Vai trò của chủ nghĩa đa phương: Tự nhiên như ‘hơi thở’

Phương Hà
Một cách tự nhiên, đa phương như trở thành “hơi thở”, len lỏi trong mọi khía cạnh của đời sống quốc tế.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh Tương lai, Đại hội đồng Liên hợp quốc Khóa 79. (Nguồn: TTXVN)
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh Tương lai, Đại hội đồng Liên hợp quốc Khóa 79. (Nguồn: TTXVN)

Sự ra đời của Liên hợp quốc (LHQ) năm 1945 phản ánh khát vọng chung của nhân dân các nước về một thế giới hòa bình, an ninh và phát triển sau những nỗi kinh hoàng của Thế chiến II.

Trong gần tám thập kỷ sau khi LHQ được thành lập, những thành tựu to lớn của hệ thống đa phương đã đưa hơn một tỷ người trên hành tinh thoát khỏi đói nghèo và đặc biệt là ngăn chặn một cuộc chiến tranh thế giới thứ ba. Một cách tự nhiên, đa phương như trở thành “hơi thở”, len lỏi trong mọi khía cạnh của đời sống quốc tế.

Chiến tranh và xung đột vốn được nuôi dưỡng bằng hận thù, sự thiếu vắng lòng tin. Do đó, nếu không có hận thù, lòng tin được củng cố thì rõ ràng có thể đẩy lùi xung đột, xóa bỏ chiến tranh và kiến tạo hòa bình. Những “trái ngọt” của đa phương phần nào minh chứng rõ cho lập luận giản đơn đó. Đông Nam Á đã từng phủ bóng bởi bất đồng, đối đầu, chia rẽ cho đến khi ASEAN ra đời và vững bước như ngày nay. Hai cuộc chiến tranh khốc liệt ở châu Âu từ năm 1914 tới 1945, khiến hàng triệu người thiệt mạng và để lại một lục địa bị tàn phá, kiệt quệ chỉ còn là “dĩ vãng” khi Cộng đồng kinh tế châu Âu (tiền thân của EU ngày nay) ra đời vào năm 1957.

Những chuyển biến sâu rộng của tình hình thế giới và khu vực đã tác động mạnh mẽ đến sức sống của chủ nghĩa đa phương, thay vào đó là những miết mải của đơn phương, chính trị cường quyền, chủ nghĩa bảo hộ hay chủ nghĩa dân tộc vị kỷ…

Tại một phiên thảo luận mở của Hội đồng Bảo an LHQ tháng 4/2023, Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres khẳng định thế giới đang phải đối mặt với nhiều cuộc khủng hoảng đan xen và chưa từng có tiền lệ trong khi hệ thống đa phương hiện chịu sức ép “lớn hơn bất kỳ thời điểm nào” kể từ khi LHQ được thành lập.

Khi nhiều người còn chưa hết băn khoăn về hiệu quả, hiệu lực của các thể chế đa phương truyền thống thì ngay lập tức bị choáng ngợp với chuỗi trăn trở về mục đích, sứ mệnh của các cơ chế đa phương mới, cơ chế hợp tác “tiểu đa phương” đang hình thành… Mặc dù các nước, trong đó cả nước lớn và các nước vừa và nhỏ tiếp tục tận dụng các thể chế và cơ chế hợp tác đa phương để bảo đảm lợi ích quốc gia - dân tộc, chung tay xử lý các vấn đề toàn cầu. Tuy vậy, vẫn chẳng thể chấm dứt các cơn “sóng ngầm” âm ỉ làm “méo mó” cách hiểu, tiếp cận chủ nghĩa đa phương. Các nhà lãnh đạo toàn cầu đang cứu vãn tình thế bằng hành động.

Có thể thấy rõ nỗ lực này từ Hội nghị thượng đỉnh Tương lai LHQ 2024 đến Hội nghị thượng đỉnh APEC, G20 hay COP29, Hiệp ước Tương lai đạt được tháng 9/2024 là thỏa thuận mang tính bước ngoặt, mà theo Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres, là khởi đầu mới trong chủ nghĩa đa phương.

Chợt nghĩ, “khởi đầu mới” đó gắn với một “chủ nghĩa đa phương đổi mới” được Tổng Bí thư Tô Lâm chia sẻ khi tham dự phiên họp “Vì một chủ nghĩa đa phương đổi mới” (Paris, Pháp ngày 7/10) là hướng đến tương lai hòa bình, thịnh vượng và bền vững với mọi quốc gia và người dân. Đó còn là chủ nghĩa đa phương gắn liền với các tiến trình chuyển đổi lớn, nhất là chuyển đổi số và chuyển đổi xanh; bảo đảm được tính bao trùm, toàn diện, lấy người dân làm trung tâm, đặc biệt là thế hệ trẻ.

Như vậy, vai trò của chủ nghĩa đa phương là không thể đảo ngược và như Tổng Bí thư Tô Lâm từng nhấn mạnh “chính trong khó khăn, chủ nghĩa đa phương lại thể hiện rõ vai trò không thể thay thế”.

Hành động đa phương, cộng hưởng song phương... vì tương lai

Hành động đa phương, cộng hưởng song phương... vì tương lai

Chuyến công tác đa phương kết hợp song phương của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm tới những vùng đất cách nửa vòng ...

Đa phương hóa quan hệ quốc tế, chuyện không của riêng ai

Đa phương hóa quan hệ quốc tế, chuyện không của riêng ai

Hôm nay, 22/9, Hội nghị thượng đỉnh Tương lai, Đại hội đồng Liên hợp quốc khóa 79 khai mạc, với tinh thần cốt lõi là ...

Phát biểu của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm tại Hội nghị thượng đỉnh Tương lai

Phát biểu của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm tại Hội nghị thượng đỉnh Tương lai

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm đã tham dự và có bài phát biểu quan trọng tại phiên khai mạc Hội nghị Thượng ...

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm dự Đại hội đồng Liên hợp quốc: Tầm nhìn Việt Nam trong ‘bản giao hưởng thời đại’

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm dự Đại hội đồng Liên hợp quốc: Tầm nhìn Việt Nam trong ‘bản giao hưởng thời đại’

“Chủ tịch Hồ Chí Minh của chúng tôi - Anh hùng giải phóng dân tộc và Nhà văn hoá kiệt xuất của Việt Nam từng ...

Đại hội đồng Liên hợp quốc: Nỗ lực cho tương lai tốt đẹp hơn

Đại hội đồng Liên hợp quốc: Nỗ lực cho tương lai tốt đẹp hơn

Khoảng 200 nhà lãnh đạo, đại diện các quốc gia thành viên và tổ chức quốc tế đang tụ họp tại New York (Mỹ) dự ...

Đọc thêm

Tình hình Syria: Nga tính rút quân hoàn toàn? Chính quyền lâm thời nắm toàn bộ quân đội, gọi một nước là 'bạn'

Tình hình Syria: Nga tính rút quân hoàn toàn? Chính quyền lâm thời nắm toàn bộ quân đội, gọi một nước là 'bạn'

Nga đang giảm sự hiện diện quân sự ở Syria đồng thời chuyển thiết bị quân sự tới Libya, Mali và Sudan.
Người Việt Nam ở nước ngoài luôn hướng về quê hương với tất cả tâm huyết

Người Việt Nam ở nước ngoài luôn hướng về quê hương với tất cả tâm huyết

Tôi rất vinh dự khi có cơ hội chia sẻ tâm huyết của mình về vai trò và những đóng góp của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài ...
Giải chạy cùng hành động giảm phát thải, hướng đến một thế giới xanh

Giải chạy cùng hành động giảm phát thải, hướng đến một thế giới xanh

Dấu ấn đậm nét của giải chạy là hình ảnh các vận động viên tham gia chạy với cam kết hành động giảm phát thải, hướng tới một thế giới ...
New Zealand bác bỏ kế hoạch cấp hộ chiếu riêng của Quần đảo Cook

New Zealand bác bỏ kế hoạch cấp hộ chiếu riêng của Quần đảo Cook

New Zealand đã bác bỏ đề xuất của Quần đảo Cook về việc cho phép quốc gia này tạo ra hộ chiếu và quyền công dân riêng.
Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 24/12 và sáng 25/12: Lịch thi đấu Cup quốc gia Jordan - Mgaear Al Sarhan vs Al-Faisaly; VĐQG Ai Cập -  ZED FC vs ENPPI

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 24/12 và sáng 25/12: Lịch thi đấu Cup quốc gia Jordan - Mgaear Al Sarhan vs Al-Faisaly; VĐQG Ai Cập - ZED FC vs ENPPI

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 24/12 và sáng 25/12: Lịch thi đấu Cup quốc gia Jordan - Mgaear Al Sarhan vs Al-Faisaly; Hạng 2 Azerbaijan...
Anh: Ông già Noel thảnh thơi phát quà đến 40 triệu mái nhà bằng công nghệ AI

Anh: Ông già Noel thảnh thơi phát quà đến 40 triệu mái nhà bằng công nghệ AI

Công cụ AI giúp ông già Noel tìm được những bến đỗ hoàn hảo để đáp cỗ xe tuần lộc, trên tổng số 40 triệu mái nhà trải dài khắp ...
Những con bài nặng ký của Thổ Nhĩ Kỳ

Những con bài nặng ký của Thổ Nhĩ Kỳ

Chuyến thăm của Chủ tịch EC Ursula von der Leyen tới Ankara là cơ hội để Thổ Nhĩ Kỳ nâng tầm ảnh hưởng và mở thêm cơ hội gia nhập EU.
Nga-Ấn Độ: Chiều sâu của quan hệ đối tác

Nga-Ấn Độ: Chiều sâu của quan hệ đối tác

Chuyến thăm Nga của Bộ trưởng Quốc phòng Ấn Độ một lần nữa cho thấy chiều sâu của mối quan hệ đối tác quân sự truyền thống giữa New Dehli và Moscow.
Thỏa thuận ngừng bắn Israel-Hezbollah: Con đường dài hòa giải

Thỏa thuận ngừng bắn Israel-Hezbollah: Con đường dài hòa giải

Việc Israel và Hezbollah chấp thuận thỏa thuận ngừng bắn làm dấy lên hy vọng có thể tạo hiệu ứng hòa giải cho các 'điểm nóng' xung đột dai dẳng khác.
Xung đột Nga-Ukraine: Tình thế 'bên miệng hố chiến tranh', nguy cơ Thế chiến III và kịch bản đàm phán

Xung đột Nga-Ukraine: Tình thế 'bên miệng hố chiến tranh', nguy cơ Thế chiến III và kịch bản đàm phán

Những ngày gần đây, xung đột Nga-Ukraine có bước leo thang mới khó lường, cuộc chiến tên lửa căng thẳng, rộ lên cảnh báo nguy cơ Thế chiến III.
Bắc Âu-Baltic: Nỗ lực hợp tác hay chia rẽ?

Bắc Âu-Baltic: Nỗ lực hợp tác hay chia rẽ?

Tăng cường hợp tác an ninh giữa các nước láng giềng trong khu vực là chủ đề chính của Hội nghị thượng đỉnh các nước Bắc Âu và Baltic...
Kiến tạo lòng tin, thúc đẩy đối thoại

Kiến tạo lòng tin, thúc đẩy đối thoại

ADMM+ ngày càng thể hiện vai trò là nền tảng cho hợp tác trên thực tế và có ý nghĩa giữa ASEAN với các nước bên ngoài khu vực trong lĩnh vực an ninh.
Truyền thông quốc tế đưa tin đậm nét về Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam 2024

Truyền thông quốc tế đưa tin đậm nét về Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam 2024

Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam 2024 đã thu hút sự chú ý lớn từ truyền thông quốc tế, khẳng định vị thế của Việt Nam trong hợp tác quốc phòng toàn cầu.
Ukraine tăng gia sản xuất vũ khí tầm xa 'cây nhà lá vườn' để tấn công sâu vào lãnh thổ Nga

Ukraine tăng gia sản xuất vũ khí tầm xa 'cây nhà lá vườn' để tấn công sâu vào lãnh thổ Nga

Để giảm phụ thuộc viện trợ quân sự phương Tây và tăng khả năng phản công, Ukraine đang mở rộng kho vũ khí tầm xa có thể tấn công lãnh thổ Nga.
Ấn Độ-Indonesia: Làm sâu sắc nền tảng của tầm nhìn chung về Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương

Ấn Độ-Indonesia: Làm sâu sắc nền tảng của tầm nhìn chung về Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương

Khi Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương nổi lên như tâm chấn địa chính trị của thế kỷ XXI, Ấn Độ và Indonesia thúc đẩy quan hệ đối tác hàng hải chiến lược.
Nga và 'biến cố' Syria: Chấp nhận tổn thất lớn, bước lùi tạm thời vì đại cục

Nga và 'biến cố' Syria: Chấp nhận tổn thất lớn, bước lùi tạm thời vì đại cục

Mặc dù sự sụp đổ của chính quyền đồng minh ở Syria là tổn thất khó bù đắp đối với Nga nhưng Moscow có thể không còn lựa chọn nào khác.
Bất định đối thoại hạt nhân Iran dưới nhiệm kỳ Tổng thống Trump 2.0

Bất định đối thoại hạt nhân Iran dưới nhiệm kỳ Tổng thống Trump 2.0

Với màn “tái xuất” của ông Donald Trump trong nhiệm kỳ mới, quan hệ Mỹ-Iran sẽ chứng kiến nhiều biến động trong đối thoại hạt nhân, góp phần định hình nên tác động lâu dài ...
Tình hình Syria: Một bàn tay không vỗ lên thành tiếng, vén màn người đứng sau

Tình hình Syria: Một bàn tay không vỗ lên thành tiếng, vén màn người đứng sau

Những toan tính về Syria chưa khi nào nguôi trong nội bộ Thổ Nhĩ Kỳ. Cân đối tình hình, Ankara có những hành động táo bạo hơn.
Phiên bản di động