| Hiện nay "lớp bọc bảo vệ" của ông đang phải trải qua một "cuộc thử nghiệm axít", trong bối cảnh ông phải đối mặt với 3 cuộc khủng hoảng cùng một lúc. (Nguồn: AFP) |
3 cuộc khủng hoảng cản đường ông Trump
Kể từ khi lên nhậm chức năm 2017, Tổng thống Trump đã vượt qua nhiều sóng gió và luôn nắm trong tay cơ hội tái đắc cử. Sau khi vượt qua cuộc luận tội mà cuối cùng ông được Thượng viện do đảng Cộng hòa kiểm soát tha bổng hôm 5/2, tình hình đã trở nên sáng sủa hơn.
Tuy nhiên hiện nay "lớp bọc bảo vệ" của ông đang phải trải qua một "cuộc thử nghiệm axít", trong bối cảnh ông phải đối mặt với 3 cuộc khủng hoảng cùng một lúc- cuộc khủng hoảng y tế lớn nhất thế kỷ, tình trạng suy thoái kinh tế tệ hại nhất trong nhiều thế hệ và tình hình bất ổn dân sự tồi tệ nhất kể từ năm 1960.
Trong tuần qua, việc Tổng thống Trump kêu gọi đàn áp các cuộc biểu tình trên quy mô toàn quốc nhằm phản đối các hành động tàn bạo của cảnh sát đã bị các nhà hoạt động nhân quyền, các lãnh đạo tôn giáo và đảng Dân chủ đối lập cùng một số thành viên của đảng Cộng hòa chỉ trích.
Thậm chí cựu Tổng thống George W Bush- người của đảng Cộng hòa- cũng phải lên tiếng kêu gọi lắng nghe những người biểu tình.
Tuy nhiên, có thể điều khiến ông Trump và chiến dịch vận động tái tranh cử của ông phải lo ngại nhiều hơn đó là phần lớn các cuộc thăm dò dư luận đều cho thấy tỷ lệ ủng hộ ông rõ ràng đã suy giảm kể từ khi đại dịch viêm đường hô hấp cấp Covid-19 bùng phát. Kể từ tháng 2, đại dịch này đã lấy đi sinh mạng của gần 109.000 người Mỹ và khiến 40 triệu lao động mất việc làm.
Đồng thời, đối thủ đến từ đảng Dân chủ của ông trong cuộc bầu cử ngày 3/11 sắp tới, ông Joe Biden, đang thu hút sự chú ý của dư luận trong bối cảnh đất nước đang bị phong tỏa vì đại dịch với thông điệp kêu gọi đoàn kết và xoa dịu nỗi đau của người dân, vốn hoàn toàn đối lập với những lời lẽ của Tổng thống Trump về "những kẻ sát nhân", "lũ trộm cướp" và "an ninh trật tự".
Cho tới nay, giọng điệu gây hấn của ông Trump dường như không phù hợp với bối cảnh hiện tại. Một cuộc thăm dò dư luận của Reuters/Ipsos trong tuần qua đã chỉ ra rằng đa số người dân Mỹ đều cảm thông với những người biểu tình và không ủng hộ cách phản ứng hiếu chiến của ông Trump.
Định hình lại cuộc tranh luận
Đảng Cộng hòa cho rằng Tổng thống Trump vẫn có thời gian để xoay chuyển tình hình, đặc biệt nếu nền kinh tế bắt đầu phát triển trở lại. Họ cũng lưu ý rằng, nếu các cuộc biểu tình còn kéo dài và trở nên khó kiểm soát hơn, các cử tri có thể sẽ ủng hộ cách tiếp cận cứng rắn của ông Trump.
Doug Heye, cựu quan chức của Ủy ban Quốc gia của đảng Cộng hòa và là người thường xuyên chỉ trích Trump, nói: "Điều tồi tệ là việc đó sẽ giúp Trump có cơ hội định hình lại cuộc tranh luận theo cách mà ông ta muốn".
Một nguồn tin thân cận với chiến dịch vận động tranh cử của Tổng thống Trump cho biết các cuộc biểu tình đã khiến dư luận không còn chú ý nhiều tới cách thức đối phó với đại dịch của chính phủ vốn thường xuyên bị chỉ trích. Nguồn tin này cho biết thêm rằng ông Trump cuối cùng có thể sẽ được lợi nếu các bang tiếp tục mở cửa lại nền kinh tế và số việc làm được cải thiện vào mùa Thu tới.
Mặc dù vậy, hiện nay, các con số đang chống lại Tổng thống Trump. Hơn 55% số người Mỹ được hỏi nói rằng họ không ủng hộ cách ông Trump đối phó với các cuộc biểu tình, trong đó có 40% "kịch liệt phản đối", và chỉ có 1/3 số người được hỏi trả lời rằng họ ủng hộ Tổng thống- thấp hơn so với số người ủng hộ ông liên quan tới vấn đề việc làm là 39%.
Một cuộc thăm dò dư luận khác của Reuters trong tuần này cho thấy khoảng cách ông Biden dẫn trước Tổng thống Trump trong số các cử tri đã đăng ký đi bỏ phiếu đã lên 10 điểm phần trăm- khoảng cách lớn nhất kể từ khi cựu Phó tổng thống Biden trở thành ứng cử viên sáng giá của đảng Dân chủ kể từ đầu tháng 4 vừa qua.
Trong tuần qua, lần đầu tiên kể từ khi ông Biden trở thành ứng cử viên của đảng Dân chủ, các thị trường đặt cược đang nghiêng về phía ông Biden đánh bại Trump vào tháng 11 tới, trong đó phải kể đến Smarkets - có trụ sở ở Anh, và PredictIT ở New Zealand, trước đây từng cho rằng ông Trump sẽ thắng. Còn 5 tháng nữa cuộc bầu cử mới diễn ra, vẫn còn nhiều thời gian để thay đổi đặt cược.
Tim Murtaugh, người phát ngôn chiến dịch tranh cử của Tổng thống Trump, nói rằng số liệu nội bộ của chiến dịch vận động tranh cử cho thấy Tổng thống "đang dẫn trước" ông Biden ở những "bang chiến trường". Ông nói: "Mọi người đều biết các cuộc thăm dò dư luận luôn dự báo sai về Tổng thống Trump".
Cơ sở bị lung lay
Một phân tích của Reuters/Ipsos được thực hiện từ tháng 3 cho thấy tỷ lệ ủng hộ Tổng thống Trump, vốn luôn nhất quán trong hơn 3 năm qua, đã giảm xuống trong một số nhóm cử tri phân loại theo nhân khẩu học- những cử tri quan trọng sẽ quyết định kết quả của cuộc bầu cử.
Ngày càng nhiều người Mỹ trong nhóm người kiếm được hơn 100.000 USD/năm, những người trong độ tuổi từ 35 đến 54, và nhóm phụ nữ da trắng có bằng cao đẳng, nói rằng họ đang cân nhắc ủng hộ ông Biden.
Trong gian đoạn từ tháng 3 đến tháng 5/2020, tỷ lệ ủng hộ Trump trong số nhóm các cử tri có mức lương 6 con số đã giảm 15 điểm phần trăm, trong khi khoảng cách ông Biden dẫn trước ông Trump trong nhóm cử tri này đã tăng lên 9 điểm.
Trong nhóm cử tri là phụ nữ da trắng có bằng cao đẳng, ông Biden cũng đang dẫn trước Tổng thống Trump 23 điểm- tăng từ mức 19 điểm hồi tháng 3/2020. Nhóm cử tri này đã giúp đảng Dân chủ thắng lớn trong cuộc bầu cử quốc hội năm 2018.
Các cuộc thăm dò dư luận khác của Đại học Monmouth, Washington Post và ABC News đều cho thấy ông Biden đang dẫn trước 10 điểm. Cùng thời điểm này năm 2016, bà Hillary Clinton- ứng cử viên tổng thống của đảng Dân chủ- đang dẫn trước Trump gần 5 điểm.
Chiến thắng sít sao của ông Trump trước bà Clinton đã khiến những người ủng hộ ông hy vọng ông có thể làm điều đó một lần nữa. Craig Robinson- từng đứng đầu bộ phận chính trị của chi nhánh Đảng Cộng hòa tại bang Iowa- nói: "Tôi nghĩ ông Trump sẽ tái đắc cử. Và tôi biết những cuộc thăm dò dư luận nói lên điều gì".
Robinson chỉ ra rằng việc thị trường chứng khoán Mỹ tăng gần 40% kể từ khi Mỹ áp dụng các biện pháp phong tỏa để ngăn chặn dịch Covid-19 vào tháng 3/2020 cho thấy "mọi chuyện không tệ như chúng ta nghĩ".
David Wasserman, một chuyên gia về bầu cử làm việc tại The Cook Report, lưu ý rằng chiến dịch tranh cử của ông Trump không thể tổng lực tấn công ông Biden trong khi phải đối phó với đại dịch và biểu tình. Tuy nhiên điều này có thể sẽ thay đổi vào mùa Hè này.
Ngoài ra, bởi vì thành phần của Đại cử tri đoàn - vốn có khả năng quyết định kết quả bầu cử và hiện đang có lợi cho đảng Cộng hòa, Wasserman cho rằng ông Biden chỉ có thể tăng được tối đa 5% trong cuộc bỏ phiếu vào tháng 11 tới và như vậy vẫn chưa đủ để đánh bại Trump. Wasserman nói: "Tỷ lệ dẫn trước này không an toàn".
Nỗ lực tìm giải pháp
Trong bối cảnh đó, ngày 4/6, Tổng thống Donald Trump đã nhóm họp với các cố vấn hàng đầu trong chiến dịch vận động tranh cử của ông, gồm chủ tịch ban điều hành chiến dịch tranh cử Brad Parscale, Chánh văn phòng Nhà Trắng Mark Meadows, Cố vấn cấp cao Jared Kushner, Chủ tịch Ủy ban Quốc gia đảng Cộng hòa Ronna McDaniel, cùng nhiều nhân vật khác.
Một quan chức trong chiến dịch tranh cử của Trump, yêu cầu giấu tên, cho biết Tổng thống đã có một cuộc gặp thứ hai lớn hơn với một nhóm các quan chức phụ trách chiến dịch tranh cử của ông và trong Ủy ban Quốc gia đảng Cộng hòa để thảo luận về các biện pháp giúp đánh bại đối thủ trong cuộc bầu cử ngày 3/11 tới.
Ông Trump được mô tả là tỏ ra lạc quan, tích cực tham gia cuộc họp, song một nguồn tin thân cận với ông cho biết ông đã rất nản lỏng khi phải chật vật đối phó với một loạt rắc rối, gần đây nhất là các cuộc biểu tình quy mô lớn liên quan tới cái chết của George Floyd- một người Mỹ gốc Phi ở Minneapolis- trong khi bị cảnh sát bắt giữ. Trong cuộc gặp, ông Trump bày tỏ mong muốn can dự nhiều hơn với cộng đồng người Mỹ gốc Phi.
Quan chức giấu tên này nói: "Tổng thống rất quan tâm tới chủ đề này và muốn thay đổi tình hình cũng như nói chuyện với các cử tri". Tổng thống Trump hiện đang đề cập nhiều tới chính sách cải cách nhà tù và cung cấp ngân sách cho các trường cao đẳng và đại học có truyền thống nhiều người da màu theo học để hỗ trợ cộng đồng người da màu.