Vụ nhà báo Jamal Khashoggi bị sát hại:

Đằng sau nước cờ táo bạo của Thái tử Saudi Arabia

Minh Vương
TGVN. Động thái của ông Mohammed Bin Salman hướng tới hóa giải áp lực, phá thế bao vây và tìm kiếm trợ giúp để giải quyết thách thức về chính trị an ninh.Bình luận của Báo Thế giới & Việt Nam. 
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
dang sau nuoc co tao bao cua thai tu saudi arabia Thái tử Saudi Arabia muốn một giải pháp hòa bình với Iran
dang sau nuoc co tao bao cua thai tu saudi arabia Kỷ niệm 74 năm Quốc khánh 2/9 và 20 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Saudi Arabia
dang sau nuoc co tao bao cua thai tu saudi arabia
Saudi Arabia, dưới sự lãnh đạo của Thái tử Mohammad Bin Salman, đang ở trong một giai đoạn khó khăn. (Nguồn: AFP/Getty Images)

Trong cuộc phỏng vấn hiếm hoi với đài CBS News (Mỹ) ngày 29/9 nhân dịp tham dự kỳ họp 74 Đại hội đồng Liên hợp quốc tại New York, ông đã chia sẻ thẳng thắn về những vấn đề nóng được nhiều người quan tâm tại Saudi Arabia. Lần đầu tiên, Thái tử Mohammed Bin Salman đã nhận “hoàn toàn trách nhiệm” về vụ ám sát nhà báo Jamal Khashoggi tại Lãnh sự quán Saudi Arabia tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ do những cá nhân trong Chính phủ của ông tiến hành.

Thông tin này đáng chú ý bởi, kể từ khi nhà báo Jamal Khashoggi bị sát hại vào ngày 2/10/2018, Riyadh luôn phủ nhận trách nhiệm liên quan và giận dữ với cáo buộc nhắm vào Thái tử Mohammed Bin Salman.

Vậy điều gì đã khiến Saudi Arabia “hồi tâm chuyển ý”?

Mỹ với vụ Saudi Arabia bị tấn công: Mập mờ cho đỡ khó

Tình thế chật vật

Bối cảnh hiện tại của Riyadh đóng vai trò quan trọng trong giải thích sự thay đổi này.

Thứ nhất, vụ sát hại ông Khashoggi đã khiến Saudi Arabia phải hứng chịu chỉ trích của thế giới. Tại các sự kiện quốc tế, từ G20 Osaka và kỳ họp 74 Đại hội đồng Liên hợp quốc, Thái tử Mohammad Bin Salman thường xuyên phải đối mặt với thái độ lạnh nhạt của lãnh đạo các nước cùng hàng loạt câu hỏi về vụ việc. Điều này đã ảnh hưởng tiêu cực tới danh tiếng Saudi Arabia nói chung và giới doanh nghiệp nói riêng trong bối cảnh nước này đang phải đối mặt với nhiều khó khăn và Công ty Dầu khí Nhà nước Saudi Arabia (Aramco) cần thu hút sự chú ý cho đợt IPO sắp tới.

Thứ hai, động thái của Thái tử Mohammad Bin Salman diễn ra sau hai sự kiện lớn tại vương quốc dầu mỏ. Ngày 14/9, hai nhà máy lọc dầu tại Abqaiq và Khurais của Aramco đã bị máy bay không người lái tấn công. Phiến quân Houthi tại Yemen đã nhận trách nhiệm về vụ việc, song phía Mỹ cho rằng Iran mới là kẻ chủ mưu. Quan trọng hơn, sản xuất tại hai cơ sở lọc dầu lớn nhất của Saudi Arabia bị gián đoạn, khiến giá dầu tăng mức kỷ lục.

Hai tuần sau đó, ngày 29/9, phiến quân Houthi khẳng định đã gây tổn thất nặng nề cho Quân đội Saudi Arabia khi cho biết tiêu diệt 500 binh sỹ, bắt giữ 2.000 người và chiếm giữ một đoàn xe quân sự chỉ trong một chiến dịch kéo dài 72 giờ. Tuy nhiên, Người phát ngôn Liên quân Saudi Arabia – UAE tại Yemen Turki al-Malki đã phủ nhận và cho đây chỉ là một chiêu trò truyền thông.

Hoài nghi và bất ổn

Những diễn biến này cho thấy thực tế phũ phàng mà Chính phủ của Thái tử Mohammed Bin Salman lãnh đạo đang phải đối mặt.

Đầu tiên, bất chấp các hợp đồng mua sắm vũ khí, trang thiết bị quốc phòng hiện đại từ Washington trị giá nhiều tỷ USD cùng hỗ trợ của các chuyên gia quân sự Lầu Năm Góc, khả năng phòng vệ và tấn công của Quân đội Saudi Arabia đang bị đặt dấu hỏi lớn. Lực lượng này cùng hệ thống tên lửa đất đối không Patriot của Mỹ đã bị các máy bay không người lái của phiến quân Houthi qua mặt và gây thiệt hại nặng nề tới hai cơ sở lọc dầu lớn của Aramco, xương sống của nền kinh tế Saudi Arabia. Thêm vào đó, những đoạn băng cho thấy phiến quân Houthi phá hủy khí tài thu thập được của Riyadh là bằng chứng thuyết phục hơn so với phản biện từ phía Liên quân. An ninh quốc gia của Saudi Arabia giờ đây đang bị đe dọa hơn bao giờ hết.

Ngoài ra, vụ tấn công vào cơ sở lọc dầu đã tác động tới tương quan lực lượng giữa Saudi Arabia, dù chưa nhiều. Dù hoạt động lọc dầu của hai nhà máy Aramco đã được nối lại ngày 1/10, giá dầu sẽ mất một thời gian để bình ổn và trở lại mức trước vụ tấn công. Iran có thể tận dụng cơ hội này để mở rộng nguồn thu ngoại tệ, giảm áp lực từ cấm vận kinh tế của Mỹ, đẩy mạnh chương trình hạt nhân và mở rộng ảnh hưởng trong khu vực, từ Syria tới Yemen.

Giải tỏa áp lực

Trong bối cảnh đó, Saudi Arabia cần phá thế cô lập và tìm kiếm trợ giúp đối phó các thách thức này. Đến nay, chỉ có Tổng thống Mỹ Donald Trump tiếp tục bảo vệ và duy trì quan hệ với Thái tử Mohammed Bin Salman. Tuy nhiên, ông đã nhiều lần bị Quốc hội cản trở, đặc biệt là với Nghị quyết chấm dứt hỗ trợ quân sự của Mỹ với Liên quân Saudi Arabia – UAE tại Yemen tháng 12/2018. Nga và Trung Quốc duy trì thái độ thân thiện với Saudi Arabia, song không có nhiều tiến triển trong hợp tác quốc phòng hay quân sự. Anh, Pháp, Đức… đã nhiều lần kêu gọi Thái tử Mohammed Bin Salman giải thích về vai trò của Saudi Arabia trong cái chết của ông Khashoggi.

Do đó, nhận trách nhiệm về sự liên quan đến cái chết của nhà báo Jamal Khashoggi là cách Thái tử Mohammed Bin Salman giải tỏa áp lực của cộng đồng quốc tế đối với Chính phủ Saudi Arabia nói chung và các doanh nghiệp nước này nói riêng. Quan trọng hơn, động thái sẽ giúp Tổng thống Mỹ Donald Trump “dễ thở” hơn trong việc thuyết phục Quốc hội tiếp tục cho phép bán vũ khí cho Saudi Arabia, nhằm bảo vệ đồng minh truyền thống và lợi ích chiến lược của Mỹ tại Trung Đông, ngăn chặn Iran mở rộng tầm ảnh hưởng.

Việc Thái tử Saudi Arabia chỉ nhận trách nhiệm cho các cá nhân trong Chính phủ liên quan với vụ ám sát và phủ nhận mọi cáo buộc chỉ đạo trực tiếp là có thể hiểu được. Sự dính líu của Saudi Arabia tới cái chết của ông Jamal Khashoggi là rõ ràng, song vai trò của ông Mohammed Bin Salman thì không. Thêm vào đó, Thái tử Saudi Arabia là hiện thân của Chính phủ thay cho Quốc vương và ông chắc chắn sẽ không gây tổn hại tới hình ảnh và uy tín của hoàng tộc và đất nước.

Hành động táo bạo của ông Mohammed Bin Salman khi ấy hướng tới phá thế cô lập, cải thiện hình ảnh và vị thế quốc gia, tìm kiếm sự trợ giúp đối mặt với thách thức đến từ Iran. Tuy nhiên, hiệu quả của thay đổi chính sách này ra sao, liệu nó có thể giúp Thái tử Saudi Arabia củng cố quyền lực, thực hiện chiến lược kinh tế “Tầm nhìn 2030” hay không, vẫn là câu hỏi chưa lời giải.

dang sau nuoc co tao bao cua thai tu saudi arabia Saudi Arabia ban hành hướng dẫn hành xử nơi công cộng cho du khách

TGVN. Saudi Arabia đang chuẩn bị ban hành một quy định mới liên quan các quy tắc ứng xử nơi công cộng trong lúc quốc ...

dang sau nuoc co tao bao cua thai tu saudi arabia Thái tử Saudi Arabia nhận trách nhiệm về vụ giết hại nhà báo Khashoggi

TGVN. Đài PBS vừa mới thực hiện phóng sự mà trong đó, Thái tử Saudi Arabia Mohammed bin Salman cho biết, ông chịu trách nhiệm đối ...

dang sau nuoc co tao bao cua thai tu saudi arabia Mỹ sẽ triển khai một khẩu đội tên lửa Patriot và binh sĩ tới Saudi Arabia

Ngày 26/9, truyền thông Saudi Arabia dẫn tuyên bố của Lầu Năm Góc cho biết, Mỹ có kế hoạch triển khai 4 hệ thống radar, ...

Minh Vương

Xem nhiều

Đọc thêm

Tử vi 12 cung hoàng đạo Chủ Nhật 3/11/2024: Bọ Cạp đừng quá tự mãn

Tử vi 12 cung hoàng đạo Chủ Nhật 3/11/2024: Bọ Cạp đừng quá tự mãn

Tử vi hôm nay 3/11/2024 của 12 cung hoàng đạo - Ma Kết, Bảo Bình, Song Ngư, Bạch Dương, Kim Ngưu, Song Tử, Cự Giải, Sư Tử, Xử Nữ, Thiên ...
Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 3/11/2024, Lịch vạn niên ngày 3 tháng 11 năm 2024

Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 3/11/2024, Lịch vạn niên ngày 3 tháng 11 năm 2024

Lịch âm 3/11. Lịch âm hôm nay 3/11/2024? Âm lịch hôm nay 3/11. Lịch vạn niên 3/11/2024. Ngày hôm nay tốt hay xấu? Xem ngày giờ, hướng tốt xấu...
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 3/11/2024: Tuổi Dậu nhân duyên tốt lành

Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 3/11/2024: Tuổi Dậu nhân duyên tốt lành

Xem tử vi 3/11 - tử vi 12 con giáp hôm nay 3/11/2024 - Tý, Sửu, Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất và Hợi về công việc, ...
Thêm 9 quốc gia được Trung Quốc miễn thị thực trong nỗ lực thúc đẩy du lịch và ngoại giao

Thêm 9 quốc gia được Trung Quốc miễn thị thực trong nỗ lực thúc đẩy du lịch và ngoại giao

Công dân Hàn Quốc và Slovakia đã được thêm vào danh sách những người không cần thị thực để đến thăm trong tối đa 15 ngày
Giá tiêu hôm nay 3/11/2024: Thị trường giảm, nguy cơ mất mùa do thời tiết không thuận, nhiều đại lý, doanh nghiệp nhỏ trữ hàng chờ giá

Giá tiêu hôm nay 3/11/2024: Thị trường giảm, nguy cơ mất mùa do thời tiết không thuận, nhiều đại lý, doanh nghiệp nhỏ trữ hàng chờ giá

Giá tiêu hôm nay 3/11/2024 tại thị trường trong nước tiếp tục giảm ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 140.000 – 141.200 đồng/kg.
Giá vàng hôm nay 3/11/2024: Giá vàng rung lắc giữa sóng bầu cử Mỹ, lời khuyên cho nhà đầu tư thông minh, vàng nhẫn ‘dấn’ thêm một bước

Giá vàng hôm nay 3/11/2024: Giá vàng rung lắc giữa sóng bầu cử Mỹ, lời khuyên cho nhà đầu tư thông minh, vàng nhẫn ‘dấn’ thêm một bước

Giá vàng hôm nay 3/11/2024, giá vàng chao đảo trước một cuộc bầu cử Mỹ nhiều biến số. Thị trường trong nước biến động cùng chiều thế giới.
Nga lên tiếng về việc Ukraine thử nghiệm thành công tên lửa mới

Nga lên tiếng về việc Ukraine thử nghiệm thành công tên lửa mới

Người đứng đầu cơ quan lập pháp Crimea Vladimir Konstantinov ngày 2/11 cáo buộc phương Tây đang bí mật cung cấp vũ khí tầm xa cho Ukraine bằng nhiều chiêu thức.
Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Chơi chiêu 'chẳng có gì ngoài tiền' để ủng hộ ông Trump tại chiến địa quyết định, 'đại gia' Elon Musk thách thức tòa án

Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Chơi chiêu 'chẳng có gì ngoài tiền' để ủng hộ ông Trump tại chiến địa quyết định, 'đại gia' Elon Musk thách thức tòa án

Chương trình của tỷ phú Elon Musk tặng 1 triệu USD ngẫu nhiên cho cử tri khi tham gia bầu cử Tổng thống Mỹ ngày 5/11 tới vướng vào kiện tụng.
Liên hợp quốc cảnh báo về sự lớn mạnh của Houthi

Liên hợp quốc cảnh báo về sự lớn mạnh của Houthi

Các chuyên gia Liên hợp quốc cho rằng, kể từ khi xung đột ở Gaza bắt đầu vào năm ngoái, người Houthi đang “lợi dụng tình hình” để “chuyển mình”
Bầu cử tổng thống Mỹ: Bang Washington huy động Lực lượng vệ binh quốc gia trực chiến, bà Harris và ông Trump bám đuổi sát nút, lâm thế giằng co

Bầu cử tổng thống Mỹ: Bang Washington huy động Lực lượng vệ binh quốc gia trực chiến, bà Harris và ông Trump bám đuổi sát nút, lâm thế giằng co

Bang Washington huy động trực chiến sau khi có thông tin cũng như lo ngại khả năng xảy ra bạo lực liên quan đến cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2024.
Sau vụ phóng tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Hwasong-19, Triều Tiên nêu mục đích thử nghiệm vũ khí

Sau vụ phóng tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Hwasong-19, Triều Tiên nêu mục đích thử nghiệm vũ khí

Triều Tiên khẳng định cần tăng cường kho vũ khí hạt nhân của mình và hoàn thiện khả năng sẵn sàng tấn công hạt nhân trả đũa nếu cần thiết.
Chảo lửa Trung Đông: Israel nói tiêu diệt quan chức cấp cao Hamas, Mỹ điều thêm máy bay B-52 và tàu khu trục phòng thủ tên lửa đạn đạo

Chảo lửa Trung Đông: Israel nói tiêu diệt quan chức cấp cao Hamas, Mỹ điều thêm máy bay B-52 và tàu khu trục phòng thủ tên lửa đạn đạo

Quân đội Israel đã tiêu diệt quan chức cấp cao của Hamas là Izz al-Din Kassab trong một cuộc không kích vào Khan Younis ở phía Nam Dải Gaza.
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
GPT-5: Open AI mở ra chân trời mới

GPT-5: Open AI mở ra chân trời mới

Sự kiện đang được giới công nghệ mong đợi có thể xảy ra ngay trong năm nay, là sự ra mắt của GPT-5.
30 năm UNCLOS có hiệu lực: Vai trò giữ gìn trật tự pháp lý trên biển của ITLOS

30 năm UNCLOS có hiệu lực: Vai trò giữ gìn trật tự pháp lý trên biển của ITLOS

Gần 30 năm qua, Tòa án Luật Biển quốc tế (ITLOS) góp phần quan trọng giữ gìn tính toàn vẹn, thúc đẩy tuân thủ UNCLOS.
Giải Nobel – Di sản của một thiên tài

Giải Nobel – Di sản của một thiên tài

Nobel, giải thưởng danh giá bậc nhất thế giới được trao cho các cá nhân và tổ chức đạt những thành tựu lớn lao cho nhân loại theo ý nguyện của Alfred Nobel.
Cộng đồng Pháp ngữ: Từ chung ngôn ngữ đến cùng sứ mệnh

Cộng đồng Pháp ngữ: Từ chung ngôn ngữ đến cùng sứ mệnh

La Francophonie là tên gọi của cộng đồng các quốc gia và vùng lãnh thổ có sử dụng tiếng Pháp, ngôn ngữ được sử dụng nhiều thứ năm trên thế giới...
Cuộc chiến chống biến đổi khí hậu toàn cầu

Cuộc chiến chống biến đổi khí hậu toàn cầu

Những biểu hiện của biến đổi khí hậu, sự tác động của El Nino và La Nina khiến 2024 là năm ghi nhận nhiều kỷ lục thiên tai đáng buồn...
Quan hệ Mỹ-Anh hậu bầu cử: Hai ngã rẽ trước chân trời mới

Quan hệ Mỹ-Anh hậu bầu cử: Hai ngã rẽ trước chân trời mới

Quan hệ truyền thống Mỹ-Anh có thể sẽ đổi khác, khi cuộc bầu cử sắp tới mở ra hai viễn cảnh khác nhau cho mối thâm tình này.
Bài phát biểu tranh cử cuối cùng của bà Kamala Harris: Những 'đòn công kích' phút chót, so sánh rất giàu hình ảnh

Bài phát biểu tranh cử cuối cùng của bà Kamala Harris: Những 'đòn công kích' phút chót, so sánh rất giàu hình ảnh

Phó Tổng thống Kamala Harris đã có bài phát biểu khép lại chiến dịch tranh cử tại công viên Ellipse ở Washington, D.C.
'Ván cờ' Nga-Ukraine trước ngã rẽ bầu cử Mỹ

'Ván cờ' Nga-Ukraine trước ngã rẽ bầu cử Mỹ

Kết quả bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2024 sẽ có ảnh hưởng lớn đến cục diện xung đột Nga-Ukraine.
Quan hệ Mỹ-Ấn đi về đâu sau khi Nhà Trắng đổi chủ?

Quan hệ Mỹ-Ấn đi về đâu sau khi Nhà Trắng đổi chủ?

Bất kể ai giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ, chính quyền Washington mới cần tiếp tục xây dựng quan hệ hợp tác tốt đẹp với Ấn Độ.
Gia tăng 'sức nóng', BRICS được định vị là nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai

Gia tăng 'sức nóng', BRICS được định vị là nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai

Sức ảnh hưởng toàn cầu đang gia tăng của BRICS định vị nhóm này sẽ là một nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai.
Chiến lược số hóa và người cao tuổi - Nhìn từ kinh nghiệm Nhật Bản

Chiến lược số hóa và người cao tuổi - Nhìn từ kinh nghiệm Nhật Bản

Theo Will Fee - nhà nghiên cứu của Tập đoàn Yuri có trụ sở tại Tokyo và là tác giả bài viết trên tờ Nikkei Asia có tiêu đề 'các nhà tuyển dụng Nhật Bản ...
Phiên bản di động