Mỹ rút khỏi JCPOA: Quyết định thay đổi cục diện Trung Đông

Thỏa thuận hạt nhân của Iran với các nước P5+1 (JCPOA) được ký kết hồi tháng 7/2015 có thể sẽ lùi vào quá khứ chỉ sau 2 tháng nữa.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
my rut khoi jcpoa quyet dinh thay doi cuc dien trung dong Nhật Bản, Iran nhất trí thực thi thỏa thuận hạt nhân lịch sử
my rut khoi jcpoa quyet dinh thay doi cuc dien trung dong ​Đại sứ Mỹ tại LHQ: Washington hiện duy trì thỏa thuận hạt nhân với Iran

Phát biểu ngày 13/10 về vấn đề hạt nhân Iran, Tổng thống Donald Trump khẳng định: “Iran không thực sự tuân thủ tinh thần của thỏa thuận… Chính quyền Iran đang hỗ trợ khủng bố, xuất khẩu bạo lực và hỗn loạn khắp Trung Đông. Do đó, Mỹ phải chấm dứt các hành động gây hấn và tham vọng hạt nhân của Iran”. Tuy nhiên, tuyên bố có phần gay gắt của ông Trump về chương trình hạt nhân của Tehran lại chỉ nhận được những phản ứng trái chiều từ các nước tham gia ký kết thỏa thuận hồi tháng 7/2015.

my rut khoi jcpoa quyet dinh thay doi cuc dien trung dong
Tổng thống Mỹ Donald Trump. (Nguồn: Getty Images)

Bước đi mạo hiểm…

Ngày 27/9, nhận định về khả năng Washington từ bỏ JCPOA, Giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử IAEA Yukiya Amano cảnh báo: “Nếu nước Mỹ rời khỏi thỏa thuận hạt nhân và những nước khác nối gót Washington, chắc chắn thỏa thuận này sẽ đổ vỡ. Tuy nhiên, trong trường hợp quan điểm này chỉ đến từ Mỹ, Ủy ban giám sát việc thực thi Thỏa thuận hạt nhân sẽ đưa ra phán quyết về hành động này”. 

Trước đó, trong bài phát biểu tại Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) ngày 20/9, Tổng thống Iran Hassan Rouhani cũng vẽ ra viễn cảnh theo đuổi một chương trình hạt nhân với công nghệ làm giàu uranium tiên tiến hơn, nếu JCPOA bị phía Mỹ đơn phương chấm dứt. Ông nhấn mạnh: “Mỹ rút khỏi thỏa thuận hạt nhân đồng nghĩa với việc Nhà Trắng sẽ phải hứng chịu những lời chỉ trích từ các đồng minh thân cận, cũng như từ chính người dân của nước này”.

Tuy nhiên, trên thực tế, một khi Mỹ rút ra khỏi JCPOA, Iran sẽ phải đối mặt với vô vàn khó khăn. Những nỗ lực khôi phục nền kinh tế sau nhiều thập kỷ chịu cấm vận của Tehran sẽ tiếp tục gặp khó khăn.

Về phía các đồng minh của Mỹ, họ biết rằng việc một trong các bên đơn phương chấm dứt thỏa thuận là “lợi bất cập hại”. Hiện tại, Iran xuất khẩu tới 2,2 triệu thùng dầu/ngày – nguồn cung dồi dào bị cắt đứt sẽ khiến cho các tập đoàn dầu mỏ từ Pháp và Anh đánh mất đi những lợi ích kinh tế đáng kể vào tay các công ty đến từ Nga và Trung Quốc, đồng minh thân cận của Iran.

Quan trọng hơn, nhiều người cho rằng ngay cả khi Washington “quay lưng” với Tehran, các quốc gia còn lại trong JCPOA vẫn sẽ tiếp tục hợp tác với Iran, thay vì cùng Mỹ trừng phạt quốc gia này. Tuy nhiên, điều này khó có thể ngăn cản Tehran tái khởi động chương trình hạt nhân và làm giàu uranium của mình. Đây là điểm chẳng lành đối với các đồng minh của Mỹ trong khu vực Trung Đông, đặc biệt là Israel và Saudi Arabia.

my rut khoi jcpoa quyet dinh thay doi cuc dien trung dong
Iran có trữ lưỡng dầu lên tới 2,2 triệu thùng/ngày. (Nguồn: Iran Daily)

…hay nước cờ chiến lược?

Trong khi đó, Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Rex Tillerson và Bộ trưởng Quốc phòng James Mattis, hai nhân vật chính thuyết phục ông Trump chấm dứt JCPOA, lập luận rằng “tất cả những hành động này là vì lợi ích an ninh quốc gia của Mỹ”. Tuy nhiên, theo các chuyên gia phân tích, bước đi chính trị của Tổng thống Trump nhằm hoàn thành cam kết đối với cử tri Mỹ trong cuộc chạy đua vào Nhà Trắng vừa qua.

Động thái này càng trở nên quan trọng đối với Tổng thống Trump, khi nhiều người ủng hộ cho rằng các chính sách của ông ở thời điểm hiện tại vẫn chưa đáp ứng kỳ vọng. Thêm vào đó, việc bày tỏ quan điểm về JCPOA, nhưng lại chuyển quyền quyết định sang Quốc hội là nước đi “khôn ngoan” của người đứng đầu nước Mỹ, khi nó vừa giúp ông hoàn thành lời hứa trước đây, lại vừa không làm mất lòng các bên trong thỏa thuận.

Đáng chú ý hơn, những tuyên bố cứng rắn và cường điệu hóa mối đe dọa an ninh từ Iran là cách mà Washington ép Tehran thay đổi chính sách ngoại giao đối với các quốc gia khu vực, đặc biệt là trong cuộc xung đột tại Syria, Yemen và Iraq, đồng thời làm “yên lòng” Israel và Saudi Arabia. Bên cạnh đó, nó cũng khiến các quốc gia trong khu vực cảm thấy mất an toàn và tìm kiếm cách mua sắm trang thiết bị quốc phòng từ phía Mỹ. Các hợp đồng vũ khí với tổng trị giá lên tới 460 tỷ USD được Washington và Riyadh ký kết trong năm qua có thể coi là thành công vang dội cho Nhà Trắng.

Trước mắt, sau báo cáo ngày 15/10 vừa qua, Quốc hội Mỹ sẽ có 60 ngày xem xét đề xuất rút nước này khỏi JCPOA và khôi phục lại các lệnh trừng phạt Tehran của chính quyền Trump. Tuy nhiên, dẫu cho quyết định cuối cùng của xứ Cờ hoa là gì đi nữa, nó cũng sẽ mang đến thay đổi đáng kể cho cục diện khu vực Trung Đông thời gian tới.  

my rut khoi jcpoa quyet dinh thay doi cuc dien trung dong Quốc hội Iran quan tâm thúc đẩy hợp tác với Quốc hội Việt Nam

Sáng 15/10 (giờ địa phương), trong khuôn khổ các hoạt động tham dự Đại hội đồng Liên minh Nghị viện thế giới lần thứ 137 ...

my rut khoi jcpoa quyet dinh thay doi cuc dien trung dong Saudi Arabia hoan nghênh chiến lược của Mỹ trong vấn đề Iran

Ngày 15/10, Quốc Vương Saudi Arabia Salman bin Adulaziz Al Saud đã có cuộc điện đàm với Tổng thống Mỹ Donald Trump, trong đó, Quốc ...

my rut khoi jcpoa quyet dinh thay doi cuc dien trung dong ICAN chỉ trích quyết định mới của Tổng thống Mỹ về thỏa thuận hạt nhân Iran

Ngày 13/10, chủ nhân của giải Nobel Hòa bình 2017, tổ chức Chiến dịch quốc tế xóa bỏ vũ khí hạt nhân (ICAN) đã chỉ ...

Bạc Cầm Oai

Đọc thêm

XSMB 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ 6 ngày 29/3/2024. dự đoán XSMB 29/3/2024

XSMB 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ 6 ngày 29/3/2024. dự đoán XSMB 29/3/2024

XSMB 29/3 - Trực tiếp xổ số miền Bắc 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3. kết quả xổ số miền Bắc hôm nay. dự đoán xổ số miền Bắc thứ ...
XSMT 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Sáu ngày 29/3/2024. SXMT 29/3/2024

XSMT 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Sáu ngày 29/3/2024. SXMT 29/3/2024

XSMT 29/3 - xổ số hôm nay 29/3. trực tiếp xổ số miền Trung 29/3/2024. kết quả xổ số miền Trung hôm nay. xổ số miền Trung thứ 6. SXMT ...
XSMN 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ Sáu 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3

XSMN 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ Sáu 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3

XSMN 29/3 - kết quả xổ số ngày 29 tháng 3. trực tiếp kết quả xổ số miền Nam 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3. xo so mien nam. SXMN ...
Dự sự kiện, Hoa hậu Đặng Thu Thảo tinh tế kết hợp đầm lụa và trang sức kim cương

Dự sự kiện, Hoa hậu Đặng Thu Thảo tinh tế kết hợp đầm lụa và trang sức kim cương

Hoa hậu Việt Nam 2012 Đặng Thu Thảo tôn dáng vẻ sang trọng với bộ trang phục màu kem, dùng trang sức xa xỉ làm điểm nhấn.
Nhịp cầu cho doanh nghiệp Việt tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu

Nhịp cầu cho doanh nghiệp Việt tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu

Diễn đàn Nhịp cầu phát triển giúp các địa phương và doanh nghiệp Việt Nam hội nhập và tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu.
Hà Nội công bố 3 môn thi vào lớp 10 công lập

Hà Nội công bố 3 môn thi vào lớp 10 công lập

Chiều nay (28/3), UBND TP Hà Nội tổ chức họp báo thông tin về tình hình kinh tế - xã hội Quý I năm 2024, công bố 3 môn thi ...
Ngoại trưởng Mỹ thăm Hàn Quốc: Thông điệp nồng ấm

Ngoại trưởng Mỹ thăm Hàn Quốc: Thông điệp nồng ấm

Sự hiện diện của Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken tại Seoul lần này cũng cho thấy quan hệ đồng minh tiếp tục gắn kết chặt chẽ giữa Mỹ và Hàn Quốc.
Phía sau kỳ vọng của Thái Lan ở EU

Phía sau kỳ vọng của Thái Lan ở EU

Thông điệp mà Thủ tướng Thái Lan Srettha Thavisin muốn chuyển tới châu Âu, đặc biệt là Pháp và Đức là 'Thái Lan đã mở cửa kinh doanh trở lại'.
Tăng gắn kết, tìm đồng thuận

Tăng gắn kết, tìm đồng thuận

Chuyến thăm Mỹ của Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda cùng Thủ tướng Donald Tusk có thể coi là nỗ lực nâng tầm gắn kết mối quan hệ đồng minh với Mỹ.
Bầu cử Tổng thống Mỹ: Định hình cuộc đua ‘song mã’

Bầu cử Tổng thống Mỹ: Định hình cuộc đua ‘song mã’

Sau ngày Siêu thứ Ba, việc lựa chọn ứng viên Tổng thống của đảng Dân chủ và Cộng hòa gần như đã an bài.
Tổng thống Pháp thăm CH Czech: Nỗ lực tìm kiếm đồng minh

Tổng thống Pháp thăm CH Czech: Nỗ lực tìm kiếm đồng minh

Tổng thống Pháp đến CH Czech không chỉ đáp lễ mà còn là nỗ lực thể hiện vai trò dẫn dắt của nước Pháp và tìm kiếm sự ủng hộ của đồng minh.
Điều gì ẩn sau tuyên bố gửi quân đến Ukraine của ông Macron?

Điều gì ẩn sau tuyên bố gửi quân đến Ukraine của ông Macron?

Thượng đỉnh các nhà lãnh đạo châu Âu về Ukraine mới đây tại Paris với những lời kêu gọi tiếp tục hỗ trợ Ukraine nhưng đã không đưa ra được biện pháp cụ thể nào.
Vụ tấn công đẫm máu ở Nga: Lý do Moscow 'lọt' tầm ngắm của IS

Vụ tấn công đẫm máu ở Nga: Lý do Moscow 'lọt' tầm ngắm của IS

Vụ tấn công đẫm máu ở Nga ngày 22/3 do tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng thực hiện cho thấy sự thay đổi mục tiêu của tổ chức khủng bố này.
Diễn đàn châu Á Bác Ngao: Tiếng nói của kinh tế châu Á

Diễn đàn châu Á Bác Ngao: Tiếng nói của kinh tế châu Á

Diễn đàn châu Á Bác Ngao được đánh giá là kênh hiệu quả để trao đổi ý kiến về các vấn đề kinh tế đáng quan tâm nhất trong suốt hai thập kỷ qua.
Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Những rắc rối trong chương trình tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel đang khiến cho Mỹ khó tiếp cận mục tiêu răn đe hạt nhân của mình.
Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn chính trị, tranh giành quyền lực giữa các băng đảng cùng các vụ đảo chính và nghèo đói là những gì mà người dân Haiti tiếp tục phải đối mặt...
70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

Baoquocte.vn. Ngày 13/3/1954 là ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử - nguồn cổ vũ lớn lao cho toàn thể nhân dân ta trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.
Tháng Ramadan linh thiêng

Tháng Ramadan linh thiêng

Tháng Ramadan là tháng thứ Chín trong lịch Hồi giáo, được xem là tháng linh thiêng nhất trong năm đối với người Hồi giáo trên toàn thế giới.
Điều gì đang xảy ra với quan hệ Mỹ-Israel?

Điều gì đang xảy ra với quan hệ Mỹ-Israel?

Việc Mỹ bỏ phiếu trắng với nghị quyết kêu gọi ngừng bắn ở Gaza của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc liệu có thể làm chuyển hướng quan hệ với Israel?
Nhật Bản cho phép xuất khẩu máy bay chiến đấu tối tân: 3 điều cần biết

Nhật Bản cho phép xuất khẩu máy bay chiến đấu tối tân: 3 điều cần biết

Kế hoạch theo Chương trình Không quân Chiến đấu Toàn cầu (GCAP) của Nhật Bản, Anh và Italy báo hiệu sự thay đổi then chốt trong chiến lược an ninh khu vực.
Ngoại trưởng Ấn Độ thăm Đông Nam Á: Dấu ấn Hành động hướng Đông, khẳng định giá trị chung với ASEAN

Ngoại trưởng Ấn Độ thăm Đông Nam Á: Dấu ấn Hành động hướng Đông, khẳng định giá trị chung với ASEAN

Ngoại trưởng Ấn Độ tìm cách tối đa hóa hoạt động ngoại giao để đưa mối quan hệ của Ấn Độ với các đối tác Đông Nam Á lên một tầm cao mới.
Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: 'Điểm mù' của Cơ quan an ninh Nga hay thuyết âm mưu đánh lạc hướng?

Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: 'Điểm mù' của Cơ quan an ninh Nga hay thuyết âm mưu đánh lạc hướng?

Khi chính lực lượng IS đã nhận là chủ mưu cuộc khủng bố, Nga vẫn chưa thể vội vàng tin bởi nếu vội tin rất có thể Moscow đã dính bẫy.
Chuyên gia EU: Châu Âu thức tỉnh sau 'giấc ngủ Đông', cục diện xung đột Nga-Ukraine sắp có bước chuyển?

Chuyên gia EU: Châu Âu thức tỉnh sau 'giấc ngủ Đông', cục diện xung đột Nga-Ukraine sắp có bước chuyển?

EU đồng lòng hỗ trợ Ukraine 'bằng mọi giá' vì hòa bình trong bối cảnh Nga đang dành nhiều lợi thế trong cuộc xung đột.
Mỹ sắp tổ chức thượng đỉnh ba bên, sẽ có thêm một thế 'kiềng ba chân' trong quan hệ quốc tế?

Mỹ sắp tổ chức thượng đỉnh ba bên, sẽ có thêm một thế 'kiềng ba chân' trong quan hệ quốc tế?

Hội nghị thượng đỉnh ba bên giữa Nhật Bản, Mỹ và Philippines sẽ lần đầu tiên được tổ chức tại Mỹ vào giữa tháng 4 này.
Phiên bản di động