Mỹ rút khỏi JCPOA: Quyết định thay đổi cục diện Trung Đông

Thỏa thuận hạt nhân của Iran với các nước P5+1 (JCPOA) được ký kết hồi tháng 7/2015 có thể sẽ lùi vào quá khứ chỉ sau 2 tháng nữa.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
my rut khoi jcpoa quyet dinh thay doi cuc dien trung dong Nhật Bản, Iran nhất trí thực thi thỏa thuận hạt nhân lịch sử
my rut khoi jcpoa quyet dinh thay doi cuc dien trung dong ​Đại sứ Mỹ tại LHQ: Washington hiện duy trì thỏa thuận hạt nhân với Iran

Phát biểu ngày 13/10 về vấn đề hạt nhân Iran, Tổng thống Donald Trump khẳng định: “Iran không thực sự tuân thủ tinh thần của thỏa thuận… Chính quyền Iran đang hỗ trợ khủng bố, xuất khẩu bạo lực và hỗn loạn khắp Trung Đông. Do đó, Mỹ phải chấm dứt các hành động gây hấn và tham vọng hạt nhân của Iran”. Tuy nhiên, tuyên bố có phần gay gắt của ông Trump về chương trình hạt nhân của Tehran lại chỉ nhận được những phản ứng trái chiều từ các nước tham gia ký kết thỏa thuận hồi tháng 7/2015.

my rut khoi jcpoa quyet dinh thay doi cuc dien trung dong
Tổng thống Mỹ Donald Trump. (Nguồn: Getty Images)

Bước đi mạo hiểm…

Ngày 27/9, nhận định về khả năng Washington từ bỏ JCPOA, Giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử IAEA Yukiya Amano cảnh báo: “Nếu nước Mỹ rời khỏi thỏa thuận hạt nhân và những nước khác nối gót Washington, chắc chắn thỏa thuận này sẽ đổ vỡ. Tuy nhiên, trong trường hợp quan điểm này chỉ đến từ Mỹ, Ủy ban giám sát việc thực thi Thỏa thuận hạt nhân sẽ đưa ra phán quyết về hành động này”. 

Trước đó, trong bài phát biểu tại Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) ngày 20/9, Tổng thống Iran Hassan Rouhani cũng vẽ ra viễn cảnh theo đuổi một chương trình hạt nhân với công nghệ làm giàu uranium tiên tiến hơn, nếu JCPOA bị phía Mỹ đơn phương chấm dứt. Ông nhấn mạnh: “Mỹ rút khỏi thỏa thuận hạt nhân đồng nghĩa với việc Nhà Trắng sẽ phải hứng chịu những lời chỉ trích từ các đồng minh thân cận, cũng như từ chính người dân của nước này”.

Tuy nhiên, trên thực tế, một khi Mỹ rút ra khỏi JCPOA, Iran sẽ phải đối mặt với vô vàn khó khăn. Những nỗ lực khôi phục nền kinh tế sau nhiều thập kỷ chịu cấm vận của Tehran sẽ tiếp tục gặp khó khăn.

Về phía các đồng minh của Mỹ, họ biết rằng việc một trong các bên đơn phương chấm dứt thỏa thuận là “lợi bất cập hại”. Hiện tại, Iran xuất khẩu tới 2,2 triệu thùng dầu/ngày – nguồn cung dồi dào bị cắt đứt sẽ khiến cho các tập đoàn dầu mỏ từ Pháp và Anh đánh mất đi những lợi ích kinh tế đáng kể vào tay các công ty đến từ Nga và Trung Quốc, đồng minh thân cận của Iran.

Quan trọng hơn, nhiều người cho rằng ngay cả khi Washington “quay lưng” với Tehran, các quốc gia còn lại trong JCPOA vẫn sẽ tiếp tục hợp tác với Iran, thay vì cùng Mỹ trừng phạt quốc gia này. Tuy nhiên, điều này khó có thể ngăn cản Tehran tái khởi động chương trình hạt nhân và làm giàu uranium của mình. Đây là điểm chẳng lành đối với các đồng minh của Mỹ trong khu vực Trung Đông, đặc biệt là Israel và Saudi Arabia.

my rut khoi jcpoa quyet dinh thay doi cuc dien trung dong
Iran có trữ lưỡng dầu lên tới 2,2 triệu thùng/ngày. (Nguồn: Iran Daily)

…hay nước cờ chiến lược?

Trong khi đó, Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Rex Tillerson và Bộ trưởng Quốc phòng James Mattis, hai nhân vật chính thuyết phục ông Trump chấm dứt JCPOA, lập luận rằng “tất cả những hành động này là vì lợi ích an ninh quốc gia của Mỹ”. Tuy nhiên, theo các chuyên gia phân tích, bước đi chính trị của Tổng thống Trump nhằm hoàn thành cam kết đối với cử tri Mỹ trong cuộc chạy đua vào Nhà Trắng vừa qua.

Động thái này càng trở nên quan trọng đối với Tổng thống Trump, khi nhiều người ủng hộ cho rằng các chính sách của ông ở thời điểm hiện tại vẫn chưa đáp ứng kỳ vọng. Thêm vào đó, việc bày tỏ quan điểm về JCPOA, nhưng lại chuyển quyền quyết định sang Quốc hội là nước đi “khôn ngoan” của người đứng đầu nước Mỹ, khi nó vừa giúp ông hoàn thành lời hứa trước đây, lại vừa không làm mất lòng các bên trong thỏa thuận.

Đáng chú ý hơn, những tuyên bố cứng rắn và cường điệu hóa mối đe dọa an ninh từ Iran là cách mà Washington ép Tehran thay đổi chính sách ngoại giao đối với các quốc gia khu vực, đặc biệt là trong cuộc xung đột tại Syria, Yemen và Iraq, đồng thời làm “yên lòng” Israel và Saudi Arabia. Bên cạnh đó, nó cũng khiến các quốc gia trong khu vực cảm thấy mất an toàn và tìm kiếm cách mua sắm trang thiết bị quốc phòng từ phía Mỹ. Các hợp đồng vũ khí với tổng trị giá lên tới 460 tỷ USD được Washington và Riyadh ký kết trong năm qua có thể coi là thành công vang dội cho Nhà Trắng.

Trước mắt, sau báo cáo ngày 15/10 vừa qua, Quốc hội Mỹ sẽ có 60 ngày xem xét đề xuất rút nước này khỏi JCPOA và khôi phục lại các lệnh trừng phạt Tehran của chính quyền Trump. Tuy nhiên, dẫu cho quyết định cuối cùng của xứ Cờ hoa là gì đi nữa, nó cũng sẽ mang đến thay đổi đáng kể cho cục diện khu vực Trung Đông thời gian tới.  

my rut khoi jcpoa quyet dinh thay doi cuc dien trung dong Quốc hội Iran quan tâm thúc đẩy hợp tác với Quốc hội Việt Nam

Sáng 15/10 (giờ địa phương), trong khuôn khổ các hoạt động tham dự Đại hội đồng Liên minh Nghị viện thế giới lần thứ 137 ...

my rut khoi jcpoa quyet dinh thay doi cuc dien trung dong Saudi Arabia hoan nghênh chiến lược của Mỹ trong vấn đề Iran

Ngày 15/10, Quốc Vương Saudi Arabia Salman bin Adulaziz Al Saud đã có cuộc điện đàm với Tổng thống Mỹ Donald Trump, trong đó, Quốc ...

my rut khoi jcpoa quyet dinh thay doi cuc dien trung dong ICAN chỉ trích quyết định mới của Tổng thống Mỹ về thỏa thuận hạt nhân Iran

Ngày 13/10, chủ nhân của giải Nobel Hòa bình 2017, tổ chức Chiến dịch quốc tế xóa bỏ vũ khí hạt nhân (ICAN) đã chỉ ...

Bạc Cầm Oai

Xem nhiều

Đọc thêm

Đối ngoại trong tuần: Thủ tướng kết thúc tốt đẹp chuyến công tác Trung Đông; công bố Hồ sơ Di cư Việt Nam

Đối ngoại trong tuần: Thủ tướng kết thúc tốt đẹp chuyến công tác Trung Đông; công bố Hồ sơ Di cư Việt Nam

Báo TG&VN điểm lại một số hoạt động nổi bật của đối ngoại Việt Nam trong tuần từ 28/10-4/11.
Núi lửa một nước Đông Nam Á phun trào, 10 người thiệt mạng

Núi lửa một nước Đông Nam Á phun trào, 10 người thiệt mạng

Ít nhất 10 người đã thiệt mạng sau khi núi lửa Lewotobi Laki-laki ở miền Đông Indonesia phun trào.
Philippines tạo đà thúc đẩy ngành công nghiệp Halal với Saudi Arabia

Philippines tạo đà thúc đẩy ngành công nghiệp Halal với Saudi Arabia

Philippines đang tìm kiếm quan hệ đối tác mới với Saudi Arabia trong các lĩnh vực phát triển bền vững và Halal.
Giá vàng hôm nay 5/11/2024: Giá vàng biến động trước bầu cử Mỹ, cơn sốt quý kim khiến BRICS và giới tỷ phú sục sôi, vàng nhẫn tiếp đà giảm

Giá vàng hôm nay 5/11/2024: Giá vàng biến động trước bầu cử Mỹ, cơn sốt quý kim khiến BRICS và giới tỷ phú sục sôi, vàng nhẫn tiếp đà giảm

Giá vàng hôm nay 5/11/2024: Giá vàng biến động trước bầu cử Mỹ, ông Trump có thể đẩy quý kim lên 2.900 USD/ounce. Giá vàng nhẫn tiếp đà đi xuống.
Giá tiêu hôm nay 5/11/2024: Ngành hồ tiêu Việt Nam hưởng lợi nhờ giá xuất khẩu cao; sản lượng giảm, bà con xu hướng đầu cơ

Giá tiêu hôm nay 5/11/2024: Ngành hồ tiêu Việt Nam hưởng lợi nhờ giá xuất khẩu cao; sản lượng giảm, bà con xu hướng đầu cơ

Giá tiêu hôm nay 5/11/2024 tại thị trường trong nước tiếp tục ổn định ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 140.000 - 141.000 đồng/kg.
Bộ trưởng Ngoại giao tặng Bằng khen và Tuyên dương tập thể, cá nhân đóng góp tích cực trong xuất bản cuốn sách của cố Tổng Bí thư

Bộ trưởng Ngoại giao tặng Bằng khen và Tuyên dương tập thể, cá nhân đóng góp tích cực trong xuất bản cuốn sách của cố Tổng Bí thư

Bộ Ngoại giao tuyên dương các tập thể, cá nhân đã đóng góp tích cực, hiệu quả trong quá trình biên soạn và xuất bản cuốn sách của Tổng Bí ...
Đại sứ Phạm Quang Vinh: 'Độc lạ', gay cấn bầu cử Tổng thống Mỹ 2024 và câu chuyện với Việt Nam

Đại sứ Phạm Quang Vinh: 'Độc lạ', gay cấn bầu cử Tổng thống Mỹ 2024 và câu chuyện với Việt Nam

Theo Đại sứ Phạm Quang Vinh, cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm nay rất sít sao, nhưng dù là ai thì quan hệ Việt Nam-Mỹ vẫn tiếp đà phát triển tích cực.
Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Ý nghĩa và tác động

Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Ý nghĩa và tác động

Bầu cử Tổng thống Mỹ luôn có ý nghĩa quan trọng không chỉ trong nội bộ nước Mỹ mà còn với cộng đồng quốc tế.
Cuốn sách 'Trí tuệ nhân tạo từ góc nhìn quan hệ quốc tế': Hiểu để tự chủ, chủ động trong kỷ nguyên AI

Cuốn sách 'Trí tuệ nhân tạo từ góc nhìn quan hệ quốc tế': Hiểu để tự chủ, chủ động trong kỷ nguyên AI

Có thể khẳng định rằng AI không còn là một công nghệ của tương lai mà đã và đang định hình lại cục diện địa chính trị.
Israel-Iran: Trả đũa trong tính toán

Israel-Iran: Trả đũa trong tính toán

Israel tiến hành tập kích đường không vào nhiều mục tiêu ở Iran. Đợt tấn công trả đũa của Israel có những điểm đáng chú ý và đặt ra nhiều vấn đề.
Hợp tác quân sự Nga-Triều Tiên, toan tính và phản ứng

Hợp tác quân sự Nga-Triều Tiên, toan tính và phản ứng

Dư luận về leo thang căng thẳng ở bán đảo liên Triều chưa kịp lắng lại bùng lên với thông tin quân đội Triều Tiên xuất hiện ở Nga.
Tổng thống Phần Lan thăm Trung Quốc: Tìm khuôn khổ mới

Tổng thống Phần Lan thăm Trung Quốc: Tìm khuôn khổ mới

Chuyến thăm Trung Quốc ngày 28 - 31/10 của Tổng thống Phần Lan Alexander Stubb phản ánh nỗ lực nâng tầm khuôn khổ hợp tác giữa một thế giới đầy biến động.
Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Cuộc đua vào Nhà Trắng giữa hai ứng cử viên Kamala Harris của đảng Dân chủ và Donald Trump của đảng Cộng hòa sẽ 'ngã ngũ' trong ngày 5/11 (giờ Mỹ).
Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Còn 2 ngày nữa Nhà Trắng sẽ xác định được chủ nhân mới thay thế đương kim Tổng thống Joe Biden. Đó sẽ là ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris hoặc chủ cũ, ông ...
Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ luôn mang nhiều yếu tố bất ngờ, kịch tính, thậm chí có khả năng thay đổi cục diện vào phút chót.
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
GPT-5: Open AI mở ra chân trời mới

GPT-5: Open AI mở ra chân trời mới

Sự kiện đang được giới công nghệ mong đợi có thể xảy ra ngay trong năm nay, là sự ra mắt của GPT-5.
30 năm UNCLOS có hiệu lực: Vai trò giữ gìn trật tự pháp lý trên biển của ITLOS

30 năm UNCLOS có hiệu lực: Vai trò giữ gìn trật tự pháp lý trên biển của ITLOS

Gần 30 năm qua, Tòa án Luật Biển quốc tế (ITLOS) góp phần quan trọng giữ gìn tính toàn vẹn, thúc đẩy tuân thủ UNCLOS.
Bầu cử Mỹ trước 'giờ G': 'Kỳ phùng địch thủ' Trung Quốc vẫn gia tăng sức ảnh hưởng, chiến lược châu Á sẽ được định hình ra sao?

Bầu cử Mỹ trước 'giờ G': 'Kỳ phùng địch thủ' Trung Quốc vẫn gia tăng sức ảnh hưởng, chiến lược châu Á sẽ được định hình ra sao?

Cả ông Trump và bà Harris đều đang tìm cách mô tả bên kia là 'yếu thế trước Trung Quốc' trong nỗ lực vượt qua phe đối lập.
Quan hệ Mỹ-Anh hậu bầu cử: Hai ngã rẽ trước chân trời mới

Quan hệ Mỹ-Anh hậu bầu cử: Hai ngã rẽ trước chân trời mới

Quan hệ truyền thống Mỹ-Anh có thể sẽ đổi khác, khi cuộc bầu cử sắp tới mở ra hai viễn cảnh khác nhau cho mối thâm tình này.
Bài phát biểu tranh cử cuối cùng của bà Kamala Harris: Những 'đòn công kích' phút chót, so sánh rất giàu hình ảnh

Bài phát biểu tranh cử cuối cùng của bà Kamala Harris: Những 'đòn công kích' phút chót, so sánh rất giàu hình ảnh

Phó Tổng thống Kamala Harris đã có bài phát biểu khép lại chiến dịch tranh cử tại công viên Ellipse ở Washington, D.C.
'Ván cờ' Nga-Ukraine trước ngã rẽ bầu cử Mỹ

'Ván cờ' Nga-Ukraine trước ngã rẽ bầu cử Mỹ

Kết quả bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2024 sẽ có ảnh hưởng lớn đến cục diện xung đột Nga-Ukraine.
Quan hệ Mỹ-Ấn đi về đâu sau khi Nhà Trắng đổi chủ?

Quan hệ Mỹ-Ấn đi về đâu sau khi Nhà Trắng đổi chủ?

Bất kể ai giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ, chính quyền Washington mới cần tiếp tục xây dựng quan hệ hợp tác tốt đẹp với Ấn Độ.
Gia tăng 'sức nóng', BRICS được định vị là nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai

Gia tăng 'sức nóng', BRICS được định vị là nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai

Sức ảnh hưởng toàn cầu đang gia tăng của BRICS định vị nhóm này sẽ là một nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai.
Phiên bản di động