Greenland: 'Quân cờ chiến lược' trong cạnh tranh địa chính trị tại vùng cực Bắc

Hà Gương
Từng là một trong những vùng biệt lập nhất trên thế giới, giờ đây Greenland đã trở thành điểm nóng địa chính trị, thu hút sự quan tâm lớn từ các cường quốc toàn cầu.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Ảnh chụp màn hình bài viết trên Modern Diplomacy.
Bài viết được đăng tải trên trang Modern Diplomacy. (Ảnh chụp màn hình)

Đó là nhận định của ông Hashim Kamal, nhà nghiên cứu thuộc khoa Quan hệ quốc tế, Đại học Quốc phòng Islamabad (Pakistan) trong bài viết Greenland: A pawn in the arctic power struggle đăng tải trên Modern Diplomacy ngày 17/3.

Tin liên quan
'Nước cờ' Greenland của Tổng thống đắc cử Mỹ soi chiếu cuộc cạnh tranh địa chính trị tại Bắc Cực

Theo ông Kamal, Greenland đang trở thành tâm điểm cạnh tranh giữa các cường quốc nhờ giá trị chiến lược về an ninh lẫn tài nguyên.

Với vị trí đặc biệt nằm giữa Mỹ, châu Âu và Nga, hòn đảo này nắm giữ vai trò then chốt trong hệ thống phòng thủ Bắc Mỹ, giám sát hoạt động không gian và tên lửa, đồng thời sở hữu nguồn tài nguyên quý giá như khoáng sản, dầu khí và tuyến hàng hải Bắc Cực.

Con đường tơ lụa vùng Cực

Nhà nghiên cứu Hashim Kamal nhận định, với Bắc Kinh, Greenland giữ vai trò quan trọng trong Sáng kiến Vành đai Con đường (BRI) cũng như chiến lược mở rộng sức ảnh hưởng của quốc gia tỷ dân tại cực Bắc.

Dù không phải là quốc gia thuộc vùng Bắc Cực, Trung Quốc vẫn thể hiện rõ ý định xây dựng Con đường tơ lụa vùng Cực - tuyến thương mại bổ sung song hành cùng các dự án hạ tầng thuộc BRI tại Greenland. Mục tiêu của chiến lược này là nhằm khai thác các tuyến vận tải biển tiết kiệm chi phí giữa châu Âu và châu Á qua Bắc Băng Dương.

Ngoài ra, Trung Quốc cũng quan tâm đến việc tiếp cận ngành khai khoáng của Greenland, bởi các nguồn tài nguyên thiên nhiên tại đây đóng vai trò quan trọng, có thể phục vụ cho các ngành công nghệ tiên tiến của quốc gia tỷ dân, đồng thời phục vụ kế hoạch xây dựng cơ sở nghiên cứu và trạm vệ tinh trên hòn đảo này.

Bắc Kinh cũng đang tìm cách thiết lập trạm nghiên cứu, trạm vệ tinh ở khu vực này, với mục tiêu mở rộng tầm ảnh hưởng khoa học và chiến lược tại vùng cực Bắc. (Nguồn: Tân Hoa Xã)
Bắc Kinh cũng đang tìm cách thiết lập trạm nghiên cứu, trạm vệ tinh ở Greenland, với mục tiêu mở rộng tầm ảnh hưởng khoa học và chiến lược tại vùng cực Bắc. (Nguồn: Tân Hoa Xã)

Chiến lược "không thể tách rời" của Mỹ

Ông Kamal nhấn mạnh, Greenland có vị trí chiến lược quan trọng đối với Mỹ, đồng thời là hòn đảo lớn nhất thế giới thuộc Bắc Mỹ và đóng vai trò quan trọng trong hệ thống phòng thủ khu vực.

Từ năm 1951, Washington đã duy trì căn cứ quân sự Pituffik tại đây. Ngày nay, Greenland còn là mắt xích quan trọng trong Lực lượng không gian Mỹ, giữ vai trò giám sát các hoạt động tên lửa và không gian. Ngoài ra, hòn đảo này cũng có thể trở thành cầu nối duy trì chuỗi cung ứng từ bờ Đông nước Mỹ đến Bắc Âu.

Những phát biểu gần đây của Tổng thống Donald Trump về tầm quan trọng của Greenland đối với an ninh quốc gia Mỹ một lần nữa khiến khu vực này trở thành điểm nóng trong bàn cờ địa chính trị Bắc Cực.

Trong cuộc gặp với Tổng thư ký NATO Mark Rutte tại Phòng Bầu dục ngày 13/3, nhà lãnh đạo Mỹ khẳng định: “Vì an ninh quốc gia và tự do trên toàn thế giới, Washington xem quyền sở hữu và kiểm soát Greenland là điều tối quan trọng”.

Vị chuyên gia này cũng trích dẫn ý kiến của ông Rebecca Pincus, Giám đốc Viện nghiên cứu vùng Cực thuộc Trung tâm Wilson, cho biết vị thế của Greenland ngày càng gia tăng trong bối cảnh cạnh tranh Mỹ-Trung, cũng như khi Washington phải đối mặt với một cuộc cách mạng công nghệ mới.

Căn cứ Vũ trụ Pituffik ở Greenland. (Nguồn: Reuters)
Căn cứ quân sự Pituffik của Mỹ tại Greenland. (Nguồn: Reuters)

Theo ông Kamal, Tổng thống Donald Trump hiểu rõ Greenland không phải để mua bán, đồng thời ý thức rằng những tuyên bố về hòn đảo này có thể dấy lên những phản ứng mạnh mẽ từ Đan Mạch.

Tuy nhiên, những phát ngôn gần đây của chủ nhân Nhà Trắng về Greenland, kênh đào Panama và xung đột Ukraine tiếp tục cho thấy cách tiếp cận đặc biệt trong ngoại giao và chính sách đối ngoại.

Bên cạnh đó, ông Kamal chỉ rõ, một trong những lý do khác khiến chính quyền Tổng thống Donald Trump quan tâm đến Greenland là do nguồn tài nguyên khoáng sản phong phú của hòn đảo.

Washington xem Greenland là phương án thay thế cho vị thế gần như độc quyền của Bắc Kinh đối với các khoáng sản đất hiếm. Có thể nói, trong bối cảnh Trung Quốc, Nga tăng cường hoạt động tại khu vực, Greenland là một phần không thể tách rời trong phạm vi ảnh hưởng của Mỹ và là ưu tiên hàng đầu về an ninh quốc gia.

Nhìn chung, Greenland đang trở thành tâm điểm trong cuộc cạnh tranh chiến lược toàn cầu nhờ vị thế quan trọng về cả an ninh lẫn kinh tế.

Khi Bắc Cực ngày càng được chú ý, hòn đảo này không chỉ là mắt xích then chốt trong chiến lược của Mỹ mà còn thu hút sự quan tâm từ nhiều cường quốc. Hơn hết, trong bối cảnh địa chính trị đầy rẫy biến động hiện nay, Greenland sẽ tiếp tục định hình cán cân quyền lực tại vùng Cực này.

Mỹ bắt đầu tiến hành hiện đại hóa toàn diện căn cứ quân sự tại Greenland, Nga ra cảnh báo 'nóng'

Mỹ bắt đầu tiến hành hiện đại hóa toàn diện căn cứ quân sự tại Greenland, Nga ra cảnh báo 'nóng'

Đại sứ Nga tại Đan Mạch Vladimir Barbin mới đây cho biết, Mỹ đã bắt đầu tiến hành hiện đại hóa toàn diện căn cứ ...

Vấn đề Greenland: Đan Mạch chớp thời cơ nhắc lại ngay lời Tổng thống Trump nói, Trung Quốc kêu gọi tuân thủ Hiến chương LHQ

Vấn đề Greenland: Đan Mạch chớp thời cơ nhắc lại ngay lời Tổng thống Trump nói, Trung Quốc kêu gọi tuân thủ Hiến chương LHQ

Ngày 5/3, Ngoại trưởng Đan Mạch Lars Lokke Rasmussen đánh giá, việc Tổng thống Mỹ Donald Trump công nhận quyền tự quyết của Greenland là ...

Panama bác tuyên bố của Tổng thống Trump về kênh đào, Greenland làm điều tương tự

Panama bác tuyên bố của Tổng thống Trump về kênh đào, Greenland làm điều tương tự

Tổng thống Panama José Raúl Mulino hôm 5/3 đã lên tiếng cáo buộc người đồng cấp Mỹ Donald Trump lại “nói dối” khi tuyên bố ...

Giữa sự 'nhòm ngó' từ Mỹ, Greenland tiến hành bầu cử Quốc hội, quan điểm của phe thắng về ý đồ của ông Trump ra sao?

Giữa sự 'nhòm ngó' từ Mỹ, Greenland tiến hành bầu cử Quốc hội, quan điểm của phe thắng về ý đồ của ông Trump ra sao?

Đảng đối lập thân doanh nghiệp Demokraatit (Dân chủ) của Greenland đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Quốc hội ngày 11/3, đánh bại ...

Giải mã sóng thần lịch sử ở Greenland: Phát hiện bí ẩn chấn động phơi bày sự thật đáng lo ngại

Giải mã sóng thần lịch sử ở Greenland: Phát hiện bí ẩn chấn động phơi bày sự thật đáng lo ngại

Các nhà khoa học mới đây đã tìm ra căn nguyên của tín hiệu địa chấn kỳ lạ xảy ra một năm trước, làm rung ...

(theo Modern Diplomacy)

Bài viết cùng chủ đề

Cạnh tranh Mỹ-Trung Quốc

Đọc thêm

Dự báo thời tiết dịp nghỉ lễ 30/4 và 1/5 (30/4-4/5): Các khu vực ngày nắng, Trung-Nam Trung Bộ nắng nóng cục bộ, Nam Bộ có nắng nóng

Dự báo thời tiết dịp nghỉ lễ 30/4 và 1/5 (30/4-4/5): Các khu vực ngày nắng, Trung-Nam Trung Bộ nắng nóng cục bộ, Nam Bộ có nắng nóng

Thông tin chi tiết dự báo thời tiết các khu vực dịp nghỉ lễ 30/4 và 1/5 (30/4-4/5) từ Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn quốc gia.
HLV Xabi Alonso quyết định trở lại Real Madrid

HLV Xabi Alonso quyết định trở lại Real Madrid

Sau 11 năm chia tay, HLV Xabi Alonso nhiều khả năng sẽ tái hợp với Real Madrid vào mùa Hè này trên một vai trò mới, huấn luyện viên.
Thổ Nhĩ Kỳ-Italy tìm kiếm động lực mới

Thổ Nhĩ Kỳ-Italy tìm kiếm động lực mới

Thổ Nhĩ Kỳ và Italy dự kiến ký kết một số thỏa thuận, trong cuộc gặp giữa Tổng thống Recep Tayyip Erdogan và Thủ tướng Giorgia Meloni tại Rome.
Bước đi chiến lược kết nối doanh nghiệp Việt Nam khai thác thị trường Halal

Bước đi chiến lược kết nối doanh nghiệp Việt Nam khai thác thị trường Halal

Hội thảo Thúc đẩy hợp tác quốc tế trong ngành công nghiệp Halal giữa Việt Nam và Indonesia diễn ra tại TP. Hồ Chí Minh ngày 28/4.
Quyết định đặc xá năm 2025 của Chủ tịch nước thể hiện truyền thống nhân đạo của dân tộc Việt Nam

Quyết định đặc xá năm 2025 của Chủ tịch nước thể hiện truyền thống nhân đạo của dân tộc Việt Nam

Nhân dịp kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, Chủ tịch nước Lương Cường đã ký Quyết định đặc xá đối với hơn 8.000 ...
Indonesia-Pakistan tính nâng cấp Hiệp định thương mại ưu đãi

Indonesia-Pakistan tính nâng cấp Hiệp định thương mại ưu đãi

Kim ngạch thương mại giữa Indonesia và Pakistan tăng trưởng 7,92% trong 5 năm qua, với mặt hàng nổi bật là dầu cọ, hàng dệt may, máy móc và dược ...
Thổ Nhĩ Kỳ-Italy tìm kiếm động lực mới

Thổ Nhĩ Kỳ-Italy tìm kiếm động lực mới

Thổ Nhĩ Kỳ và Italy dự kiến ký kết một số thỏa thuận, trong cuộc gặp giữa Tổng thống Recep Tayyip Erdogan và Thủ tướng Giorgia Meloni tại Rome.
Nổ bom tại Đông Bắc Nigeria, hàng chục người thiệt mạng

Nổ bom tại Đông Bắc Nigeria, hàng chục người thiệt mạng

Ít nhất 26 người thiệt mạng trong một vụ nổ bom ven đường tại bang Borno, Đông Bắc Nigeria.
Thủ tướng Canada tuyên bố đưa đất nước vượt qua cuộc chiến thương mại, không quên bài học với Mỹ

Thủ tướng Canada tuyên bố đưa đất nước vượt qua cuộc chiến thương mại, không quên bài học với Mỹ

Ngày 29/4, Thủ tướng Canada mới đắc cử Mark Carney tuyên bố đất nước 'không bao giờ được phép quên bài học' từ 'sự phản bội' của Mỹ.
Trung Quốc coi trọng Thái Lan trong ngoại giao láng giềng

Trung Quốc coi trọng Thái Lan trong ngoại giao láng giềng

Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị nhấn mạnh điều đó trong cuộc gặp với người đồng cấp Thái Lan Maris Sangiampongsa tại Rio de Janeiro, Brazil ngày 28/4.
Nga hạ nhiều máy bay không người lái của Ukraine, tuyên bố ngừng bắn kỷ niệm Ngày Chiến thắng phát xít

Nga hạ nhiều máy bay không người lái của Ukraine, tuyên bố ngừng bắn kỷ niệm Ngày Chiến thắng phát xít

Bộ Quốc phòng Nga cho biết các đơn vị phòng không đã tiêu diệt 51 máy bay không người lái của Ukraine chỉ trong vòng chưa đầy 3 giờ vào cuối ngày 28/4.
Tranh cãi về viện trợ quốc tế ở Gaza, Israel tuyên bố ICJ đang bị lợi dụng

Tranh cãi về viện trợ quốc tế ở Gaza, Israel tuyên bố ICJ đang bị lợi dụng

Ngày 28/4, Toà án Công lý quốc tế (ICJ) của Liên hợp quốc (LHQ) đã mở phiên điều trần về việc Israel thực hiện các nghĩa vụ đối với các tổ chức tại Gaza.
Hội nghị mùa Xuân của IMF và WB: Những câu hỏi về sự bất ổn và bất định

Hội nghị mùa Xuân của IMF và WB: Những câu hỏi về sự bất ổn và bất định

Hội nghị mùa Xuân của IMF và WB năm nay chứng kiến bức tranh xám màu của kinh tế thế giới, trước áp lực từ thuế quan Mỹ.
Nga-Iran: Bắt tay vượt khó

Nga-Iran: Bắt tay vượt khó

Hiệp ước đối tác chiến lược toàn diện trong 20 năm được kỳ vọng sẽ mang lại nhiều lợi ích cho Nga và Iran trong bối cảnh hiện nay.
Bất ngờ chiến lược trong quan hệ quốc tế và một số hàm ý chính sách

Bất ngờ chiến lược trong quan hệ quốc tế và một số hàm ý chính sách

Bất ngờ chiến lược đang nổi lên như một trong những vấn đề then chốt trong quan hệ quốc tế đương đại, đặc biệt trong bối cảnh trật tự thế giới đang trải qua biến ...
Lời giải khó cho bài toán hạt nhân Iran

Lời giải khó cho bài toán hạt nhân Iran

Cuộc gặp đầu tiên sau nhiều năm giữa Mỹ và Iran tại Oman bàn về thỏa thuận hạt nhân cho dù chưa như kỳ vọng, nhưng cho thấy thiện chí...
Tín hiệu mới từ Damascus

Tín hiệu mới từ Damascus

Những hoạt động ngoại giao dồn dập cho thấy quyết tâm của Damascus mới trong việc “phá băng” quan hệ với khu vực.
Thủ tướng Israel thăm Mỹ: Nhiều kỳ vọng, ít kết quả

Thủ tướng Israel thăm Mỹ: Nhiều kỳ vọng, ít kết quả

Tờ Times of Israel đánh giá chuyến thăm Mỹ của Thủ tướng Benjamin Netanyahu không mang lại nhiều kết quả tích cực như kỳ vọng.
Mật nghị Hồng y: Đằng sau cánh cửa Nhà nguyện đóng kín để tìm kiếm tân Giáo hoàng

Mật nghị Hồng y: Đằng sau cánh cửa Nhà nguyện đóng kín để tìm kiếm tân Giáo hoàng

Mật nghị Hồng y là các cuộc họp và bỏ phiếu kín của các Hồng y để bầu ra nhà lãnh đạo mới của Giáo hội Công giáo, hay còn gọi là Giáo hoàng.
Cách mạng thực phẩm xanh: Kinh nghiệm từ những nhà tiên phong

Cách mạng thực phẩm xanh: Kinh nghiệm từ những nhà tiên phong

Từ chiến lược quốc gia đến việc thay đổi trong nông nghiệp, tiêu dùng... một số nước đang đi đầu trong việc chuyển đổi xanh trong hệ thống thực phẩm.
Năng lượng xanh: Chìa khóa cho tương lai bền vững

Năng lượng xanh: Chìa khóa cho tương lai bền vững

Năng lượng xanh là giải pháp sạch thay thế các nguồn truyền thống, giúp giảm phát thải và hướng tới tương lai bền vững.
Động đất ở châu Á: Sự nổi giận của thiên nhiên và nỗi đau ở lại

Động đất ở châu Á: Sự nổi giận của thiên nhiên và nỗi đau ở lại

Trái đất, vốn dĩ là nơi nuôi dưỡng sự sống, cũng là nơi chứng kiến những thảm kịch kinh hoàng do động đất gây ra.
NATO 76 tuổi – Liên minh quân sự hùng mạnh hay 'gã khổng lồ' chao đảo?

NATO 76 tuổi – Liên minh quân sự hùng mạnh hay 'gã khổng lồ' chao đảo?

Dù NATO vẫn duy trì vai trò quan trọng trong nền an ninh toàn cầu, nhưng tổ chức này đang đối mặt với nhiều thách thức nghiêm trọng.
Bước ngoặt mới ở Trung Á

Bước ngoặt mới ở Trung Á

Thỏa thuận biên giới giữa Uzbekistan, Tajikistan và Kyrgyzstan là bước ngoặt quan trọng góp phần ổn định và phát triển bền vững giữa ba nước...
Phiên bản di động