Nhật Bản cho phép xuất khẩu máy bay chiến đấu tối tân: 3 điều cần biết

Tuệ Minh gt
Kế hoạch theo Chương trình Không quân Chiến đấu Toàn cầu (GCAP) của Nhật Bản, Anh và Italy báo hiệu sự thay đổi then chốt trong chiến lược an ninh khu vực.
Theo dõi Baoquocte.vn trên

Mô hình máy bay chiến đấu mới của Chương trình Không quân Chiến đấu Toàn cầu do Anh, Nhật Bản và Ý dẫn đầu, được trưng bày tại sự kiện quốc phòng DSEI ở London vào ngày 12 tháng 9 năm 2023. © Reuters
Mô hình máy bay chiến đấu mới của Chương trình Không quân Chiến đấu Toàn cầu do Anh, Nhật Bản và Italy dẫn đầu, được trưng bày tại sự kiện quốc phòng DSEI ở London vào ngày 12/9/2023. (Nguồn: Reuters)

Chính phủ Nhật Bản hôm thứ Ba đã phê duyệt các hướng dẫn sửa đổi đối với các quy tắc chuyển giao thiết bị quốc phòng nghiêm ngặt, cho phép xuất khẩu máy bay chiến đấu thế hệ tiếp theo được phát triển chung với Anh và Italy theo Chương trình Không quân Chiến đấu Toàn cầu (GCAP).

Sự thay đổi trong các quy tắc của "Ba nguyên tắc chuyển giao thiết bị và công nghệ quốc phòng" của Nhật Bản sẽ giúp hợp lý hóa các cuộc đàm phán với hai đối tác châu Âu phù hợp với nguyện vọng của Tokyo đối với máy bay.

Điểm đến của máy bay chiến đấu xuất khẩu sẽ được giới hạn ở 15 quốc gia đã ký hiệp ước với Nhật Bản về chuyển giao công nghệ và thiết bị quốc phòng. Sự thay đổi quy tắc diễn ra sau nhiều tháng tranh cãi trong liên minh cầm quyền vì Nhật Bản đã duy trì lệnh cấm xuất khẩu vũ khí được phát triển quốc tế của nước thứ ba theo hiến pháp từ bỏ chiến tranh. Động thái này báo hiệu một sự thay đổi lớn trong động lực an ninh khu vực.

Dưới đây là ba lý do tại sao nó quan trọng:

Khả năng của máy bay chiến đấu "thế hệ thứ sáu" này là gì?

Máy bay chiến đấu là chìa khóa cho việc tăng cường khả năng ngăn chặn sự xâm lược từ bên ngoài của Nhật Bản. Lực lượng phòng vệ trên không Nhật Bản hiện đang vận hành ba loại máy bay chiến đấu: F-2, F-15 và F-35. Máy bay chiến đấu thế hệ tiếp theo mà họ đang hợp tác với Anh và Italy chế tạo nhằm kế nhiệm F-2 và dự kiến ​​triển khai vào năm 2035.

"Thế hệ" của máy bay chiến đấu biểu thị hiệu suất của nó về mặt khả năng. Chiến thuật chiến tranh phát triển theo từng thế hệ mới, từ các trận "không chiến" tầm nhìn truyền thống đến các cuộc giao tranh ngoài tầm nhìn, chủ yếu sử dụng radar và tên lửa tầm xa.

Máy bay chiến đấu thế hệ tiếp theo dự kiến ​​sẽ có khả năng chiến đấu mạng tiên tiến có thể liên kết với máy bay không người lái và vệ tinh, bên cạnh khả năng tàng hình và công nghệ cảm biến vượt trội.

Vào tháng 12 năm 2023, Nhật Bản và Mỹ đã đồng ý bắt đầu nghiên cứu chung về trí tuệ nhân tạo với hy vọng áp dụng cho các phương tiện bay không người lái có thể hoạt động cùng với máy bay chiến đấu thế hệ tiếp theo.

Hình ảnh máy bay chiến đấu thế hệ tiếp theo đang được phát triển bởi Nhật Bản, Ý và Anh © Bộ Quốc phòng Nhật Bản/Kyodo
Hình ảnh máy bay chiến đấu thế hệ tiếp theo đang được phát triển bởi Nhật Bản, Italy và Anh (Nguồn: Bộ Quốc phòng Nhật Bản/Kyodo)

Tại sao Nhật Bản phát triển máy bay chiến đấu với Anh và Italy?

Vì việc phát triển các thiết bị quốc phòng tiên tiến có thể tiêu tốn ít nhất vài nghìn tỷ yên nên các quốc gia phải hợp tác cùng nhau để chia sẻ rủi ro và chi phí trong quá trình phát triển và sản xuất. Ví dụ, một nhóm riêng biệt ở châu Âu bao gồm Pháp, Đức và Tây Ban Nha đang hướng tới phát triển máy bay chiến đấu thế hệ tiếp theo.

Năm 2018, Nhật Bản đã đưa ra chính sách "Phát triển do Nhật Bản dẫn đầu nhằm hợp tác quốc tế" liên quan đến việc phát triển máy bay kế nhiệm F-2 của JASF. Tokyo bước đầu đã thăm dò khả năng hợp tác với Mỹ và các nước đồng minh vào thời điểm đó.

Nhật Bản đã tổ chức các cuộc đàm phán về hỗ trợ kỹ thuật với Lockheed Martin, một nhà thầu quốc phòng lớn của Mỹ, nhưng quyết định rằng khối lượng công nghệ bí mật có thể đồng nghĩa với việc Washington sẽ buộc Tokyo phải nâng cấp các máy bay phản lực sau khi triển khai.

Do đó, Nhật Bản chuyển trọng tâm sang Anh và Italy, hai quốc gia đã công bố thỏa thuận sản xuất và phát triển chung vào tháng 12 năm 2022. Anh và Italy có thành tích cùng phát triển Eurofighter Typhoon thế hệ thứ tư với hai quốc gia châu Âu khác là Đức và Tây Ban Nha. Nhật Bản coi hai nước là đối tác có thể đáp ứng các yêu cầu của Nhật Bản đồng thời mang lại cho nước này những lợi ích từ sự phát triển chung quốc tế.

Vương quốc Anh và Italy đã bắt đầu một dự án chế tạo máy bay kế nhiệm Eurofighter Typhoon, có tên là Tempest. Mục tiêu hoàn thành việc phát triển máy bay của họ xuất hiện cùng thời điểm Nhật Bản đang tìm cách tăng cường mối quan hệ giữa ba quốc gia.

Hai nước hy vọng sẽ xuất khẩu máy bay chiến đấu mới sang các quốc gia khác để giúp trang trải chi phí phát triển và sản xuất. Bằng cách đảm bảo rằng Nhật Bản sẽ đóng góp ở mức độ tương đương với hai đối tác châu Âu, Tokyo có thể tránh bị bất lợi trong các cuộc đàm phán về vai trò và khả năng của máy bay.

Việc không cho phép xuất khẩu từ nước thứ ba sẽ khiến Nhật Bản ít có khả năng được chọn làm đối tác để cùng phát triển các thiết bị quốc phòng khác trong tương lai. Nó cũng sẽ làm dấy lên mối lo ngại về những hạn chế đối với khả năng phòng thủ của Nhật Bản.

Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Anh Ben Wallace nói về dự án này trong chuyến thăm Nhật Bản vào tháng 3/2023: “GCAP sẽ không phải là một mối tình ngắn ngủi. Nó sẽ là một cuộc hôn nhân” từ phát triển đến triển khai và nghỉ hưu, thể hiện mức độ hợp tác quốc phòng cao giữa ba nước.

Những tác động lan tỏa công nghệ có thể xảy ra đối với ngành công nghiệp dân sự?

Tokyo cũng hy vọng việc phát triển máy bay chiến đấu mới sẽ có tác động lan tỏa đến khu vực tư nhân. Các công nghệ được sử dụng trên máy bay F-2 do Nhật Bản hợp tác với Mỹ chế tạo và bay lần đầu tiên vào năm 1995, đã được tái sử dụng cho mục đích dân sự.

Ví dụ bao gồm hệ thống thu phí tự động trên đường cao tốc, radar tránh va chạm cho ô tô, bu lông titan dùng trong y tế và cánh composite được cung cấp cho máy bay thương mại Boeing. Hơn 1.000 công ty tham gia phát triển máy bay chiến đấu ở Nhật Bản.

Máy bay thế hệ tiếp theo sẽ được tích hợp nhiều công nghệ tiên tiến hơn nữa. Ví dụ, người ta hy vọng radar sử dụng trong công nghệ tàng hình có thể được áp dụng cho ô tô tự lái, sử dụng phân tích chính xác về sự biến đổi sóng vô tuyến phức tạp từ các phương tiện khác hoặc vũng nước trên mặt đường.

Công nghệ truyền thông có những ứng dụng tiềm năng trong các hệ thống kiểm soát không lưu có tính tự động cao và công nghệ liên kết vật liệu composite để chế tạo máy bay có thể tìm thấy các ứng dụng cho việc xây dựng quy mô lớn trên nền đất yếu.

Bộ Quốc phòng Nhật Bản tuyên bố trong “Hướng dẫn Công nghệ Quốc phòng” xuất bản vào tháng 6 năm 2023: “Việc đưa những tiến bộ trong công nghệ quốc phòng trở lại xã hội dưới dạng sản phẩm phụ và việc tăng cường đổi mới khoa học và công nghệ của Nhật Bản là rất quan trọng để tăng cường sức mạnh quốc gia”.

Bước tiến mới về thương vụ máy bay F-16 giữa Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ

Bước tiến mới về thương vụ máy bay F-16 giữa Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ

Đại sứ Mỹ tại Ankara Jeff Flake ngày 25/1 dự đoán Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ sẽ đưa ra quyết định cuối cùng về tư ...

Nhật Bản 'bật đèn xanh' cho việc xuất khẩu máy bay chiến đấu

Nhật Bản 'bật đèn xanh' cho việc xuất khẩu máy bay chiến đấu

Ngày 26/3, Nhật Bản quyết định nới lỏng các quy định chuyển giao thiết bị quốc phòng nghiêm ngặt để cho phép xuất khẩu trên ...

(theo Nikkei Asia)

Xem nhiều

Đọc thêm

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Sáu ngày 22/11/2024: Kim Ngưu mâu thuẫn tình cảm

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Sáu ngày 22/11/2024: Kim Ngưu mâu thuẫn tình cảm

Tử vi hôm nay 22/11/2024 của 12 cung hoàng đạo - Ma Kết, Bảo Bình, Song Ngư, Bạch Dương, Kim Ngưu, Song Tử, Cự Giải, Sư Tử, Xử Nữ, Thiên ...
Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Malaysia

Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Malaysia

Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Malaysia của Tổng Bí thư Tô Lâm, hai bên đã nâng cấp quan hệ Việt Nam-Malaysia lên Đối tác chiến lược toàn diện.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn hội đàm với Chủ tịch Quốc hội Campuchia

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn hội đàm với Chủ tịch Quốc hội Campuchia

Hai Chủ tịch Quốc hội đã trao đổi thực chất, hiệu quả về các biện pháp thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa hai nước, hai Quốc hội trong thời ...
Lần thứ hai liên tiếp trúng cử thành viên UNCITRAL: Vị thế, uy tín của Việt Nam không ngừng được củng cố, nâng cao

Lần thứ hai liên tiếp trúng cử thành viên UNCITRAL: Vị thế, uy tín của Việt Nam không ngừng được củng cố, nâng cao

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn trả lời phỏng vấn nhân dịp Việt Nam trúng cử thành viên UNCITRAL nhiệm kỳ 2025-2031.
Việt Nam-Campuchia: Khánh thành công trình biểu tượng của tình đoàn kết, hữu nghị truyền thống giữa hai nước

Việt Nam-Campuchia: Khánh thành công trình biểu tượng của tình đoàn kết, hữu nghị truyền thống giữa hai nước

Tòa nhà hành chính Quốc hội Campuchia là công trình được Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam trao tặng Đảng, Nhà nước và nhân dân Campuchia.
Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024 tại thị trường trong nước quay đầu giảm nhẹ ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 138.000 – 139.500 đồng/kg.
Tin thế giới 21/11: Ông Trump được hoãn tuyên án, mặt trận miền Đông Ukraine nguy cơ sụp đổ, Mỹ chỉ trích hành động của Trung Quốc ở Biển Đông

Tin thế giới 21/11: Ông Trump được hoãn tuyên án, mặt trận miền Đông Ukraine nguy cơ sụp đổ, Mỹ chỉ trích hành động của Trung Quốc ở Biển Đông

Báo Thế giới và Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong ngày.
Nga đã phản đòn tấn công tầm xa của Ukraine, nỗi lo sợ của Kiev về thứ 'vũ khí nóng' thành hiện thực?

Nga đã phản đòn tấn công tầm xa của Ukraine, nỗi lo sợ của Kiev về thứ 'vũ khí nóng' thành hiện thực?

Không quân Ukraine xác nhận, Nga phóng một tên lửa đạn đạo xuyên lục địa từ vùng Astrakhan ở miền Nam nước này trong đợt tấn công vào sáng 21/11.
Mỹ chỉ cho phép đòn tấn công hạt nhân đối kháng có điều kiện, Trung Quốc thẳng thừng nói 'lạc hậu'

Mỹ chỉ cho phép đòn tấn công hạt nhân đối kháng có điều kiện, Trung Quốc thẳng thừng nói 'lạc hậu'

Mỹ chỉ cho phép xảy ra việc tấn công hạt nhân đối kháng khi Washington bảo toàn được một phần kho vũ khí của mình để ngăn chặn đối thủ tiềm tàng.
Thủ tướng cùng chính phủ Mali bị cách chức, đây là lý do

Thủ tướng cùng chính phủ Mali bị cách chức, đây là lý do

Thủ tướng Mali Maiga đã chỉ trích các nhà lãnh đạo quân sự của nước này chậm trễ trong việc kết thúc thời kỳ chuyển tiếp.
Ukraine được 'cởi trói', Hungary khẩn cấp đưa hệ thống phòng không đến gần, Kiev lần đầu dùng thứ vũ khí này tấn công Nga

Ukraine được 'cởi trói', Hungary khẩn cấp đưa hệ thống phòng không đến gần, Kiev lần đầu dùng thứ vũ khí này tấn công Nga

Hungary sẽ lắp đặt hệ thống phòng không và kiểm soát không phận ở Đông Bắc, giáp biên giới Ukraine, để đề phòng rủi ro khi xung đột leo thang.
New Zealand chính thức coi Hezbollah và Houthi là các tổ chức khủng bố

New Zealand chính thức coi Hezbollah và Houthi là các tổ chức khủng bố

New Zealand đã chỉ định toàn bộ phong trào Hezbollah là tổ chức khủng bố, động thái điều chỉnh so với quyết định trước đây.
Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Trong bối cảnh địa chính trị phân hóa sâu sắc, xung đột leo thang và biến đổi khí hậu, Thượng đỉnh G20 rất được trông đợi.
Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Tân Tổng thống Indonesia Prabowo Subianto có chuyến công du nước ngoài đầu tiên kéo dài nhiều ngày với quy mô lớn.
Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị đã thể hiện rõ ý chí và cam kết của nhiều quốc gia trong việc ủng hộ người Palestine và tìm kiếm các giải pháp lâu dài.
Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Những thay đổi dưới thời Trump 2.0 sẽ tác động nhiều mặt tới nước Mỹ và thế giới.
Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Chuyến thăm Trung Quốc của Thủ tướng Malaysia phản ánh mong muốn tăng cường quan hệ song phương toàn diện, đặc biệt là kinh tế và thương mại.
Chiến thắng của ông Trump: 8 cụm từ đặc tả hành trình phi thường vào Nhà Trắng, đằng sau ngày thứ Ba 'nhàn nhã' là gì?

Chiến thắng của ông Trump: 8 cụm từ đặc tả hành trình phi thường vào Nhà Trắng, đằng sau ngày thứ Ba 'nhàn nhã' là gì?

Không cần phải chờ đợi thêm, ứng cử viên Donald Trump đã giành chiến thắng thuyết phục trong cuộc Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024.
Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Sự trở lại của Tổng thống đắc cử Donald Trump mang nhiều hàm ý cho nước Mỹ và thế giới. Châu Á – Thái Bình Dương trong đó có tiểu vùng Mekong cũng không nằm ...
‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

Quan hệ giữa Mỹ và Iran, từng là đồng minh thân cận thời đầu Chiến tranh Lạnh, đã biến thành đối đầu kéo dài hàng thập kỷ.
Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Cuộc đua vào Nhà Trắng giữa hai ứng cử viên Kamala Harris của đảng Dân chủ và Donald Trump của đảng Cộng hòa sẽ 'ngã ngũ' trong ngày 5/11 (giờ Mỹ).
Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Còn 2 ngày nữa Nhà Trắng sẽ xác định được chủ nhân mới thay thế đương kim Tổng thống Joe Biden. Đó sẽ là ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris hoặc chủ cũ, ông ...
Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ luôn mang nhiều yếu tố bất ngờ, kịch tính, thậm chí có khả năng thay đổi cục diện vào phút chót.
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

Nhóm các nhà nghiên cứu Mỹ và Trung Quốc đang tiến hành dự án 'hạt hòa bình' nhằm thúc đẩy cân bằng thương mại nông nghiệp giữa hai nước.
Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Mặc dù sắp mãn nhiệm nhưng Tổng thống Mỹ Joe Biden đã có một quyết định quan trọng liên quan đến xung đột Nga-Ukraine.
Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Tổng thống Joe Biden đã quyết định 'xé rào' vũ khí cho Ukraine. Tuy nhiên, những 'đòn giáng' không thể tạo ra bằng lời nói.
Ngoại giao đa phương của Việt Nam tạo tiếng vang trên truyền thông Mexico

Ngoại giao đa phương của Việt Nam tạo tiếng vang trên truyền thông Mexico

Truyền thông Mexico đề cao vị thế và sự tham gia, đóng góp hiệu quả của Việt Nam tại các diễn đàn đa phương gần đây như APEC, G20...
Mỹ-Trung chạy đua ngoại giao đường sắt, tìm đường tới mỏ khoáng sản châu Phi

Mỹ-Trung chạy đua ngoại giao đường sắt, tìm đường tới mỏ khoáng sản châu Phi

Nhằm tiếp cận trữ lượng khoáng sản khổng lồ của châu Phi, Mỹ và Trung Quốc đã bỏ vốn đầu tư cơ sở hạ tầng, bao gồm ngoại giao đường sắt tại đây.
Chuyên gia Trung Quốc: Bài viết 'Chống lãng phí' của Tổng Bí thư Tô Lâm nêu bật nhiệm vụ quan trọng của Việt Nam trước cơ hội lịch sử

Chuyên gia Trung Quốc: Bài viết 'Chống lãng phí' của Tổng Bí thư Tô Lâm nêu bật nhiệm vụ quan trọng của Việt Nam trước cơ hội lịch sử

Chuyên gia Trung Quốc: Bài viết 'Chống lãng phí' của Tổng Bí thư Tô Lâm nêu bật nhiệm vụ quan trọng của Việt Nam trước cơ hội lịch sử của “kỷ nguyên vươn mình".
Phiên bản di động