nặng hay vì kỳ vọng của mẹ cha quá lớn?

Có lẽ tại cả hai. Chuyện xây dựng chương trình và biên soạn sách giáo khoa là chuyện hết sức hệ trọng. Theo tôi cần có những cuộc hội thảo quốc gia để định hướng biên soạn chương trình và sách giáo khoa, sau đó phân cho các hội chuyên ngành chọn chuyên gia (cả giáo viên phổ thông) biên soạn chương trình dưới sự chỉ đạo của Bộ GD&ĐT.

Cần có một hội đồng quốc gia đầy đủ uy tín để xét duyệt chương trình chuẩn. Sau đó theo quyết định của Quốc hội là có nhiều bộ sách giáo khoa để các nhóm chuyên gia đăng ký biên soạn sách giáo khoa theo từng môn học, chứ không phải có nhóm đăng ký cả bộ sách giáo khoa.

Cũng cần nói rõ, quyền lựa chọn sách giáo khoa nào phải giống như các nước, là tuỳ từng giáo viên, từng học sinh. Tất cả đều đã theo đúng cùng một chương trình chuẩn, chỉ với các cách trình bày khác nhau mà thôi. Không có chuyện trao quyền lựa chọn cho Sở hay trường để dẫn tới vô vàn chuyện tiêu cực.

Một vấn đề rất lớn đang gây phân tâm trong xã hội, đó là quan niệm thế nào là tích hợp? Không ai phản đối tích hợp, nhưng tích hợp thế nào cho hợp lý thì lại là chuyện khác. Ví dụ Pháp không dạy sinh học mà dạy khoa học về sự sống và về trái đất. Họ không dạy thực vật, động vật, người, vi sinh vật... mà dạy từng chức năng sống từ virus đến người, liên quan đến môi trường sống, đến vệ sinh, an toàn thực phẩm...

Tích hợp chính là sự kết hợp giữa lý thuyết với cuộc sống, với sức khoẻ, với thiên nhiên, với tiến bộ khoa học & công nghệ, với biến đổi khí hậu, với trách nhiệm công dân...

Giáo sư đánh giá thế nào về một học sinh giỏi?

Học sinh giỏi là một học sinh phát triển toàn diện, hiếu học, hiếu thảo, có khả năng tiếp thu kiến thức do thầy cô truyền đạt, có năng lực tự phát triển tri thức thông qua sách vở, báo chí trong và ngoài nước (do đó các em cần sử dụng được ít nhất một ngoại ngữ sau khi tốt nghiệp THPT).

Học sinh giỏi có thể trở thành sinh viên, rồi thành cử nhân, thạc sĩ, tiến sĩ, nhưng cũng rất có thể trở thành một công nhân có tay nghề cao, có khả năng thăng tiến trong nghề nghiệp không thua kém gì người thăng tiến theo con đường đại học và sau ại học.

Về điều này, cần biết hiện tại chúng ta có tới trên 320.000 thanh niên tốt nghiệp đại học và cao đẳng không tìm được công việc phù hợp với chuyên ngành đào tạo.

Học sinh giỏi là học sinh chọn đúng được chuyên ngành mình ưa thích. Các em đủ khả năng tự tìm việc làm sau khi tốt nghiệp thông qua việc tìm kiếm trên internet những thông tin từ các bằng phát minh đã hết thời gian bảo hộ. Từ đó các em có thể khởi nghiệp thành công với sự hỗ trợ vốn từ các ngân hàng và với sự cộng tác của bè bạn. 

So với các nước trên thế giới, có phải trẻ em ở Việt Nam đang chịu nhiều áp lực về học tập, thành tích hơn không thưa Giáo sư?

Tôi nghĩ chả cần phải ra nước ngoài, chỉ cần quan sát học sinh đang học tại các trường quốc tế ở Hà Nội và TP Hồ Chí Minh thì rõ. Đành rằng đấy là những trường đòi hỏi học phí cao, không dành cho học sinh của mọi gia đình. Nhưng sao bọn trẻ học trong các trường này nhàn hạ thế, hào hứng thế, trong khi kiến thức lại rất toàn diện và ít nhất cũng thông thạo một ngoại ngữ từ đầu cấp hai, thành thạo hai ngoại ngữ ở cuối cấp ba. 

Một số trường ở Việt Nam tuy bị ràng buộc bởi việc phải sử dụng chung chương trình, sách giáo khoa, theo kế hoạch và chỉ đạo chặt chẽ của Bộ GD&ĐT, nhưng nhờ có những sáng kiến riêng, có đội ngũ giáo viên giỏi nên họ đã tạo nên những thương hiệu nổi tiếng.

Có thể kể đến các trường chuyên, lớp chuyên trực thuộc một số trường đại học, trường phổ thông liên cấp Olympia, trường phổ thông Hà Nội - Amsterdam, trường Lương Thế Vinh, trường Marie Curie, trường Đoàn Thị Điểm...

Đơn cử như trường phổ thông liên cấp Olympia ở Hà Nội. Đấy là trường thường được gọi là “Trường Việt Nam chất lượng Hoa Kỳ”. Đúng là học phí có cao so với mặt bằng chung, tuy vẫn dạy theo chương trình của cả nước nhưng học sinh được phát triển toàn diện văn, thể, mỹ, đức. Các em giỏi tiếng Anh và thi tốt nghiệp THPT bao giờ cũng với điểm số cao, đặc biệt là sau đó phần lớn học sinh đủ điều kiện nhận học bổng du học.

Sao ta không rút kinh nghiệm từ ngay các trường này mà phải sang tận Colombia để du nhập mô hình “trường học mới” về nước ta?

Trân trọng cảm ơn Giáo sư!

gs nguyen lan dung da den luc can nghe phan bien Năm 2019, Việt Nam sẽ có 5 triệu dân đạt chuẩn công dân toàn cầu

Sáng 21/12, tại Phủ Chủ tịch, Chủ tịch nước Trần Đại Quang đã có buổi tiếp giáo sư Carlos Alberto Torres, Giám đốc Chương trình ...

gs nguyen lan dung da den luc can nghe phan bien Con người tự chủ là ai?

Nói đến con người tự chủ là nói đến 3 khía cạnh: cái đầu (trí tuệ), trái tim (đạo đức và cảm xúc) và thể ...

gs nguyen lan dung da den luc can nghe phan bien GS Nguyễn Lân Dũng: 'Hãy xem thế giới đang dạy gì cho trẻ?'

“Hãy xem thế giới người ta đang dạy những gì và vì sao trẻ em Việt Nam không được học một cách nhẹ nhàng nhưng ...

Yến Nguyệt (thực hiện)

Xem nhiều

Đọc thêm

Điểm tin thế giới sáng 22/11: Iran hạn chế kho uranium, Anh tái quốc hữu hóa ngành đường sắt, Ford cắt giảm 4.000 việc làm

Điểm tin thế giới sáng 22/11: Iran hạn chế kho uranium, Anh tái quốc hữu hóa ngành đường sắt, Ford cắt giảm 4.000 việc làm

Báo Thế giới và Việt Nam điểm một số tin tức thế giới đáng chú ý sáng nay, 22/11.
Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024 tại thị trường trong nước quay đầu giảm nhẹ ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 138.000 – 139.500 đồng/kg.
Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phu nhân kết thúc chuyến thăm chính thức Cộng hoà Dominica

Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phu nhân kết thúc chuyến thăm chính thức Cộng hoà Dominica

Tối ngày 21/11, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phu nhân đã rời Santo Domingo, kết thúc tốt đẹp chuyến thăm chính thức Cộng hoà Dominica.
Chuyến công tác Mỹ Latinh của Thủ tướng Phạm Minh Chính: Truyền động lực vì tương lai

Chuyến công tác Mỹ Latinh của Thủ tướng Phạm Minh Chính: Truyền động lực vì tương lai

Chuyến công tác Mỹ Latinh của Thủ tướng khẳng định vị thế Việt Nam trên các diễn đàn quốc tế, mở ra động lực hợp tác vì tương lai phát ...
Thủ tướng Phạm Minh Chính dự lễ khánh thành tôn tạo Tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Dominica

Thủ tướng Phạm Minh Chính dự lễ khánh thành tôn tạo Tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Dominica

Ngày 21/11, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phu nhân dự Lễ khánh thành công trình tôn tạo tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Toàn văn Tuyên bố chung Việt Nam-Dominica

Toàn văn Tuyên bố chung Việt Nam-Dominica

Nhân chuyến thăm chính thức Cộng hoà Dominica của Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phu nhân, hai bên đã ra tuyên bố chung.
Hướng tới tăng trưởng xanh, thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững

Hướng tới tăng trưởng xanh, thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững

Tăng cường hợp tác quốc tế về phổ biến kiến thức khoa học hướng tới tăng trưởng xanh
Rác thải nhựa tại các siêu thị: Mối nhức nhối ngày càng nghiêm trọng của Australia

Rác thải nhựa tại các siêu thị: Mối nhức nhối ngày càng nghiêm trọng của Australia

Số liệu của APCO cho thấy, Australia tạo ra nhiều rác thải nhựa bình quân đầu người hơn mọi quốc gia khác trên thế giới, ngoại trừ Singapore.
Tăng thuế thuốc lá: Chìa khóa bảo vệ sức khỏe người dân Việt Nam

Tăng thuế thuốc lá: Chìa khóa bảo vệ sức khỏe người dân Việt Nam

Ngày 21/11, Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức Hội nghị tập huấn nâng cao năng lực truyền thông về phòng chống tác hại thuốc lá.
Bảng tiêu chuẩn sức khỏe của người lái xe theo các hạng giấy phép lái xe từ ngày 1/1/2025

Bảng tiêu chuẩn sức khỏe của người lái xe theo các hạng giấy phép lái xe từ ngày 1/1/2025

Dưới đây là bảng tiêu chuẩn sức khỏe của người lái xe theo các hạng giấy phép lái xe áp dụng từ ngày 1/1/2025.
Bão mạnh gây mất điện diện rộng, làm đổ cây, gián đoạn giao thông Bờ Tây nước Mỹ

Bão mạnh gây mất điện diện rộng, làm đổ cây, gián đoạn giao thông Bờ Tây nước Mỹ

Một cơn bão mạnh đổ bộ vào Bờ Tây nước Mỹ, khiến ít nhất 2 người thiệt mạng, gây mất điện trên diện rộng, làm gián đoạn giao thông nghiêm trọng.
Khi người trẻ lan toả nhận thức về bảo tồn rừng tại Việt Nam

Khi người trẻ lan toả nhận thức về bảo tồn rừng tại Việt Nam

Dự án Trạm Zừng Tâm khuyến khích nhiều bạn trẻ tìm hiểu và trực tiếp tham quan, trải nghiệm rừng già tại Vườn quốc gia Cúc Phương.
Tăng thuế thuốc lá: Chìa khóa bảo vệ sức khỏe người dân Việt Nam

Tăng thuế thuốc lá: Chìa khóa bảo vệ sức khỏe người dân Việt Nam

Ngày 21/11, Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức Hội nghị tập huấn nâng cao năng lực truyền thông về phòng chống tác hại thuốc lá.
Ngày thế giới Vì trẻ sinh non 17/11: Nâng cao nhận thức về các vấn đề liên quan đến trẻ sinh non

Ngày thế giới Vì trẻ sinh non 17/11: Nâng cao nhận thức về các vấn đề liên quan đến trẻ sinh non

Ngày thế giới Vì trẻ sinh non năm nay có chủ đề là ‘Hãy cùng nhau lan tỏa thông điệp và hành động vì tương lai của các em'.
Nhật Bản: Nghiên cứu mới mở đường cho mục tiêu giảm nguy cơ mắc bệnh cho trẻ sơ sinh nhẹ cân

Nhật Bản: Nghiên cứu mới mở đường cho mục tiêu giảm nguy cơ mắc bệnh cho trẻ sơ sinh nhẹ cân

Theo các chuyên gia y tế Nhật Bản, tác động của việc trẻ sơ sinh bị thiếu cân cũng có thể ảnh hưởng đến tương lai của thế hệ sau này.
Hà Nội: Chi 1.000 tỷ đồng điều trị đái tháo đường cho người dân

Hà Nội: Chi 1.000 tỷ đồng điều trị đái tháo đường cho người dân

Ước tính, khoảng 500.000 người ở Hà Nội bị đái tháo đường và 1,5 triệu người mắc tiền đái tháo đường.
'Điểm mặt' những loại đồ uống mà người bị tiểu đường nên tránh xa

'Điểm mặt' những loại đồ uống mà người bị tiểu đường nên tránh xa

Có những loại đồ uống mà người bị tiểu đường nên hạn chế sử dụng như nước ngọt có ga, cà phê có đường.
Hình thành Trung tâm chăm sóc sức khỏe khu vực ASEAN ở TP. Hồ Chí Minh

Hình thành Trung tâm chăm sóc sức khỏe khu vực ASEAN ở TP. Hồ Chí Minh

UBND TP. Hồ Chí Minh vừa phê duyệt Đề án 'Phát triển hệ thống y tế TP. Hồ Chí Minh trở thành Trung tâm chăm sóc sức khỏe khu vực ASEAN'.
Phiên bản di động