Tử vong do bệnh tim mạch đang ngày càng tăng tại Việt Nam

Toàn cảnh Hội thảo “Quản lý Bệnh tim do xơ vữa động mạch và rối loạn lipid máu tại Việt Nam”, ngày 15/12. (Nguồn: Hội Tim mạch học Việt Nam)

Đây là thông tin được Phó Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế) Vương Ánh Dương đưa ra tại Hội thảo “Quản lý Bệnh tim do xơ vữa động mạch và rối loạn lipid máu tại Việt Nam” do Hội Tim mạch học Việt Nam phối hợp với Công ty TNHH Novartis Việt Nam tổ chức ngày 15/12 tại Hà Nội.

Tim mạch là bệnh lý nguy hiểm và là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới. Trong năm 2012, gánh nặng bệnh tật (DALYs) do các bệnh tim mạch chiếm tỷ lệ lớn nhất (13,4%) trong tổng gánh nặng bệnh tật ở Việt Nam. Các bệnh tim mạch cũng chiếm tỷ lệ tử vong lớn nhất (33%) trong tổng số tử vong.

Bệnh tim do xơ vữa động mạch (ASCVD) được định nghĩa là bệnh mạch vành (CHD), tai biến mạch máu não hoặc bệnh động mạch ngoại vi do xơ vữa động mạch là nguyên nhân hành đầu gây ra bệnh tật và tử vong. Theo số liệu thống kê trong Báo cáo EvoHealth White Paper on ASCVD in Vietnam, năm 2019 có 2,4 triệu người mắc các bệnh tim mạch trong đó 65% là bệnh tim mạch do xơ vữa động mạch. Đây cũng là nguyên nhân hàng đầu dẫn tới tử vong với tỉ lệ rất cao trên bệnh tim do thiếu máu cục bộ và đột quỵ nhồi máu não.

Xơ vữa động mạch ảnh hưởng phần lớn tới dân số lao động ở Việt Nam với 49% bệnh nhân mắc ASCVD thuộc nhóm tuổi lao động từ 15-64 - độ tuổi lao động trẻ và là chìa khóa cho nền kinh tế Việt Nam. Và rối loạn lipid máu (máu nhiễm mỡ) là một trong những nguy cơ hàng đầu của các bệnh tim mạch.

Phát biểu tại Hội thảo, GS.TS.BS. Huỳnh Văn Minh, Chủ tịch Hội tim mạch học Việt Nam cho biết, phòng ngừa và điều trị tim mạch là một quá trình can thiệp toàn diện từ giáo dục người dân và bệnh nhân nâng cao kiến thức về bệnh cũng như cách phòng tránh, giúp bệnh nhân phát hiện, chẩn đoán sớm và thiết lập mục tiêu điều trị cá thể hóa theo từng bệnh nhân với các mức độ nguy cơ khác nhau và có can thiệp điều trị đúng và đủ theo các hướng dẫn điều trị.

Quá trình này đòi hỏi sự tham gia của các cơ quan quản lý y tế trong việc xây dựng các mục tiêu và chương trình và hướng dẫn hành động rõ ràng, sự cập nhật liên tục các hướng dẫn mới nhất về quản lý bệnh tim mạch cũng như các kết quả nghiên cứu lâm sàng và phương pháp tiếp cận mới. Đặc biệt, điều trị rối loạn lipid máu góp phần quan trọng vào điều trị bệnh nguyên của nhiều bệnh tim mạch nên chúng tôi tin rằng việc chú trọng công tác quản lý bệnh rối loạn lipid máu sẽ giúp đảm báo quá trình chăm sóc sức khỏe bệnh nhân tim mạch luôn an toàn và hiệu quả"

Do đó, gánh nặng ASCVD ngày càng tăng không chỉ trên dân số người cao tuổi mà còn trên độ tuổi lao động khiến dân số lao động và lực lượng lao động tiềm năng giảm năng suất, điều này sẽ khiến gánh nặng chi phí chăm sóc y tế cho người cao tuổi ngày càng tăng, năng suất nền kinh tế bị ảnh hưởng trầm trọng nếu không có các chiến lược và giải pháp cấp bách để giải quyết những thách thức và nhu cầu chưa được đáp ứng của bệnh nhân tại Việt Nam.

Để giảm thiểu gánh nặng bệnh lý tim mạch nói chung và xơ vữa động mạch nói riêng với sức khỏe cộng đồng, cần phải có những hành động mạnh mẽ trước hết từ công tác phòng bệnh, giáo dục sức khỏe; sàng lọc phát hiện sớm để bệnh nhân được điều trị kịp thời, kiểm soát tích cực các yếu tố nguy cơ và ổn định mảng xơ vữa, giúp giảm tỷ lệ tử vong và cải thiện chất lượng sống của người bệnh.

Chia sẻ về vai trò của rối loạn lipid máu trong công tác quản lý bệnh tim mạch nói chung và bệnh tim do xơ vữa động mạch nói riêng, GS.TS.BS. Trần Hữu Dàng, Chủ tịch Hội Nội tiết – Đái tháo đường Việt Nam thông tin, tỷ lệ đái tháo đường hiện nay ở Việt Nam là 7,3%. Nguyên nhân tử vong chủ yếu của Đái tháo đường là tổn thương tim mạch. Hơn 50% bệnh nhân đái tháo đường tử vong vì biến cố tim mạch. Hơn 90% bệnh nhân Đái tháo đường có rối loại lipid máu.

Đồng thời, rối loạn lipid máu là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến các bệnh lý tim mạch nguy hiểm nên việc phát hiện sớm, quản lý, tư vấn và điều trị bệnh rối loạn lipid máu là vô cùng quan trọng, nhằm nâng cao sức khỏe phòng, chống bệnh tim mạch nói chung và xơ vữa động mạch nói riêng.

GS.TS.BS. Trần Hữu Dàng cho biết, Hội và Bộ Y tế đã có hướng dẫn điều trị rối loạn lipid máu cho các bệnh nhân đái tháo đường từ 40 tuổi trở lên nhưng việc thực hiện vẫn chưa được thực hiện đầy đủ. Đặt mục tiêu phát hiện, sàng lọc và kiểm soát rối loạn lipid máu chính là góp phần bảo vệ, chăm sóc, nâng cao sức khỏe của nhân dân và phát triển kinh tế, xã hội của đất nước.

"Gánh nặng bệnh tim mạch ngày càng tăng ở Việt Nam là một vấn đề cấp thiết đòi hỏi cần có những nỗ lực, chủ động, hợp tác đa phương giữa chính phủ, các công ty dược phẩm và các tổ chức y tế và toàn xã hội để chung tay kiểm soát, quản lý bệnh.

Do đó, chính phủ và các nhà hoạch định chính sách sẽ cần phải có hành động khẩn cấp để giải quyết tình trạng đáng báo động mà căn bệnh này gây ra cho người dân Việt Nam, bao gồm: thực hiện các sáng kiến nâng cao nhận thức cộng đồng về bệnh rối loạn lipid máu, xây dựng các chương trình khám sàng lọc nhằm phát hiện sớm và điều trị kịp thời, cải thiện khả năng tiếp cận các loại thuốc tiên tiến, tác dụng lâu dài cũng như nâng cao năng lực hệ thống cung cấp dịch vụ phòng, chống bệnh tim mạch cho người dân", GS.TS.BS. Trần Hữu Dàng đề xuất.

Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm tại Hội thảo “Quản lý Bệnh tim do xơ vữa động mạch và rối loạn lipid máu tại Việt Nam”, ngày 15/12. (Nguồn: Hội Tim mạch học Việt Nam)

Các chuyên gia đều đồng ý rằng mục tiêu tăng cường kiểm soát các yếu tố nguy cơ gây bệnh, đặc biệt là kiểm soát rối loạn lipid máu cần được xem là một phần của Kế hoạch Hành động Quốc gia tiếp theo, đẩy mạnh các biện pháp dự phòng, phát hiệu sớm và quản lý điều trị để hạn chế sự gia tăng tỷ lệ người tiền bệnh, mắc bệnh, tàn tật và tử vong sớm do bệnh tim mạch nhằm góp phần bảo vệ, chăm sóc, nâng cao sức khỏe của nhân dân và phát triển kinh tế, xã hội của đất nước.

Cũng tại Hội thảo, Novartis Việt Nam phối hợp cùng Hội Tim mạch học Việt Nam công bố Báo cáo EvoHealth White Paper on ASCVD in Vietnam được các bên liên quan hợp tác triển khai trong năm vừa qua. Tài liệu này cung cấp các dữ liệu nghiên cứu gánh nặng bệnh xơ vữa động mạch tại Việt Nam cũng như vai trò của quản lý bệnh rối loạn lipid máu trong công tác kiểm soát bệnh tim mạch để từ đó đưa ra những khuyến nghị và giải pháp hỗ trợ Việt Nam giảm nhẹ gánh nặng bệnh tim do xơ vữa động mạch.

“Là đối tác đáng tin cậy của hệ thống Y tế Việt Nam, Novartis cam kết hợp tác với cộng đồng y khoa và chính phủ để giải quyết những thách thức lớn nhất về sức khỏe chẳng hạn bệnh ASCVD do gia tăng các yếu tố nguy cơ như rối loạn lipid máu, tăng huyết áp, đái tháo đường, béo phì và hút thuốc. Chúng tôi tự hào đã luôn không ngừng nghiên cứu, đổi mới nhằm đem đến những giải pháp tiên tiến nhất, góp phần tăng cường chăm sóc sức khỏe người dân Việt Nam.

Hội thảo là một trong các minh chứng cho những cam kết của Novatis trong công tác hỗ trợ nghiên cứu và đồng hành cùng các chuyên gia y tế trong điều trị bệnh lý Tim mạch nói riêng và chăm sóc sức khỏe cộng đồng nói chung", bà Karina Ng - Tổng Giám Đốc Novartis Việt Nam chia sẻ.