Phủ vaccine Covid-19 toàn cầu - cách Tổng thống Joe Biden ‘sửa sai’ sau Afghanistan?

Phan Quân
Đẩy mạnh tài trợ vaccine Covid-19 toàn cầu sau câu chuyện Afghanistan sẽ giúp ông Joe Biden ‘sửa sai’, đồng thời hoàn thành ba mục tiêu lớn của Mỹ ở hiện tại.
Theo dõi Baoquocte.vn trên

Cựu Giám đốc Chính sách Nam Á và Đông Nam Á của Hội đồng Quan hệ Đối ngoại Thượng viện Mỹ, ông Jonah Blank, tin Tổng thống Joe Biden đứng trước cơ hội để bắn một mũi tên trúng ba đích: Đảm bảo an toàn cho người Mỹ, khôi phục vị thế địa chính trị của đất nước và thể hiện trách nhiệm toàn cầu.

Đó là kế hoạch tài trợ vaccine Covid-19 toàn cầu, kết hợp cùng chiến lược tiêm chủng trong nước vừa được Tổng thống Mỹ công bố ngày 9/9.

(09.10) Tổng thống Mỹ Joe Biden phát biểu về kế hoạch tiêm chủng mới tại Nhà Trắng ngày 9/9. (Nguồn: Reuters)
Tổng thống Mỹ Joe Biden phát biểu về kế hoạch tiêm chủng mới tại Nhà Trắng ngày 9/9. (Nguồn: Reuters)

Vì người, vì mình

Với nhiều người, Mỹ phát động chiến dịch tấn công Afghanistan năm 2001 là nhằm trả đũa thảm kịch ngày 11/9.

Song với ông Joe Biden, Lầu Năm góc hiện diện tại quốc gia Nam Á với lý do duy nhất là chống khủng bố. Dù là Chủ tịch Hội đồng Quan hệ Đối ngoại Thượng viện Mỹ ngày ấy hay Tổng thống Mỹ đương nhiệm 20 năm sau đó, quan điểm của ông vẫn không hề thay đổi.

Song rõ ràng, dù đồng tình hay không với lập trường rút quân của ông Joe Biden, nhiều người không thích cách Washington phó mặc số phận công dân đồng minh và Afghanistan vào tay Taliban.

Nhưng đó chưa phải là tất cả. Giờ đây, Mỹ đang đối mặt thách thức lớn từ dịch Covid-19. Mỗi tuần, thậm chí chỉ vài ngày, xứ cờ hoa lại chịu thương vong tương đương thảm kịch 11/9 năm nào. Ngày 14/9, Mỹ là nước ghi nhận số ca mắc mới cao nhất thế giới, với 92.782 ca, và cũng là quốc gia có số ca tử vong trong một ngày cao nhất với 742 trường hợp.

Chừng nào phần lớn dân số thế giới chưa tiêm chủng, nước Mỹ sẽ còn phải chống đỡ làn sóng lây nhiễm từ biến thể mới, phức tạp và nguy hiểm hơn. Delta mới chỉ là biến thể thứ tư của SARS-CoV-2 và chẳng có gì chắc chắn đây là biến thể nguy hiểm cuối cùng con người sẽ phải đối mặt.

Khi ấy, một chiến dịch tiêm chủng cho phần lớn dân số thế giới có thể xoay chuyển tình hình.

Theo ước tính của Tổ chức Tiền tệ Quốc tế (IMF), chi phí tiêm chủng cho toàn thế giới là 50 tỷ USD, thậm chí thấp hơn ngân sách nâng cấp hệ thống tàu lửa Amtrak của Mỹ.

Mỹ thường coi mình là một phần “không thể thiếu” của thế giới. Tuy nhiên, trước mối đe dọa lớn nhất toàn cầu trong thế kỷ XXI, Washington lại chưa hành động tương xứng.

Mỹ cam kết tài trợ 500 triệu liều vaccine Covid-19 Pfizer và hết tháng Tám, đã chuyển giao hơn 110 triệu liều.

Đây là một khởi đầu thuận lợi, tốt hơn nỗ lực của bất kỳ quốc gia nào khác trên thế giới, bao gồm Nga và Trung Quốc.

Tuy nhiên, cam kết này chỉ cung cấp đủ vaccine cho 3% dân số trên thế giới. Hãy tưởng tượng về những lợi ích mà nước Mỹ có thể nhận được, nếu con số ấy là 100%.

Đúng, mọi thứ đều có giá của nó, song cái giá Mỹ phải trả để mở rộng tầm ảnh hưởng toàn cầu lại nằm trong tầm tay.

Theo ước tính của Tổ chức Tiền tệ Quốc tế (IMF), chi phí tiêm chủng toàn thế giới là 50 tỷ USD, thấp hơn ngân sách nâng cấp hệ thống tàu lửa Amtrak của Mỹ. Khoản đầu tư này có thể sinh lời lên tới 9.000 tỷ USD năm 2025, phần lớn sẽ chảy về túi các quốc gia phát triển.

Song nhìn nhận một cách công bằng, tiêm chủng để đạt miễn dịch cộng đồng toàn thế giới chắc chắn cần nhiều thứ hơn chỉ là tiền. Giới chuyên gia Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), IMF hay Quỹ Gates đã gợi ý về lộ trình cụ thể. Phần việc của Washington là giải quyết một số rào cản tồn tại.

Vượt qua thách thức

Rào cản thứ nhất được cho là đến từ năng lực sản xuất vaccine Covid-19 hạn chế hiện nay.

Đã đến lúc Mỹ cho phép một số nhà cung cấp thuốc gốc, dù là nội địa hay nước ngoài, được sản xuất phiên bản tương tự của vaccine Covid-19 với bằng sáng chế Mỹ. Chính quyền Tổng thống Joe Biden hoàn toàn có thể chi tiền cho những công ty dược phẩm Mỹ để cho phép hoặc xây dựng luật nhằm thúc đẩy quá trình này.

Hiện Ấn Độ đang sản xuất và cung cấp 2/3 sản lượng vaccine Covid-19 cho thế giới. Công ty Astra Zeneca (Anh) đã cho phép Viện Nghiên cứu Huyết thanh Ấn Độ sản xuất phiên bản nội địa của vaccine Covid-19 do hãng dược này sáng chế.

Johnson & Johnson (Mỹ) có thể làm điều tương tự: Giống sản phẩm từ Astra Zeneca, vaccine của hãng chỉ cần tiêm một lần và không cần bảo quản siêu lạnh, phù hợp với các quốc gia đang phát triển hơn vaccine mRNA từ Pfizer/bioNTech hay Moderna.

Tuy nhiên, các công ty muốn sản xuất vaccine gốc cần có sự đồng ý của hãng dược phẩm Mỹ. Đây là rào cản Washington có thể tháo gỡ.

Vaccine Covid-19 của Johnson & Johnson dính “phốt” liên quan đến gây đông máu ở người được tiêm chủng. (Nguồn: SOPA)
Dưới tác động của Washington, Johnson & Johnson có thể cho phép các nhà cung cấp thuốc gốc sản xuất phiên bản vaccine Covid-19 của hãng, đẩy nhanh tốc độ phủ vaccine toàn cầu. (Nguồn: SOPA)

Một thách thức khác là tắc nghẽn nguồn cung cấp các nguyên liệu sản xuất vaccine Covid-19.

Trong đại dịch, chuỗi cung ứng toàn cầu đã bị gián đoạn. Điều này góp phần lý giải tại sao nhiều người Mỹ lại phải đeo chiếc khẩu trang tự chế, bởi họ khó có thể mua loại có hiệu quả cao hơn như khẩu trang N95. Thực trạng tắc nghẽn chuỗi cung ứng còn xảy ra với cả những lọ chứa vaccine.

May thay, Washington có Đạo luật Sản xuất Quốc phòng, cho phép chính quyền liên bang chỉ đạo và tài trợ chi phí để doanh nghiệp Mỹ thay đổi mục đích sản xuất, đối phó các mối đe dọa lớn.

Khi còn tại nhiệm, ông Donald Trump đã do dự khi triển khai đạo luật này.

Đổi lại, Tổng thống Joe Biden khẳng định ông sẵn sàng áp dụng nó khi cần thiết. Tuy nhiên, tính đến thời điểm này, ông vẫn chưa làm như vậy, khi mục tiêu cung cấp vaccine Covid-19 vẫn chủ yếu giới hạn ở nước Mỹ. Song từng đó là không đủ cho thế giới và Washington hoàn toàn có thể làm nhiều hơn thế.

Cuối cùng là câu chuyện về kiện tụng. Nhiều nhà sản xuất thuốc gốc, phần lớn ở nước ngoài, ngại đầu tư, mở rộng sản xuất vaccine do lo bị kiện bản quyền về vaccine Covid-19 và sản phẩm khác.

May mắn thay, mong muốn cải cách sai phạm dân sự của đảng Cộng hòa và ưu tiên giải quyết đại dịch Covid-19 từ đảng Dân chủ là cơ sở để hai bên bắt tay xây dựng luật, giải quyết tình trạng này.

Đó là ba trong số các thách thức đáng kể mà Washington có thể đối mặt khi phủ vaccine Covid-19 toàn cầu. Tuy nhiên, lịch sử cho thấy Mỹ đủ năng lực vượt qua mọi vấn đề một khi mong muốn.

Còn nhớ Chương trình Cứu trợ khẩn cấp của Tổng thống Mỹ về phòng, chống HIV/AIDS của ông George W. Bush khởi xướng đã cứu sống hơn 20 triệu người khắp thế giới.

Kế hoạch tương tự của ông Biden, hướng tới phủ vaccine Covid-19 toàn cầu, chắc chắn sẽ làm được nhiều hơn thế, đưa Mỹ thực sự trở lại với thế giới.

Mỹ-Trung Quốc tiến hành cuộc đối thoại giữa các chính đảng

Mỹ-Trung Quốc tiến hành cuộc đối thoại giữa các chính đảng

Ngày 13/9, đối thoại giữa các chính đảng Mỹ-Trung Quốc lần thứ 12 đã diễn ra theo hình thức trực tuyến, do Ban liên lạc ...

Tình hình Afghanistan: Ngoại trưởng Mỹ nói gì trước Quốc hội?

Tình hình Afghanistan: Ngoại trưởng Mỹ nói gì trước Quốc hội?

Ngày 13/9, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken khẳng định, chính quyền của Tổng thống Joe Biden đã chuẩn bị cho tình huống xấu nhất ở ...

(theo The Economist)

Đọc thêm

Bật mí tính năng bom FAB-3000 mới của quân đội Nga

Bật mí tính năng bom FAB-3000 mới của quân đội Nga

Loại bom mới FAB-3000 có sức nổ cao của quân đội Nga sẽ được thiết kế với các đặc tính khí động học, cho phép chúng được sử dụng như ...
MC hải ngoại Đức Tiến kể chuyện con gái 4 tuổi đóng phim Đóa hoa mong manh

MC hải ngoại Đức Tiến kể chuyện con gái 4 tuổi đóng phim Đóa hoa mong manh

Bé Madison, con gái MC Đức Tiến, được nhận xét là điểm nhấn trong phim 'Đóa hoa mong manh' của nghệ sĩ Mai Thu Huyền.
HLV Mano Polking khen đội tuyển Việt Nam nhiều cầu thủ giỏi và muốn dẫn dắt đội bóng

HLV Mano Polking khen đội tuyển Việt Nam nhiều cầu thủ giỏi và muốn dẫn dắt đội bóng

HLV Mano Polking bày tỏ mong muốn được dẫn dắt tuyển Việt Nam thay ông Troussier nhưng chưa được Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF) đặt vấn đề.
Quỹ thiện nguyện Thanh niên Việt Nam tặng quà và học bổng cho học sinh gốc Việt hiếu học có hoàn cảnh khó khăn tại Campuchia

Quỹ thiện nguyện Thanh niên Việt Nam tặng quà và học bổng cho học sinh gốc Việt hiếu học có hoàn cảnh khó khăn tại Campuchia

Mỗi phần quà bao gồm đồ dùng học tập cùng học bổng trị giá 50 USD, góp phần động viên tinh thần của học sinh gốc Việt vượt qua khó ...
Cận cảnh Haval Jolion Sport vừa trình làng tại Thái Lan, giá 543 triệu đồng

Cận cảnh Haval Jolion Sport vừa trình làng tại Thái Lan, giá 543 triệu đồng

Haval Jolion Sport vừa trình làng tại Triển lãm Ô tô Quốc tế Bangkok (BIMS) 2024 với mức giá 799.000 Baht (khoảng 543 triệu đồng).
Tạo kênh thông báo trên Instagram siêu đơn giản

Tạo kênh thông báo trên Instagram siêu đơn giản

Kênh thông báo trên Instagram giúp người dùng có thể nhận thông báo về các hoạt động, tin nhắn mới hoặc các sự kiện khác liên quan một cách chuyên ...
Khủng hoảng ở Haiti: LHQ nói thảm họa, Hội đồng chuyển tiếp quyết giảm bớt nỗi thống khổ cho người dân

Khủng hoảng ở Haiti: LHQ nói thảm họa, Hội đồng chuyển tiếp quyết giảm bớt nỗi thống khổ cho người dân

Chỉ tính riêng từ đầu năm đến ngày 22/3, số người thiệt mạng vì bạo lực ở Haiti đã là 1.554 và 826 người bị thương.
Đổ tại phương Tây chậm trễ, cố vấn Ukraine thừa nhận 'đình trệ' trên tiền tuyến, Tổng thống Zelensky gây sức ép lên Mỹ

Đổ tại phương Tây chậm trễ, cố vấn Ukraine thừa nhận 'đình trệ' trên tiền tuyến, Tổng thống Zelensky gây sức ép lên Mỹ

Quan chức Ukraine cho hay, nước này hiện không có đủ nguồn lực để thực hiện các hành động tấn công hiệu quả nhằm làm suy yếu Nga.
Bầu cử Mỹ 2024: 'Tất tả' ứng phó các vụ truy tố hình sự, ông Donald Trump 'thua' Tổng thống Biden ở một điểm

Bầu cử Mỹ 2024: 'Tất tả' ứng phó các vụ truy tố hình sự, ông Donald Trump 'thua' Tổng thống Biden ở một điểm

Chiến dịch tranh cử của Tổng thống Mỹ Joe Biden đang có ngân sách lớn gấp 3 lần 'túi tiền' để chạy đua trong cuộc bầu cử 2024 của ông Trump.
Israel-Hezbollah leo thang nghiêm trọng nhất gần 20 năm qua, Mỹ tuyên bố phản đối một cuộc chiến

Israel-Hezbollah leo thang nghiêm trọng nhất gần 20 năm qua, Mỹ tuyên bố phản đối một cuộc chiến

Nhà Trắng kêu gọi Israel và Lebanon đặt ưu tiên hàng đầu đối với việc khôi phục ổn định sau các cuộc trả đũa nhau giữa Israel và Hezbollah.
Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: Nga tuyên bố tình tiết mới chứng tỏ Ukraine dính líu, Mỹ lập tức lên tiếng

Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: Nga tuyên bố tình tiết mới chứng tỏ Ukraine dính líu, Mỹ lập tức lên tiếng

Nga đã bắt giữ một đối tượng bị cáo buộc hỗ trợ tài chính cho những kẻ tấn công khủng bố nhà hát ở ngoại ô Moscow hôm 22/3.
Palestine có Nội các mới

Palestine có Nội các mới

Nội các mới của Palestine sẽ bao gồm 23 bộ trưởng, trong đó có 3 phụ nữ và 6 người ở Dải Gaza.
Quan hệ Pháp-Brazil: Nối lại nồng ấm

Quan hệ Pháp-Brazil: Nối lại nồng ấm

Chuyến đi của Tổng thống Pháp tới Brazil được cho là làm nồng ấm trở lại mối quan hệ băng giá dưới thời Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro.
Ngoại trưởng Mỹ thăm Hàn Quốc: Thông điệp nồng ấm

Ngoại trưởng Mỹ thăm Hàn Quốc: Thông điệp nồng ấm

Sự hiện diện của Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken tại Seoul lần này cũng cho thấy quan hệ đồng minh tiếp tục gắn kết chặt chẽ giữa Mỹ và Hàn Quốc.
Phía sau kỳ vọng của Thái Lan ở EU

Phía sau kỳ vọng của Thái Lan ở EU

Thông điệp mà Thủ tướng Thái Lan Srettha Thavisin muốn chuyển tới châu Âu, đặc biệt là Pháp và Đức là 'Thái Lan đã mở cửa kinh doanh trở lại'.
Tăng gắn kết, tìm đồng thuận

Tăng gắn kết, tìm đồng thuận

Chuyến thăm Mỹ của Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda cùng Thủ tướng Donald Tusk có thể coi là nỗ lực nâng tầm gắn kết mối quan hệ đồng minh với Mỹ.
Bầu cử Tổng thống Mỹ: Định hình cuộc đua ‘song mã’

Bầu cử Tổng thống Mỹ: Định hình cuộc đua ‘song mã’

Sau ngày Siêu thứ Ba, việc lựa chọn ứng viên Tổng thống của đảng Dân chủ và Cộng hòa gần như đã an bài.
Tổng thống Pháp thăm CH Czech: Nỗ lực tìm kiếm đồng minh

Tổng thống Pháp thăm CH Czech: Nỗ lực tìm kiếm đồng minh

Tổng thống Pháp đến CH Czech không chỉ đáp lễ mà còn là nỗ lực thể hiện vai trò dẫn dắt của nước Pháp và tìm kiếm sự ủng hộ của đồng minh.
Nghi phạm khủng bố đến từ Tajikistan: Tiếng chuông cảnh tỉnh cho Nga và thế giới

Nghi phạm khủng bố đến từ Tajikistan: Tiếng chuông cảnh tỉnh cho Nga và thế giới

Việc 4 nghi phạm vụ tấn công nhà hát ở Nga hôm 22/3 đều mang quốc tịch Tajikistan khiến sự chú ý đổ dồn về quốc gia Trung Á này.
Vụ tấn công đẫm máu ở Nga: Lý do Moscow 'lọt' tầm ngắm của IS

Vụ tấn công đẫm máu ở Nga: Lý do Moscow 'lọt' tầm ngắm của IS

Vụ tấn công đẫm máu ở Nga ngày 22/3 do tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng thực hiện cho thấy sự thay đổi mục tiêu của tổ chức khủng bố này.
Diễn đàn châu Á Bác Ngao: Tiếng nói của kinh tế châu Á

Diễn đàn châu Á Bác Ngao: Tiếng nói của kinh tế châu Á

Diễn đàn châu Á Bác Ngao được đánh giá là kênh hiệu quả để trao đổi ý kiến về các vấn đề kinh tế đáng quan tâm nhất trong suốt hai thập kỷ qua.
Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Những rắc rối trong chương trình tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel đang khiến cho Mỹ khó tiếp cận mục tiêu răn đe hạt nhân của mình.
Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn chính trị, tranh giành quyền lực giữa các băng đảng cùng các vụ đảo chính và nghèo đói là những gì mà người dân Haiti tiếp tục phải đối mặt...
70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

Baoquocte.vn. Ngày 13/3/1954 là ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử - nguồn cổ vũ lớn lao cho toàn thể nhân dân ta trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.
Phiên bản di động