Vai trò của chủ nghĩa đa phương: Tự nhiên như ‘hơi thở’

Phương Hà
Một cách tự nhiên, đa phương như trở thành “hơi thở”, len lỏi trong mọi khía cạnh của đời sống quốc tế.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh Tương lai, Đại hội đồng Liên hợp quốc Khóa 79. (Nguồn: TTXVN)
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh Tương lai, Đại hội đồng Liên hợp quốc Khóa 79. (Nguồn: TTXVN)

Sự ra đời của Liên hợp quốc (LHQ) năm 1945 phản ánh khát vọng chung của nhân dân các nước về một thế giới hòa bình, an ninh và phát triển sau những nỗi kinh hoàng của Thế chiến II.

Trong gần tám thập kỷ sau khi LHQ được thành lập, những thành tựu to lớn của hệ thống đa phương đã đưa hơn một tỷ người trên hành tinh thoát khỏi đói nghèo và đặc biệt là ngăn chặn một cuộc chiến tranh thế giới thứ ba. Một cách tự nhiên, đa phương như trở thành “hơi thở”, len lỏi trong mọi khía cạnh của đời sống quốc tế.

Chiến tranh và xung đột vốn được nuôi dưỡng bằng hận thù, sự thiếu vắng lòng tin. Do đó, nếu không có hận thù, lòng tin được củng cố thì rõ ràng có thể đẩy lùi xung đột, xóa bỏ chiến tranh và kiến tạo hòa bình. Những “trái ngọt” của đa phương phần nào minh chứng rõ cho lập luận giản đơn đó. Đông Nam Á đã từng phủ bóng bởi bất đồng, đối đầu, chia rẽ cho đến khi ASEAN ra đời và vững bước như ngày nay. Hai cuộc chiến tranh khốc liệt ở châu Âu từ năm 1914 tới 1945, khiến hàng triệu người thiệt mạng và để lại một lục địa bị tàn phá, kiệt quệ chỉ còn là “dĩ vãng” khi Cộng đồng kinh tế châu Âu (tiền thân của EU ngày nay) ra đời vào năm 1957.

Những chuyển biến sâu rộng của tình hình thế giới và khu vực đã tác động mạnh mẽ đến sức sống của chủ nghĩa đa phương, thay vào đó là những miết mải của đơn phương, chính trị cường quyền, chủ nghĩa bảo hộ hay chủ nghĩa dân tộc vị kỷ…

Tại một phiên thảo luận mở của Hội đồng Bảo an LHQ tháng 4/2023, Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres khẳng định thế giới đang phải đối mặt với nhiều cuộc khủng hoảng đan xen và chưa từng có tiền lệ trong khi hệ thống đa phương hiện chịu sức ép “lớn hơn bất kỳ thời điểm nào” kể từ khi LHQ được thành lập.

Khi nhiều người còn chưa hết băn khoăn về hiệu quả, hiệu lực của các thể chế đa phương truyền thống thì ngay lập tức bị choáng ngợp với chuỗi trăn trở về mục đích, sứ mệnh của các cơ chế đa phương mới, cơ chế hợp tác “tiểu đa phương” đang hình thành… Mặc dù các nước, trong đó cả nước lớn và các nước vừa và nhỏ tiếp tục tận dụng các thể chế và cơ chế hợp tác đa phương để bảo đảm lợi ích quốc gia - dân tộc, chung tay xử lý các vấn đề toàn cầu. Tuy vậy, vẫn chẳng thể chấm dứt các cơn “sóng ngầm” âm ỉ làm “méo mó” cách hiểu, tiếp cận chủ nghĩa đa phương. Các nhà lãnh đạo toàn cầu đang cứu vãn tình thế bằng hành động.

Có thể thấy rõ nỗ lực này từ Hội nghị thượng đỉnh Tương lai LHQ 2024 đến Hội nghị thượng đỉnh APEC, G20 hay COP29, Hiệp ước Tương lai đạt được tháng 9/2024 là thỏa thuận mang tính bước ngoặt, mà theo Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres, là khởi đầu mới trong chủ nghĩa đa phương.

Chợt nghĩ, “khởi đầu mới” đó gắn với một “chủ nghĩa đa phương đổi mới” được Tổng Bí thư Tô Lâm chia sẻ khi tham dự phiên họp “Vì một chủ nghĩa đa phương đổi mới” (Paris, Pháp ngày 7/10) là hướng đến tương lai hòa bình, thịnh vượng và bền vững với mọi quốc gia và người dân. Đó còn là chủ nghĩa đa phương gắn liền với các tiến trình chuyển đổi lớn, nhất là chuyển đổi số và chuyển đổi xanh; bảo đảm được tính bao trùm, toàn diện, lấy người dân làm trung tâm, đặc biệt là thế hệ trẻ.

Như vậy, vai trò của chủ nghĩa đa phương là không thể đảo ngược và như Tổng Bí thư Tô Lâm từng nhấn mạnh “chính trong khó khăn, chủ nghĩa đa phương lại thể hiện rõ vai trò không thể thay thế”.

Hành động đa phương, cộng hưởng song phương... vì tương lai

Hành động đa phương, cộng hưởng song phương... vì tương lai

Chuyến công tác đa phương kết hợp song phương của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm tới những vùng đất cách nửa vòng ...

Đa phương hóa quan hệ quốc tế, chuyện không của riêng ai

Đa phương hóa quan hệ quốc tế, chuyện không của riêng ai

Hôm nay, 22/9, Hội nghị thượng đỉnh Tương lai, Đại hội đồng Liên hợp quốc khóa 79 khai mạc, với tinh thần cốt lõi là ...

Phát biểu của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm tại Hội nghị thượng đỉnh Tương lai

Phát biểu của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm tại Hội nghị thượng đỉnh Tương lai

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm đã tham dự và có bài phát biểu quan trọng tại phiên khai mạc Hội nghị Thượng ...

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm dự Đại hội đồng Liên hợp quốc: Tầm nhìn Việt Nam trong ‘bản giao hưởng thời đại’

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm dự Đại hội đồng Liên hợp quốc: Tầm nhìn Việt Nam trong ‘bản giao hưởng thời đại’

“Chủ tịch Hồ Chí Minh của chúng tôi - Anh hùng giải phóng dân tộc và Nhà văn hoá kiệt xuất của Việt Nam từng ...

Đại hội đồng Liên hợp quốc: Nỗ lực cho tương lai tốt đẹp hơn

Đại hội đồng Liên hợp quốc: Nỗ lực cho tương lai tốt đẹp hơn

Khoảng 200 nhà lãnh đạo, đại diện các quốc gia thành viên và tổ chức quốc tế đang tụ họp tại New York (Mỹ) dự ...

Đọc thêm

Brazil tuyên bố khởi động đàm phán Hiệp định thương mại ưu đãi Mercosur-Việt Nam

Brazil tuyên bố khởi động đàm phán Hiệp định thương mại ưu đãi Mercosur-Việt Nam

Ngày 20/12, Ngoại trưởng Brazil Mauro Vieira thông báo Việt Nam và Mercosur chính thức khởi động đàm phán Hiệp định thương mại ưu đãi (PTA).
Lịch âm hôm nay 2025: Xem lịch âm 22/12/2025, Lịch vạn niên ngày 22 tháng 12 năm 2025

Lịch âm hôm nay 2025: Xem lịch âm 22/12/2025, Lịch vạn niên ngày 22 tháng 12 năm 2025

Lịch âm 22/12. Lịch âm hôm nay 22/12/2025? Âm lịch 22/12. Lịch vạn niên 22/12/2025. Ngày hôm nay tốt hay xấu? Xem ngày giờ, hướng tốt xấu...
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 22/12/2025: Tuổi Tỵ sức khỏe suy giảm

Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 22/12/2025: Tuổi Tỵ sức khỏe suy giảm

Xem tử vi 22/12 - tử vi 12 con giáp hôm nay 22/12/2025 - Tý, Sửu, Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất và Hợi về công việc, ...
Top 4 xe sedan cỡ D bán chạy nhất tháng 11/2025: Toyota Camry tiếp tục lập đỉnh

Top 4 xe sedan cỡ D bán chạy nhất tháng 11/2025: Toyota Camry tiếp tục lập đỉnh

Bảng xếp hạng top 4 xe sedan cỡ D bán chạy nhất tháng 11/2025 tại thị trường Việt Nam, Toyota Camry tiếp tục dẫn đầu với 252 chiếc bán ra, ...
Châu Âu tiến thêm bước quan trọng trong lộ trình phát hành đồng Euro kỹ thuật số

Châu Âu tiến thêm bước quan trọng trong lộ trình phát hành đồng Euro kỹ thuật số

Hội đồng châu Âu mới đây thông qua lập trường ủng hộ việc triển khai đồng Euro kỹ thuật số.
Algeria ủng hộ lập trường 'giải pháp cho vấn đề châu Phi' cùng Nga

Algeria ủng hộ lập trường 'giải pháp cho vấn đề châu Phi' cùng Nga

Algeria khẳng định cam kết đóng góp vào quá trình hiện thực hóa các mục tiêu ưu tiên của Diễn đàn Đối tác châu Phi-Nga.
Tiêu điểm nỗ lực tạo dựng niềm tin

Tiêu điểm nỗ lực tạo dựng niềm tin

Diễn đàn quốc tế về hòa bình và niềm tin, diễn ra tại thủ đô ở Ashgabat của Turkmenistan vào ngày 12/12 kỳ vọng góp phần thúc đẩy hòa bình và phát triển.
Phép thử với G20

Phép thử với G20

Lần này tại Johannesburg, bất bình đẳng trong phát triển sẽ là phép thử với nỗ lực của G20.
Tổng thống Kazakhstan thăm Nga: Tìm thế đứng cân bằng

Tổng thống Kazakhstan thăm Nga: Tìm thế đứng cân bằng

Tổng thống Kazakhstan Kassym-Jomart Tokayev thăm Nga từ 11-12/11 nhằm củng cố quan hệ với láng giềng thân thiết, đồng thời là đồng minh chiến lược.
Hội nghị cấp cao ASEAN 47: Tạo dấu mốc với ASEAN

Hội nghị cấp cao ASEAN 47: Tạo dấu mốc với ASEAN

Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 47 được kỳ vọng tạo dấu mốc phát triển mới cho khu vực.
Đau đầu với cam kết

Đau đầu với cam kết

Chi tiêu quốc phòng là các chủ đề chính tại Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng khối quân sự NATO đang diễn ra tại Brussels.
Thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel và Hamas, bước ngoặt lịch sử hay khoảng lặng tạm thời

Thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel và Hamas, bước ngoặt lịch sử hay khoảng lặng tạm thời

Tình hình Trung Đông đột biến. Israel và Hamas đồng ý thỏa thuận ngừng bắn, hướng tới chấm dứt xung đột kéo dài 2 năm.
Bốn kịch bản thế giới 2026: Sự pha trộn của biến động sẽ làm nên một 'thế giới kiên cường'

Bốn kịch bản thế giới 2026: Sự pha trộn của biến động sẽ làm nên một 'thế giới kiên cường'

Mô hình 'thế giới kiên cường' là mô hình nhận được nhiều sự chú ý nhất từ các nhà hoạch định chính sách quốc tế.
Thỏa thuận thương mại EU-Mercosur: Hài hoà sự khác biệt

Thỏa thuận thương mại EU-Mercosur: Hài hoà sự khác biệt

Liên minh châu Âu (EU) cần tìm ra một hướng đi hài hoà cho tất cả trong việc ký kết thoả thuận thương mại với khối Thị trường chung Nam Mỹ (Mercosur).
Project Syndicate: Kinh tế thế giới năm 2026 sẽ chịu chi phối bởi 5 xu hướng cấu trúc lớn

Project Syndicate: Kinh tế thế giới năm 2026 sẽ chịu chi phối bởi 5 xu hướng cấu trúc lớn

Trang Project Syndicate đã đưa ra dự báo về những xu hướng cấu trúc đang biến đổi nền kinh tế toàn cầu năm 2026.
Nền kinh tế nào ở châu Âu sẽ tăng trưởng cao nhất?

Nền kinh tế nào ở châu Âu sẽ tăng trưởng cao nhất?

OECD công bố báo cáo Triển vọng Kinh tế, trong đó đưa ra dự báo tăng trưởng GDP cho các nền kinh tế châu Âu trong những năm tới.
Quan hệ Mỹ-Kazakhstan: Nhiều cơ hội hợp tác với một cường quốc tầm trung

Quan hệ Mỹ-Kazakhstan: Nhiều cơ hội hợp tác với một cường quốc tầm trung

Mặc dù Mỹ có quan hệ ngoại giao toàn diện với 5 nước Trung Á, nhưng khu vực này lại ít được quan tâm hơn so với Trung Đông và Đông Á.
Kế hoạch hòa bình Ukraine: 'Điều 5' NATO đã xuất hiện trên bàn đàm phán, biện pháp mạnh đi kèm 'tối hậu thư ngầm'

Kế hoạch hòa bình Ukraine: 'Điều 5' NATO đã xuất hiện trên bàn đàm phán, biện pháp mạnh đi kèm 'tối hậu thư ngầm'

Mỹ hứa bảo đảm an ninh cho Ukraine theo 'Điều 5' NATO, nhưng chỉ trong thời hạn nhất định.
Phiên bản di động