Mỹ rút khỏi JCPOA: Quyết định thay đổi cục diện Trung Đông

Thỏa thuận hạt nhân của Iran với các nước P5+1 (JCPOA) được ký kết hồi tháng 7/2015 có thể sẽ lùi vào quá khứ chỉ sau 2 tháng nữa.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
my rut khoi jcpoa quyet dinh thay doi cuc dien trung dong Nhật Bản, Iran nhất trí thực thi thỏa thuận hạt nhân lịch sử
my rut khoi jcpoa quyet dinh thay doi cuc dien trung dong ​Đại sứ Mỹ tại LHQ: Washington hiện duy trì thỏa thuận hạt nhân với Iran

Phát biểu ngày 13/10 về vấn đề hạt nhân Iran, Tổng thống Donald Trump khẳng định: “Iran không thực sự tuân thủ tinh thần của thỏa thuận… Chính quyền Iran đang hỗ trợ khủng bố, xuất khẩu bạo lực và hỗn loạn khắp Trung Đông. Do đó, Mỹ phải chấm dứt các hành động gây hấn và tham vọng hạt nhân của Iran”. Tuy nhiên, tuyên bố có phần gay gắt của ông Trump về chương trình hạt nhân của Tehran lại chỉ nhận được những phản ứng trái chiều từ các nước tham gia ký kết thỏa thuận hồi tháng 7/2015.

my rut khoi jcpoa quyet dinh thay doi cuc dien trung dong
Tổng thống Mỹ Donald Trump. (Nguồn: Getty Images)

Bước đi mạo hiểm…

Ngày 27/9, nhận định về khả năng Washington từ bỏ JCPOA, Giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử IAEA Yukiya Amano cảnh báo: “Nếu nước Mỹ rời khỏi thỏa thuận hạt nhân và những nước khác nối gót Washington, chắc chắn thỏa thuận này sẽ đổ vỡ. Tuy nhiên, trong trường hợp quan điểm này chỉ đến từ Mỹ, Ủy ban giám sát việc thực thi Thỏa thuận hạt nhân sẽ đưa ra phán quyết về hành động này”. 

Trước đó, trong bài phát biểu tại Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) ngày 20/9, Tổng thống Iran Hassan Rouhani cũng vẽ ra viễn cảnh theo đuổi một chương trình hạt nhân với công nghệ làm giàu uranium tiên tiến hơn, nếu JCPOA bị phía Mỹ đơn phương chấm dứt. Ông nhấn mạnh: “Mỹ rút khỏi thỏa thuận hạt nhân đồng nghĩa với việc Nhà Trắng sẽ phải hứng chịu những lời chỉ trích từ các đồng minh thân cận, cũng như từ chính người dân của nước này”.

Tuy nhiên, trên thực tế, một khi Mỹ rút ra khỏi JCPOA, Iran sẽ phải đối mặt với vô vàn khó khăn. Những nỗ lực khôi phục nền kinh tế sau nhiều thập kỷ chịu cấm vận của Tehran sẽ tiếp tục gặp khó khăn.

Về phía các đồng minh của Mỹ, họ biết rằng việc một trong các bên đơn phương chấm dứt thỏa thuận là “lợi bất cập hại”. Hiện tại, Iran xuất khẩu tới 2,2 triệu thùng dầu/ngày – nguồn cung dồi dào bị cắt đứt sẽ khiến cho các tập đoàn dầu mỏ từ Pháp và Anh đánh mất đi những lợi ích kinh tế đáng kể vào tay các công ty đến từ Nga và Trung Quốc, đồng minh thân cận của Iran.

Quan trọng hơn, nhiều người cho rằng ngay cả khi Washington “quay lưng” với Tehran, các quốc gia còn lại trong JCPOA vẫn sẽ tiếp tục hợp tác với Iran, thay vì cùng Mỹ trừng phạt quốc gia này. Tuy nhiên, điều này khó có thể ngăn cản Tehran tái khởi động chương trình hạt nhân và làm giàu uranium của mình. Đây là điểm chẳng lành đối với các đồng minh của Mỹ trong khu vực Trung Đông, đặc biệt là Israel và Saudi Arabia.

my rut khoi jcpoa quyet dinh thay doi cuc dien trung dong
Iran có trữ lưỡng dầu lên tới 2,2 triệu thùng/ngày. (Nguồn: Iran Daily)

…hay nước cờ chiến lược?

Trong khi đó, Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Rex Tillerson và Bộ trưởng Quốc phòng James Mattis, hai nhân vật chính thuyết phục ông Trump chấm dứt JCPOA, lập luận rằng “tất cả những hành động này là vì lợi ích an ninh quốc gia của Mỹ”. Tuy nhiên, theo các chuyên gia phân tích, bước đi chính trị của Tổng thống Trump nhằm hoàn thành cam kết đối với cử tri Mỹ trong cuộc chạy đua vào Nhà Trắng vừa qua.

Động thái này càng trở nên quan trọng đối với Tổng thống Trump, khi nhiều người ủng hộ cho rằng các chính sách của ông ở thời điểm hiện tại vẫn chưa đáp ứng kỳ vọng. Thêm vào đó, việc bày tỏ quan điểm về JCPOA, nhưng lại chuyển quyền quyết định sang Quốc hội là nước đi “khôn ngoan” của người đứng đầu nước Mỹ, khi nó vừa giúp ông hoàn thành lời hứa trước đây, lại vừa không làm mất lòng các bên trong thỏa thuận.

Đáng chú ý hơn, những tuyên bố cứng rắn và cường điệu hóa mối đe dọa an ninh từ Iran là cách mà Washington ép Tehran thay đổi chính sách ngoại giao đối với các quốc gia khu vực, đặc biệt là trong cuộc xung đột tại Syria, Yemen và Iraq, đồng thời làm “yên lòng” Israel và Saudi Arabia. Bên cạnh đó, nó cũng khiến các quốc gia trong khu vực cảm thấy mất an toàn và tìm kiếm cách mua sắm trang thiết bị quốc phòng từ phía Mỹ. Các hợp đồng vũ khí với tổng trị giá lên tới 460 tỷ USD được Washington và Riyadh ký kết trong năm qua có thể coi là thành công vang dội cho Nhà Trắng.

Trước mắt, sau báo cáo ngày 15/10 vừa qua, Quốc hội Mỹ sẽ có 60 ngày xem xét đề xuất rút nước này khỏi JCPOA và khôi phục lại các lệnh trừng phạt Tehran của chính quyền Trump. Tuy nhiên, dẫu cho quyết định cuối cùng của xứ Cờ hoa là gì đi nữa, nó cũng sẽ mang đến thay đổi đáng kể cho cục diện khu vực Trung Đông thời gian tới.  

my rut khoi jcpoa quyet dinh thay doi cuc dien trung dong Quốc hội Iran quan tâm thúc đẩy hợp tác với Quốc hội Việt Nam

Sáng 15/10 (giờ địa phương), trong khuôn khổ các hoạt động tham dự Đại hội đồng Liên minh Nghị viện thế giới lần thứ 137 ...

my rut khoi jcpoa quyet dinh thay doi cuc dien trung dong Saudi Arabia hoan nghênh chiến lược của Mỹ trong vấn đề Iran

Ngày 15/10, Quốc Vương Saudi Arabia Salman bin Adulaziz Al Saud đã có cuộc điện đàm với Tổng thống Mỹ Donald Trump, trong đó, Quốc ...

my rut khoi jcpoa quyet dinh thay doi cuc dien trung dong ICAN chỉ trích quyết định mới của Tổng thống Mỹ về thỏa thuận hạt nhân Iran

Ngày 13/10, chủ nhân của giải Nobel Hòa bình 2017, tổ chức Chiến dịch quốc tế xóa bỏ vũ khí hạt nhân (ICAN) đã chỉ ...

Bạc Cầm Oai

Xem nhiều

Đọc thêm

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Bảy ngày 23/11/2024: Sư Tử tình cảm chớm nở

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Bảy ngày 23/11/2024: Sư Tử tình cảm chớm nở

Tử vi hôm nay 23/11/2024 của 12 cung hoàng đạo - Ma Kết, Bảo Bình, Song Ngư, Bạch Dương, Kim Ngưu, Song Tử, Cự Giải, Sư Tử, Xử Nữ, Thiên ...
Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 23/11/2024, Lịch vạn niên ngày 23 tháng 11 năm 2024

Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 23/11/2024, Lịch vạn niên ngày 23 tháng 11 năm 2024

Lịch âm 23/11. Lịch âm 23/11/2024? Âm lịch hôm nay 23/11. Lịch vạn niên 23/11/2024. Ngày hôm nay tốt hay xấu? Xem ngày giờ, hướng tốt xấu...
Thêm hai quốc gia có thể có thể trở thành thành viên đầy đủ của khu vực Schengen

Thêm hai quốc gia có thể có thể trở thành thành viên đầy đủ của khu vực Schengen

Ủy ban châu Âu khẳng định cả Romania và Bulgaria đều đáp ứng đầy đủ các tiêu chí để gia nhập khối Schengen.
Hỗ trợ Ukraine: Czech cấp nửa triệu quả đạn pháo, Thụy Điển tiếp tục bơm tiền, Berlin không cho phép Kiev dùng vũ khí Đức tấn công lãnh thổ Nga

Hỗ trợ Ukraine: Czech cấp nửa triệu quả đạn pháo, Thụy Điển tiếp tục bơm tiền, Berlin không cho phép Kiev dùng vũ khí Đức tấn công lãnh thổ Nga

Ngoại trưởng Czech Jan Lipavsky cam kết Prague sẽ tiếp tục hỗ trợ Ukraine.
Việt Nam luôn coi trọng và dành ưu tiên cao cho việc củng cố, tăng cường quan hệ với Campuchia

Việt Nam luôn coi trọng và dành ưu tiên cao cho việc củng cố, tăng cường quan hệ với Campuchia

Chủ tịch Quốc hội khẳng định Đảng, Nhà nước Việt Nam luôn coi trọng và dành ưu tiên cao cho việc củng cố, tăng cường quan hệ Việt Nam-Campuchia.
Việt Nam-Malaysia: Thúc đẩy, phát huy hiệu quả tiềm năng hợp tác trong bối cảnh bước vào giai đoạn phát triển mới

Việt Nam-Malaysia: Thúc đẩy, phát huy hiệu quả tiềm năng hợp tác trong bối cảnh bước vào giai đoạn phát triển mới

Tổng Bí thư tiếp Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phát triển Nông thôn, Chủ tịch đảng UMNO và các lãnh đạo cấp cao trong Liên minh cầm quyền tại Malaysia.
Mỹ cho phép Ukraine tấn công sâu vào lãnh thổ Nga: ‘Đèn xanh’ nháy chậm?

Mỹ cho phép Ukraine tấn công sâu vào lãnh thổ Nga: ‘Đèn xanh’ nháy chậm?

Việc Ukraine sử dụng tên lửa tầm xa của Mỹ tấn công quân sự trên đất Nga có thể chuyển xung đột sang giai đoạn quyết liệt hơn.
Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Trong bối cảnh địa chính trị phân hóa sâu sắc, xung đột leo thang và biến đổi khí hậu, Thượng đỉnh G20 rất được trông đợi.
Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Tân Tổng thống Indonesia Prabowo Subianto có chuyến công du nước ngoài đầu tiên kéo dài nhiều ngày với quy mô lớn.
Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị đã thể hiện rõ ý chí và cam kết của nhiều quốc gia trong việc ủng hộ người Palestine và tìm kiếm các giải pháp lâu dài.
Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Những thay đổi dưới thời Trump 2.0 sẽ tác động nhiều mặt tới nước Mỹ và thế giới.
Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Chuyến thăm Trung Quốc của Thủ tướng Malaysia phản ánh mong muốn tăng cường quan hệ song phương toàn diện, đặc biệt là kinh tế và thương mại.
Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Sự trở lại của Tổng thống đắc cử Donald Trump mang nhiều hàm ý cho nước Mỹ và thế giới. Châu Á – Thái Bình Dương trong đó có tiểu vùng Mekong cũng không nằm ...
‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

Quan hệ giữa Mỹ và Iran, từng là đồng minh thân cận thời đầu Chiến tranh Lạnh, đã biến thành đối đầu kéo dài hàng thập kỷ.
Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Cuộc đua vào Nhà Trắng giữa hai ứng cử viên Kamala Harris của đảng Dân chủ và Donald Trump của đảng Cộng hòa sẽ 'ngã ngũ' trong ngày 5/11 (giờ Mỹ).
Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Còn 2 ngày nữa Nhà Trắng sẽ xác định được chủ nhân mới thay thế đương kim Tổng thống Joe Biden. Đó sẽ là ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris hoặc chủ cũ, ông ...
Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ luôn mang nhiều yếu tố bất ngờ, kịch tính, thậm chí có khả năng thay đổi cục diện vào phút chót.
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
Một Iran 'rất khác' sẽ khiến ông Trump phải đau đầu!

Một Iran 'rất khác' sẽ khiến ông Trump phải đau đầu!

Rất có thể chính sách 'gây áp lực tối đa' của Tổng thống đắc cử Donald Trump sẽ không còn tác dụng với Iran khi ở thời điểm hiện nay.
Ông Donald Trump 'tái xuất': Cục diện Nam bán cầu có đảo chiều?

Ông Donald Trump 'tái xuất': Cục diện Nam bán cầu có đảo chiều?

Sự trở lại của ông Donald Trump không chỉ đánh dấu bước ngoặt trong chính trị Mỹ mà còn hứa hẹn ảnh hưởng sâu rộng đến khu vực Nam bán cầu.
'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

Nhóm các nhà nghiên cứu Mỹ và Trung Quốc đang tiến hành dự án 'hạt hòa bình' nhằm thúc đẩy cân bằng thương mại nông nghiệp giữa hai nước.
Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Mặc dù sắp mãn nhiệm nhưng Tổng thống Mỹ Joe Biden đã có một quyết định quan trọng liên quan đến xung đột Nga-Ukraine.
Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Tổng thống Joe Biden đã quyết định 'xé rào' vũ khí cho Ukraine. Tuy nhiên, những 'đòn giáng' không thể tạo ra bằng lời nói.
Ngoại giao đa phương của Việt Nam tạo tiếng vang trên truyền thông Mexico

Ngoại giao đa phương của Việt Nam tạo tiếng vang trên truyền thông Mexico

Truyền thông Mexico đề cao vị thế và sự tham gia, đóng góp hiệu quả của Việt Nam tại các diễn đàn đa phương gần đây như APEC, G20...
Phiên bản di động