 |
| Tổng thống Mỹ Barack Obama và Thủ tướng Đức Angela Merkel tại buổi họp báo chung ngày 24/4. (Nguồn: Xinhua) |
Nhiều quan chức Mỹ tin rằng, châu Âu hiện đang chìm trong khủng hoảng. Trước khi ông Obama rời London (Anh) để tới thành phố Hannover (Đức), giới chức thân cận với Washington cho rằng, trong chuyến thăm này, người đứng đầu Nhà Trắng sẽ đề cập tới những thách thức lớn của lục địa già, như mối đe dọa khủng bố, chủ nghĩa dân tộc, khủng hoảng tị nạn cũng như câu hỏi về khả năng tồn tại của Liên minh châu Âu (EU).
Đây được cho là một trong những thay đổi bất ngờ trong suy nghĩ của cá nhân ông Obama, nhất là trong bối cảnh không ít nhà ngoại giao châu Âu phàn nàn về việc Tổng thống Mỹ thiếu quan tâm tới khu vực. Một số quan chức thân cận với ông Obama cũng thừa nhận rằng, đôi khi các ưu tiên ngoại giao khác của ông Obama, như thỏa thuận hạt nhân với Iran hay hợp tác với Trung Quốc, đã làm lu mờ quan hệ Mỹ - châu Âu.
Theo Giáo sư Dan Hamilton tại Đại học Johns Hopkins (Mỹ), từ khi lên nắm quyền, Tổng thống Obama đã tin rằng “châu Âu cần phải nhận thức mình là một đối tác của Mỹ, thay vì nghĩ Washington phải lo ngại về vấn đề an ninh thay cho họ”. Tuy nhiên, sự đe dọa của tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) ở trong lòng châu Âu và sức ép từ phía Nga đã khiến Mỹ không thể không lo ngại về an ninh của lục địa này.
Trong bối cảnh đó, Đại sứ Mỹ tại Đức Peter Wittig nói rằng, chuyến công du của ông Obama lần này là một thông điệp nhấn mạnh Tổng thống Mỹ “rất quan tâm đến những điều đang xảy ra ở châu Âu”.
Ông Obama vẫn được giới lãnh đạo cũng như nhiều người dân châu Âu ưa thích, song nhiều quan chức cấp cao tại châu Âu đã nhiều lần chỉ trích chủ trương "xoay trục" sang châu Á, xây dựng quan hệ với các quốc gia đang phát triển của ông Obama. Tuy nhiên, giới chức Washington từ trước đến nay đều cho rằng họ không bao giờ xem nhẹ châu Âu, đồng thời nhấn mạnh thực tế là họ đã phải “thừa kế” những lần quan hệ Mỹ - châu Âu bị tổn hại sâu sắc dưới thời Tổng thống George W. Bush.
Philip Gordon, cựu cố vấn hàng đầu về các vấn đề châu Âu của ông Obama, nhận định: “Sau thời Tổng thống Bush và cuộc khủng hoảng quan hệ xuyên Đại Tây Dương thời hậu chiến Iraq, những kỳ vọng của châu Âu dành cho ông Obama là quá lớn. Chúng lớn tới mức không thể đạt được kết quả như trông đợi”.
Vì vậy, theo ông Gordon, châu Âu phải thừa nhận là ông Obama đã dành nhiều thời gian để giải quyết các vấn đề ở Trung Đông, châu Á, song không thể nói ông thờ ơ với châu Âu.
