Vai trò của chủ nghĩa đa phương: Tự nhiên như ‘hơi thở’

Phương Hà
Một cách tự nhiên, đa phương như trở thành “hơi thở”, len lỏi trong mọi khía cạnh của đời sống quốc tế.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh Tương lai, Đại hội đồng Liên hợp quốc Khóa 79. (Nguồn: TTXVN)
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh Tương lai, Đại hội đồng Liên hợp quốc Khóa 79. (Nguồn: TTXVN)

Sự ra đời của Liên hợp quốc (LHQ) năm 1945 phản ánh khát vọng chung của nhân dân các nước về một thế giới hòa bình, an ninh và phát triển sau những nỗi kinh hoàng của Thế chiến II.

Trong gần tám thập kỷ sau khi LHQ được thành lập, những thành tựu to lớn của hệ thống đa phương đã đưa hơn một tỷ người trên hành tinh thoát khỏi đói nghèo và đặc biệt là ngăn chặn một cuộc chiến tranh thế giới thứ ba. Một cách tự nhiên, đa phương như trở thành “hơi thở”, len lỏi trong mọi khía cạnh của đời sống quốc tế.

Chiến tranh và xung đột vốn được nuôi dưỡng bằng hận thù, sự thiếu vắng lòng tin. Do đó, nếu không có hận thù, lòng tin được củng cố thì rõ ràng có thể đẩy lùi xung đột, xóa bỏ chiến tranh và kiến tạo hòa bình. Những “trái ngọt” của đa phương phần nào minh chứng rõ cho lập luận giản đơn đó. Đông Nam Á đã từng phủ bóng bởi bất đồng, đối đầu, chia rẽ cho đến khi ASEAN ra đời và vững bước như ngày nay. Hai cuộc chiến tranh khốc liệt ở châu Âu từ năm 1914 tới 1945, khiến hàng triệu người thiệt mạng và để lại một lục địa bị tàn phá, kiệt quệ chỉ còn là “dĩ vãng” khi Cộng đồng kinh tế châu Âu (tiền thân của EU ngày nay) ra đời vào năm 1957.

Những chuyển biến sâu rộng của tình hình thế giới và khu vực đã tác động mạnh mẽ đến sức sống của chủ nghĩa đa phương, thay vào đó là những miết mải của đơn phương, chính trị cường quyền, chủ nghĩa bảo hộ hay chủ nghĩa dân tộc vị kỷ…

Tại một phiên thảo luận mở của Hội đồng Bảo an LHQ tháng 4/2023, Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres khẳng định thế giới đang phải đối mặt với nhiều cuộc khủng hoảng đan xen và chưa từng có tiền lệ trong khi hệ thống đa phương hiện chịu sức ép “lớn hơn bất kỳ thời điểm nào” kể từ khi LHQ được thành lập.

Khi nhiều người còn chưa hết băn khoăn về hiệu quả, hiệu lực của các thể chế đa phương truyền thống thì ngay lập tức bị choáng ngợp với chuỗi trăn trở về mục đích, sứ mệnh của các cơ chế đa phương mới, cơ chế hợp tác “tiểu đa phương” đang hình thành… Mặc dù các nước, trong đó cả nước lớn và các nước vừa và nhỏ tiếp tục tận dụng các thể chế và cơ chế hợp tác đa phương để bảo đảm lợi ích quốc gia - dân tộc, chung tay xử lý các vấn đề toàn cầu. Tuy vậy, vẫn chẳng thể chấm dứt các cơn “sóng ngầm” âm ỉ làm “méo mó” cách hiểu, tiếp cận chủ nghĩa đa phương. Các nhà lãnh đạo toàn cầu đang cứu vãn tình thế bằng hành động.

Có thể thấy rõ nỗ lực này từ Hội nghị thượng đỉnh Tương lai LHQ 2024 đến Hội nghị thượng đỉnh APEC, G20 hay COP29, Hiệp ước Tương lai đạt được tháng 9/2024 là thỏa thuận mang tính bước ngoặt, mà theo Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres, là khởi đầu mới trong chủ nghĩa đa phương.

Chợt nghĩ, “khởi đầu mới” đó gắn với một “chủ nghĩa đa phương đổi mới” được Tổng Bí thư Tô Lâm chia sẻ khi tham dự phiên họp “Vì một chủ nghĩa đa phương đổi mới” (Paris, Pháp ngày 7/10) là hướng đến tương lai hòa bình, thịnh vượng và bền vững với mọi quốc gia và người dân. Đó còn là chủ nghĩa đa phương gắn liền với các tiến trình chuyển đổi lớn, nhất là chuyển đổi số và chuyển đổi xanh; bảo đảm được tính bao trùm, toàn diện, lấy người dân làm trung tâm, đặc biệt là thế hệ trẻ.

Như vậy, vai trò của chủ nghĩa đa phương là không thể đảo ngược và như Tổng Bí thư Tô Lâm từng nhấn mạnh “chính trong khó khăn, chủ nghĩa đa phương lại thể hiện rõ vai trò không thể thay thế”.

Hành động đa phương, cộng hưởng song phương... vì tương lai

Hành động đa phương, cộng hưởng song phương... vì tương lai

Chuyến công tác đa phương kết hợp song phương của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm tới những vùng đất cách nửa vòng ...

Đa phương hóa quan hệ quốc tế, chuyện không của riêng ai

Đa phương hóa quan hệ quốc tế, chuyện không của riêng ai

Hôm nay, 22/9, Hội nghị thượng đỉnh Tương lai, Đại hội đồng Liên hợp quốc khóa 79 khai mạc, với tinh thần cốt lõi là ...

Phát biểu của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm tại Hội nghị thượng đỉnh Tương lai

Phát biểu của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm tại Hội nghị thượng đỉnh Tương lai

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm đã tham dự và có bài phát biểu quan trọng tại phiên khai mạc Hội nghị Thượng ...

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm dự Đại hội đồng Liên hợp quốc: Tầm nhìn Việt Nam trong ‘bản giao hưởng thời đại’

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm dự Đại hội đồng Liên hợp quốc: Tầm nhìn Việt Nam trong ‘bản giao hưởng thời đại’

“Chủ tịch Hồ Chí Minh của chúng tôi - Anh hùng giải phóng dân tộc và Nhà văn hoá kiệt xuất của Việt Nam từng ...

Đại hội đồng Liên hợp quốc: Nỗ lực cho tương lai tốt đẹp hơn

Đại hội đồng Liên hợp quốc: Nỗ lực cho tương lai tốt đẹp hơn

Khoảng 200 nhà lãnh đạo, đại diện các quốc gia thành viên và tổ chức quốc tế đang tụ họp tại New York (Mỹ) dự ...

Xem nhiều

Đọc thêm

Lễ kỷ niệm 70 năm Ngày thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Mông Cổ tại Hà Nội

Lễ kỷ niệm 70 năm Ngày thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Mông Cổ tại Hà Nội

Tối 22/11, tại Hà Nội, Đại sứ quán Mông Cổ tại Việt Nam tổ chức Lễ kỷ niệm 70 năm Ngày thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Mông Cổ.
Quyết tâm hoàn thành các nhiệm vụ chuyển đổi số quốc gia theo Đề án 06

Quyết tâm hoàn thành các nhiệm vụ chuyển đổi số quốc gia theo Đề án 06

Đề án 06 là đề án phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai ...
Triều Tiên cảnh báo gắt về tập trận 3 bên Mỹ-Nhật-Hàn; Washington nhắc lại cam kết an ninh ‘vững chắc như thép’ với Seoul

Triều Tiên cảnh báo gắt về tập trận 3 bên Mỹ-Nhật-Hàn; Washington nhắc lại cam kết an ninh ‘vững chắc như thép’ với Seoul

Bình Nhưỡng lên án Mỹ tiến hành các cuộc tập trận chung và triển khai khí tài tại Bán đảo Triều Tiên, cảnh báo có thể leo thang thành chiến ...
Xe điện hạng sang Volvo ES90 sẽ ra mắt vào tháng 3/2025,  giá dự kiến từ 2 tỷ đồng

Xe điện hạng sang Volvo ES90 sẽ ra mắt vào tháng 3/2025, giá dự kiến từ 2 tỷ đồng

Hãng xe Thụy Điển vừa chốt lịch ra mắt của mẫu sedan thuần điện hạng sang Volvo ES90 vào đầu năm 2025 với mức giá quy đổi dự kiến từ ...
Vì sao trời lạnh dễ bị đau nhức xương khớp? Những cách giúp giảm đau tại nhà hiệu quả

Vì sao trời lạnh dễ bị đau nhức xương khớp? Những cách giúp giảm đau tại nhà hiệu quả

PGS.TS.BS. Nguyễn Thị Kim Liên cho biết, cơn đau nhức xương khớp có thể xuất hiện nhiều hơn khi trời lạnh và đưa ra tư vấn cách giúp giảm đau.
Cận cảnh xe điện Hyundai Ioniq 9 vừa ra mắt, tầm vận hành tối đa 620 km/sạc

Cận cảnh xe điện Hyundai Ioniq 9 vừa ra mắt, tầm vận hành tối đa 620 km/sạc

Hãng xe Hàn Quốc vừa ra mắt mẫu xe điện ba hàng ghế Hyundai Ioniq 9 với tầm vận hành tối đa 620 km/sạc và chỉ mất 24 phút để ...
Kiến tạo lòng tin, thúc đẩy đối thoại

Kiến tạo lòng tin, thúc đẩy đối thoại

ADMM+ ngày càng thể hiện vai trò là nền tảng cho hợp tác trên thực tế và có ý nghĩa giữa ASEAN với các nước bên ngoài khu vực trong lĩnh vực an ninh.
Bước đi lịch sử tại Hội nghị thượng đỉnh G20

Bước đi lịch sử tại Hội nghị thượng đỉnh G20

Đánh thuế giới siêu giàu là một trong những chủ đề quan trọng tại Hội nghị thượng đỉnh Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới.
Thế giới sẽ thế nào khi ông Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Thế giới sẽ thế nào khi ông Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Trở lại Nhà Trắng một cách mạnh mẽ, áp đảo, Tổng thống đắc cử Donald Trump sẽ 'đối đãi' với thế giới như thế nào trong nhiệm kỳ 2.0 vẫn là câu hỏi bỏ ngỏ.
Tuần lễ cấp cao APEC 2024: Thúc đẩy nguyên tắc đa phương

Tuần lễ cấp cao APEC 2024: Thúc đẩy nguyên tắc đa phương

Không chỉ thúc đẩy hợp tác khu vực, Tuần lễ cấp cao APEC từ 10 đến 16/11 tại Peru còn là cơ hội để thúc đẩy các nguyên tắc đa phương.
Israel-Iran: Trả đũa trong tính toán

Israel-Iran: Trả đũa trong tính toán

Israel tiến hành tập kích đường không vào nhiều mục tiêu ở Iran. Đợt tấn công trả đũa của Israel có những điểm đáng chú ý và đặt ra nhiều vấn đề.
Phần Lan-Trung Quốc: Van giảm áp

Phần Lan-Trung Quốc: Van giảm áp

Không chỉ thúc đẩy quan hệ song phương, chuyến thăm Trung Quốc của Tổng thống Phần Lan còn góp phần ổn định quan hệ Trung Quốc EU...
Một Iran 'rất khác' sẽ khiến ông Trump phải đau đầu!

Một Iran 'rất khác' sẽ khiến ông Trump phải đau đầu!

Rất có thể chính sách 'gây áp lực tối đa' của Tổng thống đắc cử Donald Trump sẽ không còn tác dụng với Iran khi ở thời điểm hiện nay.
Ông Donald Trump 'tái xuất': Cục diện Nam bán cầu có đảo chiều?

Ông Donald Trump 'tái xuất': Cục diện Nam bán cầu có đảo chiều?

Sự trở lại của ông Donald Trump không chỉ đánh dấu bước ngoặt trong chính trị Mỹ mà còn hứa hẹn ảnh hưởng sâu rộng đến khu vực Nam bán cầu.
'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

Nhóm các nhà nghiên cứu Mỹ và Trung Quốc đang tiến hành dự án 'hạt hòa bình' nhằm thúc đẩy cân bằng thương mại nông nghiệp giữa hai nước.
Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Mặc dù sắp mãn nhiệm nhưng Tổng thống Mỹ Joe Biden đã có một quyết định quan trọng liên quan đến xung đột Nga-Ukraine.
Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Tổng thống Joe Biden đã quyết định 'xé rào' vũ khí cho Ukraine. Tuy nhiên, những 'đòn giáng' không thể tạo ra bằng lời nói.
Ngoại giao đa phương của Việt Nam tạo tiếng vang trên truyền thông Mexico

Ngoại giao đa phương của Việt Nam tạo tiếng vang trên truyền thông Mexico

Truyền thông Mexico đề cao vị thế và sự tham gia, đóng góp hiệu quả của Việt Nam tại các diễn đàn đa phương gần đây như APEC, G20...
Phiên bản di động