Nhật Bản tham gia Ngũ nhãn: Triển vọng và thách thức

Minh Vương
Chính phủ Nhật Bản cần sớm cải thiện khả năng tình báo, đồng thời dỡ bỏ một số hạn chế về thu thập thông tin để trở thành một phần của Ngũ nhãn.
Theo dõi Baoquocte.vn trên

Năm ngoái, Thủ tướng Anh Boris Johnson từng lạc quan về khả năng Nhật Bản trở thành một phần của Ngũ nhãn. Cựu Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Richard Armitage nhận định rằng “Mỹ và Nhật Bản nên có những nỗ lực nghiêm túc nhằm thiết lập mạng lưới Lục nhãn”. Trong những công bố gần đây, chuyên gia về an ninh Nhật Bản Richard Samuels và Brad Williams cũng đề cập khả năng Tokyo gia nhập liên minh chia sẻ thông tin tình báo này.

Tháng 12/2020, đảng cầm quyền Dân chủ Tự do Nhật Bản (LDP) đã công bố báo cáo về “Hướng tới thiết lập Chiến lược An ninh kinh tế”, chỉ ra rằng Nhật Bản “nên tham gia liên minh Ngũ nhãn” và trong bối cảnh Trung Quốc mở rộng ảnh hưởng tại Đông Nam Á, hợp tác khu vực giữa Nhật Bản và Ngũ nhãn là cần thiết.

(09.01) Nhật Bản mong muốn trở thành một phần của liên minh Ngũ nhãn, song nước này cần tháo gỡ một số vướng mắc cụ thể. (Nguồn: RS Kingdom)
Nhật Bản mong muốn trở thành một phần của liên minh Ngũ nhãn, song nước này cần tháo gỡ một số vướng mắc cụ thể. (Nguồn: RS Kingdom)

Tiềm năng rộng mở

Sau nhiều thập kỷ nâng cấp hệ thống quốc phòng và an ninh, chính phủ Nhật Bản giờ đã có tới 7 vệ tinh trinh sát và thu thập thông tin (IGS) hiệu suất cao. Các vệ tinh thế hệ mới nhất của Nhật Bản được phóng lên quỹ đạo hồi năm ngoái có thể cung cấp hình ảnh của bất kỳ ai trên Trái đất với độ phân giải lên tới gần 30 cm.

Tokyo cũng dự kiến thiết lập “hệ thống 10 vệ tinh”, được kỳ vọng có thể nâng cao năng lực thu thập thông tin tình báo của Ngũ nhãn, nhất là khi ở thời điểm hiện tại, hầu hết các thành viên đều phụ thuộc vào hệ thống vệ tinh của Mỹ.

Ngoài ra, bộ phận IGS của Nhật Bản cũng có lợi thế trong cung cấp thông tin và phân tích tình hình tại các nước thuộc khu vực Đông Á như Trung Quốc, Triều Tiên hay xa hơn là vùng Viễn Đông của Nga.

Ở mức độ tác chiến, kể từ năm 2018, Nhật Bản đã tham gia trò chơi chiến tranh Schriever, cuộc huấn luyện chuyên sâu được Ngũ nhãn tổ chức (cùng Pháp và Đức), tạo nền tảng cho hoạt động chia sẻ thông tin tình báo giữa Nhật Bản và liên minh.

Liên quan tới tình báo tín hiệu, Cơ quan Tình báo quốc phòng thuộc Bộ Quốc phòng Nhật Bản chịu trách nhiệm theo dõi các tín hiệu vô tuyến quân sự ở nước ngoài. Tiền thân của cơ quan này, Văn phòng Thứ hai của Hội đồng Tham mưu (Chobetsu), đã từng chia sẻ thông tin về tín hiệu quân sự trong xung đột biên giới Xô-Trung năm 1969 với Mỹ.

Chobetsu cũng từng hợp tác với Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ (NSA) để theo dõi thông tin liên lạc của Không quân Liên Xô từ căn cứ Wakkanai, Hokkaido và phát hiện máy bay Nga bắn rơi máy bay hãng Korean Air ngày 1/9/1983.

Thêm vào đó, chính phủ Nhật Bản và Mỹ cũng đã ký kết “Thỏa thuận về Bảo vệ các bí mật ngẫu nhiên” năm 1954 và Hiệp định đảm bảo thông tin quân sự chung (GSOMIA) với Mỹ (2007), Australia (2012) và Anh (2013). Sự kết hợp của các đạo luật trong nước và thỏa thuận với bên ngoài được kỳ vọng sẽ bảo đảm quá trình chia sẻ thông tin thuận lợi trong nhóm Ngũ nhãn.

Vệ tinh thế hệ mới nhất của Nhật Bản phóng lên quỹ đạo năm ngoái có thể cung cấp hình ảnh bất kỳ ai trên Trái đất với độ phân giải lên tới gần 30 cm.

Rào cản khó vượt

Tưởng thuận lợi là vậy, song trên thực tế, Nhật Bản vẫn chưa thể tham gia Ngũ Nhãn vì một số lý do sau.

Đầu tiên, sau Thế chiến II, lo ngại công chúng phản đối, Tokyo đã hạn chế thiết lập một cộng đồng tình báo, đồng thời cho rằng có thể dựa vào Washington để thu thập thông tin. Do đó, Nhật Bản không có một cơ quan phụ trách tình báo ở nước ngoài như CIA hay MI6 của Mỹ, khiến nước này gặp khó khăn trong đóng góp thông tin đến từ hoạt động tình báo của con người (HUMIT) cho đồng minh phương Tây.

Thêm vào đó, cung cấp ảnh vệ tinh và tín hiệu quân sự cho Ngũ nhãn là điều kiện cần, song chưa đủ để trở thành một phần của Ngũ nhãn. Nhật Bản cần có chân trong thỏa thuận cốt lõi kết nối Ngũ nhãn, Hiệp định Anh-Mỹ (UKUSA) năm 1949.

Ngoài ra, nhằm bảo vệ bí mật quốc gia, Tokyo đã thông qua “Đạo luật Bảo vệ các bí mật đặc biệt” năm 2013, đề cập nội dung tối mật trong lĩnh vực ngoại giao và quốc phòng, hành động gây hại và “khủng bố”. Đối tượng áp dụng là tất cả bộ và cơ quan chính phủ Nhật Bản, với hình phạt cao nhất cho vi phạm lên tới 10 năm.

Quan trọng hơn, Hiến pháp Nhật Bản quy định rất chặt về bảo mật thông tin và không cho phép chính phủ thu thập thông tin tình báo ở trong nước.

Tình báo Nhật Bản có thể theo dõi tín hiệu vô tuyến quân sự ở nước ngoài, song không được thu thập thông tin phi quân sự trong nước hay dữ liệu liên quan trên mạng. Cảnh sát Quốc gia có thể thu thập thông tin, song có thời hạn rõ ràng và chỉ phục vụ điều tra.

Trong bối cảnh đó, Tokyo cần sớm tìm cách nâng cấp các hoạt động thu thập thông tin, đồng thời cân nhắc gỡ bỏ một số hạn chế để có thể xây dựng mạng lưới tình báo, cùng năm quốc gia còn lại xây dựng một Lục nhãn mạnh mẽ và đáng gờm hơn trước.

Anh triển khai tàu chiến tới châu Á-Thái Bình Dương: Tăng cường can dự, củng cố vị thế

Anh triển khai tàu chiến tới châu Á-Thái Bình Dương: Tăng cường can dự, củng cố vị thế

Các nhà quan sát quân sự Trung Quốc cho rằng, quyết định của Anh khi cử thêm hai tàu chiến tới khu vực châu Á-Thái ...

Liên minh tình báo 'Ngũ Nhãn' đang đối đầu với Trung Quốc?

Liên minh tình báo 'Ngũ Nhãn' đang đối đầu với Trung Quốc?

TGVN. Liên minh tình báo hàng đầu của thế giới phương Tây mang tên Ngũ Nhãn (Five Eyes) tính đến việc mở rộng tổ chức ...

(theo East Asia Forum)

Đọc thêm

XSMB 30/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ Bảy ngày 30/3/2024. dự đoán XSMB 30/3/2024

XSMB 30/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ Bảy ngày 30/3/2024. dự đoán XSMB 30/3/2024

XSMB 30/3 - Trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc 30/3/2024. xổ số hôm nay 30/3. dự đoán xổ số miền Bắc thứ 7. kết quả xổ số ngày ...
XSMT 30/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Bảy ngày 30/3/2024. SXMT 30/3/2024

XSMT 30/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Bảy ngày 30/3/2024. SXMT 30/3/2024

XSMT 30/3 - Kết quả xổ số ngày 30 tháng 3. SXMT 30/3. trực tiếp kết quả xổ số miền Trung 30/3/2024. xổ số hôm nay 30/3. xổ số miền ...
XSMN 30/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ Bảy 30/3/2024. xổ số hôm nay 30/3

XSMN 30/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ Bảy 30/3/2024. xổ số hôm nay 30/3

XSMN 30/3 - kết quả xổ số ngày 30 tháng 3. trực tiếp xổ số miền Nam 30/3/2024. xổ số miền Nam thứ 7. xo so mien nam. SXMN 30/3/2024. ...
Liệu Ukraine có thuyết phục được Ấn Độ trong quan hệ với Nga?

Liệu Ukraine có thuyết phục được Ấn Độ trong quan hệ với Nga?

Bộ trưởng Ngoại giao Ukraine Dmitry Kuleba đến thăm New Delhi trong bối cảnh Ukraine nỗ lực giành lấy sự ủng hộ của Ấn Độ.
Bạn có thể bị trầm cảm trong công việc nếu xuất hiện những thói quen sau

Bạn có thể bị trầm cảm trong công việc nếu xuất hiện những thói quen sau

Tờ HuffPost đã tham khảo các nhà trị liệu để tổng kết ra 5 thói quen làm việc thường được ngụy trang là dấu hiệu của trầm cảm. Xin giới ...
Hoa hậu Thanh Hằng duyên dáng trong áo dài 4 tà của NTK Tiến Trần

Hoa hậu Thanh Hằng duyên dáng trong áo dài 4 tà của NTK Tiến Trần

Với vẻ đẹp nữ tính, cổ điển, Hoa hậu Thanh Hằng khoe trọn thân hình mềm mại qua bộ áo dài voan 2 lớp, rũ mềm theo vóc dáng.
Liệu Ukraine có thuyết phục được Ấn Độ trong quan hệ với Nga?

Liệu Ukraine có thuyết phục được Ấn Độ trong quan hệ với Nga?

Bộ trưởng Ngoại giao Ukraine Dmitry Kuleba đến thăm New Delhi trong bối cảnh Ukraine nỗ lực giành lấy sự ủng hộ của Ấn Độ.
Ngoại trưởng Pháp thăm Trung Quốc

Ngoại trưởng Pháp thăm Trung Quốc

Chuyến thăm của Ngoại trưởng Sejourne nhân dịp Pháp và Trung Quốc kỷ niệm 60 năm thiết lập quan hệ ngoại giao và đang nỗ lực tăng cường quan hệ.
Cự tuyệt kế hoạch của Ukraine, Nga sẽ chỉ tham gia hội nghị hòa bình nếu có điều kiện này

Cự tuyệt kế hoạch của Ukraine, Nga sẽ chỉ tham gia hội nghị hòa bình nếu có điều kiện này

Nếu lợi ích của Nga được tôn trọng, Moscow sẵn sàng bảo đảm lợi ích hợp pháp của các bên tham gia khác trong quá trình đàm phán về vấn đề Ukraine.
Olympic Paris 2024: Lo nguy cơ bị tấn công khủng bố, Pháp điều hàng chục nghìn quân, vẫn phải nhờ cậy thêm đồng minh

Olympic Paris 2024: Lo nguy cơ bị tấn công khủng bố, Pháp điều hàng chục nghìn quân, vẫn phải nhờ cậy thêm đồng minh

Pháp đã đề nghị các đồng minh quốc tế cử hàng nghìn nhân viên an ninh đến hỗ trợ bảo vệ Olympic Paris 2024 trước nguy cơ khủng bố.
Nga bảo vệ Triều Tiên trước động thái mới của Mỹ

Nga bảo vệ Triều Tiên trước động thái mới của Mỹ

Nga phủ quyết dự thảo nghị quyết do Mỹ đề xuất gia hạn nhiệm vụ của Nhóm chuyên gia giám sát trừng phạt Triều Tiên thêm một năm.
Khủng hoảng ở Haiti: LHQ nói thảm họa, Hội đồng chuyển tiếp quyết giảm bớt nỗi thống khổ cho người dân

Khủng hoảng ở Haiti: LHQ nói thảm họa, Hội đồng chuyển tiếp quyết giảm bớt nỗi thống khổ cho người dân

Chỉ tính riêng từ đầu năm đến ngày 22/3, số người thiệt mạng vì bạo lực ở Haiti đã là 1.554 và 826 người bị thương.
Quan hệ Pháp-Brazil: Nối lại nồng ấm

Quan hệ Pháp-Brazil: Nối lại nồng ấm

Chuyến đi của Tổng thống Pháp tới Brazil được cho là làm nồng ấm trở lại mối quan hệ băng giá dưới thời Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro.
Ngoại trưởng Mỹ thăm Hàn Quốc: Thông điệp nồng ấm

Ngoại trưởng Mỹ thăm Hàn Quốc: Thông điệp nồng ấm

Sự hiện diện của Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken tại Seoul lần này cũng cho thấy quan hệ đồng minh tiếp tục gắn kết chặt chẽ giữa Mỹ và Hàn Quốc.
Phía sau kỳ vọng của Thái Lan ở EU

Phía sau kỳ vọng của Thái Lan ở EU

Thông điệp mà Thủ tướng Thái Lan Srettha Thavisin muốn chuyển tới châu Âu, đặc biệt là Pháp và Đức là 'Thái Lan đã mở cửa kinh doanh trở lại'.
Tăng gắn kết, tìm đồng thuận

Tăng gắn kết, tìm đồng thuận

Chuyến thăm Mỹ của Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda cùng Thủ tướng Donald Tusk có thể coi là nỗ lực nâng tầm gắn kết mối quan hệ đồng minh với Mỹ.
Bầu cử Tổng thống Mỹ: Định hình cuộc đua ‘song mã’

Bầu cử Tổng thống Mỹ: Định hình cuộc đua ‘song mã’

Sau ngày Siêu thứ Ba, việc lựa chọn ứng viên Tổng thống của đảng Dân chủ và Cộng hòa gần như đã an bài.
Tổng thống Pháp thăm CH Czech: Nỗ lực tìm kiếm đồng minh

Tổng thống Pháp thăm CH Czech: Nỗ lực tìm kiếm đồng minh

Tổng thống Pháp đến CH Czech không chỉ đáp lễ mà còn là nỗ lực thể hiện vai trò dẫn dắt của nước Pháp và tìm kiếm sự ủng hộ của đồng minh.
Nghi phạm khủng bố đến từ Tajikistan: Tiếng chuông cảnh tỉnh cho Nga và thế giới

Nghi phạm khủng bố đến từ Tajikistan: Tiếng chuông cảnh tỉnh cho Nga và thế giới

Việc 4 nghi phạm vụ tấn công nhà hát ở Nga hôm 22/3 đều mang quốc tịch Tajikistan khiến sự chú ý đổ dồn về quốc gia Trung Á này.
Vụ tấn công đẫm máu ở Nga: Lý do Moscow 'lọt' tầm ngắm của IS

Vụ tấn công đẫm máu ở Nga: Lý do Moscow 'lọt' tầm ngắm của IS

Vụ tấn công đẫm máu ở Nga ngày 22/3 do tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng thực hiện cho thấy sự thay đổi mục tiêu của tổ chức khủng bố này.
Diễn đàn châu Á Bác Ngao: Tiếng nói của kinh tế châu Á

Diễn đàn châu Á Bác Ngao: Tiếng nói của kinh tế châu Á

Diễn đàn châu Á Bác Ngao được đánh giá là kênh hiệu quả để trao đổi ý kiến về các vấn đề kinh tế đáng quan tâm nhất trong suốt hai thập kỷ qua.
Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Những rắc rối trong chương trình tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel đang khiến cho Mỹ khó tiếp cận mục tiêu răn đe hạt nhân của mình.
Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn chính trị, tranh giành quyền lực giữa các băng đảng cùng các vụ đảo chính và nghèo đói là những gì mà người dân Haiti tiếp tục phải đối mặt...
70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

Baoquocte.vn. Ngày 13/3/1954 là ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử - nguồn cổ vũ lớn lao cho toàn thể nhân dân ta trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.
Phiên bản di động