Tinh thần hòa mục, hữu nghị, nhân văn, nhân nghĩa trong bản sắc ngoại giao Việt Nam:

Ngoại giao hòa hiếu, hữu nghị trong phát triển đất nước (kỳ cuối)

Nhóm tác giả*
Trong hơn 30 năm Đổi mới, tinh thần hòa hiếu, hữu nghị tiếp tục là tư tưởng nổi bật của ngoại giao Việt Nam, đóng góp quan trọng vào công cuộc bảo vệ và phát triển đất nước.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị đối ngoại toàn quốc. (Ảnh: Tuấn Anh)
Đối ngoại Việt Nam đã có cách tiếp cận đúng đắn khi kế thừa tinh thần hòa hiếu, hữu nghị và triển khai linh hoạt đường lối ngoại giao theo chỉ thị Đại hội XIII để đưa đất nước trở thành một điểm sáng giữa tình hình biến động của khu vực và thế giới - Ảnh: Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị đối ngoại toàn quốc ngày 14/12/2021. (Ảnh: Tuấn Anh)

Từ Đổi mới tới Đại hội XIII

Trong công cuộc Đổi mới, hòa hiếu, hữu nghị tiếp tục là một trong những tư tưởng nổi bật của ngoại giao Việt Nam, thể hiện rõ trong giai đoạn từ năm 1986 qua ba xu hướng đối ngoại chính.

Thứ nhất là đổi mới, cải thiện và tăng cường quan hệ với các nước láng giềng và bạn bè truyền thống, chẳng hạn như các nước Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và Nga.

Thứ hai là nỗ lực bình thường hóa và phát triển quan hệ hữu nghị với Mỹ và Trung Quốc.

Thứ ba là chú trọng mở rộng, phát triển quan hệ với nhiều quốc gia ở mọi châu lục và đẩy mạnh hoạt động ngoại giao đa phương.

Cách Đảng, Nhà nước xử lý rạn nứt trong quan hệ với các nước khu vực về vấn đề Campuchia là ví dụ điển hình cho bản sắc ngoại giao hòa hiếu. Việc Đại hội Đảng VI (1986) chú trọng quan hệ hữu nghị, hợp tác với các nước Đông Nam Á và Việt Nam chủ động bày tỏ mong muốn sẵn sàng cùng tham gia thương lượng, giải quyết các khúc mắc còn tồn tại nhằm thiết lập quan hệ hòa bình, ổn định cũng thể hiện rõ nét điều này. Đây là tiền đề cho những đột phá trong quan hệ giữa Việt Nam với các láng giềng thời kỳ “hậu Campuchia” và gia nhập ASEAN năm 1995.

Đồng thời, ở giai đoạn này, tư duy đối ngoại hòa hiếu cũng được vận dụng theo những cách thức mới trong quan hệ với các nước lớn, đơn cử như với Mỹ. Từ giữa năm 1986, sau khi đạt được một giải pháp hòa bình trong vấn đề Campuchia, quan hệ hai nước đã chuyển từ đối đầu sang đối thoại.

Trước Đại hội Đảng VIII (1996), Việt Nam đã bình thường hóa quan hệ với Mỹ vào năm 1995, qua đó đánh dấu lần đầu tiên Việt Nam có quan hệ với tất cả các nước lớn trên thế giới. Có thể nói, tinh thần hòa hiếu, “thêm bạn bớt thù” đã góp phần phá thế bao vây cấm vận, tạo dựng môi trường để phát triển đất nước.

Thời kì này cũng đánh dấu việc Việt Nam mở rộng quan hệ với nhiều nước và khởi động tiến trình triển khai ngoại giao đa phương theo tinh thần Đại hội VII (1991). Việt Nam đã thiết lập quan hệ ngoại giao hữu nghị với nhiều nước, từng bước đưa các quan hệ vào chiều sâu, hội nhập vào hệ thống quốc tế: Từ vai trò tham dự ban đầu tới tham gia tích cực, giờ đây, với thế và lực mới, Việt Nam đã chủ động đóng góp xây dựng, định hình luật chơi chung. Nhiều nước đã công nhận và đánh giá cao Việt Nam như một thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế.

Việt Nam đã thiết lập quan hệ ngoại giao hữu nghị với nhiều nước, từng bước đưa các quan hệ vào chiều sâu, hội nhập vào hệ thống quốc tế: Từ vai trò tham dự ban đầu tới tham gia tích cực, giờ đây, với thế và lực mới, Việt Nam đã chủ động đóng góp xây dựng, định hình luật chơi chung. Nhiều nước đã công nhận và đánh giá cao Việt Nam như một thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế.

Trong phương hướng đối ngoại hiện nay

Kế thừa tinh hoa truyền thống ngoại giao Việt Nam, Đảng luôn chủ trương giữ vững và phát huy nền ngoại giao hoà hiếu. Văn kiện Đại hội XIII (2021) nêu rõ:“Thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển…Việt Nam là bạn, là đối tác tin cậy và là thành viên tích cực, có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế”.

Đến nay, Việt Nam đã thiết lập mạng lưới quan hệ ngoại giao với 190 quốc gia, vùng lãnh thổ trên cơ sở bình đẳng và tôn trọng lẫn nhau. trong đó có 30 đối tác chiến lược, đối tác toàn diện, bao gồm 5 nước thành viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc. Quan hệ với các đối tác dần đi vào chiều sâu và ổn định, góp phần bảo đảm môi trường hoà bình ở bên ngoài để tập trung phát triển.

Đồng thời, Việt Nam kiên trì đẩy mạnh chủ trương ngoại giao hoà hiếu, kết hợp giữa kiến tạo điểm đồng và giảm thiểu bất đồng để xử lý mâu thuẫn, đặc biệt là trong quan hệ với các nước lớn.

Đơn cử như trong vấn đề Biển Đông, Việt Nam vừa kiên quyết bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, vừa kiên trì đấu tranh bằng các biện pháp hoà bình, tránh gây tổn hại tới quan hệ với Trung Quốc và các nước, vùng lãnh thổ có tranh chấp.

Với phía Mỹ, Việt Nam tiếp tục mở rộng hợp tác trong các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, khắc phục hậu quả chiến tranh, trên cơ sở tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và thể chế chính trị của nhau. Đồng thời, Việt Nam kiên trì, mềm dẻo vận động thuyết phục, tháo gỡ các bất đồng còn tồn tại với Mỹ ở một số khía cạnh như dân chủ, nhân quyền… Đồng thời chúng ta cũng thể hiện sự nhất quán, “chọn chính nghĩa, không chọn bên”.

Có thể thấy, với góc nhìn biện chứng về đối tác, đối tượng, Việt Nam đã xử lý một cách khôn khéo trong quan hệ với các nước khi chủ trương vừa tăng cường hợp tác cùng có lợi với đối tác thông qua kênh song phương lẫn đa phương, vừa tích cực tháo gỡ các mâu thuẫn, bất đồng thông qua đối thoại, đàm phán. Nhờ đó, Việt Nam đã giữ được chủ quyền, an ninh, đồng thời duy trì quan hệ hợp tác cùng có lợi với tất cả các nước trên các lĩnh vực có tầm quan trọng chiến lược.

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc chủ trì Hội nghị tổng kết năm Việt Nam Chủ tịch ASEAN 2020, ngày 11/12. (Ảnh: Phạm Anh Tuấn)
Với thế, lực mới cùng tinh thần hòa hiếu, hữu nghị, Việt Nam đã đảm nhiệm thành công cương vị Chủ tịch ASEAN 2020. - Ảnh: Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại Hội nghị Tổng kết năm Việt Nam Chủ tịch ASEAN 2020 ngày 11/12/2020. (Ảnh: Phạm Anh Tuấn)

Việt Nam cũng hết sức đề cao tinh thần chủ động kiến tạo môi trường hoà bình, ổn định, chủ trương thi hành chính sách quốc phòng “4 không” để thể hiện tính chất tự vệ, làm nổi bật phẩm chất yêu chuộng hoà bình, giúp gây dựng lòng tin với các nước. Trên cơ sở này, Việt Nam thường xuyên kêu gọi các nước tuân thủ luật pháp quốc tế và lên án các hành vi đơn phương, cường quyền.

Vị thế, uy tín ngày càng tăng giúp Việt Nam đóng vai trò “trung gian, hoà giải” trong quan hệ quốc tế, tiêu biểu là khi Hà Nội được chọn làm địa điểm tổ chức Thượng đỉnh Mỹ-Triều năm 2019. Chỉ thị 25 của Ban Bí thư về đối ngoại đa phương cũng xác định “nỗ lực vươn lên đóng vai trò nòng cốt, dẫn dắt, hòa giải…”.

Điều này được thấy qua thông điệp “Đối tác vì hòa bình bền vững” của Việt Nam tại nhiệm kỳ Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc. Tại đây, cách tiếp cận toàn diện, nhân văn của Việt Nam trong đề cao luật pháp quốc tế, quan tâm đến lợi ích chính đáng và tiếng nói của các bên đã được đánh giá cao.

Kết luận

Như vậy, có thể thấy rằng tinh thần hòa hiếu, yêu chuộng hoà bình, nhân văn là một nét đặc sắc xuyên suốt của nền ngoại giao Việt Nam kể từ thời dựng nước. Tùy theo từng giai đoạn lịch sử, Việt Nam có các cách triển khai linh hoạt, uyển chuyển khác nhau. Song, cốt lõi vẫn là đảm bảo được nền độc lập, hoà bình của dân tộc và duy trì mối quan hệ hữu hảo với các nước.

Tình hình khu vực và thế giới hiện nay đang có nhiều biến chuyển nhanh, phức tạp và khó lường. Cạnh tranh nước lớn tiếp tục gay gắt và toàn diện hơn, cùng sự nổi lên của chính trị cường quyền đặt thế giới trước nguy cơ, thách thức lớn.

Thế giới cũng xuất hiện nhiều điểm nóng, xung đột cục bộ nghiêm trọng đe dọa an ninh và sự phát triển của nền kinh tế toàn cầu. Tuy nhiên, hoà bình, tiến bộ vẫn là khát vọng chung của đông đảo cộng đồng quốc tế, trong đó có Việt Nam.

Với khát vọng đó, đối ngoại Việt Nam đã có cách tiếp cận đúng đắn, đưa đất nước trở thành một điểm sáng khi kế thừa truyền thống cha ông, triển khai linh hoạt đường lối ngoại giao theo chỉ thị Đại hội XIII thông qua giữ vững chủ trương ngoại giao hoà hiếu, yêu hòa bình, giương cao ngọn cờ chính nghĩa, vừa vì lợi ích quốc gia, dân tộc, vừa vì lợi ích chung của nhân loại.


(*) Hoàng Gia Mỹ, Đỗ Thị Ngọc Thúy, Đỗ Thúy Hòa, Nguyễn Thanh Vân, Phạm Trang Nhã, Trần Đăng Thành.

Ngoại giao hoà mục, hòa hiếu trong dựng nước và giữ nước  (kỳ 1)

Ngoại giao hoà mục, hòa hiếu trong dựng nước và giữ nước (kỳ 1)

Hòa mục, hòa hiếu luôn là một bản sắc xuyên suốt trong các hoạt động đối ngoại của Việt Nam từ thời đại phong kiến ...

Phát huy bản sắc văn hóa ngành Ngoại giao trong sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước

Phát huy bản sắc văn hóa ngành Ngoại giao trong sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước

Nhân dịp kỷ niệm 77 năm ngày thành lập ngành Ngoại giao (28/8/1945-28/8/2022), Ủy viên dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Thứ trưởng ...

Ngoại giao kinh tế là động lực quan trọng để phát triển đất nước nhanh và bền vững

Ngoại giao kinh tế là động lực quan trọng để phát triển đất nước nhanh và bền vững

Sau 12 năm thực hiện Chỉ thị số 41-CT/TW ngày 15/4/2010 của Ban Bí thư về tăng cường công tác ngoại giao kinh tế (NGKT) ...

Chỉ thị của Ban Bí thư về công tác ngoại giao kinh tế phục vụ phát triển đất nước đến năm 2030

Chỉ thị của Ban Bí thư về công tác ngoại giao kinh tế phục vụ phát triển đất nước đến năm 2030

Mới đây, Ban Bí thư đã ban hành Chỉ thị số 15-CT/TW, ngày 10/8/2022 về công tác ngoại giao kinh tế phục vụ phát triển ...

Thừa Thiên Huế mong muốn Bộ Ngoại giao hỗ trợ trong bảo tồn và phát triển các di sản văn hóa

Thừa Thiên Huế mong muốn Bộ Ngoại giao hỗ trợ trong bảo tồn và phát triển các di sản văn hóa

Ngày 30/7, nhân dịp kỷ niệm 75 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7/1947-27/7/2022), đoàn công tác của Bộ Ngoại giao do Ủy viên ...

Bài viết cùng chủ đề

77 năm Ngày thành lập ngành Ngoại giao

Đọc thêm

Israel cáo buộc lừa đảo mạng từ Iran gia tăng; vụ sát hại công dân tại UAE gây chấn động

Israel cáo buộc lừa đảo mạng từ Iran gia tăng; vụ sát hại công dân tại UAE gây chấn động

Israel đối mặt với những cuộc tấn công mạng ngày càng tinh vi; cảnh báo công dân không tới UAE sau vụ công dân nước này bị sát hại tại ...
Man City thảm bại trước Tottenham: Cuộc khủng hoảng chưa từng có

Man City thảm bại trước Tottenham: Cuộc khủng hoảng chưa từng có

Manchester City đã trải qua một trận thua thảm hại với tỷ số 0-4 trước Tottenham Hotspur tại sân nhà Etihad.
Cựu sĩ quan Mỹ cảnh báo nguy cơ chiến tranh hạt nhân trước lễ nhậm chức Tổng thống, Ukraine nhắm mục tiêu mới trên đất Nga

Cựu sĩ quan Mỹ cảnh báo nguy cơ chiến tranh hạt nhân trước lễ nhậm chức Tổng thống, Ukraine nhắm mục tiêu mới trên đất Nga

Cựu sĩ quan tình báo Mỹ Scott Ritter cáo buộc rằng Tổng thống Joe Biden đang cố gắng kéo nước này vào một cuộc chiến hạt nhân với Nga.
PetroVietnam dẫn đầu danh sách các doanh nghiệp nộp ngân sách lớn nhất Việt Nam

PetroVietnam dẫn đầu danh sách các doanh nghiệp nộp ngân sách lớn nhất Việt Nam

PetroVietnam dẫn đầu danh sách các doanh nghiệp nộp ngân sách lớn nhất Việt Nam, vượt xa tất cả các doanh nghiệp còn lại.
Ông Lý Hiển Long thăm Trung Quốc, dự kiến gặp Chủ tịch Tập Cận Bình

Ông Lý Hiển Long thăm Trung Quốc, dự kiến gặp Chủ tịch Tập Cận Bình

Bộ trưởng cấp cao Singapore Lý Hiển Long bắt đầu chuyến thăm Trung Quốc từ hôm nay, 24/11.
Bước chân hòa nhập 2024: Khẳng định nghị lực người khuyết tật

Bước chân hòa nhập 2024: Khẳng định nghị lực người khuyết tật

'Bước chân hòa nhập 2024' mùa 2 chính thức diễn ra tại công viên Sông Hậu. Sự kiện do Hội Người khuyết tật TP Cần Thơ (CAPD) tổ chức.
Việt Nam - Điểm đến và hợp tác quan trọng của các địa phương Argentina

Việt Nam - Điểm đến và hợp tác quan trọng của các địa phương Argentina

Từ ngày 21-23/11, Đại sứ Việt Nam tại Argentina Ngô Minh Nguyệt, đã có chuyến công tác tới thành phố Reconquista, tỉnh Santa Fe, miền Bắc Argentina.
Phim Việt Nam lay động trái tim khán giả tại Riyadh

Phim Việt Nam lay động trái tim khán giả tại Riyadh

Đại sứ quán Việt Nam tại Saudi Arabia tổ chức chiếu phim 'Lật mặt 7: Một điều ước' trong khuôn khổ Liên hoan phim quốc tế 'Ambassador’s Choice' lần thứ 12.
Việt Nam-Ấn Độ diễn tập khả năng phối hợp trong hoạt động gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc

Việt Nam-Ấn Độ diễn tập khả năng phối hợp trong hoạt động gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc

Diễn tập song phương giữa Việt Nam và Ấn Độ về gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc năm 2024 lần thứ 5 đã diễn ra thành công tại bang Haryana, Ấn Độ.
Trao Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ cho hai đồng Chủ tịch Ủy ban Kinh tế Nhật-Việt

Trao Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ cho hai đồng Chủ tịch Ủy ban Kinh tế Nhật-Việt

Đại sứ quán Việt Nam tại Nhật Bản đã tổ chức lễ trao Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ cho hai đồng Chủ tịch Ủy ban Kinh tế Nhật-Việt.
Cập nhật kiến thức và nghiệp vụ đối ngoại dành cho công chức, viên chức ngoại vụ địa phương vùng Đồng bằng sông Cửu Long

Cập nhật kiến thức và nghiệp vụ đối ngoại dành cho công chức, viên chức ngoại vụ địa phương vùng Đồng bằng sông Cửu Long

Qua đó, trang bị cho cán bộ, công chức, viên chức trên địa bàn kiến thức về kỹ năng đối ngoại trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng.
Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam làm việc với Đoàn Trưởng cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài

Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam làm việc với Đoàn Trưởng cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài

Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam có buổi làm việc với Đoàn Trưởng cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài do Thứ trưởng Ngoại giao Đỗ Hùng Việt dẫn đầu.
Hồ sơ Di cư Việt Nam 2023: Để chính sách song hành với thực tiễn bảo đảm quyền của người di cư

Hồ sơ Di cư Việt Nam 2023: Để chính sách song hành với thực tiễn bảo đảm quyền của người di cư

Theo Phó Cục trưởng Cục Lãnh sự, Hồ sơ Di cư Việt Nam 2023 cho thấy những kết quả đạt được trong xây dựng hoàn thiện chính sách liên quan đến di cư.
Đại diện Phái đoàn IOM: Hồ sơ Di cư Việt Nam 2023 phản ánh nỗ lực thúc đẩy di cư an toàn

Đại diện Phái đoàn IOM: Hồ sơ Di cư Việt Nam 2023 phản ánh nỗ lực thúc đẩy di cư an toàn

Theo Quyền Trưởng đại diện Phái đoàn IOM, Hồ sơ Di cư Việt Nam 2023 đã góp phần củng cố vị thế quốc gia đi đầu trong việc triển khai Thỏa thuận GCM.
Công bố Hồ sơ Di cư Việt Nam với nhiều nội dung mới lần đầu tiên được cập nhật

Công bố Hồ sơ Di cư Việt Nam với nhiều nội dung mới lần đầu tiên được cập nhật

Sáng ngày 29/10, tại Hà Nội, Bộ Ngoại giao Việt Nam phối hợp với Tổ chức Di cư quốc tế (IOM) tổ chức Hội thảo công bố Hồ sơ Di cư Việt Nam 2023.
Công dân Việt Nam tại Trung Đông cần chủ động tìm nơi trú ẩn

Công dân Việt Nam tại Trung Đông cần chủ động tìm nơi trú ẩn

Theo thông tin mới nhất từ cơ quan đại diện Việt Nam tại khu vực Trung Đông, các công dân Việt Nam hiện vẫn đang an toàn.
Đại sứ quán Việt Nam khuyến cáo cộng đồng người Việt đang sinh sống, học tập và làm việc tại Israel

Đại sứ quán Việt Nam khuyến cáo cộng đồng người Việt đang sinh sống, học tập và làm việc tại Israel

Căn cứ tình hình tại Israel và để đảm bảo an toàn về con người và tài sản, Đại sứ quán Việt Nam gửi thông báo đến cộng đồng người Việt tại Israel.
Tiếp tục khuyến cáo công dân Việt Nam rời khỏi Lebanon trước nguy cơ xung đột

Tiếp tục khuyến cáo công dân Việt Nam rời khỏi Lebanon trước nguy cơ xung đột

Ngày 26/9, Đại sứ quán Việt Nam tại Ai Cập kiêm nhiệm Lebanon tiếp tục đề nghị công dân Việt Nam rời khỏi quốc gia đang có nguy cơ xung đột.
Tìm hiểu các nguyên tắc trong việc lựa chọn thực đơn chiêu đãi đối ngoại

Tìm hiểu các nguyên tắc trong việc lựa chọn thực đơn chiêu đãi đối ngoại

Chiều 22/3, đã diễn ra sinh hoạt chuyên đề với chủ đề 'Các nguyên tắc trong việc lựa chọn thực đơn chiêu đãi đối ngoại'.
Khám phá văn hóa giao tiếp của đất nước vạn đảo Indonesia (Phần 2)

Khám phá văn hóa giao tiếp của đất nước vạn đảo Indonesia (Phần 2)

Là một quốc gia Đông Nam Á, Indonesia gần gũi với Việt Nam, nhưng nước này có 86% dân số theo Hồi giáo tạo nên khác biệt trong văn hoá giao tiếp.
Khám phá văn hóa giao tiếp của đất nước vạn đảo Indonesia (Phần 1)

Khám phá văn hóa giao tiếp của đất nước vạn đảo Indonesia (Phần 1)

Là quốc gia Đông Nam Á nên Indonesia gần gũi với Việt Nam, nhưng 86% dân số nước này theo Hồi giáo tạo nên khác biệt trong văn hoá giao tiếp.
Những điều cần biết để không bỡ ngỡ khi đến xứ sở hoa tulip Hà Lan

Những điều cần biết để không bỡ ngỡ khi đến xứ sở hoa tulip Hà Lan

Khi gặp một người Hà Lan bất kì, thật khó để nhận xét về địa vị hay khả năng tài chính của họ thông qua vẻ bề ngoài...
Đôi điều cần biết về văn hóa giao tiếp ở Bỉ - 'trái tim của châu Âu'

Đôi điều cần biết về văn hóa giao tiếp ở Bỉ - 'trái tim của châu Âu'

Cùng khám phá đôi nét về văn hóa giao tiếp và con người Bỉ để hiểu rõ hơn về đất nước được coi là 'trái tim châu Âu' qua bài viết dưới đây!
Những nước nào có Ngày Quốc khánh trong tháng 12?

Những nước nào có Ngày Quốc khánh trong tháng 12?

Trong tháng 12 có 12 quốc gia kỷ niệm Ngày Quốc khánh, bao gồm Romania, Lào, UAE, Thái Lan, Phần Lan, Burkina Faso, Kenya, Bhutan, Niger, Qatar...
Phiên bản di động