 |
| Ngoại trưởng John Kerry thăm tháp Pha Tha Luang ở Thủ đô Vientiane. |
Dễ thấy mục tiêu thúc đẩy quan hệ song phương không phải là nội dung duy nhất của chuyến thăm hai ngày (24-25/1) mà bao trùm hơn là những thảo luận mang tính thực chất về vấn đề đa phương ở khu vực. So với những gì diễn ra tại Campuchia sau đó, với việc Campuchia không thay đổi lập trường về Biển Đông thì chuyến thăm Lào của Ngoại trưởng John Kerry là khá thành công. Trong các cuộc gặp và trao đổi với Thủ tướng Thongsing Thammavong cũng như Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Thongloun Sisoulith, ông Kerry đã nhận được sự "bảo đảm" từ Lào rằng nước này ủng hộ sự thống nhất trong ASEAN và theo đuổi hợp tác, duy trì an toàn và tự do hàng hải ở Biển Đông theo luật pháp quốc tế.
Với tư cách là Chủ tịch luân phiên của ASEAN trong năm 2016, Lào chứng tỏ ngay từ đầu lập trường tích cực của mình. Điều này cũng là tín hiệu đáng mừng cho khu vực châu Á - Thái Bình Dương vốn đang tiềm ẩn nhiều nguy cơ xung đột, bất ổn. Sự thống nhất giữa nước chủ nhà của Hội nghị và nước Chủ tịch ASEAN cũng thực sự có ý nghĩa trước thềm Hội nghị thượng đỉnh ASEAN - Mỹ diễn ra tại California vào tháng Hai.
Những hành động gây hấn của Trung Quốc tại Biển Đông gần đây đã vi phạm nhiều khía cạnh của luật pháp quốc tế và phớt lờ những cảnh báo trước đó từ phía Mỹ. Bên cạnh đó, vấn đề hạt nhân Triều Tiên tiếp tục nóng lên cho thấy việc Bắc Kinh tiên phong đảm nhận vai trò giải quyết vấn đề này đã không đi tới đâu. Mỹ buộc phải có hành động cương quyết hơn, nhất là trong bối cảnh chiến lược tái cân bằng tại châu Á vẫn tiếp tục hứng chịu nhiều chỉ trích là ngày càng có dấu hiệu chệch hướng.
Nghiên cứu "Tái cân bằng châu Á - Thái Bình Dương 2025" của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế Mỹ (CSIS) khuyến cáo Washington cần phải tăng cường các mối quan hệ đồng minh và đối tác trong khu vực để tiết kiệm nguồn lực trong khi vẫn có thể kìm hãm phần nào sự bất ổn. Ngoài ra, trong những tháng cuối nhiệm kỳ, Tổng thống Obama càng có quyết tâm để bảo vệ di sản "tái cân bằng châu Á" của mình.
Còn đối với Lào, đây đúng là cơ hội để thúc đẩy quan hệ với Mỹ và thể hiện tinh thần trách nhiệm đối với các vấn đề quốc tế. Nếu như Mỹ muốn ASEAN thống nhất chia sẻ lập trường của Mỹ về các vấn đề khu vực, thì với Lào, một hội nghị thượng đỉnh ASEAN - Mỹ có kết quả tích cực sẽ là sự tiếp nối của những trình diễn tốt của nước này trên trường quốc tế, khởi đầu thuận lợi cho một năm chủ trì các hoạt động quan trọng của ASEAN.
Bốn năm quay trở lại nơi bắt đầu để tiếp tục khẳng định chiến lược tái cân bằng châu Á, Ngoại trưởng Mỹ đã đúng khi "đánh giá cao tầm quan trọng đặc biệt của Lào đối với ASEAN cũng như sự quan trọng của ASEAN đối với khu vực châu Á - Thái Bình Dương". Những diễn biến tích cực trong quan hệ Mỹ - Lào, cũng như thông tin tiết lộ việc ông Obama sẽ tới Lào trong năm nay, được cho là sự điều chỉnh kịp thời của Mỹ để không chệch hướng tái cân bằng tại châu Á.
