Phía sau những bạo loạn ở Anh

London rất xa Trung Đông và các cuộc bạo loạn xảy ra ở các thành phố của Anh những ngày qua cũng không mang yếu tố nào giống như các cuộc nổi dậy “Mùa Xuân Ảrập”. Nếu như đám đông biểu tình ở quảng trường Tahrir của Cairo và thành phố Hama của Syria là vì những lý do chính trị, thì người ta chỉ thấy những thanh niên ở London điên cuồng đập phá xe hơi, nhà cửa, đánh cắp ti vi, quần áo trong các cửa hàng trên phố... Vậy đằng sau sự bạo loạn này là gì?
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Đám thanh niên Anh điên cuồng đập phá các cửa hàng trên đường phố London.

Nếu như các cuộc biểu tình diễn ra ở các nước Ảrập đều được xem là nhằm xây dựng một trật tự dân chủ mới, thì ở Anh, nhìn bề ngoài, những người nổi loạn dường như chỉ thể hiện “sự hận thù cảnh sát”.

Tuy nhiên, có thể nhìn thấy một sự liên hệ giữa đám thanh niên, những người đầu tiên tụ tập bên ngoài một đồn cảnh sát ở Bắc London hôm 6/8 để phản đối việc một viên cảnh sát đã bắn chết nam thanh niên da đen 29 tuổi, và những người nổi loạn ở thị trấn Sidi Bouzid của Tunisia sau khi một người bán trái cây tự thiêu hồi cuối tháng 12 năm ngoái. Những yếu tố chung đó là tỷ lệ thất nghiệp cao, là sự oán giận tầng lớp thượng lưu mà họ không thể với tới và cả sự hận thù cảnh sát. Trong trường hợp của Anh, cũng như ở một số nước Ảrập, rắc rối được tiếp thêm năng lượng bởi những căng thẳng về sắc tộc và văn hóa.

Cũng như ở Trung Đông, các nhà lãnh đạo Anh đều bất ngờ trước bất ổn bùng nổ. Từ đồn cảnh sát ở Tottenham, chỉ trong 3 đêm đầu tiên, bạo động đã lan khắp London và nhiều thành phố khác. Nhưng cũng không có gì ngạc nhiên khi phản ứng của Anh trước tình trạng bất ổn lại khác hoàn toàn so với các nước Ảrập. Cho đến đêm bạo động thứ tư, cảnh sát đã bắt giữ hàng trăm người, nhưng không làm ai thiệt mạng. Thủ tướng Anh David Cameron cũng đã bỏ dở kỳ nghỉ để về nước trực tiếp chỉ đạo chống bạo động. Cụ thể, ông đã trấn an người dân sau khi triển khai 16.000 cảnh sát tại những khu vực điểm nóng.

Tình hình nước Anh giờ đã tạm yên, nhưng để giải quyết triệt để không phải dễ. Vậy nguyên nhân sâu xa của cuộc bạo động nằm ở đâu?

Khủng hoảng kinh tế-xã hội

Vụ người lái xe taxi da màu Mark Duggan, 29 tuổi, bị cảnh sát bắn chết, được cho là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến làn sóng bạo loạn, thực ra chỉ là cái cớ để những vấn đề xã hội và cộng đồng âm ỉ bấy lâu ở Anh bùng phát. Phát biểu sau cuộc họp khẩn cấp thứ 2 của Ủy ban an ninh COBRA về cuộc khủng hoảng chính trị xã hội hiện nay, Thủ tướng Cameron cho rằng nguyên nhân của các vụ bạo lực vừa qua là sự vô trách nhiệm, thiếu các chuẩn mực đạo đức và hệ thống an sinh xã hội còn nhiều thiếu sót. Vì vậy, chính phủ cần điều chỉnh một số quy định giáo dục giới trẻ ở gia đình, nhà trường và các thiết chế xã hội khác.

Trả lời phỏng vấn báo chí ngày 13/8, Thủ tướng một lần nữa khẳng định: sự thiếu hụt một nền tảng gia đình vững chắc chính là nguyên nhân khiến xã hội Anh rơi vào bất ổn. “Trong rất nhiều trường hợp, cha mẹ những thanh thiếu niên tham gia bạo động không quan tâm tới con cái, để chúng tự làm những gì chúng muốn” - ông Cameron đã nhận định khi không thừa nhận những bất ổn hiện nay là do yếu tố kinh tế hay chính trị, mà do văn hóa.

Về phần mình, các nhà xã hội học cho rằng nguyên nhân sâu xa là do một bộ phận giới trẻ ở các thành phố có quá nhiều thời gian thừa thãi, một phần do tỷ lệ thất nghiệp tăng cao và họ bị tách khỏi các hoạt động cộng đồng chung. Ngoài ra, còn do thực trạng các gia đình không kiểm soát được con cái mình, dẫn tới những hành động gây tổn hại cho xã hội. Thực tế, theo ông Boris Kagarlitsky, Giám đốc Viện Toàn cầu hóa và động thái xã hội, phần lớn những người tham gia bạo loạn và bị bắt đều ở tuổi thanh, thiếu niên.

Trong khi đó, các chuyên gia kinh tế lại nhìn nhận nguyên nhân của bạo loạn ở Anh bắt nguồn từ chính sách “thắt lưng buộc bụng” của chính phủ dẫn đến khó khăn trong cuộc sống của một bộ phận người dân. Hầu hết những người tham gia bạo loạn đến từ các khu vực nghèo, nơi có tỷ lệ thất nghiệp cao và dịch vụ xã hội bị cắt giảm khiến cuộc sống ngày càng bi đát. Cựu Thị trưởng London Ken Livingstone dẫn chứng: “Cuộc sống khó khăn tác động lên tầng lớp thanh niên. Bạn hãy vào một trường cao đẳng, ở đó chỉ một nửa sinh viên đủ điều kiện theo học vào năm 2012. Phần còn lại sẽ phải bỏ học do học phí quá cao”. Còn theo Reuters, phần lớn phần tử bạo động đến từ những khu vực có tỉ lệ thất nghiệp cao, các dịch vụ xã hội bị cắt giảm. Họ cảm thấy bị gạt ra ngoài lề xã hội. Tottenham là ví dụ, 90% dân số nơi đây là người nhập cư đến từ các thuộc địa cũ của Anh ở châu Phi và cũng là quận có tỷ lệ thất nghiệp cao nhất London.

Bê bối cảnh sát

Ở góc nhìn khác, một số chuyên gia lại cho rằng, làn sóng bạo động tại Anh phản ánh “khủng hoảng lòng tin của dân chúng đối với cảnh sát”.

Thực tế, nguyên nhân trực tiếp khai mào làn sóng bạo loạn tại Anh là từ cái chết của người lái taxi da màu Mark Duggan hôm 4/8. Sau cuộc điều tra ban đầu, cảnh sát xác nhận Duggan không nổ súng trước mà bị cảnh sát bắn chết. Vì vậy, người nhà của Duggan mới nổi giận đi đòi công lý.

Điều đặc biệt là vụ việc này lại xảy ra giữa lúc cơ quan cảnh sát đang bị nghi ngờ tham nhũng trong vụ nghe lén của tờ báo News of the World. Do vụ tai tiếng này mà cảnh sát Anh mất cùng một lúc hai người đứng đầu. Sự rối loạn bộ máy hành chính cũng giải thích phần nào vì sao cảnh sát Anh không nhanh nhạy trong việc đối phó với bạo động.

Thêm nữa, việc Thủ tướng Cameron chỉ định ông Bill Bratton - 63 tuổi, cựu chỉ huy cảnh sát Los Angeles và New York (Mỹ) trở thành cố vấn chính phủ về tội phạm đường phố, đã manh nha tạo ra một bất ổn khác giữa chính phủ và cảnh sát. Các lãnh đạo cảnh sát gọi kế hoạch “nhập khẩu chất xám xử lý bạo động” từ Mỹ của chính phủ là một “cú tát” và là một “sự sỉ nhục” đối với họ.

Dù là nguyên nhân nào đi nữa thì cuộc bạo loạn bùng phát tại Thủ đô London cũng là một tín hiệu cảnh báo Anh với nhiều nguy cơ khác có thể xuất hiện. Tình hình nước Anh đã trở lại bình thường sau khi cảnh sát bắt giữ hơn 2.000 người, khởi tố hơn 1.000 người, nhưng việc giải quyết những vấn đề xã hội, cộng đồng và kinh tế, nguyên nhân sâu xa của bạo loạn mới là thách thức dài hạn đối với Chính phủ Anh.

Viên Hòa (tổng hợp)

Ý kiến bạn đọc

* Vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Đọc thêm

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 13/1 và sáng 14/1: Lịch thi đấu La Liga - Sociedad vs Villarreal; Serie A - Monza vs Fiorentina

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 13/1 và sáng 14/1: Lịch thi đấu La Liga - Sociedad vs Villarreal; Serie A - Monza vs Fiorentina

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 13/1 và sáng 14/1: Lịch thi đấu La Liga - Sociedad vs Villarreal; Premier League U21 - U21 Chelsea vs U21 Reading.
G-Dragon (BIGBANG) gây ‘bão’ khi làm đại diện cho Hana Bank

G-Dragon (BIGBANG) gây ‘bão’ khi làm đại diện cho Hana Bank

Bài đăng trên tài khoản Instagram của G-Dragon (BIGBANG) đã khiến cư dân mạng sôi sục, có ủng hộ, có phát đối gay gắt.
Bài tarot hôm nay 13/1: Bạn có phải là người thú vị trong mắt người khác?

Bài tarot hôm nay 13/1: Bạn có phải là người thú vị trong mắt người khác?

Hãy rút một lá bài tarot, bạn sẽ khám phá được thông điệp về việc liệu bạn có phải là người thú vị trong mắt người khác hay không?
Đà Nẵng, Hội An vào top 5 điểm đến lý tưởng cho dân du mục kỹ thuật số năm 2025

Đà Nẵng, Hội An vào top 5 điểm đến lý tưởng cho dân du mục kỹ thuật số năm 2025

Travel Off Path đánh giá Đà Nẵng và Hội An đang trở thành điểm đến hấp dẫn với mức sống phải chăng, thiên nhiên hùng vĩ và văn hóa phong ...
Kết quả xổ số hôm nay, 12/1: XSMN 12/1/2025 - Xổ số Tiền Giang, xổ số Kiên Giang và xổ số Đà Lạt

Kết quả xổ số hôm nay, 12/1: XSMN 12/1/2025 - Xổ số Tiền Giang, xổ số Kiên Giang và xổ số Đà Lạt

XSMN 12/1 - Trực tiếp kết quả xổ số miền Nam 12/1/2025. Kết quả xổ số hôm nay 12/1, được các công ty Xổ số Tiền Giang, Kiên Giang và ...
Cảnh báo các chiêu trò lừa đảo đặt phòng khách sạn

Cảnh báo các chiêu trò lừa đảo đặt phòng khách sạn

Các chiêu trò lừa đảo với thủ đoạn giả mạo thông tin khách sạn và cho thuê phòng để lừa nạn nhân chuyển tiền đặt cọc xuất hiện ngày càng ...
Ukraine tuyên bố lần đầu tiên bắt giữ hai binh sĩ của bên thứ 3 ở Kursk, Nga tăng cường tấn công tại Donetsk

Ukraine tuyên bố lần đầu tiên bắt giữ hai binh sĩ của bên thứ 3 ở Kursk, Nga tăng cường tấn công tại Donetsk

Theo cơ quan an ninh Ukraine (SBU), hai binh sĩ trên đang bị thẩm vấn tại Kiev, một người có thẻ căn cước quân nhân Nga giả.
Lễ nhậm chức của ông Trump: Ngoại trưởng Nhật Bản xác nhận, Trung Quốc có động thái chưa từng có

Lễ nhậm chức của ông Trump: Ngoại trưởng Nhật Bản xác nhận, Trung Quốc có động thái chưa từng có

Bộ trưởng Ngoại giao Nhật Bản Takeshi Iwaya cho biết, ông đang sắp xếp để tham dự lễ nhậm chức tổng thống Mỹ của ông Donald Trump vào ngày 20/1.
Nga tuyên bố đáp trả 'hành động thù địch' của Mỹ, tự tin về vị thế trên thị trường nhiên liệu toàn cầu

Nga tuyên bố đáp trả 'hành động thù địch' của Mỹ, tự tin về vị thế trên thị trường nhiên liệu toàn cầu

Ngày 11/1, Bộ Ngoại giao Nga ra thông cáo cho biết Nga sẽ đáp trả các hành động 'thù địch' của Washington khi vạch ra chiến lược đối ngoại của mình.
Algeria, Pháp leo thang căng thẳng ngoại giao liên quan trục xuất một nhân vật có sức ảnh hưởng

Algeria, Pháp leo thang căng thẳng ngoại giao liên quan trục xuất một nhân vật có sức ảnh hưởng

Algeria cáo buộc phe cực hữu ở Pháp 'tiến hành chiến dịch thông tin sai lệch' chống lại Algeria thông qua các thành viên chính phủ Pháp.
Somalia, Ethiopia khôi phục quan hệ ngoại giao, chấm dứt rạn nứt kéo dài một năm gây bất ổn cho vùng Sừng châu Phi

Somalia, Ethiopia khôi phục quan hệ ngoại giao, chấm dứt rạn nứt kéo dài một năm gây bất ổn cho vùng Sừng châu Phi

Rạn nứt bắt đầu khi Ethiopia ký thỏa thuận gây tranh cãi với Somaliland, công nhận nền độc lập của vùng này để đổi lấy một cảng Biển Đỏ và một căn cứ quân sự.
Iran tiết lộ 'thành phố tên lửa' ngầm, tuyên bố chỉ là một trong hàng trăm căn cứ khác

Iran tiết lộ 'thành phố tên lửa' ngầm, tuyên bố chỉ là một trong hàng trăm căn cứ khác

Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) đã công bố một căn cứ tên lửa ngầm mới, đài truyền hình nhà nước IRIB đưa tin.
Thủ tướng Justin Trudeau: Từ ‘con cưng’ hóa người dưng

Thủ tướng Justin Trudeau: Từ ‘con cưng’ hóa người dưng

Từng là một trong những nhà lãnh đạo có tỷ lệ ủng hộ cao nhất lịch sử Canada, Thủ tướng Justin Trudeau đã đánh mất sự tín nhiệm.
Ngoại trưởng Mỹ thăm Hàn Quốc: Trấn an đồng minh

Ngoại trưởng Mỹ thăm Hàn Quốc: Trấn an đồng minh

Trong thời điểm chính trị nội bộ Hàn Quốc rối ren, chuyến thăm của ông Blinken rất được chính quyền đương nhiệm tại Seoul trông đợi.
Dự báo 10 vấn đề nổi bật của thế giới năm 2025

Dự báo 10 vấn đề nổi bật của thế giới năm 2025

Năm 2025 được dự báo sẽ có nhiều diễn biến phức tạp mới. 10 vấn đề dưới đây được dự báo sẽ có tác động quan trọng đến thế giới trong năm 2025.
Ba Lan làm chủ tịch EU: Kỳ vọng mong manh

Ba Lan làm chủ tịch EU: Kỳ vọng mong manh

Bắt đầu làm Chủ tịch Liên minh châu Âu (EU) từ ngày 1/1, Ba Lan có được những lợi thế nhất định, song chặng đường phía trước của Warsaw không chỉ trải hoa hồng.
Bức tranh 2024 và phác thảo thế giới 2025

Bức tranh 2024 và phác thảo thế giới 2025

Thế giới trải qua một năm đầy biến động, thách thức, đan xen những mảng màu sáng tối trên các lĩnh vực. Bức tranh năm mới có gì?
Châu Âu: Khi ‘đầu tàu’ trật bánh

Châu Âu: Khi ‘đầu tàu’ trật bánh

Biến động trong bộ máy lãnh đạo tại Pháp và Đức có thể tác động không nhỏ tới quỹ đạo phát triển của châu Âu hiện nay.
Ván bài Syria và tương lai Trung Đông: 'Một chiếc lá rơi có thể thay đổi cả dòng sông', Mỹ phải làm gì?

Ván bài Syria và tương lai Trung Đông: 'Một chiếc lá rơi có thể thay đổi cả dòng sông', Mỹ phải làm gì?

Nút thắt Syria sẽ là nhân tố chính quyết định cục diện Trung Đông. Tương lai Trung Đông phần nhiều phụ thuộc vào các tính toán chính sách của Mỹ.
Không cho con mồi chạy thoát: Máy bay không người lái FPV đã biến đổi xung đột Nga-Ukraine như thế nào?

Không cho con mồi chạy thoát: Máy bay không người lái FPV đã biến đổi xung đột Nga-Ukraine như thế nào?

Máy bay không người lái FPV xuất phát từ một thứ mới lạ rồi ngày càng phổ biến và trở thành loại vũ khí quan trọng thay đổi xung đột Nga-Ukraine.
Chuyên gia lý giải việc Ukraine phản công tại Kursk: Một mũi tên trúng nhiều đích, liều một phen ăn cả

Chuyên gia lý giải việc Ukraine phản công tại Kursk: Một mũi tên trúng nhiều đích, liều một phen ăn cả

Việc Ukraine phản công tại Kursk có thể phục vụ một số mục đích, nhưng trên hết là gửi thông điệp tới ông Trump về việc ủng hộ Kiev.
Syria - cơ hội để Trung Đông tự định hình một tương lai tươi sáng

Syria - cơ hội để Trung Đông tự định hình một tương lai tươi sáng

Sự ổn định của Syria, quốc gia nằm tại trung tâm Trung Đông, là lợi ích của tất cả các bên.
Truyền thông Campuchia đề cao tinh thần đoàn kết quốc tế với Việt Nam nhân sự kiện Chiến thắng 7/1

Truyền thông Campuchia đề cao tinh thần đoàn kết quốc tế với Việt Nam nhân sự kiện Chiến thắng 7/1

Truyền thông Campuchia ca ngợi tinh thần đoàn kết với Việt Nam nhân sự kiện Chiến thắng 7/1 (1979-2025) giải phóng khỏi chế độ diệt chủng Pol Pot
Thực ra, ông Trump thích một 'định dạng khác' của quan hệ Nga-Ukraine, không phải đàm phán hòa bình!

Thực ra, ông Trump thích một 'định dạng khác' của quan hệ Nga-Ukraine, không phải đàm phán hòa bình!

Theo một số phân tích của các học giả, tổ chức quốc tế, một cuộc xung đột Nga-Ukraine trong tầm kiểm soát mang lại lợi ích cho nước Mỹ.
Phiên bản di động