Thúc đẩy tăng trưởng thông qua tạo việc làm thỏa đáng cho người lao động trong các chuỗi cung ứng

Khi chúng ta mua một chiếc áo sơ mi, sử dụng một chiếc điện thoại di động hay nhâm nhi một tách cà phê, chúng ta có thường nghĩ đến những người đã làm ra sản phẩm đó không?

Tại châu Á-Thái Bình Dương, gần nửa tỷ người lao động, dù làm việc trong nhà máy, nông trại, trên biển hay tại nhà, đều đóng vai trò xương sống của chuỗi cung ứng địa phương, khu vực và toàn cầu. Từ ngành điện tử ở Việt Nam, hàng may mặc ở Bangladesh, đến lĩnh vực hải sản ở Thái Lan và ô tô ở Ấn Độ..., khu vực này hiện đóng góp phần lớn vào nền sản xuất của thế giới và là cỗ máy kinh tế trị giá hàng nghìn tỷ USD.

Tuy nhiên, sức mạnh kinh tế này cũng còn ẩn chứa nhiều thách thức. Còn quá nhiều việc làm không chính thức hoặc bấp bênh, cùng với các công việc thuê ngoài thông qua các chuỗi thầu phụ thiếu minh bạch, nằm ngoài tầm giám sát hiệu quả. Năng lực quốc gia yếu kém và cơ chế thực thi không đầy đủ càng làm trầm trọng thêm những đặc tính dễ bị tổn thương này, tạo điều kiện cho tình trạng bóc lột tồn tại, từ điều kiện làm việc không an toàn và bất công đến lao động trẻ em và lao động cưỡng bức. Đồng thời, chỉ một số ít người lao động được hưởng đầy đủ an sinh xã hội và khoảng cách lương theo giới vẫn tồn tại dai dẳng giữa các ngành nghề.

Những thách thức này không phải là không thể tránh khỏi. Với các chính sách đúng đắn, các thể chế mạnh mẽ hơn và người lao động được trao quyền, các chuỗi cung ứng ở châu Á-Thái Bình Dương có thể trở thành động lực cho tăng trưởng bao trùm. Việc củng cố chính sách công, xây dựng năng lực của các cơ quan lập pháp, tổ chức của người sử dụng lao động và người lao động, cũng như đảm bảo tiếng nói của người lao động được lắng nghe, đều là những bước thiết yếu cần thực hiện.

Khi người lao động được đối xử công bằng, họ sẽ gắn bó và làm việc hiệu quả hơn. Bằng chứng cho thấy việc thúc đẩy việc làm thỏa đáng giúp giảm thiểu rủi ro, nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp và thúc đẩy hiệu năng xuất khẩu. Việc làm thỏa đáng không chỉ là điều đúng đắn cần làm mà nó còn tốt cho cả doanh nghiệp.

Các chuỗi cung ứng ở châu Á-Thái Bình Dương cũng có sự kết nối chặt chẽ với các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa, là xương sống của nền kinh tế địa phương. Việc hỗ trợ các doanh nghiệp này chính thức hóa việc làm, nâng cao kỹ năng và áp dụng công nghệ có thể mở ra những cơ hội tốt hơn cho hàng triệu người, đặc biệt là ở các tầng sản xuất thấp hơn, là nơi tập trung nhiều lao động dễ bị tổn thương nhất.

Sự thay đổi chắc chắn đang diễn ra. Chúng ta đã và đang chứng kiến ​​những sáng kiến ​​đầy hứa hẹn trong khu vực, những thực hành tuyển dụng có đạo đức bảo vệ người lao động di cư, các công cụ giám sát kỹ thuật số giúp tăng cường tính minh bạch trong các nhà máy và các thỏa ước toàn ngành giúp nâng cao tiêu chuẩn trong toàn bộ các lĩnh vực.

Tuy nhiên, tiến độ đạt được chưa đồng đều và khu vực cần một cách tiếp cận có tính phối hợp và địa phương hóa.

Trong khi đó, những thay đổi gần đây trong sự vận động của thương mại toàn cầu lại đang tạo ra cả nguy cơ lẫn cơ hội. Nguy cơ mất đi đà tăng trưởng cũng hiện hữu, nhưng cũng là cơ hội cho khu vực châu Á-Thái Bình Dương đi đầu trong việc định hình một mô hình quản trị lao động trong chuỗi cung ứng phù hợp với khu vực.

Với phần lớn hoạt động thương mại hiện nay diễn ra giữa các quốc gia Nam bán cầu, đặc biệt là trong khu vực châu Á, khu vực này không còn chỉ đơn thuần tuân thủ các quy tắc do nơi khác đặt ra. Khu vực này có thể và nên tự tạo dựng con đường riêng của mình như một điểm đến đáng tin cậy tạo nguồn cung ứng có sức chống chịu và công bằng, thúc đẩy việc làm thỏa đáng, gia tăng giá trị và tăng trưởng bền vững trong khắp các chuỗi cung ứng, dù là địa phương, khu vực hay toàn cầu.

Điều này đòi hỏi phải thống nhất các chính sách thương mại, đầu tư, quản trị và thực hành kinh doanh có trách nhiệm để củng cố việc làm thỏa đáng, đồng thời mở rộng phạm vi đối tượng được hưởng an sinh xã hội, giải quyết vấn đề khoảng cách lương theo giới, giảm thiểu tình trạng phi chính thức và đầu tư vào vấn đề an toàn tại nơi làm việc.

Đó là lý do vì sao Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) tập hợp các chính phủ, người sử dụng lao động, các tổ chức của người lao động và các chuyên gia thuộc các lĩnh vực khác tại Bangkok (Thái Lan) từ 15-16/9/2025 tại diễn đàn chính sách khu vực "Các chuỗi cung ứng có khả năng chống chịu và tăng trưởng công bằng trong một thế giới việc làm đang thay đổi". Đây không chỉ là một cuộc họp, mà là một bước đệm cho hành động, một không gian không chỉ giới hạn bằng lời nói mà để thúc đẩy xây dựng các chiến lược phối hợp có thể định hình lại cách thức vận hành của chuỗi cung ứng ở châu Á-Thái Bình Dương.

Những lựa chọn chúng ta đưa ra hôm nay sẽ định hình tương lai việc làm trong khu vực cho nhiều thế hệ mai sau. Hoặc là chúng ta có thể tiếp tục bám vào những mô hình chạy theo chi phí thấp nhất mà phải đánh đổi bằng nhân phẩm, hoặc chúng ta có thể xây dựng một con đường mà ở đó tăng trưởng được chia sẻ và các quyền được tôn trọng.

Giờ là lúc chúng ta phải hành động để tạo ra một thế giới việc làm công bằng, bền vững và có khả năng chống chịu trên khắp châu Á-Thái Bình Dương.