| Trong cuộc gặp riêng đầu tiên với Giáo hoàng Leo XIV ngày 19/5, Tổng thống Colombia Gustavo Petro đã kiến nghị Vatican trở thành địa điểm đàm phán mới giữa chính phủ nước này và nhóm vũ trang Quân đội Giải phóng quốc gia (ELN). (Nguồn: colombiaone) |
Báo Thế giới & Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong ngày.
Châu Á – Thái Bình Dương
*Chủ tịch Tập Cận Bình kêu gọi tăng cường hiện đại hóa Trung Quốc: Ngày 19/5, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc Tập Cận Bình kêu gọi nỗ lực liên tục để xây dựng ngành sản xuất mạnh mẽ hơn nhằm thúc đẩy hiện đại hóa Trung Quốc.
Ông Tập đã đưa ra phát biểu trên trong chuyến thị sát một nhà máy ở thành phố Lạc Dương, tỉnh Hà Nam, miền Trung Trung Quốc vào chiều 19/5. (THX)
*Bangladesh muốn giải quyết bất đồng thương mại với Ấn Độ: Cố vấn thương mại cho chính phủ lâm thời Bangladesh Sheikh Bashiruddin cho biết nước này sẵn sàng hợp tác với Ấn Độ để giải quyết các vấn đề liên quan đến thương mại sau lệnh hạn chế xuất khẩu do New Delhi áp đặt tại một số cảng đất liền quan trọng.
Tuy nhiên, ông Bashiruddin cho biết Dhaka vẫn chưa nhận được bất kỳ thông báo chính thức nào từ New Delhi mà chỉ biết thông tin qua truyền thông. Ông cho biết "chúng tôi sẽ thực hiện các bước thích hợp khi có thông tin chính thức. Nếu có bất kỳ vấn đề nào phát sinh, cả hai bên sẽ thảo luận và tìm cách giải quyết". (Times of India)
*Trung Quốc phản đối tàu chiến Anh hoạt động ở Biển Đông: Theo mạng tin Defence Operations, tàu tuần tra ngoài khơi HMS Spey của Hải quân Hoàng gia Anh đã tiến hành hoạt động tự do hàng hải qua Biển Đôngtrong tuần qua.
Ngay sau động thái của Anh, phía Trung Quốc ngày 19/5 ra tuyên bố cho biết: "Trung Quốc kiên quyết phản đối bất kỳ hành động phô trương thanh thế nào ở Biển Đông. Những động thái khiêu khích có thể dẫn đến các sự cố ngoài ý muốn và chúng tôi không muốn điều đó xảy ra với tàu Anh". (Defence Operations/X)
*Philippines phát hiện 2 tàu nghiên cứu Trung Quốc trong vùng đặc quyền kinh tế: Phát ngôn viên Cảnh sát biển Philippines (PCG) phụ trách khu vực Biển Tây Philippines (Biển Đông), Đại tá Jay Tarriela, ngày 20/5 tuyên bố cơ quan này đã phát hiện 2 tàu nghiên cứu Trung Quốc trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Philippines.
Ngoài hai tàu trên, ông Tarriela cho biết tàu Trung Sơn (Zhong Shan Da Xue) cũng được phát hiện trong vùng đặc quyền kinh tế của Philippines nhưng đã quay trở về Quảng Đông lúc 9h56 sáng 20/5.
Theo ông Tariela, "có thể chính phủ Trung Quốc lý giải rằng đây thuần túy là phục vụ mục đích khoa học và dân sự. Nhưng cũng có những báo cáo cho thấy các phát hiện khoa học của tàu nghiên cứu này cũng được chuyển cho Hải quân PLA vì bất cứ lý do gì mà họ có thể sử dụng những dữ liệu đó". (GMA News)
*Pakistan, Ấn Độ nhất trí rút quân vào cuối tháng 5: Ngày 20/5, một quan chức an ninh cấp cao của Pakistan yêu cầu giấu tên cho biết nước này và Ấn Độ đã nhất trí rút quân tăng viện được hai bên triển khai trong cuộc xung đột gần đây trở lại các vị trí thời bình vào cuối tháng 5.
Theo quan chức trên, cả hai nước đã nhất trí rút quân và vũ khí theo từng giai đoạn, chủ yếu là dọc theo Ranh giới kiểm soát (LoC). Động thái này diễn ra sau khi quân đội Ấn Độ tuần trước cho biết cả hai bên đã nhất trí thực hiện "các biện pháp ngay lập tức để đảm bảo giảm quân khỏi biên giới và các khu vực tiền phương".
Hơn 70 người đã thiệt mạng trong cuộc xung đột kéo dài bốn ngày từ 7-10/5, vốn bùng phát sau một cuộc tấn công khủng bố ở Pahalgam thuộc khu vực Kashmir do Ấn Độ kiểm soát hôm 22/4 làm 26 người chết. New Delhi cáo buộc Islamabad hậu thuẫn vụ tấn công này song phía Pakistan bác bỏ. (Al Jazeera)
Châu Âu
*Ukraine xác nhận khả năng ký bản ghi nhớ với Nga: Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky ngày 19/5 tuyên bố nước này có thể ký một bản ghi nhớ về việc giải quyết xung đột với Nga và đang chờ các đề xuất của Moscow để trình bày tầm nhìn của mình.
Tại cuộc họp báo ông Zelensky nêu rõ: "Một bản ghi nhớ liên quan có thể được ký kết song phương. Sau đó, nó có thể dẫn đến một lộ trình chấm dứt chiến tranh, một hiệp ước được cả hai nước ủng hộ, bao gồm cả lệnh ngừng bắn".
Cũng tại cuộc họp báo, Tổng thống Zelensky cho hay Ukraine đang thảo luận với các đối tác về một vòng đàm phán mới với Nga. Thổ Nhĩ Kỳ, Vatican hoặc Thụy Sĩ đang được cân nhắc là địa điểm đàm phán. Các bên tham gia đàm phán có thể là Mỹ, Ukraine, Nga cùng đại diện của Pháp, Anh, Italy và Đức. (TASS)
*Quốc hội Hungary phê chuẩn việc rút khỏi ICC: Ngoại trưởng Hungary Peter Szijjarto thông báo Quốc hội nước này ngày 20/5 đã bỏ phiếu ủng hộ rút Hungary khỏi Tòa án hình sự Quốc tế (ICC) và quyết định này sẽ sớm được Chính phủ thông báo lên Tổng Thư kí Liên hợp quốc.
Theo Ngoại trưởng Szijjarto, hoạt động của ICC đã gây ra cuộc tranh luận đáng kể trên chính trường quốc tế trong thời gian gần đây, sau khi cơ quan tư pháp này làm "những điều vô nghĩa" như phát lệnh bắt giữ các nhà lãnh đạo Hamas đã qua đời, trong nỗ lực cân bằng quyết định "không thể chấp nhận được về mặt chính trị" của ICC khi đưa Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu vào danh sách bắt giữ.
Ban lãnh đạo ICC bày tỏ lo ngại về quyết định của Budapest và kêu gọi Hungary tiếp tục hợp tác với ICC, đồng thời khẳng định Hungary vẫn có nghĩa vụ hợp tác với tòa án này. Việc một quốc gia rút khỏi ICC có hiệu lực một năm sau khi nộp đơn rút khỏi tổ chức này, thường dưới hình thức một lá thư chính thức tuyên bố rút khỏi tổ chức. (Reuters)
*Nga-Mỹ thảo luận trao đổi tù nhân, bình thường hóa quan hệ: Điện Kremlin thông báo hai nhà lãnh đạo Nga và Mỹ đã thảo luận về khả năng trao đổi tù nhân và ủng hộ việc bình thường hóa quan hệ - vốn đã xấu đi nghiêm trọng do chiến dịch quân sự của Moscow ở Ukraine - trong cuộc điện đàm kéo dài 2 giờ đồng hồ ngày 19/5.
Trợ lý Điện Kremlin Yuri Ushakov cho biết hai bên đã thảo luận về việc "trao đổi 9 người (Nga) lấy 9 người (Mỹ)" - song không tiết lộ thông tin về những tù nhân này.
Những năm gần đây, Nga và Mỹ đã tổ chức một số cuộc trao đổi tù nhân, trong đó có cuộc trao đổi Đông-Tây lớn nhất diễn ra hồi năm 2024. (AFP)
*Tấn công tại trường học ở Phần Lan: Cảnh sát Phần Lan ngày 20/5 thông báo ít nhất ba người đã bị thương trong một vụ tấn công bạo lực tại một trường học ở miền Nam Phần Lan, đồng thời cho biết thủ phạm đã bị bắt giữ.
Cảnh sát phát biểu trong một thông báo: "Theo hiểu biết hiện tại của chúng tôi, các nạn nhân không có nguy cơ ảnh hưởng tới tính mạng", và cho biết thêm họ vẫn đang lục soát khu vực.
Theo báo địa phương Aamulehti, một video cho thấy nhiều xe cảnh sát gần một tòa nhà thuộc trường tiểu học ở Pirkkala, cách thủ đô Helsinki khoảng 180 km về phía Bắc. (Reuters)
*Ukraine nêu lập trường đàm phán với Nga và Mỹ: Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky ngày 19/5 cho biết các nhà đàm phán nước này và Nga đã thảo luận về việc trao đổi tù binh quy mô lớn, được thống nhất tại cuộc đàm phán giữa Kiev và Moscow ở Istanbul tuần trước.
Về cuộc điện đàm giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin, ông Zelensky phát biểu: "Tôi đã yêu cầu Tổng thống Trump không đưa ra bất kỳ quyết định nào về Ukraine trước cuộc điện đàm với Putin nếu không có chúng tôi. Đây là những vấn đề nguyên tắc và rất quan trọng đối với chúng tôi".
Liên quan đến "bản ghi nhớ" về lộ trình hòa bình mà lãnh đạo Nga và Mỹ đã bàn bạc, Tổng thống Zelensky cho biết ông chưa nắm được chi tiết nhưng sẵn sàng xem xét các đề xuất của Moscow. (AFP)
*EU chính thức thông qua gói trừng phạt thứ 17 đối với Nga: Người đứng đầu ngoại giao thuộc Liên minh châu Âu (EU), bà Kaja Kallas, ngày 20/5 tuyên bố EU đã chính thức thông qua gói trừng phạt thứ 17 đối với Nga.
Bà Kallas viết trên mạng xã hội X: "EU đã thông qua gói trừng phạt thứ 17 đối với Nga, nhắm vào gần 200 tàu của đội tàu bóng tối. Các biện pháp mới cũng giải quyết các mối đe dọa hỗn hợp và vấn đề nhân quyền. Thêm nhiều biện pháp trừng phạt đối với Nga đang được xây dựng". (RIA Novosti)
Trung Đông-châu Phi
*Israel phát hiện vụ buôn lậu sử dụng UAV đưa vũ khí vào nước này: Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) thông báo đã ngăn chặn thành công thêm một âm mưu buôn lậu vũ khí từ Ai Cập vào Israel bằng thiết bị bay không người lái (UAV) trong đêm 19/5.
Theo IDF, UAV đã bị phát hiện khi vượt biên giới từ phía Ai Cập vào lãnh thổ Israel trước khi bị lực lượng được triển khai trong khu vực bắn hạ.
Trong những tháng gần đây, các vụ buôn lậu vũ khí và ma túy qua biên giới Ai Cập bằng UAV xảy ra với tần suất ngày càng cao. Ngoài ra, cũng đã ghi nhận một số trường hợp tương tự từ Israel vào Dải Gaza. (Al Jazeera)
*Libya thảo luận về việc thành lập chính phủ thống nhất mới: Ngày 19/5, Hạ viện Libya có trụ sở tại miền Đông đã triệu tập phiên họp chính thức để bắt đầu tiến trình lựa chọn Thủ tướng và thành lập chính phủ thống nhất mới, với mục đích tháo gỡ bế tắc chính trị và mở đường cho tổng tuyển cử bị trì hoãn lâu nay.
Libya rơi vào chia rẽ kể từ khi nhà lãnh đạo Muammar Gaddafi bị lật đổ năm 2011. Hiện nước này tồn tại hai chính quyền đối đầu nhau: GNU ở Tripoli và chính quyền miền Đông được lực lượng của Tướng Khalifa Haftar hậu thuẫn.
Trước đó, cuộc bầu cử dự kiến được tổ chức vào tháng 12/2021 đã bị hoãn vì tranh cãi pháp lý, khiến tiến trình chuyển tiếp rơi vào bế tắc kéo dài. (AFP)
*Biểu tình phản đối Hamas tại Gaza: Ngày 19/5, các phương tiện truyền thông ở Gaza công bố đoạn phim cho thấy hàng trăm người tập trung ở Khan Younis, phía Nam Dải Gaza, biểu tình phản đối Hamas và kêu gọi chấm dứt chiến tranh.
Những người biểu tình hô vang khẩu hiệu: “Hãy dừng chiến tranh và di dời! Hamas hãy cút đi!”
Đây là cuộc biểu tình chống Hamas đầu tiên tại Khan Younis trong nhiều tuần qua. Những tuần gần đây, các cuộc biểu tình riêng rẽ phản đối Hamas đã diễn ra ở phía Bắc Dải Gaza. (Al Jazeera)
*Israel chỉ trích một số nước phương Tây "trao phần thưởng lớn" cho Hamas: Tối 19/5, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã lên tiếng chỉ trích các nhà lãnh đạo của Anh, Pháp và Canada vì đã lên án cuộc tấn công quân sự của Israel vào Dải Gaza và đe dọa áp đặt trừng phạt nếu Israel không chấm dứt hành động này.
Ông Netanyahu cho rằng những phản ứng này là "phần thưởng lớn" dành cho Hamas sau cuộc tấn công ngày 7/10/2023, trong đó hơn 1.200 người Israel thiệt mạng và 251 người bị bắt làm con tin.
Trước đó, các nhà lãnh đạo Anh, Pháp và Canada đã ra tuyên bố chung yêu cầu Israel chấm dứt "hành động quân sự quá mức" ở Gaza và cho phép viện trợ nhân đạo vào khu vực này. (Al Jazeera)
*Hơn 20 nước yêu cầu Israel “nối lại hoàn toàn” viện trợ vào Dải Gaza: Ngày 19/5, 22 quốc gia, bao gồm nhiều nước phương Tây, đã yêu cầu Israel ngay lập tức “cho phép nối lại hoàn toàn viện trợ vào Dải Gaza” sau khi Tel Aviv dỡ bỏ một phần lệnh phong tỏa đối với vùng lãnh thổ này của Palestine.
Ngoại trưởng 22 nước cũng nêu yêu cầu việc cung cấp viện trợ cho Dải Gaza phải được tổ chức bởi LHQ và các tổ chức phi chính phủ.
Tuyên bố được ký bởi các quốc gia bao gồm Australia, Canada, Đan Mạch, Estonia, Phần Lan, Pháp, Đức, Iceland, Ireland, Italy, Nhật Bản, Latvia, Litva, Luxembourg, Hà Lan, New Zealand, Na Uy, Bồ Đào Nha, Slovenia, Tây Ban Nha, Thụy Điển và Anh. (Al Jazeera)
*Rơi máy bay quân sự tại Ai Cập, toàn bộ phi hành đoàn thiệt mạng: Người phát ngôn Các Lực lượng vũ trang Ai Cập, ông Gharib Abdel Hafez, ngày 19/5 thông báo một máy bay huấn luyện quân sự của nước này đã bị rơi trong cuộc tập trận không quân, khiến toàn bộ phi hành đoàn thiệt mạng.
Theo ông Hafez, vụ tai nạn xảy ra trong quá trình huấn luyện thường lệ, “do trục trặc kỹ thuật” và “khiến phi hành đoàn thiệt mạng”. Không quân Ai Cập vận hành máy bay từ nhiều quốc gia khác nhau, bao gồm Pháp, Nga và Mỹ.
Vào tháng 11 năm ngoái, hai sĩ quan không quân Ai Cập đã thiệt mạng trong một vụ rơi máy trực thăng khi đang tiến hành huấn luyện. Năm 2022, quân đội báo cáo một máy bay chiến đấu đã gặp nạn trong cuộc tập trận quân sự nhưng không có báo cáo về thương vong. (Arab News)
Châu Mỹ - Mỹ Latinh
*Venezuela đình chỉ các chuyến bay từ Colombia: Bộ trưởng Nội vụ Venezuela Diosdado Cabello ngày 19/5 cho biết ông đã ra lệnh đình chỉ các chuyến bay từ Colombia sau khi bắt giữ 38 người, trong đó có khoảng 17 người đến từ Colombia, với cáo buộc "âm mưu khủng bố".
Chính quyền Venezuela thường xuyên tố cáo các âm mưu và kế hoạch tấn công nhằm vào Tổng thống Nicolas Maduro, lưới điện quốc gia và các mục tiêu khác.
Họ thường chỉ trích phe đối lập trong nước, cho rằng phe này cấu kết với Mỹ để tấn công đất nước, cáo buộc mà cả phe đối lập và Washington đều luôn bác bỏ. (Reuters)
*Mỹ áp đặt hạn chế thị thực đối với một số công ty lữ hành Ấn Độ: Bộ Ngoại giao Mỹ ngày 19/5 thông báo áp dụng các biện pháp hạn chế thị thực đối với một số cá nhân liên quan đến các công ty lữ hành, có trụ sở tại Ấn Độ, với cáo buộc cố tình tạo điều kiện cho hoạt động di cư bất hợp pháp vào Mỹ.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Tammy Bruce cho biết các lệnh cấm thị thực này được áp dụng đối với một vài chủ sở hữu và nhân viên của các công ty lữ hành, dựa trên thông tin thu thập từ các phái bộ ngoại giao Mỹ tại Ấn Độ. Tuy nhiên, danh tính cụ thể của những người bị nhắm mục tiêu không được công bố, phù hợp với thông lệ của Washington khi ban hành các lệnh cấm thị thực.
Động thái này diễn ra trong bối cảnh chính quyền Tổng thống Donald Trump đang đẩy mạnh chiến dịch siết chặt kiểm soát biên giới và trục xuất người nhập cư không có giấy tờ hợp pháp. (Reuters)
*Colombia đề nghị Vatican làm trung gian hòa giải với ELN: Trong cuộc gặp riêng đầu tiên với Giáo hoàng Leo XIV, Tổng thống Colombia Gustavo Petro đã kiến nghị Vatican trở thành địa điểm đàm phán mới giữa chính phủ nước này và nhóm vũ trang Quân đội Giải phóng quốc gia (ELN) thay thế cho Cuba, Venezuela và Mexico - những nước từng đóng vai trò bảo trợ trước đây.
Tổng thống Petro bày tỏ hy vọng ELN sẽ có “cơ hội thứ 2” để quay lại bàn đàm phán, đồng thời chỉ trích nhóm này sau vụ đụng độ đẫm máu hồi tháng 1/2025 tại vùng Catatumbo giáp Venezuela, khiến 90 người thiệt mạng và 56.000 người dân phải di tản.
Các vòng đàm phán gần nhất giữa chính phủ Colombia và ELN đã bị tạm hoãn từ đầu năm 2024 sau chuỗi xung đột vũ trang. (AFP)