Học giả phương Tây: Tác phẩm chống phân biệt chủng tộc của Chủ tịch Hồ Chí Minh mang tính dự báo và thời sự

Đó là nhận xét của ông Joe Pateman, chuyên gia nghiên cứu chính trị của Đại học Nottingham, Vương quốc Anh sau khi đọc cuốn "Hồ Chí Minh: Chủng tộc da đen và các tác phẩm chọn lọc về phân biệt chủng tộc" do Giáo sư Nguyễn Đài Trang biên soạn.

Vị chuyên gia này cho rằng, đánh giá của Chủ tịch Hồ Chí Minh rằng dưới chủ nghĩa đế quốc, "cuộc sống của người da đen chẳng đáng gì hết" (trong bài viết Phương tiện vận tải hai chân) là lời tiên tri, dự đoán về sự trỗi dậy của phong trào "Black Lives Matter" (tạm dịch: Mạng sống của người da đen cũng quan trọng).

Ông Joe Pateman, Giáo sư Nguyễn Đài Trang và chuyên gia Canada về quan hệ chính phủ, ông Luis Silva là những diễn giả chính tại Hội thảo trực tuyến về các tác phẩm chống phân biệt chủng tộc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, do Trung tâm nghiên cứu châu Á của Đại học York (Canada) tổ chức ngày 19/2.

Các diễn giả đã dựng lại những cột mốc chính trong 30 năm bôn ba đi tìm "hình của nước" của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Trên hành trình đầy gian truân đó, Bác đã gặp biết bao "người cùng khổ".

Người nhận ra rằng, mỗi quốc gia mỗi vẻ khác nhau về phong cảnh, phong tục tập quán và con người, nhưng về xã hội thì bất kể màu da, đâu đâu cũng có người nghèo, người giàu, đâu đâu cũng có bất công và áp bức.

Vào năm 1912, khi Bác tới thành phố New York, đứng trước tượng Thần Tự do, Người đã ghi những dòng cảm tưởng sâu sắc: "Ánh sáng trên đầu Thần Tự do tỏa rộng khắp trời xanh, còn dưới chân tượng Thần Tự do thì người da đen đang bị chà đạp; số phận người phụ nữ cũng vậy. Bao giờ người da đen được bình đẳng với người da trắng? Bao giờ có sự bình đẳng giữa các dân tộc? Và bao giờ người phụ nữ được bình đẳng với nam giới?".

Những trăn trở đó của Người luôn mang tính thời sự bức thiết, đặc biệt sau cái chết của người đàn ông da đen George Floyd, khiến các cuộc biểu tình của phong trào "Black Lives Matter" diễn ra trên khắp thế giới.

Theo ông Joe Pateman, Chủ tịch Hồ Chí Minh rất quan tâm đến cuộc sống của người da đen và cuộc đấu tranh đòi bình đẳng của họ. Người là một trong những nhà lãnh đạo cộng sản châu Á đầu tiên khám phá ra các vấn đề mà cộng đồng người da đen phải đối mặt và thúc đẩy phong trào tự do của họ.

Cuốn "Hồ Chí Minh: Chủng tộc da đen và các tác phẩm chọn lọc về phân biệt chủng tộc", tập hợp 20 bài viết của Chủ tịch Hồ Chí Minh gồm 13 bài trong tác phẩm Chủng tộc da đen và 7 bài viết trong các giai đoạn 1922-1924 và 1963-1966.

Đây là ấn phẩm tiếng Anh đầu tiên đề cập khía cạnh này trong di sản của Hồ Chí Minh và đã cung cấp một cái nhìn sáng tỏ hơn về tư tưởng của nhà ái quốc Việt Nam.

Ông Luis Silva, người hiệu đính cuốn "Hồ Chí Minh: Chủng tộc da đen và các tác phẩm chọn lọc về phân biệt chủng tộc", xúc động chia sẻ: "Các tác phẩm của Hồ Chí Minh đã khai sáng cho tôi. Giờ tôi đã hiểu những nguyên nhân sâu xa của chủ nghĩa phân biệt chủng tộc và phân biệt đối xử có hệ thống".

Các học giả phương Tây đều có chung nhận xét là các bài viết của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã thể hiện mối quan tâm nhiệt thành của Người đối với công cuộc giải phóng người da đen.

Và Giáo sư Nguyễn Đài Trang đã hoàn toàn chính xác khi lập luận rằng các bài viết của Người về chống phân biệt chủng tộc cho đến nay vẫn mang tính thời sự cao.