Thế nhưng sau đó, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan bất ngờ xuất hiện trên kênh truyền hình CNN Turk qua ứng dụng FaceTime, kêu gọi người dân xuống đường phản đối cuộc binh biến.
Trong khi lực lượng cảnh sát trung thành với ông Erdogan cố gắng tái thiết trật tự tại thủ đô Ankara, hàng trăm người dân đổ ra đường phố Istanbul để cản bước những binh sĩ dấy loạn.
 |
| Người dân Istanbul chiếm xe tăng của phe đảo chính. (Nguồn: Reuters) |
Có thể thấy, cuộc đảo chính được triển khai với những biện pháp hạn chế cũng như không nhận được sự ủng hộ của phần đông giới tướng lĩnh quân đội ở Thổ Nhĩ Kỳ. Chính vì vậy, Chính quyền Trung ương Ankara đã không quá khó khăn để giành lại quyền kiểm soát đất nước về tay mình.
Tuy nhiên, với khoảng 260 người chết, hơn 1.400 người bị thương và gần 3.000 binh lính bị bắt giữ trong cuộc đảo chính vừa qua, Thổ Nhĩ Kỳ đang lâm vào một giai đoạn khó khăn mới. Giờ đây, chính quyền Ankara không chỉ phải đề phòng sự trở lại của “bóng ma” đảo chính – vốn liên tục xảy ra trong nhiều thập kỷ qua, mà còn phải đối mặt với nguy cơ bị ảnh hưởng uy tín nghiêm trọng.
Cuộc binh biến đêm 15/7 diễn ra chỉ vài ngày sau khi Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) cam kết sẽ hỗ trợ Thổ Nhĩ Kỳ trong cuộc chiến chống lại Tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS). Tuy nhiên, điều này cũng đồng nghĩa với việc, IS nhiều khả năng sẽ tăng cường các hoạt động trả thù nhằm vào Thổ Nhĩ Kỳ, đặc biệt là ngành du lịch và giao thông của quốc gia này.
Mặc dù còn nhiều bất đồng song hiện nay, Tổng thống Erdogan vẫn đang là nhà lãnh đạo được phương Tây ủng hộ. Riêng đối với Mỹ, họ muốn duy trì sự ổn định tại Thổ Nhĩ Kỳ bởi Washington không muốn đảo chính làm ảnh hưởng đến hoạt động của căn cứ Incirlik – nơi liên quân quốc tế chống IS đóng quân để tiến hành ném bom các phần tử khủng bố ở miền Bắc Syria.
Hiện nay, khi IS đang bị tấn công dữ dội ở Raqqa và Manbij, Washington hiểu rằng các hoạt động quân sự cần được triển khai một cách liên tục, nhất là sau khi Mỹ và Nga đã thiết lập được kênh điều phối chiến dịch không kích chung ở Syria.
 |
| Máy bay Mỹ tại căn cứ không quân Incirlik, miền Nam Thổ Nhĩ Kỳ. (Nguồn: Sputnik) |
Các báo cáo cho thấy, tuy chịu thiệt hại ở nhiều mặt trận song các chiến binh IS vẫn di chuyển qua lại biên giới Thổ Nhĩ Kỳ - Syria, đồng thời hoạt động buôn bán vũ khí và dầu mỏ của chúng cũng được thực hiện qua tuyến đường này.
Đặc biệt, sau các vụ tấn công khủng bố đẫm máu của IS ở Pháp và Bỉ trong thời gian qua, phương Tây có lẽ sẽ dốc toàn lực để tiêu diệt tận gốc nhóm cực đoan này. Về phần mình, Thổ Nhĩ Kỳ từng cố gắng làm dịu mối quan hệ với IS, song có lẽ trong thời gian tới, Ankara sẽ buộc phải đi theo chính sách của phương Tây.
Tuy nhiên, cuộc đảo chính thất bại vừa qua liệu có làm lung lay chính sách tấn công IS của Ankara? Giới phân tích cho rằng, nỗi bất mãn gia tăng cùng những mối đe dọa phải đối mặt hằng ngày là một trong những động cơ quan trọng để các binh sĩ Thổ Nhĩ Kỳ cầm súng đảo chính.
Gần đây, khi Tổng thống Erdogan chủ trương xích lại gần phương Tây trong cuộc chiến chống khủng bố, làn sóng đánh bom tự sát của IS nhằm vào lực lượng an ninh Thổ Nhĩ Kỳ ngày càng tăng cao.
Bên cạnh đó, quan hệ căng thẳng giữa chính quyền Ankara và phong trào ly khai của người Kurd cũng đặt quân đội Thổ Nhĩ Kỳ vào vòng nguy hiểm, khi cùng lúc phải đề phòng IS lẫn các cuộc tấn công của dân quân người Kurd.
Từ những phân tích nói trên, nền-dân-chủ-không-tự-do Thổ Nhĩ Kỳ sẽ đi về đâu sau cuộc đảo chính hôm 15/7? Câu hỏi đó thật khó trả lời, song chắc chắn sự kiện này sẽ khiến Tổng thống Erdogan tăng cường củng cố quyền lực của mình. Nỗi lo sợ về binh biến sẽ càng khiến giới lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ đưa ra các biện pháp quản lý đất nước một cách nghiêm khắc và độc đoán hơn. Có lẽ, thiệt hại lớn nhất trong cuộc đảo chính vừa qua, không hẳn là thương vong con người, mà chính là nền dân chủ của Thổ Nhĩ Kỳ.
Ông Marc Pierini là học giả tại Trung tâm Nghiên cứu Carnegie châu Âu. Ông từng là Đại sứ Liên minh châu Âu tại Thổ Nhĩ Kỳ trong giai đoạn 2006-2011. Bài viết trên, đăng trên mạng Politico EU ngày 16/7, phản ánh quan điểm riêng của tác giả.
 | Đoàn công tác Việt Nam tại Thổ Nhĩ Kỳ đã an toàn Theo cập nhật của Đại sứ Phạm Sanh Châu, toàn bộ các thành viên của đoàn Việt Nam tham gia kỳ họp thứ 39 của Uỷ ban ... |
 | Facebook, Twitter và YouTube bị chặn trong đảo chính ở Thổ Nhĩ Kỳ Ba mạng xã hội phổ biến trên thế giới là Facebook, Twitter và YouTube đã bị chặn trong suốt thời gian diễn ra cuộc đảo ... |
 | Tổng thống Erdogan tuyên bố chính phủ nắm quyền kiểm soát Chính phủ đã nắm quyền kiểm soát đất nước, người đứng đầu Cơ quan Tình báo đã an toàn và Tổng Tham mưu trưởng quân ... |
