PGS.TS Trương Đăng Dung: Khi thơ ca không còn biên giới

Được biết đến là một dịch giả, nhà nghiên cứu văn học, nhưng đến độ tuổi ngũ tuần, PGS.TS Trương Đăng Dung mới cho ra mắt tập thơ đầu tiên. Không chỉ nhận giải thưởng của Hội Văn học Hà Nội, mới đây, Viện Balassi (thuộc Bộ Ngoại giao Hungary) đã ra mắt bản song ngữ tập thơ này trong khuôn khổ Hội chợ sách quốc tế Budapest – Hungary.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
pgsts truong dang dung khi tho ca khong con bien gioi Nhà khoa học “hát thơ” tại Ba Lan
pgsts truong dang dung khi tho ca khong con bien gioi Người “xuất ngoại” cho thơ

Hội chợ sách quốc tế Budapest 2018 là một trong những sự kiện lớn nhất của ngành xuất bản Hungary với sự tham dự của 26 nước cùng 160 gian triển lãm sách in ấn và trên 100 cuộc giao lưu với người đọc. Tại đây, không gian thơ của Trương Đăng Dung đã thu hút đông đảo độc giả yêu văn học tới thưởng thức. Không chỉ vì ấn tượng của tập thơ Việt Nam mà tác giả là người đã từng học tập, nghiên cứu văn học ở Hungary và đã dịch Truyện Kiều ra tiếng Hungary.

Người tạo nên “Những kỷ niệm tưởng tượng”

PGS. TS Trương Đăng Dung sinh năm 1955 tại Nghệ An. Sau khi tốt nghiệp phổ thông, ông được Nhà nước cử sang học tại Khoa Văn, Đại học Tổng hợp Budapest và tốt nghiệp vào năm 1978. Bảo vệ thành công luận án Tiến sĩ Văn học tại Viện Hàn lâm Khoa học Hungary năm 1984, ông về công tác tại Viện Văn học và đảm nhiệm chức vụ Viện phó Viện Văn học Việt Nam trong khoảng thời gian dài từ 1995-2010.

Là một nhà nghiên cứu văn học uy tín, khi ra mắt tập thơ mang tên Những kỷ niệm tưởng tượng vào năm 2011, không ít người ngạc nhiên trước tài năng thơ ca và thành quả lặng lẽ sáng tạo nghệ thuật của ông. Khi tái bản song ngữ Việt – Hung 2018, tập thơ do Nhà xuất bản Európa ấn hành lại có thêm một số bài thơ mới thể hiện sự bền bỉ của ông trong sáng tác nghệ thuật suốt 40 năm qua.

pgsts truong dang dung khi tho ca khong con bien gioi
PGS.TS Trương Đăng Dung phát biểu tại buổi giới thiệu thơ tại Hà Nội. (Ảnh: H.A)

Có thể nhận thấy trong thơ Trương Đăng Dung nỗi bất an thường trực về thân phận con người, nỗi cô đơn, cái chết, sự hủy hoại của thời gian hay sự vô cảm của thế giới...  Ông tâm sự: “Cả đời tôi chỉ day dứt về sự tồn tại của con người, đi tìm chân lý, đức tin và ý nghĩa của sự tồn tại ấy”.

Điển hình như bài thơ được lấy làm tiêu đề chính Những kỷ niệm tưởng tượng được Trương Đăng Dung viết vào năm 1983 trong khoảng thời gian ông cảm thấy rất cô đơn và thương nhớ quê hương, gia đình của mình. Lúc ấy, ông đang làm luận án tiến sĩ ở nước ngoài  – công việc nghe rất sang trọng nhưng thực tế ở quê bố mẹ ông đang không có đủ gạo để ăn. Điều này khiến ông cảm thấy rất bất hạnh và suy nghĩ nhiều về nỗi khổ chung của kiếp người. Nói như Tiến sĩ văn học Trần Ngọc Hiếu, “đọc tập thơ sẽ nhìn thấy rõ con người trí thức trong thơ  - con người luôn đau đáu, dằn vặt với những nỗi niềm không phải ai cũng cảm nhận được”.

Trương Đăng Dung quan niệm làm thơ không phải là phản ánh, mà là kiến tạo ra một thế giới khác trong tưởng tượng nhưng có cơ sở từ những ảo ảnh của thế giới hiện thực. Theo Viện trưởng Viện Văn học Việt Nam Nguyễn Đăng Điệp, 40 năm theo đuổi đam mê đã thể hiện sự kiên trì của ông trong con đường thơ ca. Hơn nữa, sự cống hiến lặng thầm và khá lặng lẽ của Trương Đăng Dung cho lĩnh vực thơ ca và giao lưu văn học rất đáng trân trọng.

... và xây lên những nhịp cầu văn học

Có lẽ, điều thú vị nhất trong tập thơ song ngữ của Trương Đăng Dung là người đọc không thể tìm thấy con người, địa danh và những ranh giới cụ thể. Thế giới thơ của ông đã trở thành câu chuyện, tiếng nói chung dễ đồng cảm của con người trên khắp hành tinh này. Và sự chào đón của độc giả tại Budapest đã minh chứng cho giá trị đích thực của thơ ca là vượt qua mọi giới hạn, không gian và biên giới.

Trương Đăng Dung đã từng được trao tặng Huân chương Chữ thập vàng của Tổng thống Hungary vào năm 2012 cho những đóng góp quan trọng đối với quá trình giao lưu văn hóa Hungary - Việt Nam. Vì vậy, hơn ai hết ông là người hiểu rõ về ý nghĩa của việc giao lưu văn hóa cũng như hội nhập trong sáng tác văn học. Đọc thơ ông, cũng có thể bắt gặp những trăn trở ấy về khoảng cách vô hình và những đường biên giới, như trong bài Những bức tường:

...Khi ta ngước mắt nhìn trời xanh

trên mặt đất đã có những bức tường,

Khi ta cúi xuống nhìn mặt đất

xung quanh ta đã có những bức tường,

Khi ta nghĩ đến những miền xa

phía trước ta đã có những bức tường.

Những bức tường, những bức tường, những bức tường

có mặt khắp nơi,

trong những lời vui đoàn tụ,

trong những lời buồn chia tay...

Ngày khi còn học tập và nghiên cứu, Trương Đăng Dung đã miệt mài chuyển ngữ nhiều tác phẩm văn học Hungary sang tiếng Việt và bỏ nhiều công sức để dịch nghĩa và chú giải Truyện Kiều của đại thi hào Nguyễn Du. Thời gian sau, ông đã cùng với nhà thơ Hungary Tandori Dezső hoàn chỉnh bản dịch thơ dưới tựa đề Kieu története được Nhà xuất bản Európa ấn hành năm 1984 tại Hungary.

Khi nhớ lại những kỷ niệm ấy, Trương Đăng Dung cho biết ông luôn coi đất nước Hungary như Tổ quốc thứ hai của mình – nơi cho ông tiếp xúc với giới thơ ca nổi tiếng Hungary, mở ra cách nhìn mới về cảm thụ văn học và tạo cảm hứng cho ông viết lên những bài thơ đầu tiên trong tập Những kỷ niệm tưởng tượng.

“Làm thơ để tự sự nên có nằm mơ tôi vẫn không tin có ngày mình lại ra mắt một tập thơ, được đón nhận, giành được giải thưởng và giờ đây được nhà thơ đương đại nổi tiếng Háy Zasnos dịch ra tiếng Hungary. Tôi thấy mình thật may mắn và hy vọng rằng sẽ có nhiều nhà văn, nhà thơ Việt Nam được tham gia các hội chợ sách quốc tế, mang thơ ca Việt Nam tới nhiều bạn đọc trên thế giới.”, Trương Đăng Dung chia sẻ.

Hà Anh

pgsts truong dang dung khi tho ca khong con bien gioi Nhà thơ Việt Nam thứ hai nhận Giải thưởng Cikada của Thụy Điển

Tối 1/12, tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám (Hà Nội), Đại sứ quán Thụy Điển tại Việt Nam đã tổ chức trao Giải thưởng ...

pgsts truong dang dung khi tho ca khong con bien gioi Hồn thơ Đức trong nhạc Việt cổ

Nhiều người sẽ cho rằng, khi đưa thơ của một nhà thơ nước ngoài vào âm nhạc cổ truyền Việt Nam là điều không tưởng. ...

pgsts truong dang dung khi tho ca khong con bien gioi Ra mắt bộ sách “Nguyễn Bính Toàn tập” nhân 100 năm ngày sinh nhà thơ

Nhân kỷ niệm 100 năm ngày sinh nhà thơ Nguyễn Bính (1917-2017), gia đình nhà thơ Nguyễn Bính với đại diện là bà Nguyễn Bính ...

Đọc thêm

Quan hệ Pháp-Brazil: Nối lại nồng ấm

Quan hệ Pháp-Brazil: Nối lại nồng ấm

Chuyến đi của Tổng thống Pháp tới Brazil được cho là làm nồng ấm trở lại mối quan hệ băng giá dưới thời Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro.
XSMB 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ 6 ngày 29/3/2024. dự đoán XSMB 29/3/2024

XSMB 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ 6 ngày 29/3/2024. dự đoán XSMB 29/3/2024

XSMB 29/3 - Trực tiếp xổ số miền Bắc 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3. kết quả xổ số miền Bắc hôm nay. dự đoán xổ số miền Bắc thứ ...
XSMT 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Sáu ngày 29/3/2024. SXMT 29/3/2024

XSMT 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Sáu ngày 29/3/2024. SXMT 29/3/2024

XSMT 29/3 - xổ số hôm nay 29/3. trực tiếp xổ số miền Trung 29/3/2024. kết quả xổ số miền Trung hôm nay. xổ số miền Trung thứ 6. SXMT ...
XSMN 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ Sáu 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3

XSMN 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ Sáu 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3

XSMN 29/3 - kết quả xổ số ngày 29 tháng 3. trực tiếp kết quả xổ số miền Nam 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3. xo so mien nam. SXMN ...
Dự sự kiện, Hoa hậu Đặng Thu Thảo tinh tế kết hợp đầm lụa và trang sức kim cương

Dự sự kiện, Hoa hậu Đặng Thu Thảo tinh tế kết hợp đầm lụa và trang sức kim cương

Hoa hậu Việt Nam 2012 Đặng Thu Thảo tôn dáng vẻ sang trọng với bộ trang phục màu kem, dùng trang sức xa xỉ làm điểm nhấn.
Nhịp cầu cho doanh nghiệp Việt tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu

Nhịp cầu cho doanh nghiệp Việt tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu

Diễn đàn Nhịp cầu phát triển giúp các địa phương và doanh nghiệp Việt Nam hội nhập và tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu.
Những lễ hội độc đáo ở Thổ Nhĩ Kỳ không thể bỏ lỡ trong năm 2024

Những lễ hội độc đáo ở Thổ Nhĩ Kỳ không thể bỏ lỡ trong năm 2024

Thổ Nhĩ Kỳ là một quốc gia có nền lịch sử lâu đời và nền văn hóa chứa đựng nhiều điều thú vị, đặc biệt là những lễ hội đặc sắc, ấn tượng.
Phú Thọ: Nhiều trải nghiệm cho du khách dịp Giỗ Tổ Hùng Vương - Lễ hội đền Hùng năm 2024

Phú Thọ: Nhiều trải nghiệm cho du khách dịp Giỗ Tổ Hùng Vương - Lễ hội đền Hùng năm 2024

Trong dịp Giỗ Tổ Hùng Vương-Lễ hội đền Hùng, tỉnh Phú Thọ sẽ tổ chức nhiều hoạt động phong phú, đa dạng, mang lại cho du khách những trải nghiệm mới.
Choáng ngợp với sắc màu sặc sỡ và không khí sôi động tại lễ hội Holi

Choáng ngợp với sắc màu sặc sỡ và không khí sôi động tại lễ hội Holi

Hơn 1,2 tỷ tín đồ Hindu trên thế giới đã đón lễ hội Holi, một lễ hội mùa Xuân nổi tiếng với những sắc màu rực rỡ.
Du lịch thể thao: Mở ra cơ hội phát triển cho du lịch Hà Nội

Du lịch thể thao: Mở ra cơ hội phát triển cho du lịch Hà Nội

Việc khai thác lợi thế sẵn có về vị trí, dịch vụ sẽ mở ra những cơ hội lớn để thúc đẩy phát triển du lịch thể thao, thu hút du khách đến Hà Nội.
Đảo Cô Tô - Điểm hẹn hòn ngọc xanh

Đảo Cô Tô - Điểm hẹn hòn ngọc xanh

Đảo Cô Tô được mệnh danh là hòn ngọc xanh của vùng Đông Bắc, đồng thời là nơi có vị trí chiến lược về an ninh quốc phòng của Tổ quốc.
Chính thức khai hội Tây Thiên 2024

Chính thức khai hội Tây Thiên 2024

Được tổ chức từ ngày 15-17/2 Âm lịch hằng năm, Lễ hội Tây Thiên diễn ra nhiều hoạt động phong phú, thu hút số lượng du khách tới hành hương, chiêm bái.
Lễ hội Ẩm thực Pháp 2024 có quy mô lớn nhất từ trước đến nay

Lễ hội Ẩm thực Pháp 2024 có quy mô lớn nhất từ trước đến nay

Lễ hội Ẩm thực Pháp - Balade en France 2024 sẽ trở lại Việt Nam từ ngày 5-7/4 tại Công viên Thống Nhất, Hà Nội với số lượng gian hàng tăng gấp rưỡi năm ngoái.
Trâm hoa nhung - Dấu ấn của nghệ thuật và văn hóa Trung Quốc

Trâm hoa nhung - Dấu ấn của nghệ thuật và văn hóa Trung Quốc

Xuất hiện thường xuyên trong các bộ phim cổ trang, trâm hoa nhung dần trở thành một xu hướng thời trang mới. Tuy vậy, ít ai biết đây là một di sản văn hoá.
Ra mắt nhiều tác phẩm văn học mới viết cho thiếu nhi

Ra mắt nhiều tác phẩm văn học mới viết cho thiếu nhi

Giải thưởng Văn học Kim Đồng lần thứ nhất là giải thưởng do Nhà xuất bản Kim Đồng tổ chức với mong muốn phát hiện thêm những cây bút viết cho thiếu nhi.
Nét độc đáo và giá trị văn hóa Mỹ [Kỳ 2]

Nét độc đáo và giá trị văn hóa Mỹ [Kỳ 2]

Cú 'sốc' tương lai: Tên cuốn sách nổi tiếng của Alvin Toffler có thể dùng để miêu tả người Mỹ sống trong tâm trạng 'sốc' do nhịp độ sống gấp, cập rập...
Tháng lễ Ramadan rơi vào mùa Đông: Sự thú vị của lịch Hồi giáo

Tháng lễ Ramadan rơi vào mùa Đông: Sự thú vị của lịch Hồi giáo

Lịch Hồi giáo không có tháng nhuận giống như một số lịch khác khiến tháng lễ Ramadan năm 2024 chính thức bắt đầu trong tiết trời mùa Đông.
Nồng ấm hương vị Tết truyền thống của người Azerbaijan tại Việt Nam

Nồng ấm hương vị Tết truyền thống của người Azerbaijan tại Việt Nam

Đại sứ quán Azerbaijan và Đại sứ quán Kazakhstan tại Việt Nam phối hợp cùng Trường Cao đẳng Thương mại và Du lịch Hà Nội tổ chức Lễ hội 'Tết Novruz'.
Mexico tìm được bộ sách quý hiếm về lịch sử của người Aztec

Mexico tìm được bộ sách quý hiếm về lịch sử của người Aztec

Chính phủ Mexico vừa mua được ba cuốn sách cổ chép tay có tranh minh họa từ một gia đình đã lưu trữ các tài liệu của người Aztec qua nhiều thế hệ.
Kỷ niệm 602 năm ngày mất Hoàng đế Hồ Quý Ly: Tái hiện nghi lễ tế Đàn Nam Giao

Kỷ niệm 602 năm ngày mất Hoàng đế Hồ Quý Ly: Tái hiện nghi lễ tế Đàn Nam Giao

Đại diện dòng họ Hồ Thanh Hóa đã trình tấu chúc văn 602 năm ngày mất Hoàng đế Hồ Quý Ly và ôn lại truyền thống lịch sử, đóng góp to lớn của Hồ Quý ...
Hang động chứa hơn 2000 tượng Phật tại Trung Quốc

Hang động chứa hơn 2000 tượng Phật tại Trung Quốc

Hang đá Mạc Cao nằm tại trung tâm của Con đường Tơ lụa huyền thoại và trở thành giao điểm văn hóa, tôn giáo Đông Tây.
Khám phá một trong 7 kỳ quan bậc nhất của Ấn Độ

Khám phá một trong 7 kỳ quan bậc nhất của Ấn Độ

Là một trong 7 kỳ quan bậc nhất của Ấn Độ, đền thờ Mặt trời Konark trở thành Di sản văn hóa thế giới do UNESCO công nhận năm 1984.
Pháo đài quân sự 2.000 năm tuổi của Hàn Quốc

Pháo đài quân sự 2.000 năm tuổi của Hàn Quốc

Được xây dựng từ thời Joseon, Thành Namhansanseong được vinh danh là di tích lịch sử quốc gia Hàn Quốc và di sản văn hóa thế giới.
Họa sĩ Phan Ngọc Khuê trao tặng bộ tranh truyện Hàng Trống hàng trăm năm tuổi cho Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam

Họa sĩ Phan Ngọc Khuê trao tặng bộ tranh truyện Hàng Trống hàng trăm năm tuổi cho Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam

Chiều 18/3, Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam và họa sĩ Phan Ngọc Khuê phối hợp tổ chức khai mạc triển lãm 'Tranh truyện Hàng Trống'.
Phiên bản di động