Một năm cầm quyền của Tổng thống Mỹ Joe Biden: Việc vẹn tròn, điều dang dở

Nhìn lại một năm cầm quyền của Biden: Những điều đã làm được và những vấn đề còn dang dở

Trong năm đầu tiên nắm quyền, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã thực hiện được một số lời hứa chính mà ông đã đưa ra khi tranh cử. (Nguồn: National Interest)

Trong năm đầu tiên nắm quyền, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã thực hiện được một số lời hứa chính mà ông đã đưa ra khi tranh cử, từ việc xây dựng lại các liên minh của Mỹ trên toàn cầu cho đến việc phân phối vaccine Covid-19 trên khắp nước Mỹ và thế giới.

Trong số đó, nổi bật là những lời hứa của ông về việc cải tổ hệ thống nhập cư của Mỹ. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều việc dang dở hoặc phải phụ thuộc vào Quốc hội Mỹ.

Đại dịch Covid-19

Trước đại dịch Covid-19, Tổng thống Biden cam kết đưa cuộc sống trở lại trạng thái tương đối bình thường vào Giáng sinh năm 2021.

Thế nhưng, cam kết của ông đã không được hiện thực hóa khi lần lượt, các biến thể Delta rồi đến Omicron khiến số ca Covid-19 đạt đến các mức kỷ lục mới, số ca nhập viện tăng đột biến, các cơ sở kinh doanh phải đóng cửa và hàng hóa khan hiếm trên toàn nước Mỹ trong mùa lễ hội.

Trong năm 2021, riêng với dịch Covid-19, Tổng thống Joe Biden đã hoàn thành được hai việc bao gồm việc mở cửa trở lại một cách an toàn phần lớn các trường từ mẫu giáo đến lớp 8 và duy trì việc mở cửa các trường học; thông qua luật về cứu trợ Covid-19 trị giá 1.900 tỷ USD.

Bên cạnh đó, hiện nay Chính quyền Tổng thống Biden vẫn đang tiếp tục duy trì các cam kết như cung cấp cho người Mỹ 1 tỷ bộ xét nghiệm tại nhà; tiêm vaccine Covid-19 cho 70% dân số thế giới tính đến tháng 9/2022.

Khí hậu

Liên quan tới vấn đề khí hậu, ông Biden đã hoàn tất cam kết hủy giấy phép về đường ống dẫn dầu Keystone XL, bảo vệ Khu bảo tồn Thiên nhiên Hoang dã Quốc gia Bắc Cực, tham gia lại Thỏa thuận khí hậu Paris và chấp nhận Bản sửa đổi Kigali về Nghị định thư Montreal để giảm lượng hydrofluorocarbon (HFC) có hại.

Tuy nhiên, Tổng thống Biden đã thất hứa khi không thể thực hiện cam kết cấm việc cho thuê các vùng đất và vùng biển của liên bang để làm các dự án dầu khí mới. Chính quyền đã đề xuất cải tổ chương trình cho thuê đất/biển của quốc gia liên quan đến dầu khí, nhưng chưa áp dụng lệnh cấm hoàn toàn.

Kinh tế

Về kinh tế, chính quyền Tổng thống Biden cam kết đảo ngược việc cựu Tổng thống Donald Trump cắt giảm thuế doanh nghiệp năm 2017.

Tuy vậy, tính đến nay, cam kết của ông Biden vẫn chưa thể thực hiện. Gói chi tiêu xã hội và môi trường của ông Biden bao gồm việc tăng thuế đối với các tập đoàn và những người giàu có, nhưng dự luật đang bị đình trệ tại Thượng viện.

Thay vào đó, ông Biden đã làm được hai việc liên quan đến các chính sách kinh tế, đó là tạm dừng việc các sinh viên phải thanh toán nợ cho liên bang; yêu cầu đánh giá các chuỗi cung ứng của Mỹ.

Nhập cư

Về vấn đề nhập cư, Tổng thống Biden đã từng cam kết tăng giới hạn người tị nạn lên 125.000 từ mức 15.000 do người tiền nhiệm Donald Trump đặt ra. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, mục tiêu này vẫn còn xa vời. Ông Biden mới chỉ ký một sắc lệnh hành pháp vào tháng 2/2021, nâng mức giới hạn lên 62.500 người tị nạn.

Ngoài ra, Chính quyền Tổng thống Biden cam kết tăng cường các nguồn lực nhân đạo đến biên giới và khuyến khích các chương trình đối tác công-tư để đối phó với sự gia tăng về người di cư ở đó. Cam kết này đang được thực hiện, nhưng các quan chức vẫn phải vật lộn để đối phó với dòng người di cư ở biên giới.

Ông Biden cũng đã ký một lệnh hành pháp vào tháng 2/2021, chỉ đạo các quan chức xây dựng một chiến lược về người di cư, bao gồm cả người tị nạn và người xin tị nạn bởi vì ông đã hứa sẽ thực thi một hệ thống tị nạn nhân đạo mới. Tuy vậy, đến nay vẫn chưa có thông tin chi tiết cụ thể nào từ Nhà Trắng.

Chính sách đối nội

Trong một năm cầm quyền, Tổng thống Biden đã thực hiện được cam kết đảo ngược lệnh cấm người chuyển giới trong quân đội.

Tuy vậy, ông Biden cũng đã "thất hứa" trong một số chính sách như thành lập ban giám sát cảnh sát. Chính quyền Tổng thống Biden đã quyết định từ bỏ ý tưởng đó, căn cứ vào ý kiến đóng góp từ các nhóm dân quyền và công đoàn cảnh sát.

Bên cạnh đó, Chính quyền Tổng thống Biden vẫn chưa thực hiện được các cam kết như chỉ đạo Bộ trưởng Tư pháp đưa ra các khuyến nghị về tái cấu trúc Cục quản lý rượu, thuốc lá, súng, chất nổ và các cơ quan khác của Bộ Tư pháp để thực thi luật súng tốt hơn.

Chính sách đối ngoại

Về chính sách đối ngoại, cam kết có thể nhận thấy rõ của Tổng thống Biden khi nhậm chức đó là chấm dứt các cuộc chiến kéo dài ở Afghanistan và Trung Đông, đồng thời chấm dứt sự can dự của Mỹ vào cuộc nội chiến Yemen.

Xét về mục tiêu này, có những điều ông Biden đã làm được nhưng cũng có điều chưa làm được. Mỹ đã chấm dứt cuộc chiến kéo dài 20 năm ở Afghanistan vào tháng 8/2021, mặc dù vậy, cách Mỹ kết thúc cuộc chiến này vẫn chưa thật thuyết phục.

Song song với đó, ông Biden đã cam kết cải thiện quan hệ với các đồng minh từng trải qua mối quan hệ khó khăn trong thời người tiền nhiệm Donald Trump.

Với chính sách này, ông Biden nhận được lời khen ngợi từ các đồng minh vì nỗ lực giành lại vai trò lãnh đạo của Mỹ trong các vấn đề khí hậu. Các nhà lãnh đạo khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương hài lòng với những nỗ lực phối hợp của Washington về chính sách đối với Trung Quốc.

Trong khi đó, ông Biden thừa nhận chính quyền của ông chưa được khéo léo khi triển khai thỏa thuận về cung cấp công nghệ tàu ngầm hạt nhân cho Australia, một động thái đã làm đổ vỡ thỏa thuận trị giá 66 tỷ USD của Pháp và dẫn đến việc Paris tạm thời triệu hồi đại sứ của họ ở Washington. Quyết định của ông về dứt khoát rút quân Mỹ khỏi Afghanistan cũng đã khiến một số đồng minh NATO bối rối.

Một mục tiêu quan trọng của ông Biden trong các vấn đề đối ngoại thời gian qua là nhanh chóng tái gia nhập thỏa thuận hạt nhân với Iran, miễn là Tehran tuân thủ trở lại. Thế nhưng, các cuộc đàm phán gián tiếp vẫn chưa sụp đổ, nhưng hy vọng của Nhà Trắng đang tắt dần.