Nhà lãnh đạo gây nhiều tranh cãi

Kể từ khi nhậm chức hồi cuối tháng 6/2016, Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte đã đạt nhiều thành tựu nhưng cũng phải đối mặt với không ít chỉ trích trong 1 năm cầm quyền của mình.

TIN LIÊN QUAN
	Australia đưa máy bay do thám tới hỗ trợ Philippines
	Hòa bình vẫn còn xa

Một 1 qua, có thể nói ông Duterte là một trong những chính khách được nhắc tới nhiều nhất trên các trang tin tức quốc tế, nhất là ở khu vực châu Á, cả khía cạnh tích cực lẫn tiêu cực.

Tích cực trong đối nội

Thắng cử thuyết phục sau khi có thành tích nổi bật, từng là thị trưởng Davao trong suốt 22 năm, ông Duterte có đầy đủ nền tảng chính trị để chèo lái đất nước Philippines.

Ở trong nước, ông tiếp tục thực hiện chương trình phòng chống ma túy, tội phạm một cách quyết liệt nhằm đảm bảo một cuộc sống an toàn hơn cho người dân. Hàng nghìn tội phạm ma túy đã bị bắt giữ hoặc tiêu diệt, nhiều quan chức tham nhũng, dính líu đến ma túy cũng đã bị sa thải hoặc đưa ra xét xử. Tuy nhiên, chương trình phòng chống ma túy của ông bị một số nước phương Tây cũng như các tổ chức quốc tế lên án là cực đoan và vi phạm nhân quyền.

Tội phạm ma túy bị bắt giữ trong chiến dịch của ông Duterte tại Philippines. (Nguồn: Reuters)

Tổng thống Philippines Duterte cũng nỗ lực đẩy mạnh phát triển kinh tế, xây dựng cơ sở hạ tầng, cải thiện cuộc sống của người dân. Ông coi nhiệm kỳ của mình là “kỷ nguyên vàng xây dựng cơ sở hạ tầng”.

Theo dự kiến, Chính phủ sẽ đầu tư khoảng 168,8 tỷ USD vào xây dựng cơ sở hạ tầng trong giai đoạn 6 năm từ năm 2017 - 2022, trong đó có các dự án như đập nước thế kỷ mới khu vực Manila và đường sắt Nam - Bắc tuyến phía Nam là những dự án cơ sở hạ tầng quy mô nhất.

Chính phủ cũng chú trọng tới giảm tỷ lệ đói nghèo xuống còn 14% năm 2022, so với mức 21,6% trong năm 2015, thông qua biện pháp tạo việc làm và đầu tư vào nguồn nhân lực.

Cùng với cải thiện cuộc sống người dân, ông Duterte cũng tập trung giải quyết mâu thuẫn giữa Chính phủ với các nhóm phiến quân, cũng như chống chủ nghĩa khủng bố. Sau khi lên cầm quyền, tháng 8/2016, Chính phủ và Mặt trận Dân tộc Dân chủ đã đồng ý đàm phán một giải pháp hòa bình, chấm dứt cuộc nội chiến từ thập niên 1960. Tuy nhiên, tiến trình này chỉ mới bắt đầu và hai bên vẫn chưa tin tưởng lẫn nhau.

Tháng 2/2017, mâu thuẫn giữa Chính phủ và các nhóm phiến quân vũ trang lại bùng phát, hai bên tuyên bố rút khỏi thỏa thuận ngừng bắn và chấm dứt đàm phán. Cuối tháng 5 vừa qua, Philippines đã phải đối phó với cuộc nổi loạn do tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng gây ra ở Marawi, trên đảo miền Nam Mindanao. Chiến sự bắt nguồn từ việc Philippines truy bắt lãnh đạo nhóm khủng bố Abu Sayyaf Isnilon Hapilon. Tổng thống Philippines đã phải rút ngắn chuyến thăm Nga, trở về nước và tuyên bố thiết quân luật ở Marawi.

Năng động trong đối ngoại

Bên cạnh chính sách đối nội, khía cạnh ngoại giao có lẽ là phần nổi hơn khi nói về ông Duterte.

Theo thống kê của mạng Inquirer, trong năm đầu tiên cầm quyền, ông Duterte đã thực hiện tới 21 chuyến công du nước ngoài, nhiều hơn bất cứ Tổng thống Philippines nào trước đó. Đáng chú ý hơn, ông Duterte đã xoay chuyển chính sách đối ngoại của Philippines theo một chiều hướng gần như hoàn toàn khác với người tiền nhiệm.

Ông xuất hiện lần đầu tiên trên sân khấu quốc tế trong chuyến công du tháng 9/2016 tới Lào để tham dự Hội nghị thượng đỉnh ASEAN. Sau đó, ông liên tục có các chuyến thăm đến các nước trong ASEAN, Trung Quốc, Nhật Bản, Nga… Trong chuyến thăm tới Bắc Kinh, Tổng thống Duterte đã truyền tải một thông điệp được cho là "thực dụng": Philippines sẽ tạm thời không nhắc đến tranh chấp, mâu thuẫn ở Biển Đông với Trung Quốc mà tập trung vào các khía cạnh hợp tác cùng có lợi. Đáng chú ý, các hoạt động ngoại giao này diễn ra trong bối cảnh Tòa Trọng tài quốc tế The Hague vừa đưa ra phán quyết có lợi cho Philippines liên quan đến tranh chấp với Trung Quốc ở Biển Đông.

Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình gặp nhau tại Bắc Kinh, tháng 10/2016. (Nguồn: Bộ Ngoại giao Trung Quốc)

Song song với việc cải thiện quan hệ với Trung Quốc, trong thời gian cuối nhiệm kì của Tổng thống Mỹ Barack Obama, ông Duterte đã chỉ trích Washington và cá nhân người đứng đầu Nhà Trắng. Cuối năm 2016, chưa bao giờ quan hệ đồng minh Mỹ - Philippines lại xấu đến như vậy.

Ông cũng có nhiều phát ngôn gây xôn xao dư luận, khiến cho các trợ lý hoặc chính ông phải đính chính. Tuy nhiên, kể từ khi ông Donald Trump trở thành Tổng thống Mỹ, quan hệ song phương đã có một số dấu hiệu cải thiện. Ông Duterte là một trong những lãnh đạo đầu tiên chúc mừng chiến thắng của ông Trump, đồng thời bày tỏ mong muốn hợp tác với Tổng thống mới của nước Mỹ. Cuối tháng 4, Tổng thống Trump cũng đã mời ông Duterte đến thăm Nhà Trắng.

Nhìn lại những gì mà Tổng thống Rodrigo Duterte đã làm trong 1 năm cầm quyền vừa qua, có thể thấy ông đã để lại những dấu ấn tích cực, nhất là trong lĩnh vực phòng chống tội phạm, cải thiện nền kinh tế… Về đối ngoại, ông Duterte theo đuổi chính sách thực dụng hơn so với người tiền nhiệm Benigno Aquino.

Mặc dù vậy, cũng có nhiều ý kiến tiêu cực trong nội bộ cũng như dư luận quốc tế về chính sách có phần khác biệt của ông Duterte. Ông xây dựng hình tượng của mình như một nhà lãnh đạo gây nhiều tranh cãi. Tuy nhiên, đây mới là chỉ năm đầu của nhiệm kỳ và với một đất nước đa dạng và phức tạp như Philippines, cùng với những diễn biến khó lường của tình hình quốc tế, chúng ta cần thêm thời gian để đánh giá đúng hơn hiệu quả của những chính sách mà nhà lãnh đạo này theo đuổi.