Nghiên cứu chiến lược trong tình hình mới

Nâng cao chất lượng công tác nghiên cứu, dự báo và tham mưu chiến lược của ngành Ngoại giao là một trong những nhiệm vụ chủ chốt của công tác đối ngoại thời gian tới.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
nghien cuu chien luoc trong tinh hinh moi Đại sứ Việt Nam tại Ấn Độ: Sự tin cậy giữa hai nước rất cao
nghien cuu chien luoc trong tinh hinh moi Khả năng thông qua TPP tại Mỹ vẫn còn bỏ ngỏ

Đại hội XII của Đảng đã đề ra phương hướng, nhiệm vụ “tăng cường công tác nghiên cứu, dự báo chiến lược, tham mưu về đối ngoại” nhằm đáp ứng yêu cầu của công tác đối ngoại trong tình hình mới. Nghiên cứu chiến lược là bộ phận quan trọng trong tổng thể quy trình hoạch định và triển khai chính sách đối ngoại của các nước, là căn cứ để xử lý các tình huống, động thái trong hoạt động đối ngoại. Việc nâng cao chất lượng công tác nghiên cứu chiến lược là một trong những nhiệm vụ chủ chốt của đối ngoại Việt Nam thời gian tới, nhất là trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng.

Nghiên cứu chiến lược trong ngành ngoại giao

“Chiến lược” là thuật ngữ có nguồn gốc trong khoa học quân sự, nhưng đã được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội. Nói một cách khái quát, chiến lược là tổng hợp các mục tiêu và các công cụ, phương châm để đạt được các mục tiêu đó (tiếng Anh là “ends, means and ways”). Sự khác biệt cơ bản giữa chiến lược và chính sách là ở chỗ chiến lược có tầm vĩ mô hơn chính sách, và chính sách phải phục tùng chiến lược.

Trong ngành Ngoại giao, công tác nghiên cứu chiến lược ngoại giao (rộng hơn là nghiên cứu chiến lược đối ngoại) đã có truyền thống lâu đời, gắn bó chặt chẽ với những thăng trầm của ngành Ngoại giao trong suốt chiều dài lịch sử từ khi thành lập ngành đến nay. Năm 2008, Viện nghiên cứu Chiến lược ngoại giao được thành lập trên cơ sở khối nghiên cứu cũ của Học viện Ngoại giao, là cơ quan chuyên trách công tác nghiên cứu chiến lược của ngành. Mặt khác, đa số các đơn vị trong Bộ Ngoại giao cũng được giao nhiệm vụ nghiên cứu động thái trong lĩnh vực mà đơn vị đó có chức năng quản lý hành chính nhà nước.

nghien cuu chien luoc trong tinh hinh moi
Các cuộc tọa đàm tại Học viện Ngoại giao thu hút rất đông học giả, nhà nghiên cứu tham gia.

Nội dung của công tác nghiên cứu chiến lược trong ngành Ngoại giao tập trung vào phân tích, điều tra, đánh giá một cách có hệ thống, đưa ra các nhận định về cục diện thế giới và khu vực, chiến lược/chính sách đối ngoại của các đối tác chủ chốt, nhằm cung cấp luận cứ khoa học về môi trường đối ngoại cho việc hoạch định chiến lược/chính sách đối ngoại của Việt Nam (bao gồm mục tiêu, công cụ và phương châm như trên đã nói), cũng như ứng dụng để phục vụ công tác chỉ đạo điều hành, xử lý tình huống, động thái trong hoạt động đối ngoại. Nếu nghiên cứu chiến lược ở thời tương lai thì có loại hình nghiên cứu dự báo chiến lược, một loại hình nghiên cứu mới phổ biến ở Việt Nam (một số trung tâm phân tích và dự báo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam… đã được thành lập).

Trong những năm qua, công tác nghiên cứu chiến lược của ngành Ngoại giao nói chung đã có những đóng góp đắc lực cho việc chỉ đạo, điều hành của Lãnh đạo Bộ Ngoại giao, cả về hoạch định chiến lược cũng như tác chiến. Công tác nghiên cứu chiến lược cũng cung cấp cơ sở khoa học để Bộ Ngoại giao xây dựng các Chiến lược quốc gia trình Chính phủ, các Nghị quyết của Bộ Chính trị và Ban Chấp hành Trung ương Đảng liên quan đến đối ngoại, đồng thời cũng góp phần tạo động lực đổi mới tư duy đối ngoại trong đội ngũ cán bộ, Đảng viên, và tạo đồng thuận trong nhận thức chung của xã hội về các vấn đề quốc tế, đường lối, chính sách đối ngoại của Việt Nam. Nói tóm lại, công tác nghiên cứu đã góp phần không nhỏ vào các thành tựu đối ngoại to lớn của ngành Ngoại giao những năm qua.

“Học viện phải nỗ lực không ngừng để cải thiện vị trí xếp hạng của mình trong bảng xếp hạng các think-tanks hàng đầu của khu vực Đông Nam Á/châu Á-Thái Bình Dương”.

Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đạt được, công tác nghiên cứu chiến lược trong ngành Ngoại giao cũng còn nhiều hạn chế. Tầm quan trọng của công tác nghiên cứu vẫn chưa được nhận thức một cách đầy đủ, đúng mức ở một số đơn vị chức năng. Sự kết hợp giữa nghiên cứu với tác chiến còn lỏng lẻo; sự phối hợp giữa kênh 1 (ngoại giao chính thức) với kênh 2 (ngoại giao học giả) chưa chặt chẽ. Trên hết, trình độ nghiên cứu khoa học của đa số cán bộ còn khiêm tốn; công tác xây dựng, củng cố đội ngũ cán bộ nghiên cứu còn nhiều điểm chưa phù hợp. Chính vì vậy, công tác tham mưu, cố vấn chính sách của ta có lúc chưa theo kịp diễn biến của tình hình, đối sách chưa kịp thời, kịp lúc, đôi khi lâm vào thế bị động, bất ngờ.

Nâng cao chất lượng nghiên cứu chiến lược

Đại hội XII của Đảng đã nhận định tình hình thế giới trong những năm tới “thay đổi nhanh chóng, diễn biến rất phức tạp, khó lường”; khu vực châu Á-Thái Bình Dương là “khu vực cạnh tranh chiến lược giữa một số nước lớn, có nhiều nhân tố bất ổn”. Đại hội XII cũng đề ra phương hướng, nhiệm vụ “triển khai mạnh mẽ định hướng chiến lược chủ động và tích cực hội nhập quốc tế”. Tình hình này đặt ra thách thức to lớn cho công tác nghiên cứu chiến lược của ngành Ngoại giao trong thời kỳ mới, đặc biệt là công tác dự báo chiến lược.

Trước bối cảnh đó, để có thể đáp ứng được yêu cầu của công tác đối ngoại ngày càng nhiều khó khăn thử thách, nhiệm vụ đặt ra trước mắt cho công tác nghiên cứu chiến lược trong ngành Ngoại giao là kiện toàn thiết chế, bộ máy chỉ đạo điều hành công tác nghiên cứu từ trên xuống dưới, có sự phân công phân nhiệm và phối hợp chặt chẽ trong nghiên cứu chiến lược/nghiên cứu tác chiến giữa các đơn vị chức năng của Bộ (trong và ngoài nước).

Để nâng cao chất lượng công tác nghiên cứu phục vụ trực tiếp các hoạt động đối ngoại của Bộ, bộ máy nghiên cứu của Bộ rất cần được Lãnh đạo Bộ tiếp tục chỉ đạo, Hội đồng khoa học Bộ tư vấn cũng như Học viện Ngoại giao điều phối để vận hành hiệu quả hơn. Kế hoạch nghiên cứu khoa học dài hạn của Bộ cần được xây dựng cũng như được thực hiện kế hoạch này với mức độ linh hoạt, năng động cần thiết để có thể thích ứng được với tình hình thế giới biến động hàng ngày, hàng giờ.

Với đặc thù của công tác nghiên cứu khoa học, các chế độ chính sách liên quan đến con người có ý nghĩa quyết định đối với chất lượng sản phẩm nghiên cứu đầu ra. Việc quy hoạch, phát triển và bồi dưỡng nguồn nhân lực nghiên cứu chất lượng cao là hết sức cần thiết về lâu về dài. Trong các chế độ chính sách liên quan đến con người thì công tác chuyên gia cần được ưu tiên chú trọng, vì các chuyên gia chính là những hạt nhân tinh hoa cấu thành bộ máy nghiên cứu chiến lược của Bộ.

Là cơ quan đảm nhận chức năng chuyên trách nghiên cứu khoa học của ngành Ngoại giao, đồng thời quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của cả Bộ Ngoại giao, Học viện Ngoại giao đang đứng trước sức ép ngày càng lớn của yêu cầu thực tiễn đặt ra đối với công tác nghiên cứu và bồi dưỡng cán bộ. Học viện cũng nhận thấy áp lực cạnh tranh cũng như cơ hội hợp tác ngày càng lớn từ các cơ quan nghiên cứu chiến lược trong nước có nghiên cứu về các vấn đề quốc tế như Viện Chiến lược Quốc phòng (Bộ Quốc phòng), Viện Chiến lược Phát triển (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh...

Ngoài ra, trong bối cảnh hội nhập quốc tế hiện nay, Học viện phải nỗ lực không ngừng để cải thiện vị trí xếp hạng của mình trong bảng xếp hạng các think-tanks hàng đầu của khu vực Đông Nam Á/châu Á-Thái Bình Dương, đồng thời tham gia sâu vào các hoạt động hợp tác quốc tế về nghiên cứu chiến lược, các hoạt động ngoại giao kênh 2 ở khu vực. Trước những thử thách đó, cán bộ Học viện cần tiếp tục đổi mới cách làm việc, nâng cao trình độ chuyên môn để thực hiện tốt chức năng nòng cốt của mình trong công tác nghiên cứu của Bộ Ngoại giao. 

nghien cuu chien luoc trong tinh hinh moi Giai đoạn mới trong công tác về người Việt

Sau hơn 10 năm thực hiện Nghị quyết 36 về công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài, Chỉ thị 45 đã trở thành ...

nghien cuu chien luoc trong tinh hinh moi Ngoại giao học thuật để bảo vệ chủ quyền biển đảo

Gần một thập kỷ qua, khi tranh chấp Biển Đông căng thẳng trở lại, cũng là giai đoạn Ngoại giao kênh II - còn gọi ...

nghien cuu chien luoc trong tinh hinh moi Một số hình ảnh bên lề HNNG 29 “Nâng cao hiệu quả ngoại giao phục vụ phát triển” (tiếp)

 Báo TG&VN xin giới thiệu tiếp một số hình ảnh bên lề tại phiên thảo luận thứ 2 của Hội nghị Ngoại giao 29 “Nâng ...

TS. Nguyễn Nam Dương

Đọc thêm

Dự sự kiện, Hoa hậu Đặng Thu Thảo tinh tế kết hợp đầm lụa và trang sức kim cương

Dự sự kiện, Hoa hậu Đặng Thu Thảo tinh tế kết hợp đầm lụa và trang sức kim cương

Hoa hậu Việt Nam 2012 Đặng Thu Thảo tôn dáng vẻ sang trọng với bộ trang phục màu kem, dùng trang sức xa xỉ làm điểm nhấn.
Nhịp cầu cho doanh nghiệp Việt tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu

Nhịp cầu cho doanh nghiệp Việt tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu

Diễn đàn Nhịp cầu phát triển giúp các địa phương và doanh nghiệp Việt Nam hội nhập và tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu.
Hà Nội công bố 3 môn thi vào lớp 10 công lập

Hà Nội công bố 3 môn thi vào lớp 10 công lập

Chiều nay (28/3), UBND TP Hà Nội tổ chức họp báo thông tin về tình hình kinh tế - xã hội Quý I năm 2024, công bố 3 môn thi ...
Chuyển nhượng cầu thủ: Tỷ phú Jim Ratcliffe muốn đưa Cole Palmer đến MU

Chuyển nhượng cầu thủ: Tỷ phú Jim Ratcliffe muốn đưa Cole Palmer đến MU

Truyền thông Anh loan tin MU đang có kế hoạch chiêu mộ Cole Palmer, cầu thủ nổi bật nhất trong đội hình Chelsea mùa giải này.
Việt Nam và Nga thống nhất phối hợp thu xếp chuyến thăm của Tổng thống Putin

Việt Nam và Nga thống nhất phối hợp thu xếp chuyến thăm của Tổng thống Putin

Tổng thống Putin đã vui vẻ nhận lời mời thăm Việt Nam và hiện hai bên thống nhất sẽ phối hợp thu xếp chuyến thăm vào thời điểm phù hợp.
Khơi thông 'điểm nghẽn', tìm cách thúc đẩy phát triển bền vững khu công nghiệp Việt Nam

Khơi thông 'điểm nghẽn', tìm cách thúc đẩy phát triển bền vững khu công nghiệp Việt Nam

Việc phát triển các khu công nghiệp thời gian qua đã bộc lộ một số 'điểm nghẽn', hạn chế, đòi hỏi cần phải có chính sách và hành động để ...
Canada đẩy mạnh hợp tác nông nghiệp với Việt Nam và khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương

Canada đẩy mạnh hợp tác nông nghiệp với Việt Nam và khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương

Bà Deidrah Kelly, Giám đốc điều hành IPAAO và Đại sứ Canada tại Việt Nam Shawn Steil trả lời phỏng vấn về hợp tác với Việt Nam và các nước khu vực.
Đại hội đồng Liên hợp quốc thông qua Nghị quyết do Việt Nam đề xuất  về Ngày quốc tế Vui chơi

Đại hội đồng Liên hợp quốc thông qua Nghị quyết do Việt Nam đề xuất về Ngày quốc tế Vui chơi

Phát biểu giới thiệu Nghị quyết, Đại sứ Đặng Hoàng Giang nêu bật vai trò và ý nghĩa của vui chơi đối với phát triển con người và đời sống xã hội.
Công chúa Thái Lan sáng tác và trình diễn tác phẩm âm nhạc về Việt Nam

Công chúa Thái Lan sáng tác và trình diễn tác phẩm âm nhạc về Việt Nam

'Việt Nam an lòng' là bài thơ do Công chúa Maha Chakri Sirindhorn sáng tác, kể về những tình cảm tốt đẹp của bà trước phong cảnh, con người Việt Nam.
Australia cam kết tiếp tục thúc đẩy mở cửa thị trường hơn nữa đối với hàng nông sản Việt Nam

Australia cam kết tiếp tục thúc đẩy mở cửa thị trường hơn nữa đối với hàng nông sản Việt Nam

Đại sứ Việt Nam tại Australia Phạm Hùng Tâm gặp Thượng nghị sĩ, đồng Bộ trưởng Thương mại Tim Ayres tại trụ sở Nghị viện Australia.
Đại sứ Đỗ Sơn Hải tham dự hội thảo về quan hệ Việt Nam-Thổ Nhĩ Kỳ tại trường ASBU

Đại sứ Đỗ Sơn Hải tham dự hội thảo về quan hệ Việt Nam-Thổ Nhĩ Kỳ tại trường ASBU

Lãnh đạo trường Đại học Khoa học xã hội Ankara mong muốn có thêm các sự kiện để sinh viên có cơ hội tìm hiểu thêm về đất nước, con người Việt Nam.
Việt Nam hoan nghênh Nghị quyết về việc ngừng bắn tại Dải Gaza

Việt Nam hoan nghênh Nghị quyết về việc ngừng bắn tại Dải Gaza

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao trả lời câu hỏi về phản ứng của Việt Nam trước việc HĐBA LHQ thông qua Nghị quyết về việc ngừng bắn tại Dải Gaza.
Hiện chưa có thông tin thương vong liên quan đến người Việt trong vụ tấn công tại Moscow

Hiện chưa có thông tin thương vong liên quan đến người Việt trong vụ tấn công tại Moscow

Tham tán Vũ Sơn Việt cho biết, hiện chưa có thông tin thương vong liên quan đến người Việt trong vụ tấn công tại Moscow.
Việt Nam nỗ lực triển khai thủ tục lãnh sự giúp các thuyền viên tàu True Confidence sớm về nước

Việt Nam nỗ lực triển khai thủ tục lãnh sự giúp các thuyền viên tàu True Confidence sớm về nước

Người phát ngôn Phạm Thu Hằng thông tin về việc hỗ trợ đưa thi hài Đại phó Đặng Duy Kiên, thuyền viên tàu True Confidence bị tập kích.
Ba thuyền viên trong vụ tàu True Confidence bị tấn công đã khởi hành từ Djibouti về Việt Nam

Ba thuyền viên trong vụ tàu True Confidence bị tấn công đã khởi hành từ Djibouti về Việt Nam

Đại sứ quán Việt Nam tại Ai Cập phối hợp với các cơ quan liên quan hoàn tất các thủ tục để các thuyền viên được về nước nhanh chóng, an toàn.
Bộ Ngoại giao thông tin về việc thuyền viên Việt Nam trên tàu True Confidence bị tấn công trên biển

Bộ Ngoại giao thông tin về việc thuyền viên Việt Nam trên tàu True Confidence bị tấn công trên biển

Theo thông tin sơ bộ, trên tàu có 4 thuyền viên Việt Nam, 1 thuyền viên đã tử vong và 3 thuyền viên trong tình trạng sức khỏe bình thường.
Cảnh sát Nhật Bản đã bắt giữ nghi phạm vụ sát hại công dân Việt Nam tại Higashiomo

Cảnh sát Nhật Bản đã bắt giữ nghi phạm vụ sát hại công dân Việt Nam tại Higashiomo

Một công dân Việt Nam được cho là bị sát hại tại Higashiomo, Shiga, Nhật Bản. Cảnh sát Nhật Bản đã bắt giữ 1 nghị phạm và đang tiếp tục điều tra.
Đại sứ quán Việt Nam tại Anh thông tin về 7 người nhập cư được cho là công dân Việt Nam

Đại sứ quán Việt Nam tại Anh thông tin về 7 người nhập cư được cho là công dân Việt Nam

Đại sứ quán Việt Nam tại Anh và Bắc Ireland thông tin về 7 người nhập cư trong xe tải được cho là công dân Việt Nam tại cảng East Sussex, Vương quốc Anh.
Tìm hiểu các nguyên tắc trong việc lựa chọn thực đơn chiêu đãi đối ngoại

Tìm hiểu các nguyên tắc trong việc lựa chọn thực đơn chiêu đãi đối ngoại

Chiều 22/3, đã diễn ra sinh hoạt chuyên đề với chủ đề 'Các nguyên tắc trong việc lựa chọn thực đơn chiêu đãi đối ngoại'.
Khám phá văn hóa giao tiếp của đất nước vạn đảo Indonesia (Phần 2)

Khám phá văn hóa giao tiếp của đất nước vạn đảo Indonesia (Phần 2)

Là một quốc gia Đông Nam Á, Indonesia gần gũi với Việt Nam, nhưng nước này có 86% dân số theo Hồi giáo tạo nên khác biệt trong văn hoá giao tiếp.
Khám phá văn hóa giao tiếp của đất nước vạn đảo Indonesia (Phần 1)

Khám phá văn hóa giao tiếp của đất nước vạn đảo Indonesia (Phần 1)

Là quốc gia Đông Nam Á nên Indonesia gần gũi với Việt Nam, nhưng 86% dân số nước này theo Hồi giáo tạo nên khác biệt trong văn hoá giao tiếp.
Những điều cần biết để không bỡ ngỡ khi đến xứ sở hoa tulip Hà Lan

Những điều cần biết để không bỡ ngỡ khi đến xứ sở hoa tulip Hà Lan

Khi gặp một người Hà Lan bất kì, thật khó để nhận xét về địa vị hay khả năng tài chính của họ thông qua vẻ bề ngoài...
Đôi điều cần biết về văn hóa giao tiếp ở Bỉ - 'trái tim của châu Âu'

Đôi điều cần biết về văn hóa giao tiếp ở Bỉ - 'trái tim của châu Âu'

Cùng khám phá đôi nét về văn hóa giao tiếp và con người Bỉ để hiểu rõ hơn về đất nước được coi là 'trái tim châu Âu' qua bài viết dưới đây!
Những nước nào có Ngày Quốc khánh trong tháng 12?

Những nước nào có Ngày Quốc khánh trong tháng 12?

Trong tháng 12 có 12 quốc gia kỷ niệm Ngày Quốc khánh, bao gồm Romania, Lào, UAE, Thái Lan, Phần Lan, Burkina Faso, Kenya, Bhutan, Niger, Qatar...
Đại sứ Phạm Thị Thanh Bình: Dấu mốc trên hành trình mới của quan hệ Việt Nam-Phần Lan

Đại sứ Phạm Thị Thanh Bình: Dấu mốc trên hành trình mới của quan hệ Việt Nam-Phần Lan

Phần Lan ca ngợi Việt Nam là một điển hình trong chuyển đối mối quan hệ từ nước nhận viện trợ sang đối tác bình đẳng.
Đại sứ Marc Knapper: Đối thoại cấp Bộ trưởng Ngoại giao là chìa khóa thực hiện Tuyên bố chung Hoa Kỳ - Việt Nam

Đại sứ Marc Knapper: Đối thoại cấp Bộ trưởng Ngoại giao là chìa khóa thực hiện Tuyên bố chung Hoa Kỳ - Việt Nam

Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam khẳng định hai nước cần nỗ lực hàng ngày để đảm bảo đạt được các mục tiêu đề ra trong Tuyên bố chung tháng 9/2023.
Phụ nữ Việt-Lào đơm hoa cho tình hữu nghị vĩ đại

Phụ nữ Việt-Lào đơm hoa cho tình hữu nghị vĩ đại

Đại sứ Lào Khamphao Ernthavanh ấp ủ nhiều ưu tiên về thúc đẩy bình đẳng giới và nâng cao vị thế phụ nữ trong nhiệm kỳ mới của mình tại Việt Nam.
Ngoại giao cà phê: Starbucks có thể giúp cải thiện mối quan hệ Trung-Mỹ?

Ngoại giao cà phê: Starbucks có thể giúp cải thiện mối quan hệ Trung-Mỹ?

Cựu đại sứ Trung Quốc tại Mỹ Cui Tiankai nói rằng Starbucks có thể đóng góp vào việc tăng cường sự hiểu biết giữa hai nước còn Bí thư Thành uỷ Thượng Hải Chen Jining ...
Thúc đẩy xây dựng cộng đồng chia sẻ tương lai giữa các nước Lan Thương - Mekong hướng tới hòa bình và thịnh vượng

Thúc đẩy xây dựng cộng đồng chia sẻ tương lai giữa các nước Lan Thương - Mekong hướng tới hòa bình và thịnh vượng

Nhân dịp Tuần lễ Lan Thương - Mekong năm 2024, Đại sứ Trung Quốc tại Việt Nam Hùng Ba có bài viết gửi Báo Thế giới & Việt Nam. Xin trân trọng giới thiệu bài ...
Bộ trưởng Argentina Diana Elena Mondinon: 'Việt Nam là hình mẫu phát triển của đất nước chúng tôi'

Bộ trưởng Argentina Diana Elena Mondinon: 'Việt Nam là hình mẫu phát triển của đất nước chúng tôi'

Argentina coi trọng hợp tác với Việt Nam và Việt Nam là ví dụ điển hình về tăng trưởng kinh tế.
Phiên bản di động