Lý do Trung Quốc từ chối điều tra giai đoạn 2 về nguồn gốc Covid-19?

Nhã Anh
Ngày 22/7, Trung Quốc đã từ chối đề xuất của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) về việc triển khai các bước điều tra tiếp theo liên quan tới nguồn gốc của virus SARS-CoV-2. Nguyên nhân của động thái này là gì?
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Vì sao Trung Quốc từ chối điều tra giai đoạn 2 về nguồn gốc Covid-19?
Nhân viên an ninh yêu cầu các nhà báo rời khỏi Viện nghiên cứu virus Vũ Hán, Trung Quốc sau khi một nhóm chuyên gia của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đến thăm thực địa nhằm điều tra nguồn gốc Covid-19. (Nguồn: AP)

Động thái này đã làm gia tăng hoài nghi về khả năng và cách thức điều tra đầy đủ nguồn gốc Covid-19, đồng thời cũng khiến tình trạng bế tắc giữa WHO, Trung Quốc và Mỹ trở nên phức tạp hơn.

Sự hợp tác của Trung Quốc là then chốt

Sau chuyến công tác tại Vũ Hán hồi mùa Đông năm 2020, nhóm nghiên cứu chung gồm các chuyên gia quốc tế và Trung Quốc đã kết luận rằng, nhiều khả năng virus lây truyền tự nhiên từ động vật, xác định rằng khu chợ có liên quan đến các ca nhiễm đầu tiên chưa chắc đã là nguồn lây, đồng thời bác bỏ khả năng xảy ra một vụ rò rỉ từ phòng thí nghiệm.

Trong những tháng tiếp theo, các phương pháp và phát hiện mới đã được theo dõi nghiêm ngặt, trong đó có cả sự giám sát của Tổng Giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus.

Tháng 5/2021, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã chỉ định cộng đồng tình báo nước này đẩy mạnh quá trình điều tra trong vòng 90 ngày, xem xét các giả thuyết tiềm năng, kể cả khả năng xảy ra sự cố rò rỉ từ phòng thí nghiệm ở Trung Quốc. Ông Biden cũng thúc giục Bắc Kinh tham gia vào một “cuộc điều tra quốc tế đầy đủ, minh bạch và dựa trên bằng chứng cụ thể”.

Tuy nhiên, ngày 22/7, các quan chức y tế Trung Quốc đã phát đi những tín hiệu mạnh mẽ nhất cho thấy một cuộc điều tra như vậy sẽ không thể diễn ra tại nước này. Phía Trung Quốc cho rằng, đề xuất của WHO bao gồm việc kiểm tra các khu chợ và phòng thí nghiệm ở Vũ Hán, vốn là điều mà Bắc Kinh “không thể” chấp nhận được.

Theo bà Mara Pillinger, chuyên gia về chính sách và quản trị y tế toàn cầu tại Viện O'Neill về Luật Y tế quốc gia và thế giới thuộc Đại học Georgetown, nếu Bắc Kinh tiếp tục giới hạn hoặc cản trở nhóm điều tra quốc tế, thì thế giới sẽ hầu như không thu được kết quả nào.

Bà Mara Pillinger khẳng định: “Nếu không có sự hợp tác của Trung Quốc, cả WHO và quốc tế đều phải bó tay, từ đó khả năng xác định chính xác nguồn gốc virus sẽ giảm đi rất nhiều”.

Tuần trước, Tổng Giám đốc Tedros đã công bố một kế hoạch gồm 5 phần nhằm tiếp tục nghiên cứu về nguồn gốc của đại dịch Covid-19.

Kế hoạch này đòi hỏi nghiên cứu sâu hơn tại các khu vực địa lý đầu tiên bùng phát ổ dịch, tăng cường rà soát các chợ động vật ở Vũ Hán và kiểm tra các phòng thí nghiệm gần nơi phát hiện các ca mắc đầu tiên.

Ông Tedros cũng tổ chức một cuộc họp báo, trong đó chỉ trích sự thiếu hợp tác của phía Trung Quốc, cho biết, chính phủ nước này đã không chia sẻ “dữ liệu thô” với nhóm nghiên cứu của WHO từng tới Vũ Hán hồi đầu năm nay.

Nhiều vấn đề còn tranh cãi

Cũng trong ngày 22/7, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc Tăng Ích Tân (Zeng Yixin) đã lên tiếng đáp trả: “Thành thực, tôi rất ngạc nhiên với kế hoạch điều tra giai đoạn 2 của WHO. Vì trong đó, việc ‘Trung Quốc vi phạm quy trình phòng thí nghiệm gây rò rỉ virus’ lại là một trong những giả thuyết ưu tiên. Từ đó, tôi có thể cảm nhận được sự thiếu tôn trọng đối với lý lẽ thông thường và thái độ chủ quan về mặt khoa học trong kế hoạch này”.

Tại cuộc họp báo cùng ngày, Lương Vạn Niên (Liang Wannian), Trưởng nhóm chuyên gia Trung Quốc tham gia nghiên cứu chung với WHO, thừa nhận rằng, Trung Quốc đã không cung cấp một số dữ liệu về bệnh nhân cho các chuyên gia quốc tế, đồng thời viện dẫn các quy định của nước này về quyền riêng tư dành cho bệnh nhân. Điều này càng khiến các chuyên gia phải hoài nghi.

Trong khi đó, Thư ký báo chí Nhà Trắng Jen Psaki cho biết, chính quyền Tổng thống Biden “rất thất vọng” về quyết định của Trung Quốc, cho rằng, lập trường của Bắc Kinh là “thiếu trách nhiệm và thực sự nguy hiểm”.

Nỗ lực chung của nhóm chuyên gia quốc tế và Trung Quốc do WHO triệu tập, nhằm truy tìm nguồn gốc đại dịch, vẫn bị chỉ trích là chậm chạp, chưa hoàn thiện và bị chính trị hóa, vì vẫn còn nhiều lỗ hổng và thiếu sót trong các dữ liệu ít ỏi thu được.

Tuần trước, WHO cho biết sẽ cập nhật báo cáo chung để khắc phục “lỗi biên tập” sau khi tờ Washington Post chỉ ra sự khác biệt trong hồ sơ của các ca bệnh đầu tiên.

Tuy nhiên, một phát ngôn viên của WHO cho biết, nghi vấn về địa điểm khai báo của các ca mắc đầu tiên ở Vũ Hán nhiều khả năng là một chi tiết quan trọng, có thể giúp xác định xem tất cả các ca mắc này có được phát hiện gần chợ hải sản Hoa Nam (Huanan) hay không.

Câu hỏi liệu các nhà khoa học có nên xem xét “khả năng rò rỉ trong phòng thí nghiệm” hay không vẫn đang là vấn đề gây tranh cãi.

Tại cuộc họp báo ngày 22/7, ông Viên Chí Minh (Yuan Zhiming), chuyên gia tại Viện nghiên cứu virus Vũ Hán (WIV), khẳng định SARS-CoV-2 có nguồn gốc tự nhiên và nhấn mạnh, "điều này đã được cộng đồng khoa học công nhận”.

Theo Vị chuyên gia này, không có nhân viên phòng thí nghiệm nào bị lây nhiễm virus và nhấn mạnh từ khi bắt đầu hoạt động vào năm 2018, phòng thí nghiệm an toàn sinh học cấp độ P4 này không có bất kỳ sự cố rò rỉ mầm bệnh hay sự cố lây nhiễm nào trong các nhân viên.

Ngoài ra, chuyên gia này cũng tiết lộ các cơ sở dữ liệu hiện tại của WIV chỉ được chia sẻ nội bộ do lo ngại tin tặc tấn công.

Bên cạnh đó, WIV cũng điều hành một số phòng thí nghiệm có mức độ an toàn sinh học thấp hơn và tiến hành một số nghiên cứu về virus SARS-CoV-2 tại đó.

Tờ Washington Post cũng từng đưa tin về việc WIV tiến hành một số nghiên cứu mật và thừa nhận có sai sót về quy định an toàn nội bộ hồi tháng 11/2019.

Trung Quốc từ chối điều tra giai đoạn 2 về nguồn gốc Covid-19: Báo hiệu 'lằn ranh đỏ' của Bắc Kinh?
Các nhà điều tra quốc tế đến Vũ Hán, Trung Quốc, điều tra nguồn gốc dịch Covid-19 vào tháng 1/2021. (Nguồn: Reuters)

Rào cản lâu dài cho quá trình hợp tác

Ông Yanzhong Huang, thành viên cấp cao về y tế toàn cầu tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại Mỹ, cho biết, các quan chức Trung Quốc dường như đang báo hiệu các “lằn ranh đỏ” của Bắc Kinh, nhằm định hướng nội dung cho giai đoạn nghiên cứu sắp tới, nếu cuộc điều tra vẫn tiếp tục.

Ông Yanzhong Huang nhận đinh: “Họ (các quan chức Trung Quốc) đang cố gắng đưa ra một lập trường đàm phán có lợi”.

Bắc Kinh cũng đang tiếp tục công kích, đưa ra những tuyên bố không có cơ sở nhắm vào Mỹ. Ngày 21/7, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Triệu Lập Kiên (Zhao Lijian) đã kêu gọi tiến hành điều tra phòng thí nghiệm nghiên cứu bệnh truyền nhiễm của quân đội Mỹ tại căn cứ Fort Detrick, Maryland, nhằm truy tìm nguồn gốc của Covid-19, đồng thời cho biết, có 5 triệu người dùng Internet tại Trung Quốc đã ký đơn ủng hộ ý tưởng này.

Vài tháng trước, các quan chức Bắc Kinh đã thúc đẩy giả thuyết cho rằng, virus SARS-CoV-2 được đưa đến Trung Quốc thông qua các bao bì thực phẩm đông lạnh từ nước ngoài. Giả thuyết này đã bị phần lớn các nhà khoa học nước ngoài bác bỏ, vì SARS-CoV-2 có nhiều nét tương đồng về mặt di truyền với các virus phát hiện ở loài dơi tại Trung Quốc.

Các chuyên gia y tế công cộng lo ngại rằng, cuộc tranh luận căng thẳng này không chỉ ảnh hưởng đến việc tìm kiếm nguồn gốc đại dịch, mà còn cả những nỗ lực ngăn chặn các cuộc khủng hoảng trong tương lai.

Ông J. Stephen Morrison, Giám đốc Trung tâm Chính sách Y tế toàn cầu tại Viện Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, nhấn mạnh: “Nếu sự nghi ngờ vẫn tiếp tục, nó sẽ tạo ra một rào cản lâu dài cho quá trình hợp tác dưới nhiều hình thức. Việc Mỹ và Trung Quốc mâu thuẫn trong vấn đề an toàn y tế sẽ chỉ khiến tình hình trở nên căng thẳng hơn”.

Số ca Covid-19 ở Thái Lan tăng mạnh, vượt mốc 500.000 người bệnh; tỷ lệ tiêm chủng ở Bangkok lên tới 50%

Số ca Covid-19 ở Thái Lan tăng mạnh, vượt mốc 500.000 người bệnh; tỷ lệ tiêm chủng ở Bangkok lên tới 50%

Ngày 26/7, với 15.376 ca mắc Covid-19 được ghi nhận, tổng số người nhiễm căn bệnh nguy hiểm này tại Thái Lan từ đầu dịch ...

Nhật Bản chính thức triển khai hộ chiếu vaccine Covid-19

Nhật Bản chính thức triển khai hộ chiếu vaccine Covid-19

Ngày 26/7, chính phủ Nhật Bản đã chính thức triển khai hộ chiếu vaccine phòng dịch Covid-19.

(theo Reuters, The Washington Post)

Bài viết cùng chủ đề

Covid-19

Xem nhiều

Đọc thêm

Khai trương trụ sở Học viện Đào tạo & Tư vấn MindTalk Talent: Nơi phát triển trí tuệ Việt - Dấu ấn 7 năm thành lập

Khai trương trụ sở Học viện Đào tạo & Tư vấn MindTalk Talent: Nơi phát triển trí tuệ Việt - Dấu ấn 7 năm thành lập

Ngày 1/11/ 2024, Học viện Đào tạo & Tư vấn MindTalk Talent chính thức khai trương trụ sở mới tại 86/42 Phổ Quang, Phường 2, Quận Tân Bình, TP. HCM. ...
Nga lên tiếng về việc Ukraine thử nghiệm thành công tên lửa mới

Nga lên tiếng về việc Ukraine thử nghiệm thành công tên lửa mới

Người đứng đầu cơ quan lập pháp Crimea Vladimir Konstantinov ngày 2/11 cáo buộc phương Tây đang bí mật cung cấp vũ khí tầm xa cho Ukraine bằng nhiều chiêu ...
Doanh nhân Mai Phương: Đam mê, tâm huyết cùng Đông trùng hạ thảo

Doanh nhân Mai Phương: Đam mê, tâm huyết cùng Đông trùng hạ thảo

Thời điểm đại dịch Covid -19 bùng phát từ năm 2020 cũng là doanh nhân Nguyễn Thị Mai Phương nhận ra tiềm năng to lớn của thị trường các sản ...
Nguy cơ nạn đói đang gia tăng, Nam Sudan cần hơn 400 triệu USD

Nguy cơ nạn đói đang gia tăng, Nam Sudan cần hơn 400 triệu USD

Liên hợp quốc kêu gọi khẩn cấp quyên góp 404 triệu USD nhằm hỗ trợ các hoạt động viện trợ nhân đạo tại Nam Sudan trong năm tới trong bối ...
Ông Nghiêm Xuân Thành giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Khánh Hòa

Ông Nghiêm Xuân Thành giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Khánh Hòa

Chiều 2/11, tại thành phố Nha Trang, Tỉnh ủy Khánh Hòa tổ chức hội nghị công bố quyết định của Bộ Chính trị về công tác cán bộ.
Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Chơi chiêu 'chẳng có gì ngoài tiền' để ủng hộ ông Trump tại chiến địa quyết định, 'đại gia' Elon Musk thách thức tòa án

Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Chơi chiêu 'chẳng có gì ngoài tiền' để ủng hộ ông Trump tại chiến địa quyết định, 'đại gia' Elon Musk thách thức tòa án

Chương trình của tỷ phú Elon Musk tặng 1 triệu USD ngẫu nhiên cho cử tri khi tham gia bầu cử Tổng thống Mỹ ngày 5/11 tới vướng vào kiện ...
Nga lên tiếng về việc Ukraine thử nghiệm thành công tên lửa mới

Nga lên tiếng về việc Ukraine thử nghiệm thành công tên lửa mới

Người đứng đầu cơ quan lập pháp Crimea Vladimir Konstantinov ngày 2/11 cáo buộc phương Tây đang bí mật cung cấp vũ khí tầm xa cho Ukraine bằng nhiều chiêu thức.
Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Chơi chiêu 'chẳng có gì ngoài tiền' để ủng hộ ông Trump tại chiến địa quyết định, 'đại gia' Elon Musk thách thức tòa án

Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Chơi chiêu 'chẳng có gì ngoài tiền' để ủng hộ ông Trump tại chiến địa quyết định, 'đại gia' Elon Musk thách thức tòa án

Chương trình của tỷ phú Elon Musk tặng 1 triệu USD ngẫu nhiên cho cử tri khi tham gia bầu cử Tổng thống Mỹ ngày 5/11 tới vướng vào kiện tụng.
Liên hợp quốc cảnh báo về sự lớn mạnh của Houthi

Liên hợp quốc cảnh báo về sự lớn mạnh của Houthi

Các chuyên gia Liên hợp quốc cho rằng, kể từ khi xung đột ở Gaza bắt đầu vào năm ngoái, người Houthi đang “lợi dụng tình hình” để “chuyển mình”
Bầu cử tổng thống Mỹ: Bang Washington huy động Lực lượng vệ binh quốc gia trực chiến, bà Harris và ông Trump bám đuổi sát nút, lâm thế giằng co

Bầu cử tổng thống Mỹ: Bang Washington huy động Lực lượng vệ binh quốc gia trực chiến, bà Harris và ông Trump bám đuổi sát nút, lâm thế giằng co

Bang Washington huy động trực chiến sau khi có thông tin cũng như lo ngại khả năng xảy ra bạo lực liên quan đến cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2024.
Sau vụ phóng tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Hwasong-19, Triều Tiên nêu mục đích thử nghiệm vũ khí

Sau vụ phóng tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Hwasong-19, Triều Tiên nêu mục đích thử nghiệm vũ khí

Triều Tiên khẳng định cần tăng cường kho vũ khí hạt nhân của mình và hoàn thiện khả năng sẵn sàng tấn công hạt nhân trả đũa nếu cần thiết.
Chảo lửa Trung Đông: Israel nói tiêu diệt quan chức cấp cao Hamas, Mỹ điều thêm máy bay B-52 và tàu khu trục phòng thủ tên lửa đạn đạo

Chảo lửa Trung Đông: Israel nói tiêu diệt quan chức cấp cao Hamas, Mỹ điều thêm máy bay B-52 và tàu khu trục phòng thủ tên lửa đạn đạo

Quân đội Israel đã tiêu diệt quan chức cấp cao của Hamas là Izz al-Din Kassab trong một cuộc không kích vào Khan Younis ở phía Nam Dải Gaza.
Israel-Iran: Trả đũa trong tính toán

Israel-Iran: Trả đũa trong tính toán

Israel tiến hành tập kích đường không vào nhiều mục tiêu ở Iran. Đợt tấn công trả đũa của Israel có những điểm đáng chú ý và đặt ra nhiều vấn đề.
Thảm họa vũ khí hạt nhân: Cảnh báo, suy đoán và kịch bản

Thảm họa vũ khí hạt nhân: Cảnh báo, suy đoán và kịch bản

Nga nhiều lần cảnh báo ‘lằn ranh đỏ’. Có người lo sợ về một thảm họa hạt nhân, nhưng cũng có ý kiến cho đó là ‘đe dọa bằng lời nói’!
Hợp tác quân sự Nga-Triều Tiên, toan tính và phản ứng

Hợp tác quân sự Nga-Triều Tiên, toan tính và phản ứng

Dư luận về leo thang căng thẳng ở bán đảo liên Triều chưa kịp lắng lại bùng lên với thông tin quân đội Triều Tiên xuất hiện ở Nga.
Tổng thống Phần Lan thăm Trung Quốc: Tìm khuôn khổ mới

Tổng thống Phần Lan thăm Trung Quốc: Tìm khuôn khổ mới

Chuyến thăm Trung Quốc ngày 28 - 31/10 của Tổng thống Phần Lan Alexander Stubb phản ánh nỗ lực nâng tầm khuôn khổ hợp tác giữa một thế giới đầy biến động.
Tổng tuyển cử tại Nhật Bản: Cần hơn một chiến thắng

Tổng tuyển cử tại Nhật Bản: Cần hơn một chiến thắng

Cuộc tổng tuyển cử sắp tới tại Nhật Bản sẽ là bài kiểm tra khó dành cho liên minh cầm quyền của đảng Dân chủ Tự do (LDP) và đảng Công minh (Komeito).
Hội nghị thượng đỉnh EU-GCC: Muộn còn hơn không

Hội nghị thượng đỉnh EU-GCC: Muộn còn hơn không

Việc EU và GCC họp thượng đỉnh đầu tiên sau 35 năm thiết lập quan hệ có thể muộn, song là cần thiết trong bối cảnh hiện nay.
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
GPT-5: Open AI mở ra chân trời mới

GPT-5: Open AI mở ra chân trời mới

Sự kiện đang được giới công nghệ mong đợi có thể xảy ra ngay trong năm nay, là sự ra mắt của GPT-5.
30 năm UNCLOS có hiệu lực: Vai trò giữ gìn trật tự pháp lý trên biển của ITLOS

30 năm UNCLOS có hiệu lực: Vai trò giữ gìn trật tự pháp lý trên biển của ITLOS

Gần 30 năm qua, Tòa án Luật Biển quốc tế (ITLOS) góp phần quan trọng giữ gìn tính toàn vẹn, thúc đẩy tuân thủ UNCLOS.
Giải Nobel – Di sản của một thiên tài

Giải Nobel – Di sản của một thiên tài

Nobel, giải thưởng danh giá bậc nhất thế giới được trao cho các cá nhân và tổ chức đạt những thành tựu lớn lao cho nhân loại theo ý nguyện của Alfred Nobel.
Cộng đồng Pháp ngữ: Từ chung ngôn ngữ đến cùng sứ mệnh

Cộng đồng Pháp ngữ: Từ chung ngôn ngữ đến cùng sứ mệnh

La Francophonie là tên gọi của cộng đồng các quốc gia và vùng lãnh thổ có sử dụng tiếng Pháp, ngôn ngữ được sử dụng nhiều thứ năm trên thế giới...
Cuộc chiến chống biến đổi khí hậu toàn cầu

Cuộc chiến chống biến đổi khí hậu toàn cầu

Những biểu hiện của biến đổi khí hậu, sự tác động của El Nino và La Nina khiến 2024 là năm ghi nhận nhiều kỷ lục thiên tai đáng buồn...
Phiên bản di động