Chính quyền của ông Joe Biden đưa Đông Nam Á 'trở lại tầm ngắm'

Huy Sơn
Giáo sư Brad Glosserman, cố vấn cấp cao của Pacific Forum, đã phân tích về quá trình trở lại Đông Nam Á của nước Mỹ dưới thời Tổng thống Joe Biden.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Cuộc gặp giữa Tổng thống Philippines Rodrigo Dudeter với Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin kéo dài 1 giờ 15 phút tối 29/7. (Nguồn: Reuters)
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin hội đàm với Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte tối 29/7 trong khuôn khổ chuyến công du Đông Nam Á. (Nguồn: Reuters)

Một thời ngờ vực

Về vị trí địa lý, Đông Nam Á đóng vai trò là cầu nối giữa Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương và các chính quyền Mỹ đều thể hiện sự quan tâm với khu vực này.

Tuy vậy, dưới thời cựu Tổng thống Donald Trump, Đông Nam Á có ít định lượng hơn trong chính sách đối ngoại Mỹ. Việc chính quyền này không cử đại diện cấp cao tới các cuộc họp và hay bổ nhiệm Đại sứ tại Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) trong suốt 4 năm là biểu hiện cho sự thờ ơ đó.

Thêm vào đó, khu vực cũng gặp khó khăn bởi khẩu hiệu “Nước Mỹ trên hết” của ông Trump hay nỗ lực cân bằng kim ngạch thương mại có lợi cho Mỹ.

Các quốc gia cũng bị đặt trong thế lưỡng nan trước yêu cầu chọn phe trong cuộc đối đầu Mỹ-Trung. Việc nước Mỹ dưới thời ông Trump không coi trọng các mối quan hệ liên minh và ưu tiên “chủ nghĩa giao dịch” đã cuốn trôi sự tin tưởng của lãnh đạo khu vực vào cam kết của Washington đối với Đông Nam Á.

Gió có đảo chiều?

Trong bối cảnh đó, chiến thắng của ông Joe Biden đã khiến họ thở phào nhẹ nhõm. Khảo sát của Viện ISEAS-Yusok Ishak (Singapore) cho thấy, 68,6% người dân thuộc thành viên ASEAN được hỏi cho rằng, Mỹ sẽ thúc đẩy sự hiện diện tại khu vực dưới thời ông Biden; 55,4% coi Washington là đối tác chiến lược, với cam kết an ninh đáng tin cậy ở khu vực này.

Song 6 tháng đầu nhiệm kỳ của ông Joe Biden dường như chưa đáp ứng được kỳ vọng này. Cuộc họp trực tuyến giữa Ngoại trưởng Antony Blinken với đối tác ASEAN hồi tháng 5 đã bị hủy bỏ vì các vấn đề kỹ thuật. Kế hoạch tham dự Đối thoại Shangri-la của Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin đã bị hoãn vì đại dịch. Trong khi đó, Tổng thống Mỹ Joe Biden chưa hội đàm với một nguyên thủ quốc gia Đông Nam Á nào và đang tỏ ra chậm trễ trong việc bổ nhiệm đại sứ tại các quốc gia khu vực và ASEAN.

Tuy nhiên, muộn còn hơn không. Trong vài tuần vừa qua, chính quyền của ông Joe Biden đã bắt đầu triển khai một số bước đi ngoại giao với Đông Nam Á.

Bên cạnh việc đẩy nhanh tiến trình bổ nhiệm đại sứ, Mỹ đang thể hiện lại cam kết thông qua hoạt động của một số quan chức cấp cao. Nổi bật trong số đó là chuyến công du của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin tới Singapore, Việt Nam và Philippines vào tuần trước.

Ngoại giao Covid-19 cũng trở thành một trụ cột trong chiến lược khu vực của Washington. Mỹ đã gửi 23 triệu liều vaccine Covid-19 đến Đông Nam Á và cam kết cung cấp thêm 1 tỷ liều vaccine Covid-19 khác thông qua Bộ tứ.

Với lãnh đạo Đông Nam Á, chuyến thăm đặc biệt có giá trị khi ông Austin gọi khu vực là “ưu tiên chiến lược hàng đầu”, nhắc lại sự ủng hộ của Washington với vai trò trung tâm của ASEAN và tái khẳng định cam kết quốc phòng của Mỹ.

Hai vấn đề then chốt

Giáo sư Brad Glosserman cũng chỉ ra hai vấn đề then chốt nhằm gia tăng sức ảnh hưởng của Mỹ tại Đông Nam Á.

Thứ nhất, các chính phủ trong khu vực muốn cân bằng hợp tác kinh tế giữa Mỹ và Trung Quốc, tránh phụ thuộc quá nhiều vào phía Bắc Kinh. Tuy nhiên, Trung Quốc có Sáng kiến ​​Vành đai và Con đường để tiếp tục mở rộng ảnh hưởng kinh tế tại khu vực, song Mỹ thì chưa.

Dưới thời của cựu Tổng thống Donald Trump, Washington đã hợp tác với Tokyo và Canberra để khởi động Mạng lưới Chấm xanh (Blue Dot) năm 2019, nhằm thúc đẩy đầu tư cơ sở hạ tầng. Tuy nhiên, cho tới nay, phương hướng triển khai của sáng kiến này vẫn tương đối mơ hồ và khó triển khai vì thiếu vốn, đặc biệt trong bối cảnh chính quyền Tổng thống Joe Biden được cho là sẽ ưu tiên nguồn lực phục hồi nền kinh tế hậu Covid-19.

Vấn đề thứ hai là dưới thời ông Biden, Mỹ có xu hướng tập trung vào vấn đề dân chủ và các giá trị, sẵn sàng vạch ra ranh giới rõ ràng giữa các chính phủ tự do và phi tự do. Điều này có thể cản trở hợp tác giữa Washington và một số quốc gia trong khu vực.

Giáo sư Brad Glosserman đề xuất, Washington nên hợp tác chặt chẽ hơn với Nhật Bản để thúc đẩy lợi ích ở Đông Nam Á. Tokyo là người chơi quen thuộc tại đây. Do đó, liên kết với Nhật Bản sẽ giúp Mỹ bù đắp cho khởi đầu có phần “chậm chạp” ở khu vực.

ASEAN cam kết duy trì khu vực Đông Nam Á không có vũ khí hạt nhân

ASEAN cam kết duy trì khu vực Đông Nam Á không có vũ khí hạt nhân

Chiều ngày 2/8, tiếp tục chương trình làm việc trong khuôn khổ Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 54 và các Hội ...

Việt Nam có đủ nguồn lực để giúp phục hồi quần thể hổ ở Đông Nam Á

Việt Nam có đủ nguồn lực để giúp phục hồi quần thể hổ ở Đông Nam Á

Theo Tiến sỹ Benjamin Rawson, Giám đốc Bảo tồn và Phát triển Chương trình, Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên toàn cầu ...

(theo The Japan Times)

Xem nhiều

Đọc thêm

Việt Nam luôn coi trọng và dành ưu tiên cao cho việc củng cố, tăng cường quan hệ với Campuchia

Việt Nam luôn coi trọng và dành ưu tiên cao cho việc củng cố, tăng cường quan hệ với Campuchia

Chủ tịch Quốc hội khẳng định Đảng, Nhà nước Việt Nam luôn coi trọng và dành ưu tiên cao cho việc củng cố, tăng cường quan hệ Việt Nam-Campuchia.
Việt Nam-Malaysia: Thúc đẩy, phát huy hiệu quả tiềm năng hợp tác trong bối cảnh bước vào giai đoạn phát triển mới

Việt Nam-Malaysia: Thúc đẩy, phát huy hiệu quả tiềm năng hợp tác trong bối cảnh bước vào giai đoạn phát triển mới

Tổng Bí thư tiếp Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phát triển Nông thôn, Chủ tịch đảng UMNO và các lãnh đạo cấp cao trong Liên minh cầm quyền tại Malaysia.
Phu nhân Tổng Bí thư Tô Lâm thăm Viện Tim quốc gia Malaysia

Phu nhân Tổng Bí thư Tô Lâm thăm Viện Tim quốc gia Malaysia

Phu nhân Ngô Phương Ly bày tỏ sự cảm phục, quý trọng tinh thần yêu nghề, hết lòng chăm sóc bảo vệ sức khỏe người dân của các y sĩ, ...
Thêm nhiều điều kiện đối với việc xét tuyển đại học bằng học bạ

Thêm nhiều điều kiện đối với việc xét tuyển đại học bằng học bạ

Dự thảo thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy chế tuyển sinh trình độ đại học, tuyển sinh trình độ cao đẳng ngành Giáo dục Mầm ...
Tổng Bí thư Tô Lâm thăm Tập đoàn dầu khí quốc gia Malaysia

Tổng Bí thư Tô Lâm thăm Tập đoàn dầu khí quốc gia Malaysia

Tổng Bí thư Tô Lâm đề nghị Petronas sớm xây dựng chiến lược, thúc đẩy đầu tư, kinh doanh tại Việt Nam, tăng cường hợp tác trên lĩnh vực năng ...
Đợt trục xuất lớn nhất lịch sử nước Mỹ cận kề, lao động nhập cư phấp phỏng trước giờ G

Đợt trục xuất lớn nhất lịch sử nước Mỹ cận kề, lao động nhập cư phấp phỏng trước giờ G

Các ngành công nghiệp như nông nghiệp, giải trí và khách sạn...có thể là những ngành chịu tác động lớn nhất bởi lệnh trục xuất lao động nhập cư của ...
Tin thế giới 22/11: Ukraine thông tin về siêu tên lửa Nga, Lào-Trung Quốc gia tăng hợp tác quốc phòng, châu Âu chia rẽ về lệnh bắt Thủ tướng Israel

Tin thế giới 22/11: Ukraine thông tin về siêu tên lửa Nga, Lào-Trung Quốc gia tăng hợp tác quốc phòng, châu Âu chia rẽ về lệnh bắt Thủ tướng Israel

Báo Thế giới và Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong ngày.
Thủ tướng Hungary tuyên bố 'ngó lơ' lệnh bắt giữ quốc tế với Thủ tướng Israel

Thủ tướng Hungary tuyên bố 'ngó lơ' lệnh bắt giữ quốc tế với Thủ tướng Israel

Thủ tướng Hungary Viktor Orbán ngày 22/11 lên tiếng chỉ trích Tòa án hình sự quốc tế (ICC) về việc phát lệnh bắt giữ Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu.
Nga đẩy nhanh tốc độ tiến quân ở Ukraine, Hạ viện vung mạnh tiền cho quốc phòng

Nga đẩy nhanh tốc độ tiến quân ở Ukraine, Hạ viện vung mạnh tiền cho quốc phòng

Nga chuẩn bị đối phó với bất kỳ diễn biến nào liên quan tình hình xung đột Ukraine, dù luôn ưu tiên và đã sẵn sàng cho các biện pháp hòa bình.
Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong Un: Thế giới đang chứng kiến sự hỗn loạn và bạo lực nhất kể từ Thế chiến II

Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong Un: Thế giới đang chứng kiến sự hỗn loạn và bạo lực nhất kể từ Thế chiến II

Chủ tịch Triều Tiên cho rằng, các mối quan hệ quốc tế đã vượt quá điểm bùng nổ nguy hiểm và biến thành những cuộc xung đột vô cùng thảm khốc.
Ukraine báo động tấn công tên lửa tại nhiều tỉnh, Nga kêu gọi IAEA giám sát Kiev trong lĩnh vực hạt nhân

Ukraine báo động tấn công tên lửa tại nhiều tỉnh, Nga kêu gọi IAEA giám sát Kiev trong lĩnh vực hạt nhân

Rạng sáng ngày 22/11, nhiều tỉnh của Ukraine đã đồng loạt phát báo động phòng không kéo dài nhiều giờ liên quan đến khả năng bị tấn công bằng tên lửa đạn đạo.
Bị IAEA ra nghị quyết 'sửa lưng', Iran lấy hạt nhân ra dọa

Bị IAEA ra nghị quyết 'sửa lưng', Iran lấy hạt nhân ra dọa

Iran tuyên bố sẽ khởi động một loạt máy ly tâm mới và tiên tiến để đáp trả việc IAEA ra nghị quyết yêu cầu Tehran cải thiện hợp tác.
Mỹ cho phép Ukraine tấn công sâu vào lãnh thổ Nga: ‘Đèn xanh’ nháy chậm?

Mỹ cho phép Ukraine tấn công sâu vào lãnh thổ Nga: ‘Đèn xanh’ nháy chậm?

Việc Ukraine sử dụng tên lửa tầm xa của Mỹ tấn công quân sự trên đất Nga có thể chuyển xung đột sang giai đoạn quyết liệt hơn.
Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Trong bối cảnh địa chính trị phân hóa sâu sắc, xung đột leo thang và biến đổi khí hậu, Thượng đỉnh G20 rất được trông đợi.
Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Tân Tổng thống Indonesia Prabowo Subianto có chuyến công du nước ngoài đầu tiên kéo dài nhiều ngày với quy mô lớn.
Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị đã thể hiện rõ ý chí và cam kết của nhiều quốc gia trong việc ủng hộ người Palestine và tìm kiếm các giải pháp lâu dài.
Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Những thay đổi dưới thời Trump 2.0 sẽ tác động nhiều mặt tới nước Mỹ và thế giới.
Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Chuyến thăm Trung Quốc của Thủ tướng Malaysia phản ánh mong muốn tăng cường quan hệ song phương toàn diện, đặc biệt là kinh tế và thương mại.
Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Sự trở lại của Tổng thống đắc cử Donald Trump mang nhiều hàm ý cho nước Mỹ và thế giới. Châu Á – Thái Bình Dương trong đó có tiểu vùng Mekong cũng không nằm ...
‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

Quan hệ giữa Mỹ và Iran, từng là đồng minh thân cận thời đầu Chiến tranh Lạnh, đã biến thành đối đầu kéo dài hàng thập kỷ.
Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Cuộc đua vào Nhà Trắng giữa hai ứng cử viên Kamala Harris của đảng Dân chủ và Donald Trump của đảng Cộng hòa sẽ 'ngã ngũ' trong ngày 5/11 (giờ Mỹ).
Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Còn 2 ngày nữa Nhà Trắng sẽ xác định được chủ nhân mới thay thế đương kim Tổng thống Joe Biden. Đó sẽ là ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris hoặc chủ cũ, ông ...
Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ luôn mang nhiều yếu tố bất ngờ, kịch tính, thậm chí có khả năng thay đổi cục diện vào phút chót.
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
Phiên bản di động